برنج طارم ایرانی در بازار روسیه

زهره افشار
خبرنگار



نخستین محموله برنج ایرانی به مقصد روسیه بارگیری شد تا پس از چند ماه رکود در بازار برنج شمال کشور، امیدها برای رفع مشکل کشاورزان مازندرانی افزایش یابد.
مازندران بزرگ‌ترین تولیدکننده برنج در کشور است و با داشتن 42 درصد تولید این محصول استراتژیک، رتبه نخست تولید برنج را دارد.
در سال گذشته با وجود محدودیت‌های آبی که حتی گریبان استان شمالی مازندران را گرفته بود، روند تولید برنج به دلایل مختلف ازجمله شرایط آب و هوایی مناسب، بر وفق مراد شالیکاران جلو رفت و برآورد‌ها نشان می‌دهد محصول تولیدی امسال شالیکاران مازندران از افزایش 22 درصدی نسبت به سال گذشته برخوردار خواهد بود، اما این افزایش تولید، خوشحالی کشاورزان را به‌دنبال نداشته زیرا در حال حاضر بازار برنج از رونق کافی برخوردار نیست.
 طی یک دهه گذشته سابقه نداشته است که پس از گذشت ۴ماه عمده محصول برنج در اختیار کشاورزان در انبارها باقی مانده باشد، اگرچه آنچه مشخص است اینکه بازار برنج مازندران که زمانی نبضش دست دلالان بود و هر افزایش قیمتی پس از خرید دلالان و خالی شدن انبار کشاورزان رقم می‌خورد، طی سال‌ها بتدریج به سمت دگرگونی رفت تا دست دلالان را قطع کند.
افزایش 20 درصدی تولید برنج
«سید اسماعیل یزدان‌پناه» مدیرعامل مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: نخستین محموله برنج ایرانی که به روسیه صادر شد می‌تواند تأثیر مثبتی در بازار داد و ستد برنج استان‌های شمالی داشته باشد و رونق را به آن بازگرداند. وی افزود: این محموله از نوع برنج طارم هاشمی بوده و انتظار می‌رود با توجه به کیفیت محموله ارسالی و تقاضای کشور روسیه برای برنج ایرانی ادامه‌دار باشد.
یزدان‌پناه با اشاره به اینکه در سال گذشته با توجه به مشکلاتی که در بخش برنج داشتیم، صادرات ممنوع شده بود، تصریح کرد: خوشبختانه با رایزنی‌های انجام شده امسال صادرات برنج آزاد شده است و بدون شک می‌تواند تأثیر مثبتی در بازار داخلی برنج داشته باشد، ضمن اینکه انتظار می‌رود تأثیر چندانی هم در قیمت برنج نداشته باشد. وی تأکید کرد: امسال با تلاش کشاورزان و ورود کشاورزی علمی به شالیزار‌ها در استان‌های مختلف برنج‌خیز، توانستیم به افزایش 20 درصدی تولید برنج در کل کشور برسیم که به‌دنبال آن به‌دلیل پاره‌ای از مسائل بخشی از برنج روی دست کشاورزان ماند و به نوعی تقاضا در بازار کاهش یافته بود. به گفته یزدان‌پناه، حدود 60 درصد محصول تولیدی برنج در دست کشاورزان باقی مانده و این مسأله کاهش قیمت برنج و نگرانی شالیکاران را به‌دنبال داشته است. قیمت برنج بوجاری نشده طارم هاشمی در روز‌های گذشته از کیلویی 93 هزار به حدود 80 هزار تومان کاهش یافته بود.
بازدید میدانی استاندار از بازار برنج آمل
گلایه‌ها و شکایت‌های شالیکاران و فروشندگان برنج روز گذشته استاندار مازندران را به بازار برنج در شهر آمل کشاند تا وضعیت بازار را از نزدیک و در گفت‌و‌گو با فروشندگان، کشاورزان و خریداران ارزیابی کند.
سید محمود حسینی‌پور با اشاره به اینکه نخستین محموله برنج کیفی از مرکز بین‌المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران در آمل به مقصد روسیه بارگیری شد، اظهار امیدواری کرد که باز شدن راه صادرات برنج افزون بر اینکه بتواند گره‌گشای معضل فعلی بازار برنج باشد، نقش مهمی در ارزش افزوده و سود‌آوری اقتصادی این محصول برای کشاورزان مازندرانی ایفا کند.
 استاندار مازندران در توضیح دلیل طولانی شدن ماندگاری برنج در انبارها گفت: امسال شالیکاران با همت و تلاش رشد قابل توجهی را در تولید برنج داشتند، اما همزمان با برداشت، واردات برنج‌های خارجی با هدف تنظیم بازار انجام شده که این امر بازار خرید و فروش را تا حدودی تحت تأثیر قرار داده است. وی با تأکید بر این نکته که واردات با هدف تنظیم بازار برنج صورت گرفته است، در عین حال توضیح داد: نگرانی کشاورزان مازندران در فروش محصولشان را با مسئولان ملی از جمله شخص رئیس جمهور و وزیرجهاد کشاورزی مطرح کردیم و برای برون‌رفت از مشکلات موجود در بخش فروش کشاورزان راه‌حل‌هایی ارائه شد.
 حذف تعرفه صادرات برنج و مرکبات
استاندار مازندران با اشاره به راهکارهای دولت برای گشایش بازار برنج و مرکبات این استان گفت: در اولین راه‌حل، برای توازن عرضه و تقاضا و رونق بازار محصولات کشاورزی استان بخصوص برنج و مرکبات تعرفه صادرات حذف شده است.
نماینده عالی دولت در مازندران تأکید کرد: برنج مازندران در کشورهای عربی و اروپایی بازار خوبی دارد، اما با توجه به رقابتی بودن بازار برنج باید به مقوله کیفی‌سازی و استانداردسازی‌ها نیز در تولید برنج‌ها بخصوص ارقام پرمحصول توجه کنیم. وی افزود: اکنون در صادرات ارقام پرمحصول برنج مازندران به کشورهای مختلف دنیا دچار مشکل هستیم که باید با همت کشاورزان و مؤسسات تحقیقات برنج نسبت به کیفی‌سازی و استاندارد‌سازی تلاش شود.
خرید مستقیم برنج از سوی دولت با دستور رئیس‌جمهور
حسینی‌پور با ابراز امیدواری از رونق عرضه و تقاضای بازار برنج مازندران در آینده نزدیک، گفت: خرید ۵۰ هزار تن برنج کیفی از سوی فروشگاه اتکا نیز در قالب دستور شخص رئیس‌جمهور تا هفته آینده عملی می‌شود. وی از به‌وجود آمدن شرایط پرداخت تسهیلات سرمایه درگردش برای خرید برنج مازندران خبر داد و گفت: در حال حاضر فرایند عرضه و تقاضا در بازار برنج نویدبخش رونق بازار و رفع موانع است.
اسفندیارقاسم زاده، مسئول انجمن برنج مازندران در گفت‌و‌گویی با «ایران» درباره دلایل رکود بازار برنج مازندران، گفت: دلایل مختلفی در رکود بازار برنج مؤثر است. برخی کشاورزان با تصور اینکه امسال هم قیمت برنج در بازار به سه برابر قیمت ابتدای فصل برداشت ممکن است برسد از عرضه برنج خودداری کردند، برخی دیگر هم فکر می‌کردند دولت چون در قالب کشت قراردادی متعهد شده محصول را به قیمت بازار بخرد دست روی دست گذاشتند و دیدیم که عملاً چنین اتفاقی نیفتاد و از سوی دیگر واردات بیش از نیاز و وضعیت اقتصادی مردم همه مزید بر علت شد تا برنج به وفور در بازار رسوب کند و به رکود فرو برود. شرایط به گونه‌ای شده که اگر این روند ادامه یابد حتی کشاورزانی که توان بالایی دارند و در سال‌های گذشته کمتر حاضر به فروش محصول به دلال بودند مجبور خواهند شد محصول خود را به دلالان بدهند و آنها هم متضرر خواهند شد. 

نیم نگاه
​​​​​​​در اولین راه‌حل، برای توازن عرضه و تقاضا و رونق بازار محصولات کشاورزی استان به خصوص برنج و مرکبات تعرفه صادرات حذف شده است. خرید ۵۰ هزار تن برنج کیفی از سوی فروشگاه اتکا نیز در قالب دستور شخص رئیس جمهور تا هفته آینده عملی می‌شود