از بیشترین ماندگاری اشتغال در بخش خدمات تا رشد نیروی کار در کشاورزی

گروه اقتصادی/ بازار کار به طور کلی، با استفاده از آمار جمعیت فعال، سطح اشتغال و نرخ بیکاری مورد مطالعه قرار می‌گیرد. مقایسه این شاخص‌ها در زمان‌های مختلف، تغییرات بازار کار را طی زمان نشان می‌دهد. اما جابه‌جایی‌هایی که در این مقاطع زمانی رخ می‌دهد با این شاخص‌ها مشخص نمی‌شود. بلکه یکی از متداول‌ترین رویکردها برای بررسی آمارهای جریان جابه‌جایی نیروی کار میزان جابه‌جایی‌های دو مقطع فصلی است.
جمعیت فعال اشتغال و نرخ بیکاری
براساس گزارش مرکز آمار، به طور کلی با استفاده از آمار جمعیت فعال سطح اشتغال و نرخ بیکاری در بهار سال 1401 بیشترین میزان ماندگاری مشاغل، در بخش خدمات با میزان 90.5 درصد دارای بالاترین مقدار بوده و اشتغال در بخش‌های کشاورزی و صنعت نیز به ترتیب با مقادیر 85.7 درصد و 82.8 درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بیشترین درصد انتقال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی مربوط به تغییر انتقال و جابه‌جایی دراشتغال در بخش صنعت به خدمات از بهار 1400 به بهار 1401 به میزان 13.1 درصد بوده است.کمترین میزان انتقال نیز مربوط به انتقال از بخش خدمات به کشاورزی به میزان 1.9 درصد بوده است. در عین حال شاخص‌های عمده بازار کار در بهار ۱۴۰۱ حاکی از این است که بیکاری بی ثبات‌ترین نرخ را در بهار سال 1401 نسبت به بهار سال 1400 داشته است. بیشترین تغییر وضعیت در نقاط شهری و روستایی مربوط به انتقال وضعیت از بیکار به شاغل به ترتیب با مقادیر 37.9 و 46.8 درصد بوده است. نکته جالب آنکه کمترین ثبات در وضع فعالیت مربوط به بیکاران به مقدار 34.1 درصد بوده است به عبارتی ثبات در نرخ بیکاری متغیر بوده و گاهی فعال بوده و گاهی غیر فعال و این مسأله در جابه‌جایی مشاغل تأثیرگذار بوده است. به عبارتی در بهار سال 1401 میزان جابه‌جایی مشاغل متنوع و بالا بوده بطوری‌ که باعث بی ثباتی در حوزه بیکاری شده و انگیزه نیروی بیکار را برای کار جویی افزایش داده است.
نشانه این مسأله را می‌‌توان در وضعیت فعالیت بیکاران به شاغلان در بهار سال 1401 نسبت به بهار 1400 مشاهده کرد که بیشترین درصد تغییرات انتقال را به میزان 39.5 درصد به خود اختصاص داده است. مسأله دیگر اینکه برای مردان وضع فعالیت شاغلان مرد نسبت به زن در بهار سال 1400 در مقایسه با بهار امسال 89 درصد بوده که بالاترین میزان ماندگاری را نسبت به قشر زنان داشته است. کمترین میزان انتقال در وضع فعالیت مربوط به انتقال از وضع فعالیت غیرفعال به بیکار با میزان 1.8 درصد بوده اما در زنان نیز کمترین مقدار تغییر در وضع فعالیت مربوط به تغییر از وضع فعالیت غیرفعال به بیکار با میزان 1.1 درصد بوده است. مهم‌ترین موضوع این است که در مردان کمترین میزان تغییر در وضع فعالیت مربوط به انتقال از وضع فعالیت شاغل به بیکار با میزان 3.5 درصد بوده است. 
علت کاهش جمعیت غیرفعال در بهار سال 1401، وجود دانش‌آموزانی بود که به‌صورت  مقطعی به کار مشغول شدند، به‌طوری که 6/96 درصد جمعیت فعال را به خود اختصاص داده بودند. اما مهم‌تر آنکه در بهار 1401 تنها کمتر از 0.05 به جمعیت بیکار اضافه شده است.
فاصله معنی‌دار اشتغال بین مردان و زنان
این مقادیر به ترتیب در مردان برابر 95.3 درصد، 4.7 درصد و 0.1 و در زنان 98.4 درصد بوده است. البته در بهار 1400 و برای جمعیت نقاط شهری در سن کار مشترک در فصل بهار 1400 و 1401، 37 درصد شاغل، 3.7 درصد بیکار و 59.3 درصد غیر فعال بوده‌اند که وضع فعالیت این افراد در بهار 1401 به ترتیب برابر 36.6 درصد، 3.8 درصد و 59.5 درصد شاغل، بیکار و غیرفعال بوده است. این مقادیر برای نقاط روستایی در بهار سال 1400 به ترتیب برابر 42.4 درصد، 2.6 درصد و 55 درصد بوده و در بهار 1401 برابر با 41.8 درصد، 2.6 درصد و 55.6 درصد بوده است. همچنین کمترین میزان تغییر وضع فعالیت در نقاط شهری و روستایی مربوط به تغییر وضعیت از غیر فعال به بیکار به ترتیب برابر با مقادیر 1.9 درصد و 1.3 درصد بوده است.