مریم طالشی
گزارش‌نویس

«ساوه را برایت به تهران آورده‌‌ایم.» این را فروشنده‌‌ای جوان به مردی جا افتاده می‌‌گوید و مرد که شاید اهل ساوه باشد از این جمله خوشش می‌‌آید و می‌‌خندد و ردیف دندان‌‌های یک درمیانش پیدا می‌‌شود؛ شبیه نصفه اناری که برای دان کردن قاچش کرده‌‌ و نیمی از دانه‌‌هایش را تکانده باشند. حالا این همه مثال، چرا انار؟ انار چه کار دارد به دندان، آن هم دندان فرو ریخته، چون اینجا همه چیز اناری است؛ از انار قرمز و سیاه و آب انار و لواشک انار و دان کرده انار گرفته تا بازار و لوازم جانبی انار مثل خردکن انار، دانه کن انار، خرد کن چهار رنده انار و چیزهای دیگری از این دست.
روز اول نمایشگاه انار است و هنوز خیلی شلوغ نشده. نمایشگاه انار و سوغات استان‌‌ها به رسم هر سال در مجتمع چهلسرای مصلای تهران برگزار شده و تولیدکنندگان متاع خود را برای عرضه آورده‌‌اند.
انارهای سرخ و سیاه را کنار هم چیده‌‌اند. به رسم انار فروش‌‌ها چند انار قاچ کرده هم گذاشته‌‌اند تا معلوم شود سرخ و سالم است. انارهای سفید طرفدار ندارند هرچند که شیرین باشند ،چون اصلاً انار به سرخی‌‌اش شهره است و اناری که سرخ نباشد چنگی به دل نمی‌‌زند.
زنی جوان بازدیدکنندگان را با خوشرویی به مزه کردن رب انار که محصول خودشان است دعوت می‌‌کند. می‌گوید برای غذا و تنقلات عالی است و من فکر می‌کنم آن وقت‌ها که بچه بودیم رب انار فقط مال غذا بود و در کنار زرشک و آلو که آنها هم فقط مال غذا بودند در جایی دور از دسترس بچه‌ها پنهان می‌‌شدند تا برای غذا بمانند و سهم بچه‌‌ها حسرت آن رب‌‌های ترش و ملسی بود که دستشان به آن نمی‌‌رسید چون در صورت لو رفتن مخفیگاه هم بلافاصله جای محموله عوض می‌‌شد و باز حسرتی می‌‌شد به دل بچه‌‌های آن موقع. حالا اما همه چیز دم‌ دست است و رب انار توی یخچال و شاید خیلی هم کسی سراغش نرود چون به قدر کفایت تنقلات هست که دیگر کسی قاشق قاشق رب انار و مشت مشت زرشک ته حلقش نریزد. 
سمیرا احتشامی، مسئول غرفه این‌طور می‌‌گوید: «ما از ساوه آمده‌‌ایم و خودمان آنجا باغدار هستیم و محصولمان انار است و بیشتر هم انار سیاه. انار سیاه خاصیت دارویی دارد و برای سیاه سرفه، سرفه و عفونت‌‌های ادراری مفید است.»
به دو شیشه رب انار که برای نمونه گذاشته‌‌اند اشاره می‌‌کند و ادامه می‌‌دهد: «این رب که حالت سس دارد به این شکل تهیه می‌شود که ما آب انار را می‌‌جوشانیم و به این غلظت می‌‌رسد و حالت سس به خودش می‌‌گیرد و کشدار است. این یکی رب هم که غلیظ است طرز تهیه‌‌اش به این صورت است که انار را دان می‌‌کنیم و می‌‌پزیم و از صافی رد می‌‌کنیم و بعد دوباره آن را می‌‌پزیم و غلظتش به همین حد می‌‌رسد که می‌‌بینید و به آن می‌‌گوییم رب قجری که سفت و گوشتی است. خاصیت انار ساوه این است که ملس‌‌تر است و ربش هم ملس می‌‌شود.
لواشک‌‌هایمان هم کاملاً محلی است. لواشک انار داریم و همچنین زرشک و هفت میوه و کیوی و استوایی که همه به صورت خانگی تهیه می‌‌شوند.»
بجز انار محصولات دیگری مثل انواع آبمیوه و معجون‌‌های ترش هم در نمایشگاه فروخته می‌‌شود که این روزها طرفداران زیادی دارد و تعداد ترش‌‌خورها زیاد شده است. در آبمیوه فروشی‌‌های سطح شهر هم احتمالاً انواع آبمیوه و معجون ترش را دیده‌اید که عموماً به صورت از پیش تهیه شده به فروش می‌رسند ،چون فرایند تهیه‌‌شان سنتی است و نیاز به صرف زمان دارد و آلوبخارا یا آلوی جنگلی باید اول خیس بخورد و عصاره خود را به آب پس بدهد و بعد هسته‌گیری و به وسیله دستگاه مخلوط شود. قبل‌ترها که مخلوط‌‌کن وجود نداشت آلوها باید آنقدر داخل آب می‌‌ماندند که کاملاً طعم خود را به آب بدهند و در این صورت آنچه از خود آلو باقی می‌‌ماند عملاً چیزی بی‌‌مزه بود. 
معصومه قاسمی، تولیدکننده آبمیوه‌‌های طبیعی در این باره بیشتر توضیح می‌‌دهد: «من آبمیوه‌‌های طبیعی و سنتی تولید می‌‌کنم. زغال‌اخته و انار و آلبالو و زرشک بدون نمک داریم که خیلی طرفدار دارد. زرشک با نمک هم داریم و همه زرشک‌‌هایمان هم جنگلی و ارگانیک است. آلو جنگلی و میکس ترش هم هست و یک آبمیوه روسی هم داریم که خیلی خوشمزه و ملس است؛ ترکیب 8 میوه است و برای درمان کبد چرب مفید است و از سنگ کلیه و مثانه پیشگیری می‌‌کند. این آبمیوه شامل انار شیرین، زالزالک، زرشک، تمشک، گریپ‌فروت و آووکادو است و بطری یک و نیم لیتری آن 100 هزار تومان قیمت دارد. این آبمیوه‌‌ها به هیچ عنوان نگهدارنده ندارند و 3 الی 5 روز داخل یخچال و 6 ماه داخل فریزر قابل نگهداری هستند. میکس هلو و زردآلو و فیسالیس هم داریم که این هم طعم خیلی خوبی دارد و معجون جدیدی است. تمام اینها را خودمان تهیه می‌کنیم و به سلامت و کیفیت آن اطمینان داریم.»
علی مرد جوانی است که به عابران آب انار تعارف می‌‌کند و تأکید دارد که آب انار را تازه گرفته و مال همین الان است. او هم در غرفه‌اش آبمیوه و معجون ترش دارد. او اینطور توضیح می‌‌دهد: «آب انار چون گرفتنش خیلی راحت است همین جا در حضور مشتری آن را تهیه می‌‌کنیم اما بقیه آبمیوه‌ها را که همه‌‌شان طبیعی هستند داخل کارگاه تهیه می‌‌کنیم مثلاً شاتوت، زردآلو، تمشک و معجون تمشک که داخلش آلوئه‌‌ورا و تمشک و انار دارد. معجون خیلی خوشمزه‌‌تر از آبمیوه‌‌های تکی است چون مخلوط چند میوه است. معجون آلبالو زرشک هم داریم و معجون تمشک که همان‌طور که گفتم مخلوط سه میوه است. میوه‌‌ها را در فصلشان فریز می‌‌کنیم و بعد هر موقع لازم است آنها را مخلوط و آبمیوه تهیه می‌‌کنیم که به طور معمول داخل یخچال نگهداری می‌‌شود و البته می‌‌توانید آنها را داخل فریزر نگه دارید که کاملاً سالم می‌‌ماند و تا 6 ماه قابلیت نگهداری در فریزر دارد. قیمت‌‌ها را هم به خاطر نمایشگاه پایین آورده‌‌ایم. آبمیوه‌‌های یک و نیم لیتری 150 هزار تومان قیمت دارند که برای نمایشگاه آن را 100 هزار تومان می‌‌فروشیم. همه آبمیوه‌‌ها هم قیمت یکسان دارند و از این لحاظ فرقی نمی‌‌کنند. البته قیمت‌‌ها در حالت عادی متفاوت است اما به خاطر نمایشگاه قیمت‌‌ها را یکسان کرده‌‌ایم.»
در نمایشگاه انواع خشکبار و ادویه جات هم وجود دارد و یک غرفه سوهان پزی هم هست که مشغول آماده کردنش هستند و چون روز اول است هنوز آنقدر شلوغ نشده و غرفه داران امیدوارند پنجشنبه و جمعه بازدید کننده بیشتر شود و فروش خوبی داشته باشند. سوغات اردبیل و تبریز هم بیشتر شیرینی‌‌جات است.
«بفرمایید کشک شتر.» دختری جوان است که مقابل غرفه‌‌ای کشک تعارف می‌‌کند. در غرفه کرمان انواع کشک در سینی‌‌های بزرگ روی هم چیده شده‌‌اند. از شهر بابک کرمان آمده‌‌اند. ستاره اقدم در مورد محصول تولیدی شهرش توضیح می‌‌دهد: «کشک شتر کلسیم بالایی دارد و بخصوص برای خانم‌‌ها خیلی خوب است چون سیستم بدنی‌‌شان طوری است که به مرور  با بالاتر رفتن سن دچار کمبود کلسیم و پوکی استخوان و دست درد و پا درد می‌‌شوند. کشک شتر تنها لبنیاتی است که طبع آن فوق‌‌العاده گرم است و ویژگی دیگرش این است که کلسیم آن دفع نمی‌‌شود و در بدن باقی می‌‌ماند و برای کسانی که پوکی استخوان دارند یا در معرض ابتلا به آن هستند بسیار مفید است.»
 نمایشگاه قرار است تا 28 آبان برپا باشد و سوغات استان‌‌ها را به بازدیدکنندگان عرضه کند؛ سوغاتی‌هایی که طعم شهر و دیار خودشان را دارند.