کارگردان : مهدی صباغ زاده . برنامه فوق العاده سینماهای جمهوری، ادئون، آرش، ستاره، کوچ و المپیا

کارگردان: ناصر تقوایی. دومین هفته نمایش در سینماهای شهر قصه، فلسطین، پارس، شهر هنر، ایران، حافظ، فرهنگ، سایه، سروش و شهر قشنگ

فرزانه قبادی/ در روزهایی که ایران زیر سایه جنگ بود یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور پایه‌گذاری شد. صبح روز چهاردهم آبان 1366 نخستین نمایشگاه کتاب تهران در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، افتتاح شد. مجموعه‌ای که در سال 1348 در شمال بزرگراه چمران آغاز به کار کرده و محل برپایی نمایشگاه‌های بین‌المللی مهمی از جمله نمایشگاه تجارت آسیایی بود، برای نخستین بار در نمایشگاه کتاب، میزبان ناشران داخلی و خارجی شد.
نخستین بار بود که با پیشنهاد وزارت ارشاد وقت، نمایشگاهی با این وسعت و به شکل تخصصی در ایران برگزار می‌شد. تجربه برگزاری نمایشگاه کتاب در کشور به نمایشگاه‌های کوچک در گوشه و کنار پایتخت محدود بود. برگزاری نمایشگاهی در سال 1336 توسط انتشارات امیرکبیر در دانشگاه تهران، نمایشگاهی دولتی در زمان نخست‌وزیری امیرعباس هویدا در پارک شهر تهران، نمایشگاهی که در سال 1355 با مشارکت بعضی ناشران در بازارچه کتاب خیابان شاه رضا (انقلاب) برگزار شد و همچنین نمایشگاهی که بعد از سال 1357 در دهه فجر در تهران و برخی شهرستان‌ها برگزار شد، تجربه‌های محدود برگزاری نمایشگاه کتاب در ایران بودند.
ایران درگیر جنگ تحمیلی بود. در چنین شرایطی برگزاری نمایشگاهی در سطح بین‌المللی کار آسانی نبود. نمایشگاهی که غرفه داران آن حتی قفسه‌ای برای ارائه کتاب‌های خود نداشتند. قفسه‌های نمایشگاهی در داخل تولید نمی‌شد، خرید محصولات خارجی هم در آن روزها نه صرفه اقتصادی داشت و نه امکانپذیر بود. از طرفی در شرایطی که ایران در آن سال‌ها داشت، دعوت از ناشران کشورهای دیگر و انتشار فراخوان نمایشگاه در رسانه‌های بین‌المللی، باعث تعجب همگان شده بود. صباح زنگنه که آن روزها معاون سیدمحمد خاتمی وزیر ارشاد بود و ریاست نخستین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را به عهده داشت در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین می‌گوید: «هیچکس باورش نمی‌شد که یک کشور در حال جنگ نمایشگاه کتاب برگزار کند. مردم دنیا درک نمی‌کردند کشوری که در جنگ است به مسأله کتاب آن‌قدر اهمیت دهد که در دوران جنگ هم حاضر باشد، نمایشگاه برگزار کند. از سوی دیگر هیچ ناشر خارجی هم باورش نمی‌شد کشوری در آن شرایط، 10 میلیون دلار برای خرید کتاب‌های خارجی بودجه اختصاص دهد.»ارائه کتب خارجی در این نمایشگاه یکی از اتفاقات مهم در آن مقطع زمانی بود. خرید کتب خارجی که تا پیش از آن تنها مختص استادان دانشگاه‌ها بود، در این نمایشگاه برای عموم دانشجویان و پژوهشگران امکانپذیر شده بود. هر چند سازوکار خرید این کتاب‌ها از نمایشگاه، پیچیدگی‌ها و مسائل خود را داشت، اما بسیاری از مخاطبان تمام سختی عبور از هفت خوان خرید کتاب خارجی را به جان می‌خریدند تا به منابع علمی و پژوهشی روز دنیا دسترسی پیدا کنند.
صباح زنگنه در مورد هزینه‌های این نمایشگاه می‌گوید: «کشور در حال جنگ بود همه منابع ارزی و درآمدی کشور ناظر به حمایت از دفاع کشور در برابر تجاوز عراق بود. بنابراین یافتن منبع مالی ارزی برای تأمین خرید این کتاب‌ها جای بحث و تأمل داشت. هشت تا ده میلیون دلار در آن زمان برای هر دوره نمایشگاه به دولت پیشنهاد کردیم و دولت با وجود همه محدودیت‌ها در زمان جنگ با مکانیزم کسر کردن این مبلغ از سهمیه همه دستگاه‌های دولتی، با این طرح موافقت کرد.»نخستین نمایشگاه کتاب تهران تا بیست و سوم آبان ادامه پیدا کرد. برگزارکنندگان نمایشگاه اعلام کردند، در این دوره196 ناشر خارجی از 32 کشور و 200 ناشر داخلی شرکت کردند. به‌گفته زنگنه، روزانه حدود صد هزار نفر از این نمایشگاه بازدید می‌کردند: «در شرایط جنگ جمع کردن صد هزار نفر در روز در یک‌جا بسیار سخت بود؛ امکان حمله به تهران و موشک باران تهران هم بود.»
سال بعد خبری از نمایشگاه کتاب نبود. محل برگزاری نمایشگاه شرایط مطلوبی نداشت و از سویی کشور هم با مشکلاتی روبه‌رو بود. به‌همین دلیل دومین دوره نمایشگاه با بیش ازیک سال وقفه در اردیبهشت ماه سال 1368 برگزار شد.

آموزش رایگان و فراهم کردن زمینه آن برای همه مردم یکی از اصولی است که در قانون اساسی بعد از انقلاب مورد تأکید قرار گرفت اما در سال‌های بعد همیشه تفسیرهای مختلفی از این اصل در برابر تأسیس مدارس غیرانتفاعی و خصوصی وجود داشت و در نهایت در سال 1366 قانون تصویب مدارس غیرانتفاعی به تصویب رسید. در اصل 30 قانون اساسی آمده است: «دولت‌ موظف‌ است‌ وسایل‌ آموزش‌ و پرورش‌ رایگان‌ را برای‌ همه‌ ملت‌ تا پایان‌ دوره‌ متوسطه‌ فراهم‌ سازد و وسایل‌ تحصیلات‌ عالی‌ را تا سر حد خودکفایی کشور به‌طور رایگان‌ گسترش‌ دهد.»اما اکبر پرورش وزیر آموزش و پرورش در آذر سال 1362 از شورای نگهبان تقاضا کرد تفسیر خود از اصل سی‌ام قانون اساسی را ارائه دهد و شورا در مرداد 1363 برای وزیر نوشت:«... مستفاد (مقصود) از اصل سی‌ام قانون اساسی، دولتی بودن آموزش و ممنوعیت تأسیس مدارس و دانشگاه‌های ملی به موجب قوانین عادی نیست.» تفسیری که در واقع راه را برای راه‌اندازی مدارس خصوصی در کشور باز کرد و همین شد که قانونی برای آن در دولت تصویب و در مجلس نهایی شد. مدارسی که طبق ماده اول این قانون:«به‌منظور توسعه مشارکت مردم در آموزش و پرورش و حمایت از سرمایه‌گذاری در ایجاد و اداره مدارس و مراکز پرورشی یا آموزشی غیردولتی» راه‌اندازی شدند ولی به مرور زمان با ایده اصلی خود فاصله بسیاری گرفتند.
اما چه کسانی می‌توانند مدرسه غیرانتفاعی راه‌اندازی کنند؟ مجلس در سال 1366 در ماده 8 قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی مصوب کرد:«مؤسسان مدرسه یا مرکز پرورشی یا مرکز آموزشی غیردولتی باید واجد این شرایط باشند:
 الف- تابعیت جمهوری اسلامی‌ایران.
ب- اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلام و برخورداری از حسن شهرت.
ج- التزام عملی به قانون اساسی و ولایت فقیه.
د- نداشتن وابستگی به رژیم گذشته یا گروه‌های منحرف وغیرقانونی.
هـ- نداشتن سوء پیشینه کیفری.
و- حداقل مدرک دیپلم یا معادل آن.
ز- حداقل سی سال سن.»
علاوه بر این طبق قانون منابع درآمدی مدارس غیردولتی هم «شهریه دریافتی از اولیای دانش‌آموزان؛ کمک‌های‌ دریافتی از اولیای دانش‌آموزان و افراد خیر و مؤسسات‌ خیریه و کمک‌های دریافتی از آموزش و پرورش» عنوان شد؛ درآمدها و شهریه‌هایی که قرار بود از سوی شورایی در آموزش و پرورش تعیین و به مدارس ابلاغ شود اما به مرور زمان از سوی هر مدرسه‌ای به‌صورت سلیقه‌ای اعلام و از خانواده‌ها بدون هیچ نظارتی گرفته شد.

تهیه و تنظیم:حسن مجیدی

پیام 10ماده‌ای شورای‌عالی پشتیبانی جنگ به اقشار مختلف مردم

در پی فرمان امام امت فرمانده کل قوا در رابطه با بسیج تمامی امکانات به منظور تسریع در امر جنگ، شورای عالی پشتیبانی جنگ طی پیامی خطاب به ملت ایران ضمن تأکید بر ضرورت تقویت و تداوم عملیات برای یکسره کردن کار جنگ و تسریع در فراهم آوردن امکانات لازم جهت نیل به هدف، وظایف اقشار مختلف مردم را در این برهه از جنگ تحمیلی اعلام کرد.
پیام شورای عالی دفاع پشتیبانی جنگ به ملت ایران
بسم‌الله الرحمن الرحیم
1- آنان که قادرند شخصاً در میدان‌های نبرد شرکت کنند باید آمادگی خود را به دستگاه‌های مسئول اعلام دارند. بدیهی است که حضور در جبهه با توجه به زمانبندی و نوبت‌گذاری که بوسیله مسئولان بسیج و سازماندهی مردمی انجام می‌گیرد در نوبت‌های معینی و بسته به اعلام مسئولان خواهد بود.
2- کسانی که توانایی حضور در جبهه را ندارند مانند زنان و بیماران و افراد معذور، جهاد با مال را جایگزین آن خواهند کرد و صاحبان تمکن، حداقل تدارک مالی یک رزمنده را برعهده خواهند گرفت.
3- جهاد با زبان و روشنگری و نشر فرهنگ جهاد در راه خدا وظیفه‌ای است که همه در هر حال به آن موظف وموکلفند. هنرمندان و گویندگانی که رساترازهرکس قادرند پیام انقلاب و این ملت را برسانند در این تکلیف از همه اولی ترند.
4- متخصصان و دانشمندان موظفند در این برهه سرمایه علمی را بر طبق نیازهای جبهه و جنگ به کار گیرند.
۵- فرماندهان نظامی (ارتش و سپاه) باید طرح‌های عملیاتی برای وارد آوردن ضربات متنوع و متوالی را آماده ساخته، منتظر دستور مسئولان جنگ باشند.
6- دستگاه‌های دولتی موظفند در استفاده از امکانات موجود اولویت را به جبهه‌ها داده و هیچ گونه توقف در نیازهای جنگی را جایز نشمرند.
7- روحانیون معظم و علمای اعلام و طلاب عزیز مانند همیشه باید دوشادوش مردم در همه صحنه‌ها حضور داشته و پیوسته با نفس گرم خود مجاهدان فی سبیل‌الله و پویندگان راه خدا وسالکان الى‌الله را شوق وامید بخشند.
8- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف است در سراسر کشور مراکزی را برای ثبت‌نام آماده ساخته، زمان ونوبت حضور در جبهه را برای هرکس به‌طور مشخص تعیین و به وی اعلام کنند.
9- سپاه همچنین موظف است آموزش و سازماندهی مراجعان را به گونه لازم تدارک ببیند واهتمام کامل نسبت به آن مبذول دارد.
10- دستگاه قضایی باید به مسائل مبتلا به رزمندگان به‌طور جدی پرداخته، از تعدی به حقوق این عزیزان فداکار با جدیت مانع گردد.
روزنامه اطلاعات- شنبه 23 آبان 1366

فرمان تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام صادر شد

در پی کسب تکلیف جمعی از مسئولان عالی رتبه کشور از امام خمینی در زمینه شیوه اعمال حق حاکم اسلامی در مورد احکام حکومتی در مواردی که بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان توافق حاصل نشود، امام خمینی فرمان تشکیل مجمع تشخیص احکام حکومتی و مصلحت نظام اسلامی راصادر کردند:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
اگرچه به‌نظر اینجانب پس از طی این مراحل زیر نظر کارشناسان که در تشخیص این امور مرجع هستند احتیاج به این مرحله نیست. لکن برای غایت احتیاط در صورتی که بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان شرعاً و قانوناً توافق حاصل نشد مجمعی مرکب از فقهای محترم شورای نگهبان و حضرات حجج اسلام خامنه‌ای، هاشمی، اردبیلی، توسلی، موسوی خوئینی‌ها و موسوی و وزیر مربوط برای تشخیص مصلحت نظام اسلامی تشکیل گردد و در صورت لزوم از کارشناسان دیگری هم دعوت بعمل آید و پس از مشورت‌های لازم رأی اکثریت اعضای حاضر این مجمع مورد عمل قرار گیرد. احمد در این مجمع شرکت می‌نماید تا گزارش جلسات به این جانب سریع‌تر برسد. حضرات آقایان توجه داشته باشند که مصلحت نظام امور مهمه‌ای است که گاهی غفلت از آن موجب شکست اسلام عزیز می‌گردد. امروز جهان اسلام، نظام جمهوری اسلامی ایران را تابلوی تمام نمای حل معضلات خویش می‌دانند. مصلحت نظام و مردم از امور مهمه‌ای است که مقاومت در مقابل آن ممکن است که اسلام پابرهنگان زمین را در زمان دور و نزدیک زیر سؤال برد و اسلام امریکایی مستکبران و متکبرین را با پشتوانه‌های میلیاردها دلار توسط ایادی داخل و خارج آنان پیروز گرداند. از خداوند متعال می‌خواهم تا در این مرحله حساس آقایان را کمک فرماید.
17/11/1366 روح‌الله الموسوی الخمینی
روزنامه کیهان- یکشنبه 18 بهمن 1366

نخستین بانک چشم ایران برای پیوند قرنیه افتتاح شد

اولین بانک چشم در ایران در محل پزشکی قانونی تهران گشایش یافت. در مراسمی که به منظور افتتاح این مرکز برگزار شد، دکتر سجادی متخصص و جراح پیوند قرنیه در مورد نحوه نگهداری قرنیه در بانک چشم و لزوم تشکیل چنین مرکزی گفت: قرنیه چشم جزو اعضایی است که تا 6 ساعت پس از مرگ سلول‌هایش زنده می‌مانند و برای بیمارانی که عصب و پرده چشمشان سالم است مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بنابراین چشم پس از مرگ آن هم از افرادی که سالم بوده‌اند و بیماری عفونی و واگیردار نداشته‌اند، دریافت و پس‌ از استریل شدن در محلول مخصوصی که در چند سال اخیر به‌دست آمده نگهداری می‌شود. این محلول باعث می‌شود سلول‌های مهم قرنیه تا ۷ روز زنده باشند و ما نیز ۷ روز وقت داریم تا آن را برای اعمال جراحی پیوند قرنیه به نقاط مختلف بفرستیم تا مورد استفاده قرار گیرد.
به دلیل وجود تقاضا‌های مکرر برای اهدای چشم و وصیت تعداد زیادی از مردم برای استفاده از چشمشان پس از مرگ، تشکیل بانک چشم را ضروری تشخیص دادیم و با افتتاح آن امیدواریم بتوانیم نیاز داخل را تأمین کنیم. پیوند قرنیه هم اکنون در ایران به‌صورت یک کار رسمی و عادی انجام می‌گیرد. چند مرکز در تهران و مراکز دیگر دانشگاهی در شهرستان‌ها این عمل را انجام می‌دهند.
بیمارانی که قرنیه چشم آنها سوراخ شده، بیمارانی که اورژانسی هستند و سریعاً مورد این عمل قرار می‌گیرند و بیمارانی نظیر کسانی که قوز قرنیه دارند، کسانی هستند که می‌توانند برای این عمل در لیست نوبت قرار گیرند.
در این مراسم دکتر علیرضا مرندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی طی سخنانی گفت: علل پیوند قرنیه عمل جدیدی در ایران نیست، پیوند قرنیه قبل از انقلاب هم در ایران انجام می‌شد که البته به‌طور محدود بود ولی امروز این عمل به‌صورت متعدد و با کیفیت بالاتر انجام می‌گیرد.
روزنامه کیهان- سه‌شنبه4 اسفند 1366