تنظیم بازار با تولید 5/1 میلیون تن شکر در کشور 

امین محمودی
خبرنگار

قیمت شکر همانند بسیاری از مواد غذایی و محصولات کشاورزی در سال گذشته با نوسانات زیادی روبه‌رو بود ولی پس از اصلاح ارز ترجیحی شاهد ثبات قیمتی این محصول در بازار بوده‌ایم. این در حالی است که شکر نسبت به تمام محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی از نوسانات قیمتی بیشتری برخوردار بود به طوری که جنگ اوکراین شرایطی را در سطح بین‌الملل به وجود آورد که سبب شد نرخ نیشکر در جهان افزایش چشمگیری داشته باشد.
ثبات بازار شکر همزمان با نوسانات شدید قیمتی در بازارهای جهانی
بخشی از این موضوع به تأمین سوخت خودروها از گیاه نیشکر بازمی‌گشت به همین دلیل به گفته کارشناسان، شکر کالایی سیاسی بوده و نرخ آن وابسته به قیمت نفت است، از طرف دیگر بخشی از افزایش شدید قیمت شکر در بازارهای جهانی به موضوع خشکسالی در برخی کشورهای اصلی تولیدکننده چغندرقند و نیشکر از جمله هند و برزیل برمی گردد. در حال حاضر اما رصد میدانی از بازار قند و شکر کشور نشان از ثبات نسبی در این بازار دارد به طوری که هر کیلو شکر به مبلغ 20 تا 23 هزار تومان در حال فروش است. پس از اصلاح ارز ترجیحی فعالان بازار شکر معتقدند میزان مصرف این محصول سالانه به 2 میلیون تا 2 میلیون و 100 هزار تن رسیده است که از این میزان هم‌اکنون یک میلیون و 500 هزار تن آن معمولاً از تولید و مابقی از طریق واردات تأمین می‌شود. با این حال اما دولت سیزدهم به دلیل خشکسالی در کشور و بالا بردن ضریب امنیت غذایی، شکر بیشتری را نسبت به نیاز بازار وارد کرده است تا هیچ‌گونه اختلالی در این بازار به وجود نیاید.
از طرف دیگر با توجه به اینکه بررسی ظرفیت‌های طبیعی کشور نشان‌دهنده آن است که امکان خودکفایی قند و شکر در کشور وجود دارد، وزارت جهاد کشاورزی اقدام به تدوین سند خودکفایی قند و شکر با تأکید بر کشت پاییزه و افزایش بهره‌وری در این بخش کرده است.
تولید 70 درصد شکر ایران در خوزستان
حمیدرضا فلاح، فعال بازار قند و شکر درباره وضعیت تولید شکر و نیاز بازار گفت: میزان نیاز سالانه کشور به شکر ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تن است که سال گذشته حدود ۶۰۰ هزار تن شکر کشور در استان خوزستان تولید شد. وی افزود: امسال در ۹ ماه نخست سال حدود ۲۶۰ هزار تن شکر در استان خوزستان تولید شده که ۳۱ هزار تن آن از چغندرقند بوده است. مدیر سازمان صمت خوزستان با بیان اینکه تا کنون حدود یک تن شکر وارد کشور شده است، عنوان کرد: در حال حاضر ۹ واحد تولید شکر در استان خوزستان فعالیت دارد که ۸ واحد مربوط به استخراج شکر از نیشکر بوده و یک واحد هم در حوزه تولید شکر از چغندرقند فعالیت دارد.  وی اضافه کرد: علاوه بر این ۹ واحد فعال، دو واحد تولیدی دیگر هم در نوبت راه‌اندازی قرار دارند. این دو کارخانه تا ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشتند و بزودی راه‌اندازی خواهند شد. فلاح با بیان اینکه حدود ۷۰ درصد شکر کشور در خوزستان تولید می‌شود، خاطرنشان کرد: با ورود این دو کارخانه که ظرفیت تولید ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن در سال را دارند بخش زیادی از نیاز کشور به وسیله تولیدکنندگان داخلی تأمین خواهد شد.
تولید بیش از ۶.۷ میلیون تن چغندرقند در کشور
طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا پایان سال‌ جاری یک میلیون و 500 هزار تن شکر تولید شود که از این میزان 900 هزار تن آن مربوط به چغندرقند و 600 هزار تن آن نیز از طریق کشت نیشکر تأمین شود به همین دلیل کارشناس معتقدند در آینده‌ای نزدیک کشورمان در تولید شکر خودکفا خواهد شد.
در همین خصوص مجری طرح گیاهان قندی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد: در سال‌ جاری بیش از ۶.۷ میلیون تن چغندرقند بهاره و پاییزه تولید و تحویل کارخانه‌ها شد.
پیمان حصادی افزود: از ۶.۷ میلیون تن چغندر تولیدی، نزدیک به ۵.۳ میلیون تن چغندر بهاره و ۱.۴ میلیون تن پاییزه بوده است. وی پیش‌بینی کرد از این میزان تولید چغندرقند ۹۰۰ هزار تن شکر استحصال و تولید شود.
حصادی با اشاره به محدودیت‌هایی نظیر تغییرات اقلیمی، تبعات جنگ روسیه و اوکراین، اثرات شیوع بیماری کرونا، افزایش هزینه‌های تولید، کاهشی و دور از انتظار بودن روند افزایش قیمت تضمینی چغندرقند نسبت به نرخ رشد قیمت تضمینی سال قبل و کاهش سطح کشت چغندرقند نسبت به سال گذشته گفت: به‌رغم این محدودیت‌ها به دلیل افزایش میزان بهره‌وری و عملکرد در واحد سطح و تلاش‌های صورت گرفته، تولید چغندرقند نسبت به سال قبل کاهش نیافته است. وی سطح کشت چغندر بهاره و پاییزه در کشور را در سال‌ جاری به ترتیب ۹۰ و ۲۰ هزار هکتار عنوان کرد.
مجری طرح چغندرقند وزارت جهاد کشاورزی درباره تولید نیشکر نیز اذعان داشت: در سال‌ جاری از حدود ۸۷ هزار هکتار نیشکر قابل برداشت تاکنون حدود ۳ میلیون تن نیشکر برداشت شده است.
وی پیش‌بینی کرد تا پایان دوره برداشت نیز بیش از ۵ میلیون تن نیشکر تولید و از این میزان نیشکر حدود ۵۰۰ تا 600 هزار تن شکر استحصال شود. مجری طرح گیاهان قندی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل عدم امکان فروش شکر توسط کارخانجات قند در پی واردات شکر به کشور و اشباع بازار از شکرهای وارداتی، عدم تعیین تکلیف قیمت شکر و کمبود نقدینگی کارخانه‌های قند تاکنون نزدیک به ۵۵ درصد از مطالبات چغندرکاران پرداخت شده است. وی تأکید کرد: برای تداوم کشت چغندرقند در سال آتی و جلوگیری از ضرر و زیان کارخانه‌های قند، چالش‌های موجود برطرف شود.