سنگ‌اندازی دوباره در فرایند تشکیل دولت بغداد

 زهره صفاری/ پس از گذشت 9 ماه از انتخابات پارلمانی عراق، در حالی که به نظر می‌رسید توافقات برای انتخاب رئیس جمهور و تعیین نامزد نخست‌وزیری این کشور، بن‌بست سیاسی بغداد و تشکیل دولت را برطرف خواهد کرد، صدها عراقی در اعتراض به نامزدی محمد السودانی برای جانشینی الکاظمی، به پارلمان کشورشان حمله کردند و به‌رغم مقاومت نیروهای امنیتی، ساعت‌ها در داخل ساختمان ماندند و خواسته‌شان برای تغییر این گزینه را فریاد زدند. اما به باور ناظران پیام این تظاهرات که بزرگ‌ترین تجمع پس از انتخابات اخیر عراق به‌شمار می‌رود، آینده سیاسی عراق را در برابر هجمه‌ای از وقایع پیش‌بینی نشده قرار داده است.
به گزارش شفق نیوز، بسیاری از تظاهرکنندگان روز چهارشنبه در پارلمان عراق از حامیان جریان صدر بودند و با در دست داشتن تصاویر مقتدی صدر، در حمایت از این حزب شعار می‌دادند. براساس گزارش منابع عراقی در زمان این تظاهرات، نمایندگان در صحن پارلمان حضور نداشتند و نیروهای امنیتی با پرتاب گاز اشک‌آور برای بیرون راندن معترضان اقدام کردند. با این حال به نوشته الجزیره، تظاهرکنندگان تنها زمانی حاضر به ترک محل شدند که توئیت مقتدی صدر با مضمون «پیام تان دریافت شد» به آنها رسید. موضوعی که کارشناسان فرایند آن را دارای دو هدف دانستند؛ نخست اینکه صدر با این پیام و دستور نشان داد، حتی در نبود نمایندگانش در پارلمان، نمی‌تواند از سوی احزاب سیاسی عراق نادیده گرفته شود و دوم اینکه این تظاهرات چالش جدید چهارچوب هماهنگی شیعیان را به نمایش گذاشت. آنان که بعد از چالش‌های بسیار موفق به معرفی السودانی شده بودند، این بار خود را رویاروی تبعات تشکیل دولت با این نامزد می‌بینند. 
در همین راستا به نوشته العالم، محمد صالح العراقی، سخنگوی مقتدی صدر با صدور بیانیه‌ای تظاهرکنندگان را توده‌های منضبط و تظاهراتشان را مسالمت‌آمیز و خودجوش با سرعت بالا، غافلگیرکننده، شجاعانه و نشان‌دهنده پیروی از صدر عنوان و تأکید کرد: «آنها بخش کوچکی از هواداران صدر بودند اما اگر وی با همه توان وارد عمل شود، چه‌ها خواهد کرد.» وی در حالی که مدعی بود، اظهارات صدر را بیان می‌کند، افزود: «اگر احزاب بر مواضع‌شان پافشاری کنند، این تظاهرات ادامه خواهد داشت. »
تداوم فرایند تشکیل دولت به‌رغم اعتراضات
برهم صالح، رئیس جمهور عراق در واکنش به این وقایع، با انتشار بیانیه‌ای تظاهرات را حق قانونی مردم دانست اما بر ضرورت رعایت ضوابط و حفظ امنیت عمومی و منافع ملی تأکید کرد. دفتر مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق هم در بیانیه‌ای اعلام کرد: «دولت، منافع عمومی را بر منافع شخصی ارجح دانسته، همواره برای حفظ امنیت و منافع مردم تلاش داشته و از جدل‌های سیاسی امتناع کرده است. بنابراین از همه گروه‌های سیاسی می‌خواهیم، بحران‌ها را به گردن دولت نیندازند و برای حل اختلافات و خروج کشور از بن‌بست، روش گفت‌و‌گوی سازنده را پیش بگیرند.» در همین حال چهارچوب هماهنگی شیعیان با صدور بیانیه‌ای درباره اعتراضات چند روز گذشته، این تجمعات را در روند تشکیل دولت، اثرگذار ندانست. عائد الهلالی از رهبران چهارچوب هماهنگی در این باره گفت: «با وجود تصرف پارلمان از سوی طرفداران صدر، چهارچوب هماهنگی در مسیر تشکیل دولت به نخست‌وزیری محمد شیاع السودانی، راه خود را ادامه خواهد داد و قصد جایگزینی وی با نامزد دیگری را ندارد.»
به نوشته شفق نیوز، چهارچوب هماهنگی در پی این موضع‌گیری، با اعلام اسامی کمیته مذاکره‌کننده تشکیل دولت شامل نوری المالکی، هادی العامری، فالح الفیاض، احمد الاسدی و عبدالساده الفریجی، موضع‌گیری خود را به‌طور عملی به نمایش گذاشت. اعضای این کمیته قرار است مذاکره برای تشکیل دولت جدید را با احزاب دیگر به‌صورت جدی پیگیری کنند. در عین حال علی الفتلاوی، یکی از سران ائتلاف الفتح نیز با تأکید بر عزم چهارچوب هماهنگی شیعیان برای حل بحران سیاسی عراق خاطرنشان کرد که جلسه انتخاب رئیس جمهور جدید در پارلمان عراق نیز در موعد مقرر(امروز) برگزار می‌شود.
این در حالی است که به نوشته العالم، ائتلاف موسوم به تحالف السیاده برای شرکت در نشست پارلمان برای تعیین نخست‌وزیر و رئیس جمهور با بیان شروطی موافقت کرده است. این فراکسیون که متشکل از احزاب اهل تسنن است در شروط خود خطاب به چهارچوب هماهنگی شیعیان اعلام کرد، این فراکسیون، پس از توافق الزام آور، امضای رسمی برگه ائتلاف السیاده و تضمین حقوق و مطالبات حامیان آن و همچنین توافق با حزب دموکراتیک کردستان در جلسه پارلمان حاضر می‌شود. خمیس الخنجر، رئیس ائتلاف السیاده در عین حال مدعی شده است که پیش از ورود به جزئیات مربوط به شکل دولت آینده، باید توافق ملی فراگیری حاصل شود و تأکید کرده طرح چهارچوب هماهنگی باید با اقدامات عملی همراه شود تا حسن نیت آن برای همه ثابت و به مطالبات جریان صدر هم احترام گذاشته شود.