نظام آموزشی ایران، تک ساحتی است

دکتر مهرداد ناظری
جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
​​​​​​​برادرم خسرو، فیلمی است که به یکی از عمیق‌ترین و مهم‌ترین چالش‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران در هزاره سوم می‌پردازد. این فیلم داستان فردی به نام خسرو است که با ورود به منزل برادر دندانپزشکش، که به‌ظاهر دارای کنش‌های منطقی و عقلانی می‌آید، آغاز می‌شود. این فیلم به نوعی چگونگی تقابل دو وجه هویتی انسان را نشان می‌دهد که نادیده انگاشته شدن و سرکوب یکی از آنها، در نهایت نوعی اختلال را در قهرمان داستان یعنی خسرو ایجاد می‌کند.
برادرم خسرو، داستان روایت دو برادر است. ناصر و خسرو که در یک خانواده به دنیا آمده و تحت تعالیم یک پدر و مادر قرار داشته‌اند؛ اما تجربه زیسته‌‌شان در دو مسیر کاملاً متفاوت است. ناصر، دندانپزشکی سرشناس و در کار خود از لحاظ اجتماعی موفق است؛ هرچند به‌لحاظ شخصیتی، هویتی و خانوادگی مشکلات فراوانی دارد. در برابر وی، خسرو قرار دارد که به دلیل علاقه به هنر و موسیقی در مسیر خود با چالش‌ها‌ و فراز و نشیب‌های بسیاری مواجه است؛ اما آنچه کارگردان به‌طور غیرمستقیم بر آن صحه می‌گذارد، وجود تقابل در نوع آموزش‌ها و فرهنگی است، که ما در آن تربیت می‌شویم و آن تأکید بیش از اندازه بر IQ یا هوش عمومی در نظام آموزشی ایران است، که سبب شده تا همه‌ سیستم و نهاد آموزش و پرورش در راستای تقویت چنین فرایندی قرار گیرد. در مقابل EQ یا هوش هیجانی (عاطفی) که می‌تواند یکی از جنبه‌های مهم شکوفایی درونی هر انسانی باشد، مورد بی‌توجهی و مهجور است؛ برهمین اساس افرادی که استعدادهای هنری یا قابلیت‌هایی غیر از پزشک یا مهندس شدن دارند، در نظام‌های آموزشی تک ساحتی، دچار خسران یا ناکامی می‌شوند. این فیلم به فرهنگ تجمل‌گرایی و تشریفاتی خانواده‌ها مبنی بر پزشک شدن فرزندان و درآمد هنگفت داشتن، می‌پردازد؛ آنچه باعث می‌شود کسی مثل خسرو، که می‌توانست به عنوان یک کنشگر خلاق تأثیرگذار در جامعه مطرح شود، با برچسب بیماری دو قطبی در برابر برادر خود در موضعی از انفعال قرار ‌گیرد.
در واقع خسرو بیشتر از آن که یک بیمار روانی دیده شود، باید فردی در نظر گرفته شود که نتوانسته در نظام اجتماعی و فرهنگی ایران به دلیل آموزش‌های تک‌بعدی راه خود را بیابد.
برادرم خسرو
کارگردان: احسان بیگلری
تهیه‌کننده: سعید ملکان