صحنه در اختیار نمایش های شاخص و خلاق

رضا آشفته
منتقد
هنگامی که اجرای نمایشی با اقبال همگانی روبه‌رو می شود باید که همچنان بر صحنه بماند و این خود یک اصل و قانون نانوشته باید باشد برای تالارهای نمایشی و مدیران هنری ؛ به جای این که خیلی زود کارهای شاخص را از گردونۀ اجرا حذف کنند با ساخت و ساز قابل حمایت نشان دهند که نمایش‌های چشمگیر و درخور تأمل باید که ماهها و حتی سال‌ها در مواجهه با مخاطبان به حیات خود ادامه دهند.
یک دلیل عمده برای نگهداری آثار شاخص این است که چنین آثاری نادر و کمیاب اند و هرازگاهی امکان ظهور و آفرینش می یابند ، حالا در هر سبک و ژانری که می‌خواهد باشد؛ از آثار مردم پسند گرفته تا آثار متفکر و تجربی دلیل دیگرش این است که سالن‌های تئاتر محدود هستند و این خود یک امکان برای گستردگی تماشاگران است و دلیل سوم اینکه آثار برجسته و شاخص در تداوم زمانی تبدیل به الگوها و پارادایم‌های هنری خواهند شد که همچنان برای استقرار یک فضای فرهنگی و هنری مناسب و ایجاد اصالت در هنر باید که پابرجا بماند.به همین دلیل است که هم جامعه آمادگی جذب کارهای شاخص را می یابد و هم این قضیه خود یک جریان حاکم خواهد شد برای اینکه فضای فرهنگی مناسب تر شکل بگیرد. شاید از این همه آزمون و خطاهای بی نتیجه و کم نتیجه هم فضای فرهنگی دور بماند و خواه ناخواه یک رقابت سالم و سازنده نیز برای تولیدات مهمتر و خلاقه تر اتفاق بیفتد. هنر ناب و اصیل باید در عرصه فرهنگی شناسایی شود و همه تعاریف و قرار و مدار‌ها هم باید در جهت ساخت و عرضه این نوع آثار نمود داشته باشد وگرنه ما همواره با تولیدات کم مایه و بی مایه سر سازگاری می یابیم و هیچ رقابت و پیشرفتی در بقای هنر نمایش شاهد نخواهیم بود. بنابراین مدیران هنری تالارهای نمایش هرگاه دیدند فروش یک نمایش خوب است و حتی در روزهای پایانی هم دارد خوبتر می‌شود چون منتقدان نقدها را نوشته اند و مردم نیز در تبلیغ سینه به سینه کوشیده اند ناخواسته انبوهی از متقاضیان همچنان خواهان تکرار آن اجرا خواهند شد.
چنانکه این روزها مردم بر سر تماشای شکوفه‌های گیلاس نوشته و کار محمد مساوات همچنان خواهان این اجرا هستند و دیگر بلیتی هم برای تماشای آن در دسترس نیست و افرادی چون مساوات که کارهایش همواره با اقبال چندماهه مواجه شده بوده، باید از قبل آمادگی چنین اتفاقی را برایش پیش‌بینی کرد و برایش سه چهار ماه اجرا در نظر گرفت و این حیف است که چنین اجرایی در یک ماه با تماشاگران محدودتری همراه باشد. به هر حال تولید شکوفه‌های گیلاس یک اتفاق است و باید از این نوع پدیده های هنری حمایت لازم بشود. تئاتر هر سرزمینی با داشتن برنامه و حمایت از کارهای شاخص می تواند ضمن برخورداری از اقبال همگانی از جایگاه رفیع و بلندمرتبه ای برخوردار باشد و در جهان هنر این جایگاه را نمایان سازد. حتماً در کشورهای صاحب تئاتر از چنین آثاری حمایت شده که در پیوست نمونه های شاخص شاهد ظهور نمونه های درخشان برای ایجاد یک فضای هنری و جریان شاخص خواهیم بود. وگرنه آنجا نیز اسم و رسمی برای تئاتر ناممکن می بود. هنر تئاتر از جایگاه و اعتبار مردمی برخوردار است و مردم وقتی بلیت می خرند و برای دیدن تئاترها وقت می گذارند یعنی آمادگی جذب برخی از کارها را نسبت به بقیه کارها بیشتر دارند. اگر محمد مساوات و کارهایش برخوردار از تماشاگران بسیار است، این به درایت و هوشیاری این کارگردان خلاق برمی گردد که چنین جایگاه درست و بسامان را برای خود ساخته است و حالا با تشخیص این جایگاه و اعتبار باید مدیران از او و این آثار حمایت کنند که استقرار چنین آثاری برای جلوگیری از انبوه تولیدات غیرخلاق یک هشدار است و همین خود گویای مطلبی موجز است که ما در تئاتر باید به دنبال توسعه و گستردگی این نوع آثار باشیم و نه تولیدات مشابه و بدون دامنه تأثیرگذاری...