عضو هیأت رئیسه اتاق مشترک ایران و عمان در گفت وگو با «ایران» :
در سالهای تحریم صادرات به عمان 9 برابر شد
در سفر اخیر آقای رئیسی به عمان قرار شد ۹ پرواز فعلی به ۵۰ پرواز افزایش پیدا کند که از دستاوردهای خوب این سفر است
مهدی کاشی پزها
خبرنگار
سیدمحمد ابراهیم علوی که در دو دوره سه ساله در قامت عضو هیأت رئیسه و خزانهدار مشترک ایران و عمان مسئولیت داشت، بهترین گزینه بود برای آنکه از آخرین مناسبات تجاری دو کشور مطلع شویم. او از فرصتهای تجاری با عمان بویژه در شرایط تحریمهای شدید 10 سال اخیر گفت که به میزان 9 برابر افزایش یافته است. اتفاقی که البته بدون چالش نبود و بهصورت ویژه در بحث نقل و انتقال پول و سیستم بانکی تجار ایرانی را با مشکلاتی مواجه کرد. با این حال سفر اخیر رئیسجمهور به این کشور در بسیاری از حوزهها تسهیل کننده بود. چرایی انتخاب عمان در میان کشورهای حوزه خلیج فارس برای تقویت مناسبات تجاری در شرایط تحریمی شاهبیت سخنان عضو هیأت رئیسه اتاق ایران و عمان است که در ادامه میخوانید.
ارزیابی شما از وضعیت تجاری ما با عمان چگونه است؟
پیش از شش سال گذشته در اتاق بازرگانی ایران شوراهای مشترک با کشورهای مختلف از جمله شورای مشترک ایران و عمان داشتیم. شوراها تقریباً یک یا چند سطح پایینتر از اتاق مشترک هستند. اکثر شوراها در کشور ما به دلایل مختلف چون ضعف هیأت مدیره و هیأت رئیسه آنها، تعداد کم افراد، نبود نظارتهای لازم و... آنچنان فعال نیستند. اما در هر صورت حدود شش سال پیش تعدادی از فعالان وقت کشورما در ایران که با عمان کار میکردند یا ایرانیهایی که در عمان سرمایه داشتند، پیگیر بودند که مجوزهای لازم را از اتاق بگیرند تا شورای مشترک به اتاق مشترک تبدیل شود که بتوانند در شرایط تحریم بهتر کار کنند. تنها همسایهای که از لحاظ دینی و فرهنگی و سیاسی با آنها میشد خوب کار کرد کشور عمان بود. عمان نیز کشور خوب و آرامی بود و بهدنبال تحولاتی که در زمینه نفت و گاز پیش آمد و قیمتها یک زمانی بالا رفت و بعد سقوط کرد، بهدنبال این بود که جایگزینی برای درآمدهای نفتی و گازی خود بیابد. به این دلیل برنامهای تنظیم کردند و مواردی از قبیل شیلات، گردشگری، جذب سرمایهگذاری خارجی و اینکه هاب منطقه برای صادرات مجدد شود. با این رویکرد که به نحوی بتواند جایگزین امارات متحده عربی باشد یا همراستا با امارات بتواند در خاورمیانه سهم عمدهای در تجارت و صادرات مجدد و جذب سرمایه خارجی داشته باشد. روی این رویکرد، شورای مشترک ایران و عمان با مجوز اتاق ایران، به اتاق بازرگانی مشترک ایران و عمان تبدیل شد. در اوایل تشکیل اتاق ما مسائل را شناسایی کردیم و اعضا و هیأت مدیره برنامه خوبی را بررسی اولیه کردند و بحثهایی با مقامهای ایرانی و وزارتخانههای مختلف انجام شد تا از برنامههای جایگزینی آنها برای درآمدهای نفتی مطلع شویم. عمان روی پتانسیلهای ذاتی خود متمرکز شد که شامل شیلات، گردشگری سلامت و گردشگری عمومی و تولید نفت و گاز که حسن استفاده از نفت و گاز و جلب و جذب سرمایهگذار خارجی بود. عمان در این زمینه سه منطقه آزاد در بندر سهار، بندر دغمه و بندر سلاله ایجاد کرده بود. در این بخش توانستند سرمایههای زیادی جذب کنند از جمله شرکت فولاد آنجا سرمایهگذاری کرد و تقریباً بزرگترین طرح فولاد خاورمیانه را در آنجا ایجاد کرد.
آخرین نرخ واردات و صادرات با عمان چگونه است؟
صادرات سال ۱۳۹۲ ایران به عمان حدود ۱۴۶ میلیون دلار بود اما اکنون با توجه به آخرین آمارها تا اسفند سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار شده است. به این معنی که ظرف سالهای ۹۲ تا ۱۴۰۱ نزدیک به ۹ برابر شده است. واردات ایران از عمان در سال ۹۲ به میزان ۷۵ میلیون دلار بود و اکنون به حدود ۴۳۴ میلیون دلار رسیده است. بحث عمده ما در شرایط تحریم این بود مشکلاتی مربوط به مسائل سیاسی که برخی کشورهای منطقه خلیج فارس ایجاد کرده بودند، تشخیص داده شد که عمان میتواند بهترین جایگاه باشد. عمانیها نیز تمایل داشتند ارتباطات خود را با ایران بهدلیل سابقههای دیرینه فرهنگی و رفت و آمدی توسعه دهند. خوشبختانه با برنامهریزی خوبی که صورت گرفت و با توجه به پتانسیلهای ایران و عمان، هیأتهای مختلفی که از ایران به عمان رفت و از عمان به ایران آمد، بازدید از صنایع مختلف و پتانسیلهای هر دو کشور و اطلاعاتی که رد و بدل شد ارتباطات صورت گرفت. اطلاعات مربوط به توانمندی استانها را از اتاق بازرگانی گرفتیم و در سایت اتاق بازرگانی گذاشتیم و در نمایشگاههای بزرگی که در مسقط برگزار میشد شرکت کردیم، به این ترتیب با پتانسیلهای دو کشور آشنا میشدیم.
همچنین بهدلیل امتیازات خوبی از جمله تعرفههای FTA که با کشورهای دیگر از جمله امریکا و کشورهای اروپایی و کشورهاب عربی داشت، صادرات کالای عمانی از خیلی عوارض گمرکی معاف است. این فرصت خوبی برای تجار و سرمایهگذار ایرانی بود که بتوانیم از این تسهیلات و امتیازات کشور عمان به نفع توسعه صادرات خود استفاده کنیم. بنابراین عمان میتواند سکوی خوبی برای صادرات مجدد ما باشد. در طول این سالهایی که اتاق مشترک فعالیت میکند نزدیک به ۲۷۱۰ شرکت ایرانی در عمان به ثبت رسیده است که ۱۱۶۳ شرکت از اینها سهام صددرصد ایرانی دارند. با توجه به تحولی که عمان در جلب و جذب سرمایهگذار و ثبت شرکت در سالهای اخیر ایجاد کرد که این اصلاحیه قانون سرمایه خود را به عمل آورد و اجازه داد خارجیها بتوانند تا ۱۰۰درصد مالکیت سهام خود را در عمان داشته باشند. در مجموع بازارهای خوبی برای صادرات خدمات فنی مهندسی ما و بازار خوبی برای توریست سلامت ایران بود. اکثر کشورهای منطقه خاورمیانه برای معالجات پزشکی و جراحی خود به فیلیپین و هند یا کشورهای اروپایی سفر میکردند اما با توجه به ظرفیتهای خوب پزشکی در زمینه قلب، چشم، کبد و... در ایران و مابهالتفاوت ریال ایران و ریال عمان سبب میشد آنها از پزشکهای متخصص و بیمارستانهای خوب در شیراز، تهران، مشهد، اصفهان، کرمان و... استفاده کنند. در زمینه شیلات، سازمان شیلات رفت و آمدهای بسیاری داشت و رفت و آمدهای چندجانبه صورت گرفت و موافقتنامههایی منعقد شد. در زمینه حسن استفاده از ظرفیتهای خدادادی دریای عمان و خلیج فارس سعی شد نکات خوب مشترکی داشته باشیم. زمانی که شورای مشترک ایران وعمان تبدیل به اتاق مشترک شد، بحث ویزا مطرح بود که عمان در زمینه صدور ویزا خیلی سختگیری میکرد. در زمینه حملونقل هوایی و کشتیرانی دریایی نیز مشکلات زیاد بود، در بحث سهولت سرمایه گذاری، اقامت، نیروی کار که از ایران منتقل شود نیز مشکلات جدی وجود داشت. در بدو تشکیل اتاق مشترک این مسائل را در دستور کار اصلی قرار دادیم و بحثهایی روی پتانسیلهای عمان همچون معدن، شیلات، کشاورزی، صادرات مواد نفتی و مشتقات نفتی، ایجاد سرمایهگذاری در مناطق سهار و دغم و سلاسه حسن استفاده شود که ما بتوانیم با استفاده از این امکانات کالاهای ایرانی را به آنجا بفرستیم و از آنجا به دیگر مقصدها و کشورهای آفریقایی صادر شود. تهران در هفته سه روز و مشهد نیز در هفته یک پرواز به عمان دارد. در سفر اخیر آقای رئیسی به عمان قرار شد این ۹ پرواز به ۵۰ پرواز افزایش پیدا کند که از دستاوردهای خوب این سفر است.
از مزیتها و فرصتها گفتید، خوب است به چالشها و مشکلات تجاری با عمان هم بپردازیم.
مهمترین موضوع بحث نقل و انتقال پول و سیستم بانکی است. در داخل عمان مشکلی نداریم و بانکها برای شرکتهای ایرانی حساب باز میکنند و میشود ریال عمان را در حسابها جابه جا کرد اما در شبکه بینالمللی بانکی هنوز این مسأله به خاطر تحریمهای امریکا و کنترلی که روی ارز میشود از مشکلات اصلی است و امیدواریم برطرف شود. یک مسأله دیگر گرانی حملونقل است که در سفر رئیسجمهور صحبت شد و باید در کشور ما یارانهای برای حملونقل قائل شوند، با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ نیز حذف شده است. اگر یارانه برای حملونقل اختصاص داده نشود هزینه حمل کالا با قیمتهای فعلی دلار افزایش مییابد. در کل ایفای تعهدات توسط ایرانیان خیلی مهم است. نوسانات مرتب نرخ ارز و عدم ثبات آن از مشکلات عمده ما در بستن قراردادهای طولانی مدت است. تجار عمانی قراردادهای حداقل ۱ و ۲ ساله میخواهند اما این کار برای تجار ما با این شرایط ارزی کشور تقریباً امکانپذیر نیست.
پس میتوان گفت شرایط تجار ایرانی در عمان نسبت به سالهای گذشته رو به بهبود است و مناسبات تسهیل شده است؟
بله، در مجموع باید گفت هم اکنون در حوزه کشورهای همسایه بیشترین صادرات و همکاریها را به لحاظ تنوع محصولات و خدماتی با عراق، افغانستان و در کشورهای خلیج فارس نیز با عمان داریم. عمان به خاطر تسهیلاتی که در زمینه سرمایهگذاری و صادرات مجدد فراهم میکند، حسن بزرگی برای ما محسوب میشود. در دولت آقای رئیسی سیاست ایشان توسعه مراودات و مبادلات ایران با 15 کشور همسایه است. در این زمینهها ما بهعنوان اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان، تأکیدمان برحوزه عمان است. دیگر اتاقهای مشترک مثل ایران و افغانستان، اتاق ایران و عراق، اتاق ایران و ترکیه، اتاق ایران و روسیه و دیگر اتاقها نیز روی حوزههای خاص خود کار میکنند. همه در این راه کمک کننده و همیار هستند. در سال گذشته بیشترین رشد صادرات به عمان را داشتهایم که ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار شده است. با بررسی که ریاست اتاق ایران و عمان انجام داده بود، میتوانیم تا ۱۰ درصد حجم صادرات عمان را تأمین کنیم.
مهدی کاشی پزها
خبرنگار
سیدمحمد ابراهیم علوی که در دو دوره سه ساله در قامت عضو هیأت رئیسه و خزانهدار مشترک ایران و عمان مسئولیت داشت، بهترین گزینه بود برای آنکه از آخرین مناسبات تجاری دو کشور مطلع شویم. او از فرصتهای تجاری با عمان بویژه در شرایط تحریمهای شدید 10 سال اخیر گفت که به میزان 9 برابر افزایش یافته است. اتفاقی که البته بدون چالش نبود و بهصورت ویژه در بحث نقل و انتقال پول و سیستم بانکی تجار ایرانی را با مشکلاتی مواجه کرد. با این حال سفر اخیر رئیسجمهور به این کشور در بسیاری از حوزهها تسهیل کننده بود. چرایی انتخاب عمان در میان کشورهای حوزه خلیج فارس برای تقویت مناسبات تجاری در شرایط تحریمی شاهبیت سخنان عضو هیأت رئیسه اتاق ایران و عمان است که در ادامه میخوانید.
ارزیابی شما از وضعیت تجاری ما با عمان چگونه است؟
پیش از شش سال گذشته در اتاق بازرگانی ایران شوراهای مشترک با کشورهای مختلف از جمله شورای مشترک ایران و عمان داشتیم. شوراها تقریباً یک یا چند سطح پایینتر از اتاق مشترک هستند. اکثر شوراها در کشور ما به دلایل مختلف چون ضعف هیأت مدیره و هیأت رئیسه آنها، تعداد کم افراد، نبود نظارتهای لازم و... آنچنان فعال نیستند. اما در هر صورت حدود شش سال پیش تعدادی از فعالان وقت کشورما در ایران که با عمان کار میکردند یا ایرانیهایی که در عمان سرمایه داشتند، پیگیر بودند که مجوزهای لازم را از اتاق بگیرند تا شورای مشترک به اتاق مشترک تبدیل شود که بتوانند در شرایط تحریم بهتر کار کنند. تنها همسایهای که از لحاظ دینی و فرهنگی و سیاسی با آنها میشد خوب کار کرد کشور عمان بود. عمان نیز کشور خوب و آرامی بود و بهدنبال تحولاتی که در زمینه نفت و گاز پیش آمد و قیمتها یک زمانی بالا رفت و بعد سقوط کرد، بهدنبال این بود که جایگزینی برای درآمدهای نفتی و گازی خود بیابد. به این دلیل برنامهای تنظیم کردند و مواردی از قبیل شیلات، گردشگری، جذب سرمایهگذاری خارجی و اینکه هاب منطقه برای صادرات مجدد شود. با این رویکرد که به نحوی بتواند جایگزین امارات متحده عربی باشد یا همراستا با امارات بتواند در خاورمیانه سهم عمدهای در تجارت و صادرات مجدد و جذب سرمایه خارجی داشته باشد. روی این رویکرد، شورای مشترک ایران و عمان با مجوز اتاق ایران، به اتاق بازرگانی مشترک ایران و عمان تبدیل شد. در اوایل تشکیل اتاق ما مسائل را شناسایی کردیم و اعضا و هیأت مدیره برنامه خوبی را بررسی اولیه کردند و بحثهایی با مقامهای ایرانی و وزارتخانههای مختلف انجام شد تا از برنامههای جایگزینی آنها برای درآمدهای نفتی مطلع شویم. عمان روی پتانسیلهای ذاتی خود متمرکز شد که شامل شیلات، گردشگری سلامت و گردشگری عمومی و تولید نفت و گاز که حسن استفاده از نفت و گاز و جلب و جذب سرمایهگذار خارجی بود. عمان در این زمینه سه منطقه آزاد در بندر سهار، بندر دغمه و بندر سلاله ایجاد کرده بود. در این بخش توانستند سرمایههای زیادی جذب کنند از جمله شرکت فولاد آنجا سرمایهگذاری کرد و تقریباً بزرگترین طرح فولاد خاورمیانه را در آنجا ایجاد کرد.
آخرین نرخ واردات و صادرات با عمان چگونه است؟
صادرات سال ۱۳۹۲ ایران به عمان حدود ۱۴۶ میلیون دلار بود اما اکنون با توجه به آخرین آمارها تا اسفند سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار شده است. به این معنی که ظرف سالهای ۹۲ تا ۱۴۰۱ نزدیک به ۹ برابر شده است. واردات ایران از عمان در سال ۹۲ به میزان ۷۵ میلیون دلار بود و اکنون به حدود ۴۳۴ میلیون دلار رسیده است. بحث عمده ما در شرایط تحریم این بود مشکلاتی مربوط به مسائل سیاسی که برخی کشورهای منطقه خلیج فارس ایجاد کرده بودند، تشخیص داده شد که عمان میتواند بهترین جایگاه باشد. عمانیها نیز تمایل داشتند ارتباطات خود را با ایران بهدلیل سابقههای دیرینه فرهنگی و رفت و آمدی توسعه دهند. خوشبختانه با برنامهریزی خوبی که صورت گرفت و با توجه به پتانسیلهای ایران و عمان، هیأتهای مختلفی که از ایران به عمان رفت و از عمان به ایران آمد، بازدید از صنایع مختلف و پتانسیلهای هر دو کشور و اطلاعاتی که رد و بدل شد ارتباطات صورت گرفت. اطلاعات مربوط به توانمندی استانها را از اتاق بازرگانی گرفتیم و در سایت اتاق بازرگانی گذاشتیم و در نمایشگاههای بزرگی که در مسقط برگزار میشد شرکت کردیم، به این ترتیب با پتانسیلهای دو کشور آشنا میشدیم.
همچنین بهدلیل امتیازات خوبی از جمله تعرفههای FTA که با کشورهای دیگر از جمله امریکا و کشورهای اروپایی و کشورهاب عربی داشت، صادرات کالای عمانی از خیلی عوارض گمرکی معاف است. این فرصت خوبی برای تجار و سرمایهگذار ایرانی بود که بتوانیم از این تسهیلات و امتیازات کشور عمان به نفع توسعه صادرات خود استفاده کنیم. بنابراین عمان میتواند سکوی خوبی برای صادرات مجدد ما باشد. در طول این سالهایی که اتاق مشترک فعالیت میکند نزدیک به ۲۷۱۰ شرکت ایرانی در عمان به ثبت رسیده است که ۱۱۶۳ شرکت از اینها سهام صددرصد ایرانی دارند. با توجه به تحولی که عمان در جلب و جذب سرمایهگذار و ثبت شرکت در سالهای اخیر ایجاد کرد که این اصلاحیه قانون سرمایه خود را به عمل آورد و اجازه داد خارجیها بتوانند تا ۱۰۰درصد مالکیت سهام خود را در عمان داشته باشند. در مجموع بازارهای خوبی برای صادرات خدمات فنی مهندسی ما و بازار خوبی برای توریست سلامت ایران بود. اکثر کشورهای منطقه خاورمیانه برای معالجات پزشکی و جراحی خود به فیلیپین و هند یا کشورهای اروپایی سفر میکردند اما با توجه به ظرفیتهای خوب پزشکی در زمینه قلب، چشم، کبد و... در ایران و مابهالتفاوت ریال ایران و ریال عمان سبب میشد آنها از پزشکهای متخصص و بیمارستانهای خوب در شیراز، تهران، مشهد، اصفهان، کرمان و... استفاده کنند. در زمینه شیلات، سازمان شیلات رفت و آمدهای بسیاری داشت و رفت و آمدهای چندجانبه صورت گرفت و موافقتنامههایی منعقد شد. در زمینه حسن استفاده از ظرفیتهای خدادادی دریای عمان و خلیج فارس سعی شد نکات خوب مشترکی داشته باشیم. زمانی که شورای مشترک ایران وعمان تبدیل به اتاق مشترک شد، بحث ویزا مطرح بود که عمان در زمینه صدور ویزا خیلی سختگیری میکرد. در زمینه حملونقل هوایی و کشتیرانی دریایی نیز مشکلات زیاد بود، در بحث سهولت سرمایه گذاری، اقامت، نیروی کار که از ایران منتقل شود نیز مشکلات جدی وجود داشت. در بدو تشکیل اتاق مشترک این مسائل را در دستور کار اصلی قرار دادیم و بحثهایی روی پتانسیلهای عمان همچون معدن، شیلات، کشاورزی، صادرات مواد نفتی و مشتقات نفتی، ایجاد سرمایهگذاری در مناطق سهار و دغم و سلاسه حسن استفاده شود که ما بتوانیم با استفاده از این امکانات کالاهای ایرانی را به آنجا بفرستیم و از آنجا به دیگر مقصدها و کشورهای آفریقایی صادر شود. تهران در هفته سه روز و مشهد نیز در هفته یک پرواز به عمان دارد. در سفر اخیر آقای رئیسی به عمان قرار شد این ۹ پرواز به ۵۰ پرواز افزایش پیدا کند که از دستاوردهای خوب این سفر است.
از مزیتها و فرصتها گفتید، خوب است به چالشها و مشکلات تجاری با عمان هم بپردازیم.
مهمترین موضوع بحث نقل و انتقال پول و سیستم بانکی است. در داخل عمان مشکلی نداریم و بانکها برای شرکتهای ایرانی حساب باز میکنند و میشود ریال عمان را در حسابها جابه جا کرد اما در شبکه بینالمللی بانکی هنوز این مسأله به خاطر تحریمهای امریکا و کنترلی که روی ارز میشود از مشکلات اصلی است و امیدواریم برطرف شود. یک مسأله دیگر گرانی حملونقل است که در سفر رئیسجمهور صحبت شد و باید در کشور ما یارانهای برای حملونقل قائل شوند، با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ نیز حذف شده است. اگر یارانه برای حملونقل اختصاص داده نشود هزینه حمل کالا با قیمتهای فعلی دلار افزایش مییابد. در کل ایفای تعهدات توسط ایرانیان خیلی مهم است. نوسانات مرتب نرخ ارز و عدم ثبات آن از مشکلات عمده ما در بستن قراردادهای طولانی مدت است. تجار عمانی قراردادهای حداقل ۱ و ۲ ساله میخواهند اما این کار برای تجار ما با این شرایط ارزی کشور تقریباً امکانپذیر نیست.
پس میتوان گفت شرایط تجار ایرانی در عمان نسبت به سالهای گذشته رو به بهبود است و مناسبات تسهیل شده است؟
بله، در مجموع باید گفت هم اکنون در حوزه کشورهای همسایه بیشترین صادرات و همکاریها را به لحاظ تنوع محصولات و خدماتی با عراق، افغانستان و در کشورهای خلیج فارس نیز با عمان داریم. عمان به خاطر تسهیلاتی که در زمینه سرمایهگذاری و صادرات مجدد فراهم میکند، حسن بزرگی برای ما محسوب میشود. در دولت آقای رئیسی سیاست ایشان توسعه مراودات و مبادلات ایران با 15 کشور همسایه است. در این زمینهها ما بهعنوان اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان، تأکیدمان برحوزه عمان است. دیگر اتاقهای مشترک مثل ایران و افغانستان، اتاق ایران و عراق، اتاق ایران و ترکیه، اتاق ایران و روسیه و دیگر اتاقها نیز روی حوزههای خاص خود کار میکنند. همه در این راه کمک کننده و همیار هستند. در سال گذشته بیشترین رشد صادرات به عمان را داشتهایم که ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار شده است. با بررسی که ریاست اتاق ایران و عمان انجام داده بود، میتوانیم تا ۱۰ درصد حجم صادرات عمان را تأمین کنیم.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه