جویندگان کار امیدوارتر شدند

ایلیا پیرولی
خبرنگار

در‌ حالی‌ که در تابستان جاری نسبت به تابستان سال 1400، حدود 2 میلیون و 556 هزار و 132 نفر از جمعیت غیرفعال به شاغلان افزوده شده؛ به همین ترتیب در همین مدت نیز 875 هزار نفر از بیکاران به شاغلان اضافه شده است. به عبارتی بیشترین درصد جابه‌جایی در وضع فعالیت با میزان 37.5 درصد مربوط به وضع فعالیت بیکاران به شاغلان از تابستان سال 1400 به تابستان سال 1401 بوده است.
بر پایه داده‌های آماری جریان نیروی کار از تابستان سال 1400 نسبت به نیمه دوم سال 1401 (شامل همه آمارهای ورودی و خروجی نیروی کار و تغییر وضعیت نیروی کار افراد بین دو دوره و همچنین احتمال‌های انتقال، تغییر اشتغال، شغل‌های ایجاد شده و از بین رفته را محاسبه می‌کند)؛ 8/6 درصد از افراد غیرفعال کشور در حوزه اشتغال شاغل شده‌اند. به عبارتی حدود 2 میلیون و 556 هزار و 132 نفر از جمعیت غیرفعال در جریان یا جابه‌جایی نیروی کار شاغل شدند. به همین ترتیب نیز حدود 37.5 درصد از جمعیت بیکاران بر اساس داده‌های ارائه شده مطابق با این محاسبات به جمعیت شاغلان افزوده شده که 875 هزار نفر برآورد می‌شود. بر پایه داده‌های آماری مرکز آمار ایران، همچنین 677 هزار نفر از غیرفعالان به جمعیت بیکار در این مدت اضافه شده که نشان می‌دهد جمعیت فعال رو به فزونی رفته است. به عبارتی 1.8 درصد از افرادی که در تابستان گذشته جزو جمعیت غیرفعال بودند در تابستان امسال به بیکاران افزوده شده‌اند که نشان می‌دهد امیدواری برای یافتن کار در بین کارجویان رشد یافته است. بر پایه تعریف ارائه شده از جمعیت فعال اقتصادی، کسانی که تمایل به کار داشته باشند و در یافتن کار نسبت به گذشته امیدوار باشند جمعیت فعال نامیده می‌شوند. البته این جمعیت را شاغلان نیز تشکیل می‌دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد 91.4 درصد از این جمعیت هنوز هم غیرفعال هستند، به عبارت دیگر 33 میلیون و 886 هزار نفر از کسانی که در تابستان سال گذشته تمایلی به کار کردن نداشته‌اند، در تابستان امسال نیز متقاضی شغل نبوده‌اند؛ اما در جریان الگوی جابه‌جایی شغلی و چرخشی 8/6 درصد کسانی هم که در تابستان سال گذشته غیرفعال بودند در تابستان امسال به جمعیت فعال اقتصادی افزوده شده‌اند. داده‌ها یک موضوع دیگر را نشان می‌دهد که بیشترین میزان پایداری در وضع جمعیت فعال قرار دارد و کمترین ثبات نیز در بین بیکاران وجود دارد. بیشترین درصد جابه‌جایی در وضع فعالیت با میزان 37.5 درصد مربوط به وضع فعالیت بیکاران به شاغلان از تابستان سال 1400 به تابستان سال 1401 بوده است. بطور کلی، تا حدودی می‌توان گفت که وضعیت اشتغال در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته بهبود یافته است. کاهش نرخ بیکاری و افزایش نرخ اشتغال از شواهدی است که این امر را نشان می‌دهد.
لزوم اهمیت داده‌های جریان نیروی کار
در حالی که امروزه کشورها، شاخص‌های عمده بیکاری در مقاطع زمانی را محاسبه و اعلام می‌کنند، اما جابه‌جایی‌های بازار کار که ممکن است در داخل این مقاطع زمانی رخ دهد، در این شاخص‌ها بیان نمی‌شود.
به همین خاطر از زمانی که استفاده از الگوی چرخشی در نمونه‌گیری نیروی کار کشورها در دستور کار قرار گرفت، این امکان نیز فراهم شد. پس از تجدیدنظر همه‌جانبه مرکز آمار ایران در آمارگیری اشتغال و بیکاری از سال 1384، آمارگیری نیروی کار بطور فصلی با روش نمونه‌گیری چرخشی و با هدف دستیابی به شاخص‌های فصلی و سالانه نیروی کار و تغییرات آن در سطح کل کشور و استان اجرا شد. از مهم‌ترین مزیت‌های این نوع نمونه‌گیری دسترسی به آمارهای جریان نیروی کار و امکان تحلیل‌های جدید است. آمارهای جریان، همه آمارهای ورودی و خروجی نیروی کار و تغییر وضعیت نیروی کار افراد بین دو دوره را ارائه می‌کند. بر اساس این آمارها، احتمال‌های انتقال، تغییر اشتغال، شغل‌های ایجاد شده و از بین رفته قابل محاسبه است. به عبارتی دیگر، آگاهی از تغییرات نیروی کار در سطح فردی بیانگر پویایی بازار کار است. از این‌رو این موضوع برای سیاستگذاران و ناظران اجرای برنامه‌های اقتصادی بسیار مهم است، چرا که بعد از اجرایی شدن یک راهبرد اشتغالزایی بررسی عملکرد آن ضروری است. بنابراین به‌طور کلی بازار کار با استفاده از آمار جمعیت فعال، سطح اشتغال و نرخ بیکاری مورد مطالعه قرار می‌گیرد؛ مقایسه این شاخص‌ها در زمان‌های مختلف، تغییرات بازار کار را طی زمان مدنظر نشان می‌دهد؛ اما جابه‌جایی‌هایی که در این مقاطع زمانی اتفاق می‌افتد با این شاخص‌ها مشخص نمی‌شود، به همین خاطر برای دستیابی از جابه‌جایی‌های مقاطع مختلف، آمارهای جریان کار محاسبه می‌شود. بدین ترتیب داده‌های جریان، همه تغییراتی را که ممکن است داده‌های مقطع زمانی نشان ندهند، پوشش می‌دهد. به همین دلیل برای تدوین و نظارت بر سیاست‌های بازار کار، آمارهای مقطع زمانی نیروی کار به آمارهای جریان نیروی کار به عنوان مکمل نیاز دارد؛ چرا که داده‌های مقطع نیروی کار به تنهایی نمی‌تواند کل اطلاعات مورد نیاز برای بررسی جزئیات حرکت جریان‌های در نظر گرفته شده را به وسیله برنامه‌های مختلف ارائه کند. به ویژه اینکه سیاست‌های بازار کار در بیشتر موارد، برای متأثر ساختن جریان‌ها در جمعیت هدف، خواه از طریق تشویق، جلوگیری یا تغییر مسیر طراحی شده است.