امین محمودی
 خبرنگار

فرآورده‌های لبنی یکی از مهمترین کالاهای صادراتی بخش کشاورزی است که طی سالیان اخیر ارزآوری زیادی برای کشورمان به همراه داشته است، به طوری که هم‌اکنون بخش زیادی از بازار کشورهای همسایه از جمله عراق و افغانستان و کشورهای اوراسیا در اختیار صادرکنندگان ایرانی است. با این حال با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و قیمت فرآورده‌های لبنی در کشورمان پس از اصلاح ارز ترجیحی در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری، انتظار می‌رفت که بازار صادراتی این محصولات با کاهش شدیدی روبه‌رو شود. به همین دلیل بسیاری از کارخانجات تولید کننده این محصولات بیم زیان و کاهش تولید محصولات خود را داشتند اما با توجه به حمایت‌های دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی در 7 ماه اخیر نه‌تنها صادرات این بخش با کاهش روبه‌رو نشد بلکه رشد 62 درصدی را نیز تجربه کرده است. این مهم با توجه به افزایش دیپلماسی اقتصادی و استفاده از ظرفیت بازارهای بزرگ همسایه صورت گرفته است به طوری که با توجه به توافقات صورت گرفته برای صادرات محصولات لبنی به چین و روسیه باید در ماه‌های آتی نیز شاهد رشد بیشتر صادرات این محصولات در مقایسه با سنوات قبل باشیم.
صادرات لبنیات به چین و روسیه
یکی از مهم‌ترین بازارهای هدف در زمینه صادرات غیرنفتی ایران ازجمله لبنیات، بازار روسیه است. بویژه آنکه ارتباط میان ایران و فدراسیون روسیه از طریق زمینی، دریایی، ریلی و هوایی نیز فراهم است که ظرفیت‌های لازم را برای مراودات تجاری ما با این همسایه شمالی ایجاد می‌کند.
 از سوی دیگر، یکی از مهم‌ترین کالاهای تولیدشده در داخل که به‌عنوان کالای صادراتی است، فرآورده‌های لبنی به‌شمار می‌رود به همین دلیل به نظر می‌رسد روسیه می‌تواند بازار مطلوبی برای فرآورده‌های لبنی ایران به‌‌شمار آید. به همین منظور ماه پیش بود که در دیدار علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت با نمایندگان یکی از بزرگترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای روسیه در خصوص سازکارهای تأمین اقلام مورد نیاز کشور روسیه بویژه محصولات کشاورزی و لبنیات توافقاتی انجام شد. از طرف دیگر از گذشته تاکنون محصولات لبنی به چین صادر می‌شد اما با توجه به رایزنی‌های گسترده وزارت امور خارجه و وزارت جهاد کشاورزی انتظار می‌رود که صادرات فرآورده‌های لبنی به مقصد چین در سطح گسترده‌تری صورت گیرد. به طوری که اخیراً نیز مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اعلام کرد که مجوزهای لازم برای صادرات انواع محصولات لبنی به کشور چین دریافت شده و این بازار بزرگ در دسترس تجار و صادرکنندگان ایرانی قرار گرفته است.
قیمت فرآورده‌های لبنی افزایش نمی‌یابد
محمدرضا بنی طبا، سخنگوی انجمن صنایع لبنی در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص آخرین وضعیت صادرات فرآورده‌های لبنی گفت: میزان صادرات لبنیات نسبت به سال گذشته با افزایش روبه‌رو بوده که بخش زیادی از آن به شیرخشک اختصاص دارد.
وی افزود: عراق و افغانستان مانند سنوات گذشته مقصد اصلی صادرات فرآورده‌های لبنی بوده ضمن اینکه طی هفت ماهه سال جاری بازار اوراسیا نیز واردات زیادی از ایران داشته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: با توجه به آنکه انتظار می‌رود تا پایان سال‌جاری قیمت شیر خام تغییر پیدا نکند، بالطبع قیمت فرآورده‌های لبنی نیز افزایش نخواهد یافت.
وضعیت صادرات لبنیات در هفت ماهه سال‌جاری
براساس آمارهای گمرک در هفت‌ماهه سال‌جاری 278 هزار و 743 تن فرآورده‌های لبنی به ارزش 385 میلیون و 270 هزار دلار صادر شده، به طوری که طبق این آمار بیشترین میزان واردات مربوط به خامه و شیر بوده است.
این در حالی است که با همین بازه زمانی در سال گذشته 277 هزار و 470 تن فرآورده لبنی به ارزش 238 میلیون و 327 هزار دلار صادر شده بود که این امر نشان دهنده رشد کمتر یک درصدی به لحاظ وزنی و 62 درصدی به لحاظ ارزشی است.
 در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین فرآورده‌های لبنی صادراتی کشورمان خامه و شیر است به طوری که در سال‌جاری 59 هزار و 285 تن خامه و شیر به ارزش 57 میلیون و 554 هزار دلار صادر شده که عمده مقاصد صادراتی این محصول ارمنستان، ازبکستان، افغانستان، امارات، بحرین، پاکستان، ترکمنستان، جمهوری‌آذربایجان، سومالی، عراق، کویت، گرجستان، قطر، مالزی، هلند، قرقیزستان و قزاقستان بوده است.
شیر خشک نیز یکی دیگر از فرآورده‌های لبنی است که سهم زیادی در صادرات طی 7 ماهه سال جاری داشته، به طوری که طی این مدت 56 هزار و 254 تن شیرخشک به ارزش 144 میلیون و 431 هزار دلار صادر شده که عمده مقاصد صادراتی این محصول نیز ارمنستان، ازبکستان، افغانستان، امارات، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری‌آذربایجان، سوریه، عراق، گرجستان و لبنان بوده است.
همچنین طی این مدت بیش از 53 هزار تن پنیر به مقاصد کشورهایی همچون روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، ارمنستان، عمان، قطر، کانادا، کویت، گرجستان، نروژ، هلند، یمن، مالزی، عراق، جمهوری‌آذربایجان، ترکمنستان، تایلند، پاکستان، بحرین، آلمان، انگلیس، امارات، افغانستان و ارمنستان به ارزش 69 میلیون دلار از کشور صادر شده است.
از طرف دیگر بیش از 44 هزار تن دوغ و کفیر نیز به ارزش 22 میلیون دلار صادر شده که عمده مقاصد صادراتی این فرآورده لبنی نیز کشورهای اتریش، عراق و دیگر کشورهای خلیج فارس و همچنین کشورهای اوراسیا بوده است.
تسهیلات دولت سیزدهم برای افزایش صادرات لبنیات
یکی دیگر از تصمیمات دولت سیزدهم که نقش زیادی در افزایش صادرات فرآورده‌های لبنی داشت، حذف عوارض صادرات شیرخشک و خامه فله بود. به طوری که ستاد تنظیم بازار در اوایل خرداد ماه سال‌جاری عوارض 15 هزار تومانی صادرات هر کیلو شیرخشک صنعتی و خامه فله‌ای برای حفظ تولید داخل و جلوگیری از ضرر و زیان دامداران و تولید کنندگان تا پایان سال‌جاری را حذف کرد. همین امر سبب شد که علاوه بر افزایش قابل توجه تولید شیر خشک در کشورمان بخش زیادی از این محصول صادر شود و بیشترین ارزآوری صنایع لبنی نیز از این طریق تأمین شود. از طرف دیگر دولت سیزدهم نیز از ابتدای اصلاح ارز ترجیحی اعلام کرد که به کارخانجات و صنایع لبنی تسهیلاتی ارائه خواهد داد.

نفیسه امامی
 خبرنگار

صنعت دام و طیور جزو صنایعی است که در ماه‌های اخیر با مشکلاتی از جمله کاهش نقدینگی، خشکسالی و افزایش قیمت نهاده‌های دامی بعد از اصلاح ارز ترجیحی مواجه شده است. دولت هم با توجه به دستور رئیس‌جمهور و در راستای رفع مشکلات موجود، درصدد ارائه راهکارهایی است که طبق گفته وزیر جهاد کشاورزی، ارائه بسته حمایتی ۱۰ هزار میلیارد تومانی به منظور حمایت از حوزه دام است.
ساداتی‌نژاد درباره وجود مشکلات کشاورزان و دامداران برای دریافت تسهیلات تأکید کرده است: «بانک نباید مانعی برای پرداخت تسهیلات به این حوزه داشته باشد و باید تأمین اعتبار تسهیلات برای این حوزه صورت گیرد.»
طبق اعلام وزیر جهاد کشاورزی، در آینده نزدیک با مصوبه دولت و حمایت‌هایی که رئیس‌جمهور در این زمینه داشته است، حمایت‌ها از دامداران افزایش می‌یابد و خرید گوشت و مرغ به صورت تضمینی صورت می‌پذیرد.
در راستای اجرای این طرح، نهاده‌های دامی مورد نیاز، به عشایر و روستاییان به صورت امانی اهدا می‌شود تا پس از پرواربندی به جهت رفع مشکل نقدینگی این قشر از جامعه، خریدهای لازم صورت گیرد و با آنها تسویه شود.
دولت در تلاش است با حمایت از صنعت دام و طیور و همراهی تشکل‌ها، باعث استمرار تولید در این بخش شود تا برآیند آن که ایجاد امنیت غذایی است را ایجاد کند.
اقدامات دولت برای حمایت از دامداران
لغو ممنوعیت صادرات دام زنده یکی از انواع راهکارهایی است که دامداران بارها خواستار انجام آن بودند زیرا با توجه به مازاد عرضه گوشت در کشور، دام‌های مازاد خارج می‌شوند و تعادل قیمتی در بازار به وجود می‌آید تا تولیدکنندگان متضرر نشوند. دام در هر شرایطی باید خوراک مصرف کند که تأمین آن برای دامدار با هزینه همراه است اما در شرایطی که دام‌ها امکان عرضه به بازار را ندارند، فقط برای دامدار هزینه‌بر خواهند بود.
 پس از افزایش نرخ نهاده‌ها، هزینه‌های تمام‌شده دامداران بالا رفت و از آنجایی که 70 درصد قیمت تولید گوشت و محصولات پروتئینی به نهاده آنها مربوط می‌شود، هزینه‌ها افزایش پیدا کرد و نقدینگی دامداران کاهش یافت اما از طریق صادرات دام زنده، چرخه اقتصادی دامپروری تداوم خواهد داشت و آنها می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
خرید حمایتی دولت از دام‌ها
با توجه به افزایش تولید گوشت قرمز و کاهش تقاضا و وجود بیش از 3 میلیون رأس دام سبک مازاد در دامداری‌ها و بروز مشکلاتی از جمله کاهش مصرف گوشت قرمز و انباشتگی دام در دامداری‌ها، بخشی از دام‌ها به صورت حمایتی توسط دولت خریداری شده و در سردخانه‌ها ذخیره‌سازی شده‌ است.
کمبود نقدینگی؛ مهم‌ترین مشکل تولیدکنندگان
افشین صدر‌دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک در گفت‌و‌گو با «ایران» کمبود نقدینگی را مهم‌ترین مشکل در حوزه دام عنوان کرد و گفت: در شرایط فعلی تولیدکنندگان برای تأمین نقدینگی با مشکلات زیادی مواجه هستند زیرا بعد از اصلاح یارانه‌ها، نهاده‌های دامی 6 برابر افزایش قیمت پیدا کردند درحالی‌که قیمت دام در قیاس با سال قبل در هر کیلو فقط 2 تا 3 هزار تومان اضافه شده است؛ ضمن اینکه قیمت دام هیچ ارتباطی با قیمت گوشت قرمز ندارد.
دادرس اضافه کرد: دامدار باید نیازهای علوفه‌ای و نهاده‌های دامی خود را تأمین کند اما در شرایط فعلی نقدینگی در دامدارکارت خود ندارد، به همین منظور در حال ارائه پیشنهادی هستیم تا با توجه به اختصاص 10 هزار میلیارد تومان بسته حمایتی دولت به دامداران، زمان تسویه بدهی آنها تا خردادماه تمدید شود.
وی تأکید کرد: خرید نهاده دامی مدت‌دار کمک ویژه‌ای برای دامداران روستایی و عشایری است زیرا در غیر این صورت خطر حذف آنها به وجود می‌آید. دامداران صنعتی به طرق مختلف می‌توانند هزینه‌های خود را تأمین کنند اما تولیدکنندگان عشایری و روستایی به سختی می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
دادرس تأمین نقدینگی برای دامدار را بموقع و در زمان مناسب مؤثر دانست و گفت: فصل سرما فرا رسیده و دیگر امکان چرای دام در مراتع وجود ندارد و باید به صورت دستی تغذیه شوند. بنابراین اکنون باید نقدینگی و تسهیلات به دست تولیدکننده برسد زیرا در غیر این‌صورت نقدینگی برای دامدار خیلی تأثیرگذار نخواهد بود.
مدیرعامل اتحادیه دام سبک، واردات نهاده‌های دامی را در شرایط فعلی یک ضرورت عنوان کرد و گفت: واردات نهاده با توجه به نیاز کشور می‌تواند تولید را سرپا نگه دارد و به اشتغالزایی کمک کند. از سوی دیگر امنیت غذایی در صورت حفظ امنیت تولیدکننده امکان‌پذیر خواهد بود.
دادرس با بیان اینکه صادرات دام زنده راهکاری برای افزایش نقدینگی تولیدکننده است، گفت: با انجام صادرات، انباشتگی دام از کشور خارج می‌شود و رکود در بازار دام نر از بین خواهد رفت. تاکنون در حدود 75 هزار دام زنده از کشور صادر شده اما این صادرات بر قیمت دام تأثیرگذار نبوده و تعداد دام‌های صادر شده در همه استان‌ها یکسان نبوده است.
دادرس در پایان سخنانش با اشاره به اینکه کشورهای واردکننده از نژادهای خاصی از دام استقبال می‌کنند، گفت: مشتری‌های دام صادراتی در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نژادهایی که درشت‌اندام، شاخدار، سفید‌رنگ و دارای دنبه زیاد باشند را وارد می‌کنند درحالی‌که این‌ نژاد در همه استا‌ن‌ها وجود ندارد. ‌نژاد عربی در خوزستان، ‌نژاد سنجابی در کرمانشاه و ایلام، ‌نژاد کردی در کردستان، ‌نژاد ماکویی در آذربایجان‌غربی و‌ نژاد فسایی در شیراز از مهم‌ترین نژادهایی هستند که بازار صادراتی در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس دارند.
متأسفانه در سال‌های اخیر به علت بروز خشکسالی و بروز کم‌آبی، مراتع کشور خشک شدند و دامداران سبک که به تولید گوسفند و بز مشغول هستند با مشکلات اقتصادی برای تولید دام مواجه شده‌اند. این مسأله یکی از چالش‌های مهم در صنعت دامپروری است زیرا با سوق یافتن دامداران به خرید علوفه و نهاده‌های دامی وارداتی، قیمت تمام‌شده تولید دام برای آنها افزایش قابل‌توجهی داشته است.
اکنون نیز خرید نهاده به قیمت آزاد، بار مشکلات را برای این قشر سنگین‌تر کرده و شرایط به‌ گونه‌ای است که برخی از این دامداران بعد از چند دهه دامداری صحبت از کنار گذاشتن این شغل می‌کنند. بنابراین قیمت‌گذاری و خرید دام توسط دولت، تسهیل صادرات و حمایت زیربنایی از دامداران سبک از جمله خواسته‌های این قشر است و حالا دولت با ارائه بسته حمایتی ویژه خود درصدد است به حرکت چرخه اقتصادی دامداری‌ها  کمک کند که برآیند آن جلوگیری از افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار نیز خواهد بود.

تولید بیش از ۲۶ هزار تن چای خشک در کشور

رئیس سازمان چای کشور گفت: ۱۱۶هزار تن برگ سبز چای خرید تضمینی شده و تاکنون نیز ۲۶ هزار و ۱۷۱تن چای خشک در کشور تولید شده است. حبیب جهانساز در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه ۱۰ آبان ماه آخرین برداشت چای انجام شد، گفت: در حال حاضر همه برگ‌های سبز چای جمع‌آوری و خریداری شد. این برگ‌ها به کارخانه‌ها فرستاده و چای نیز تولید شده است. وی ادامه داد: ۱۱۶ هزار تن برگ سبز چای خرید تضمینی شده است. نرخ خرید تضمینی برای برگ سبز درجه یک کیلویی ۹۲۰۰ تومان و برای برگ سبز درجه دو ۷۱۰۰ تومان است. در این خرید ۲۵ درصد پول چایکاران را دولت و ۷۵ درصد مابقی را کارخانه‌ها پرداخت می‌کنند. رئیس سازمان چای کشور با اشاره به اینکه تاکنون ۲۶ هزار و ۱۷۱ تن چای خشک در کشور تولید شده است، گفت: نیاز کشور به چای سالانه حداکثر ۱۰۰ هزار تن است که ۲۵ تا ۳۰ هزار تن آن از تولید داخل و ۶۵ تا ۷۰ هزار تن از محل واردات تأمین می‌شود. این یعنی ۳۰ درصد چای موجود در کشور تولید داخل و ۷۰ درصد وارداتی است. وی تصریح کرد: تولیدی چای صرفاً به استان‌های گیلان و مازندران ختم می‌شود و عمده تولیدات چای نیز در این دو استان است. جهانساز اضافه کرد: معمولاً از هند، سریلانکا و کنیا چای وارد می‌کنیم و به کشورهای همسایه نیز صادرات چای داریم. در ۷ ماهه امسال حدود ۲۰ هزار تن صادرات و ۵۴ هزار تن واردات داشتیم. وی در پاسخ به این سؤال که قیمت چای ایرانی در بازار چقدر باید باشد؟ گفت:از هر ۴.۵ کیلو برگ سبز یک کیلو چای خشک به دست می‌آید. که همه آن چای خشک، ممتاز و قابل عرضه به بازار نیست. هر کیلو چای ممتاز برای کارخانه‌ها حدود ۱۲۰ هزار تومان تمام می‌شود که با احتساب هزینه بسته‌بندی، حمل و نقل، خرده فروشی‌ها با قیمت‌های بالاتر در مراکز عرضه توزیع می‌شود.


خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی با افزایش بهره‌وری

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه ایران مستندات علمی زیادی در بخش کشاورزی در دنیا دارد، گفت: در صورتی که  ۱۰ درصد ظرفیت‌های بالقوه بهره‌وری در بخش کشاورزی از مسیر دانش‌بنیان‌ها به فعل تبدیل شود، کشور در تولید محصولات کشاورزی خودکفا خواهد شد. به گزارش ایرنا، «مجتبی خیام نکویی» در مراسم چهارمین دوره هفته ملی کتاب کشاورزی و منابع طبیعی افزود: دانش بومی در بخش کشاورزی بسیار قابل ملاحظه است و در صورتی که دانش در کشور نفوذ پیدا کند کشاورزی کشور رشد کمی و کیفی زیادی پیدا می‌کند. رتبه ۱۰ برابری تولیدکننده نمونه با متوسط تولید در کشاورزی نشان‌دهنده ورود علم در بخش کشاورزی و ترویج است. کشورهای غربی به دنبال دانش قنات ایرانی هستند. رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تصریح کرد: اکثر کشورهای پیشرفته دنیا به دنبال دانش بومی قنات و مدیریت بخش کشاورزی ما در گذشته هستند که فعالیتی پایدار بوده است. وی با بیان اینکه اگر دانش گذشته کشور ما را در بخش کشاورزی اروپایی‌ها داشتند از آن استفاده می‌کردند گفت: البته ما نیز باید از دانش روز کشورهای دیگر که با کشاورزی کشور هماهنگ است، استفاده کنیم. خیام نکویی افزود: برخلاف تصور عموم، تعداد بهره‌برداران بخش کشاورزی از ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر به ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر افزایش یافته که دلیل آن خرد شدن اراضی کشاورزی است؛ اما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که دانش و علم در اراضی نیم هکتاری ورود نمی‌کند و باید اراضی یکپارچه شود. معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: در بحث اراضی کشاورزی نیازمند تصمیم حاکمیتی هستیم که باید قانون ارث که اجازه خرد شدن اراضی را می‌دهد، اصلاح شود به طور مثال باید به اراضی کشاورزی همانند یک کارخانه نگاه شود که امکان خرد شدن آن وجود ندارد.


توزیع مویرگی حدود ۳ میلیون تن کالای اساسی در ۴۶۹ شهرستان کشور

میزان ارسال کالاهای اساسی به مراکز جمعیتی کشور در ۷ ماهه امسال به نزدیک ۳ میلیون تن رسید تا فرایند تأمین و توزیع انواع کالاها متناسب با پراکنش جمعیت در پهنه جغرافیایی کشور برقرار شود. به گزارش روابط عمومی شرکت بازرگانی دولتی ایران (مبدأ)، شبکه حمل‌ و نقل کالاهای اساسی کشور به‌عنوان یکی از زنجیره‌های تأمین این کالاها، از ابتدای سال‌جاری تا پایان مهر ماه، ۲ میلیون و ۸۸۳ هزار تن انواع گندم، برنج، شکر، روغن و دانه‌های روغنی را در قالب حمل‌ و نقل جاده‌ای و ریلی به مقصد ۴۶۹ شهرستان و سایر مراکز جمعیتی به صورت مویرگی ارسال کرده است. بر اساس این گزارش، امسال بیش از ۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شد که با توجه به اینکه گندم، اصلی‌ترین ماده غذایی در سفره ایرانیان است و در تهیه نان و سایر فرآورده‌های گندم کاربرد دارد، این محصول بیش از سایر کالاهای اساسی از مبادی تولید به مراکز جمعیتی ارسال شده است. گفتنی است؛ با حمل به‌موقع محصول راهبردی گندم و سایر کالاهای اساسی در این مدت، تعادل و توازن کالایی در ۳۱ استان کشور بیش از هر زمان دیگر برقرار شده است.


حداقل و حداکثر قیمت زعفران اعلام شد

عضو شورای ملی زعفران قیمت هر کیلو زعفران دسته را ۲۵ میلیون تومان و زعفران سوپر نگین ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان اعلام کرد. علی حسینی گفت: هم‌اکنون حداقل قیمت هر کیلو زعفران نو ۲۵ میلیون تومان و حداکثر ۴۱ میلیون و ۳۵۰ هزارتومان است. به گفته وی، قیمت کنونی زعفران با نرخ اعلامی خرید حمایتی دولت تفاوتی ندارد و پیش‌بینی می‌شود که در همین حد باقی بماند. حسینی می‌گوید: با وجود آنکه برداشت زعفران اواخر آذر به اتمام می‌رسد، هم‌اکنون نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی راجع به تولید داشت. اما افزایش تولید نسبت به سال گذشته قطعی خواهد بود. عضو شورای ملی زعفران گفت: اگر اتفاق غیرمنتظره‌ای در شرایط اقلیمی کشور همچون بارش و سرما رخ ندهد، پیش‌بینی می‌شود که تولید حداقل به ۳۰۰ تن برسد. او از روند عادی صادرات زعفران خبر داد و گفت: تجار خارجی منتظرند که بعد از فصل برداشت اقدام به خرید زعفران کنند، از این رو امیدواریم با حمایت دولت در جهت رفع مشکلات پیش روی صادرکنندگان، شاهد روند صعودی صادرات زعفران باشیم.


تمدید مهلت اخذ کد QR برای محصولات گلخانه‌ای – زراعی
​​​​​​​
سازمان حفظ نباتات کشور در اطلاعیه‌ای مهلت اخذ کد (QR) برای محصولات گلخانه‌ای – زراعی را تا پایان شهریور 1402 تمدید کرد. به گزارش خبرگزاری صدا وسیما؛ با توجه به الزام اخذ QR- code برای محصولات گلخانه‌ای- زراعی (فلفل دلمه‌ای، بادمجان، گوجه‌فرنگی و خیار) برای صادرات، با عنایت به برخی موانع پیش آمده برای ثبت‌نام گلخانه‌داران در سامانه سماک و درخواست‌های مکرر گلخانه‌داران و مدیران حفظ نباتات استان‌ها مبنی بر تمدید مهلت تعیین شده، بدین‌وسیله سازمان حفظ نباتات در اطلاعیه‌ای اعلام کرد به دستور رئیس این سازمان، الزام ارائه QR- code سماک برای صادرات، به مدت یک دوره فعالیت گلخانه‌ها (از آماده‌سازی، کاشت تا برداشت) تا پایان شهریور ماه ۱۴۰۲ تمدید می‌شود.