فرصت دوباره به «گروسی»

گروه سیاسی/  هیأتی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یکشنبه آینده به ایران سفر می‌کنند. این خبر را محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی و یکی از مقام های آژانس روز گذشته اعلام کردند. رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که تعاملات ایران با آژانس همچنان برقرار است و این امیدواری وجود دارد که طرفین در جهت رفع موانع و ابهامات با آژانس یک گام رو به جلو بردارند. در همین حال «وانگ ونبین»، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در یک نشست خبری در رابطه با مذاکرات وین موضع‌گیری کرد و گفت که «ایران درخصوص پرونده توافق هسته‌ای انعطاف نشان داده است و اکنون واشنگتن نیز باید اقدام متقابل انجام دهد تا مذاکرات هسته‌ای از سرگرفته شود.»
سیاسی‌کاری آژانس
سفر گروسی در فضایی انجام می‌شود که مناسبات اخیر ایران و آژانس به غبار تبلیغات و عملیات روانی بازیگران غربی آغشته شده است. آژانس در پی متوقف شدن مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین، رشته خبرسازی و تفسیر و تحلیل اخبار مرتبط با روند فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را به بازیگرانی سپرده که در سال‌ها و ماه‌های اخیر در صف نخست ضدیت علیه جمهوری اسلامی ایستاده‌اند. بنابراین دور از انتظار نبود که از حربه اثرگذار آژانس برای اتهام‌زنی یا زیر سؤال بردن صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز ایران بهره تام ببرند. این چنین بود که وقتی پرونده پرفراز و نشیب «مطالعات ادعایی» علیه ایران چند ماه پس از دستیابی به توافق 2015 به پایان راه خود رسید، بازیگرانی همچون ایالات متحده و رژیم صهیونیستی با خبرهای عجیب و خودخواسته‌ای که درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران منتشر کردند، کوشیدند بار دیگر این پرونده را با ادعاهایی جدید به جریان بیندازند و از این مقدمه‌چینی این نتیجه عجیب‌تر را بگیرند که اقدامات اخیر تهران مبنی بر متوقف کردن بخشی از اقدمات نظارتی آژانس ممکن است یک طرح هدفمند باشد که ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای آن را مهندسی می‌کند. بر این اساس، سناریوی جدید این کشورها با ادعاهای تازه‌ای درباره شماری از مکان‌ها در ایران به اجرا در آمد. ادعاهایی که تازگی ندارد اما محافل خبرساز و نیز رسانه‌های وابسته به این کشورها با برجسته‌سازی سعی کردند این ادعاهای ساختگی را در حد یک کشف تازه جلوه دهند از این‌رو محفل شورای حکام به فرصتی طلایی برای کشورهای غربی تبدیل شده است تا با فراغ بال از هر روش و ترفندی برای زیر سؤال بردن و به چالش کشیدن روند فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران بهره ببرند.
به صدا درآوردن زنگ هشدار
ایران از ماه‌ها پیش زنگ هشدار انحراف و سوءاستفاده رژیم صهیونیستی و امریکا از آژانس را به صدا درآورده بود. هشدار نسبت به اینکه مبادا وجاهت آژانس به عنوان یک نهاد بی‌طرف تحت تأثیر مقوله «نفوذ و انحراف» که همواره دغدغه جمهوری اسلامی ایران در روند همکاری خود با آژانس بوده است، در چنبره بهره‌برداری سیاسی اعضای غربی و اسرائیلی آژانس رنگ ببازد. طراحان سناریوی جدید علیه ایران با همراهی «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس دائم از کشف زوایای تازه در باب فعالیت‌های ایران در مکان‌های ادعایی از جمله «شیان»، «ورامین» (تورقوزآباد) و «مریوان» سخن به میان می‌آورند که رئیس سازمان انرژی اتمی این سه مکان را گاوداری، معدن متروکه و ضایعات‌‌فروشی اعلام کرده و درباره آنها این‌گونه توضیح داده است: «ممکن است جایی ضایعاتی وارد شده باشد که آلودگی داشته باشد. این موضوع به آن معنا نیست که محل کشف این ضایعات، محل فعالیت هسته‌ای است یا ادعا شود سایت فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران کشف شده است. ما پاسخ‌های مستند و مستدل به آنها داده‌ایم. حالا ابهام دارند و اصرار دارند این را تکرار کنند.»
با وجود همکاری همه‌جانبه ایران برای ابهام‌زدایی و شفاف‌سازی درباره این موضوعات ادعایی، رفتار مدعیان در سوء‌استفاده از آژانس به اندازه‌ای شتابزده بود که شورای حکام در سال‌جاری در فاصله چند ماه دو قطعنامه علیه ایران صادر کرد و خواستار پاسخگویی تهران درباره موضوعات مطروحه شد. اما قطعنامه دوم که در آبان ماه گذشته به‌رغم مخالفت صریح چین و روسیه به تصویب رسید، صبر تهران را لبریز کرد و سبب شد با اعلام آغاز غنی‌سازی 60 درصد در تأسیسات «فردو» واکنش نشان دهد. این تنها واکنش به قطعنامه ادعایی شورای حکام نبود. چه آنکه رئیس سازمان انرژی اتمی از لغو سفری خبر داد که قرار بود بر مبنای آن «گروسی» به تهران بیاید و درباره اختلافات موجود با مقام‌های ایرانی رایزنی کند. اسلامی در این رابطه گفت: «این سفر برای وقتی بود که از سیاست فشار استفاده نکنند، حرکت‌های سیاسی و آوردن عبارات غیرواقعی و غیرحرفه‌ای در شرایطی که گفت‌وگو وجود دارد و مذاکرات مسیر خودش را طی کرده است، در راستای همان سیاست شکست خورده فشار حداکثری است که از نظر ما مردود است.»
نادیده گرفتن حسن نیت تهران
بعد از لغو این سفر که در واکنش به اقدامات غرب برای ناگزیر کردن ایران جهت عقب‌نشینی در زمین مذاکرات وین صورت گرفت، غنی‌سازی 60 درصد در «فردو» آغاز شد تا سبب نارضایتی مدیر کل آژانس شود. «گروسی» این نارضایتی را در گفت‌وگوی اخیر خود با «الجزیره» بروز داد و مدعی شد که این میزان به سطح تسلیحاتی نزدیک‌تر است. به ادعای او سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد است و میزان غنی‌سازی کنونی ایران۶۰ درصد است. «گروسی» در این مصاحبه بار دیگر از خاموش شدن 27 دوربین آژانس که اقدام تلافی‌جویانه ایران به قطعنامه خردادماه شورای حکام بود، گلایه کرد و پیام این اقدام را کاستن از نظارت جامعه بین‌المللی دانست. این مقام بلندپایه آژانس همه اینها را گفت اما به دلایل شکل‌گیری چنین فضایی که باعث شد ایران دست به اقدامات تلافی‌جویانه بزند، کم‌ترین اشاره‌ای نکرد. «گروسی» این را هم نگفت که در بطن همکاری‌های مسالمت‌آمیز تهران که پیشتر در قالب اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی جریان داشت، به این حقیقت رسیده بود که هیچ یک از ادعاهای ساختگی علیه تهران رنگی از واقعیت نداشته است اما همچنان ترجیح داده در زمین سیاسی اعضای غربی آژانس بازی کند. چه آنکه به خوبی می‌داند انحراف ایران از روند صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای‌اش زمانی رخ می‌دهد که کشورمان از مذاکره آشکار و رسمی سر باز بزند نه اینکه برای نشان دادن حسن نیت خود به توافقی که یک عضو آن با بدعهدی از آن خارج شده است، بالاترین سطح از همکاری را با ارکان نظارتی آژانس از خود نشان دهد. در چنین فضایی سفر قریب‌الوقوع بازرسان آژانس به ایران را باید در راستای حسن نیت دوباره‌ای دانست که مقام‌های کشورمان برای زنده نگه داشتن دیپلماسی از خود نشان داده‌اند. اگر مدیرکل آژانس قواعد حاکم بر این صحنه پیچیده را می‌شناسد و می‌داند هر کنشی با واکنشی روبه‌روست، بهتر است از فرصت سوزی دوباره خودداری کند و امکان تعامل دوستانه با ایران را در همسویی با سناریوی فشار غرب از بین نبرد.


برش
وزیر امور خارجه در گفت‌و‌گوی تلفنی با همتای ایرلندی:
ایران از خطوط قرمز خود عقب نخواهد نشست 

​​​​​​​حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از خطوط قرمز خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها عقب نخواهد نشست. وزیر امور خارجه در گفت‌و‌گوی تلفنی روز گذشته با «سایمون کاوونی»، وزیر امور خارجه ایرلند از برخی نمایش‌های سیاسی شورای وزیران اتحادیه اروپا، به بهانه حقوق بشر انتقاد کرد و در تصحیح مواضع مذاکراتی ایران گفت: «جمهوری اسلامی ضمن آمادگی برای یک توافق خوب، پایدار و قوی، دیپلماسی را مسیر درست می‌داند اما از خطوط قرمز خود که همان تأمین منافع مردم است، عقب نخواهد نشست». امیرعبداللهیان همچنین در تماس تلفنی دیگری با «حاجا لحبیب» وزیر امور خارجه بلژیک روابط دیرینه ایران و بلژیک را دستمایه مناسبی برای تداوم تعامل و گفت‌وگوهای سازنده بین دو کشور خواند.