تهدیدی بزرگ برای شهرهای بزرگ

گروه اقتصادی/ مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی درباره فرونشست در سه منطقه جنوب، جنوب غرب استان تهران و همچنین اصفهان هشدار داد و گفت: پدیده فرونشست زمین تهدیدی بزرگ برای شهرهای بزرگ مثل تهران است.
رضا شهبازی افزود: فرونشست موضوع تازه‌ای نیست و در جنوب غرب پایتخت و تقریباً در همه پهنه‌هایی که در ۲۰ سال گذشته برداشت بی‌رویه آب و کشاورزی انجام شده است، به نوعی درگیر موضوع فرونشست شده‌اند.
او خاطرنشان‌کرد: در بخشی از جنوب غرب شهر تهران که ضخامت رسوبات زیاد و ریز است، فرونشست دارای سابقه ۲۰ ساله است و نخستین گزارش‌های مربوط به فرونشست در کشور از این منطقه ارائه و مستند شد و پس از آن در بسیاری از دشت‌های کشور و پیرامون شهرهای بزرگ فرونشست افزایش پیدا کرد.
مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، عامل اصلی بروز فرونشست‌ از نظر زمین‌شناسی را برداشت بی‌رویه و تخلیه منابع آب زیرزمینی عنوان کرد.
او گفت: در بروز فرونشست تعادلی بین میزان تخلیه آب و تغذیه آبخوان وجود ندارد و پس از تخلیه آب فضای بین رسوبات آبخوان و سفره‌های آب زیرزمینی با آب جایگزین نمی‌شود که این امر منجر به فشردگی تدریجی زمین می‌شود و این فشردگی در سطح زمین به صورت فرونشست نمایان می‌شود و نشانه‌ها و آثار مخربی را از خود به جای می‌گذارد.
این مسئول درباره مناطقی در جنوب غرب تهران که هشدار برای فرونشست در آن جدی‌تر هستند، تصریح کرد: شهرستان‌های صباشهر، نسیم‌شهر، اسلامشهر، رباط‌کریم و شهریار جزو مناطق کشاورزی و دشت‌هایی با رسوبات ریزدانه بوده‌اند و در حال حاضر علاوه بر کشاورزی مراکز جمعیتی بسیار فشرده و پر تراکم در آنها به وجود آمده است.
شهبازی ادامه‌ داد: مناطق ذکر شده بیشتر در معرض خطر فرونشست هستند و بنا به دلایل زمین‌شناسی فرونشست از سمت اتوبان آزادگان کمتر به درون شهر تهران کشیده شده که امیدواریم این پدیده در همان منطقه کنترل شود و بیشتر از این وارد محدوده‌های شهر نشود.
او درباره تدابیری که باید برای پیشگیری از تبعات ناشی از بروز فرونشست احتمالی زمین اندیشیده شود و دستگاه‌های پیشتاز در این زمینه، گفت: فرونشست به‌طور مستقیم با برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی ارتباط دارد و طبق آمار و اخبار میزان مصرف نسبت به میزان ذخیره آب بیشتر است که بر همین اساس باید بدانیم این میزان برداشت آب اضافه از کجا تأمین می‌شود.
مدیرکل دفتر مخاطرات، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات ‌معدنی کشور ادامه‌ داد: آبی که به‌طور اضافی مصرف می‌شود به منابع آب زیرزمینی فشار می‌آورد و تا زمانی که نتوانیم تعادلی بین بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی و میزان ذخیره ایجاد کنیم، این روند ادامه دارد.
او با بیان اینکه ایجاد تعادل بین ذخیره و مصرف آب به عهده وزارت نیرو و سازمان آب و فاضلاب است، تصریح‌کرد: البته بیشترین بهره‌برداری از آب در بخش کشاورزی است که در تهران علاوه بر مصرف کشاورزی، مصرف شهری و صنعتی نیز وجود دارد که در نهایت باید این تعادل ایجاد شود تا از ادامه پیشرفت پدیده فرونشست جلوگیری به‌عمل آید.


گزیده
​​​​​​​فرونشست موضوع تازه‌ای نیست و در جنوب غرب پایتخت و تقریباً در همه پهنه‌هایی که در ۲۰ سال گذشته برداشت بی‌رویه آب و کشاورزی انجام شده است، به نوعی درگیر موضوع فرونشست شده‌اند
 در بروز فرونشست تعادلی بین میزان تخلیه آب و تغذیه آبخوان وجود ندارد و پس از تخلیه آب فضای بین رسوبات آبخوان و سفره‌های آب زیرزمینی با آب جایگزین نمی‌شود که این امر منجر به فشردگی تدریجی زمین می‌شود