نفیسه امامی
خبرنگار

نهاده‌های دامی شامل سویا، کنجاله سویا، جو و ذرت یکی از اصلی‌ترین کالاهای اساسی وارداتی محسوب می‌شود که طی سالیان اخیر ارز زیادی برای واردات آنها اختصاص داده شده است اما افزایش نرخ این محصولات، همواره به معضلی در بازارهای داخلی تبدیل شده، آن‌هم در شرایطی که از حدود 10 ماه گذشته با آغاز جنگ بین روسیه و اوکراین، قیمت‌های جهانی این محصول، افزایش پیدا کرد.
بخش عمده‌ای از نهاده‌های دامی مورد استفاده در کشور وارداتی هستند به‌طوری‌که در سال گذشته 17 میلیون و 153 هزار تن ذرت دامی، کنجاله سویا و جو به ارزش 6 میلیارد و 585 میلیون دلار به کشور وارد شد درحالی‌که کشورمان امکان تولید تنها 6 میلیون تن از نهاده‌های دامی را دارد.
از فروردین امسال تا نیمه آذرماه، 11 میلیون و 520 هزار تن نهاده دامی و انسانی از بندر امام خمینی (ره) تخلیه شده است که از این میزان در حدود 10 میلیون تن بارگیری و از طریق شبکه توزیع به مقاصد اصلی ارسال شده است. روزانه به‌طور میانگین 1850 دستگاه کامیون و 108 دستگاه واگن به مجتمع بندری امام وارد می شوند که پس از بارگیری، بندر را به مقاصد اصلی ترک می‌کنند.

ادامه واردات نهاده‌های دامی به کشور
واردات نهاده‌های به کشور تداوم دارد و به تازگی مدیرکل پشتیبانی امور دام خوزستان از پهلوگیری ۹ فروند کشتی حامل ۵۰۰ هزار تن نهاده دام طی یک ماه اخیر در بندر امام خمینی(ره) خبر داده است. طبق اعلام حمید بدوی، در هفته گذشته ۴ فروند کشتی حامل نهاده‌های دامی در اسکله بندر امام پهلو گرفت و عملیات تخلیه این کشتی‌ها در حال انجام است.
مدیرکل پشتیبانی امور دام خوزستان تأکید کرده است: «در این هفته نیز عملیات پهلودهی چند فروند کشتی حامل نهاده‌های دامی که در حال حاضر در لنگرگاه بندرامام خمینی(ره) هستند نیز آغاز خواهد شد.»
کشتی‌های حامل نهاده‌های دامی شامل یک محموله ۶۰ هزار تنی ذرت دانه‌ای و سه محموله کنجاله سویا به وزن ۱۶۰ هزار تن هستند که محموله‌های آنها پس از تخلیه به مناطق مورد نظر حمل خواهند شد. این محموله‌ها توسط شرکت پشتیبانی امور کشور وابسته به وزارت جهاد کشاورزی از کشور برزیل سفارش و خریداری شده است و پس از ورود به اسکله فله بار بندرامام خمینی(ره) عملیات تخلیه آنها در دستور کار قرار گرفته است.

کاهش وزنی واردات نهاده‌های دامی در مهر و آبان
بنابر اعلام اتحادیه واردکنندگان دام و طیور، واردات نهاده‌های دامی در دو ماه ابتدایی پاییز با کاهش وزنی روبه‌رو بوده است به‌طوری‌که در آبان ماه به 31 درصد و در مهر به 41 درصد کاهش رسیده است.
بر‌اساس آمارهای موجود تا پایان آبان ماه سال 1401؛ 8 میلیون و 297 هزار و 517 تن نهاده دامی (ذرت، جو و کنجاله سویا) وارد کشور شده است، درحالی‌که میزان واردات نهاده‌های دامی تا پایان آبان ماه سال 1401 نسبت به دوره مشابه سال قبل به لحاظ وزنی 31 درصد و به لحاظ ارزشی 19 درصد کاهش را تجربه کرده است. میزان واردات نهاده‌های دامی تا پایان مهر ماه سال 1401 نسبت به دوره مشابه سال 1400 به لحاظ وزنی 41 درصد و به لحاظ ارزشی 29 درصد کاهش را تجربه کرده است. به‌طوری‌که تا پایان مهر ماه سال 1401، 6 میلیون و 405 هزار و 794 تن نهاده دامی (ذرت، جو و کنجاله سویا) وارد کشور شده است.
وزارت جهاد کشاورزی از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون با حمایت از کشاورزان و اجرای طرح‌های گوناگون به دنبال خودکفایی 50 درصدی در تولید این محصولات اساسی کشاورزی است. یکی از این طرح‌ها که پس از 50 سال در دولت سیزدهم از ابتدای مهرماه سال‌جاری کلید خورد، اجرای الگوی کشت محصولات کشاورزی است که به گفته سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی با اجرای این طرح نه تنها در دیمزارهای کشور میزان تولید 4.5 میلیون تن اضافه خواهد شد بلکه با اجرای این طرح، تولید محصولات کشاورزی 11 درصد رشد خواهد داشت.
به نظر می‌رسد با اجرای طرح الگوی کشت در کشورمان خصوصاً در سطح دیمزارها میزان تولید جو با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شود و از طرف دیگر اراضی آبی نیز صرف تولید محصولات آبی همچون ذرت و سویا شود تا از این طریق کشورمان بتواند از میزان وابستگی خود به این نهاده‌های دامی بکاهد. ایران سالانه به‌طور معمول 24 میلیون تن نهاده دامی برای تولیدات دام و طیور نیاز دارد که از این میزان حدود 18 میلیون تن آن وارداتی (75 درصد) و 6 میلیون تن آن (25 درصد) در داخل کشور تولید می‌شود.
با آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین قیمت جهانی نهاده‌های دامی به یکباره افزایش یافت، اما بتدریج با آغاز صادرات مجدد نهاده از این دو کشور قیمت نهاده‌ها در بازارهای جهانی با کاهش روبه رو شد به طوری که قیمت کنجاله سویا، جو و ذرت دامی(علوفه‌ای) افت بیش از 30 درصدی را هم تجربه کردند. با توجه به آنکه نهاده‌های دامی سهمی بعضاً تا 70 درصد در تولید مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز دارند، کاهش قیمت نهاده دامی سبب کاهش هزینه دامداران خواهد شد و انتظار می‌رفت که منجر به پایین آمدن نرخ محصولات پروتئینی و لبنی نیز شود، اما متأسفانه این اتفاق نیفتاده است وبا وجود کاهش قیمت نهاده‌ها، قیمت محصولات لبنی و پروتئینی بخصوص گوشت قرمز افزایش داشته است.

عرضه آجیل شب یلدا به قیمت ۱۷۳ هزار تومان در میادین میوه‌وتره‌بار

قیمت هر کیلوگرم آجیل شیرین شب یلدا در میادین میوه‌وتره‌بار شهرداری تهران ۱۷۳ هزار تومان اعلام شد و این محصول از امروز تا ۵ دی‌ماه به این قیمت به فروش می‌رسد.
بر اساس این نرخ‌نامه، ترکیب آجیل شور که هر کیلوگرم با قیمت 214 هزار تومان در میادین به فروش می‌رسد، شامل 15 درصد پسته احمد‌آقایی شور، 15 درصد مغز بادام، 20 درصد نخودچی دو‌آتشه شور، 20 درصد تخمه کدوی دو آتشه شور، 15 درصد تخمه جابانی شور و 15 درصد فندق با پوست شور است.
ترکیب آجیل شیرین که هر کیلوگرم با قیمت 173 هزار تومان در میادین فروخته می‌شود نیز شامل 10 درصد پسته احمد‌آقایی خام، 15 درصد مغز بادام، 15 درصد نخودچی دوآتشه بی‌نمک، 15 درصد کشمش سبز، 15 درصد برگه قیسی، 15 درصد انجیر خشک و 15 درصد باسلوق است.
گفتنی است هر کیلوگرم باسلوق با گردوی دو پر سفید در میادین میوه‌و‌تره‌بار با قیمت 75 هزار تومان، هر کیلوگرم باسلوق با گردوی دو سر پرس با قیمت 79 هزار تومان و باسلوق بدون گردو و راحت‌الحلقوم با قیمت 49 هزار تومان به فروش می‌رسد.

پیش‌بینی تولید ۲۸۰ هزار تن هندوانه پاییزه

وزیر جهاد کشاورزی گفت: اقتصادی کردن کشاورزی با کشت قراردادی رقم می‌خورد.
به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، مدیرکل دفتر امور سبزی‌ها و گیاهان جالیزی گفت: تولید هندوانه در فصل پاییز با کمترین میزان مصرف آب و با بهره‌گیری از آب سبز انجام می‌شود.
حسین اصغری میزان تقریبی مصرف هندوانه در ایام شب یلدا را ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تن برآورد کرد.
وی، سهم استان‌های جنوبی از کل تولید هندوانه پاییزه سال‌ جاری در استان‌های هرمزگان را ۱۶۶ هزار تن، خوزستان ۷۵ هزار تن، ایلام ۱۶ هزار تن، فارس ۱۳ هزار تن و بوشهر ۱۰ هزار تن برآورد کرد.
اصغری با اشاره به اینکه در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ کل سطح زیر کشت هندوانه کشور نزدیک به ۷۷ هزار و ۶۰ هکتار بود، اظهار داشت: از این سطح ۳ میلیون و ۱۸۸ هزار تن هندوانه تولید شد.
مدیرکل دفتر امور سبزی‌ها و گیاهان جالیزی وزارت جهاد کشاورزی استفاده از روش‌ها و فناوری‌های جدید از قبیل توسعه اجرای آبیاری‌های نوین (موضعی، تیپ)، استفاده از مالچ‌های پوششی، کشت نشایی، بذور هیبرید پربازده، بهبود تغذیه گیاهی و تغییر در زمان کشت هندوانه به فصل خنک و پربارش سال به صورت مستمر را از اقدامات انجام شده و در حال اجرا به منظور کاهش مصرف آب و افزایش میانگین تولید هندوانه برشمرد.
وی افزود: این اقدامات در ارتقای بهره‌وری آب و افزایش میانگین تولید در واحد سطح به میزان ۷۵ درصد طی ۱۰ سال اخیر تأثیرگذار بوده به‌ طوری که میانگین عملکرد تولید هندوانه از ۲۷.۵ تن در هکتار در سال زراعی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ به ۴۸.۳ تن در هکتار در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ افزایش یافته است.
اصغری درباره تغییرات سطح زیر کشت این محصول نیز گفت: در مدت یاد‌شده سطح زیر کشت هندوانه ۴۱ درصد کاهش داشته و از ۱۳۱ هزار هکتار به ۷۷ هزار هکتار رسیده است.

امین محمودی
خبرنگار

​​​​​​​

بعد از اصلاح ارز ترجیحی در 20 اردیبهشت ماه سال‌جاری بود که قیمت مرغ در کشورمان از 31 هزار تومان به 59 هزار و 800 تومان تغییر یافت با این حال اما فعالان بازار مرغ و کارشناسان اقتصادی معتقد بودند قیمت مرغ کشتار روز در بازار به 100 هزار تومان خواهد رسید و تولید مرغ در کشورمان بشدت کاهش خواهد یافت و امنیت غذایی کشور به مخاطره خواهد افتاد.به همین دلیل در ماه‌های ابتدایی پس از اصلاح این ارز، رسانه‌ها بر طبل گرانی سرسام‌آور این کالای اساسی مورد نیاز سفره خانوارهای ایرانی می‌کوبیدند.
با این حال اما دلیل کاهش جوجه‌ریزی و تولید مرغ در کشورمان مطابق روال هر ساله شروع فصل گرما در کشورمان بود به همین دلیل تولید این محصول در اواخر بهار و تابستان سال‌جاری با افت روبه‌رو شد.
از اوایل پاییز سال‌جاری نیز دولت سیزدهم و ستاد تنظیم بازار به منظور حمایت از واحدهای مرغداری قیمت مرغ را از 59 هزار و 800 هزار تومان به 63 هزار تومان تغییر داد با این حال اما به دلیل استقبال تولیدکنندگان از تولید مرغ میزان جوجه‌ریزی طی ماه‌های اخیر به 130 میلیون قطعه نیز رسید.
به‌دنبال رشد تولید مرغ در کشورمان، عرضه این محصول طی دو ماه اخیر با افزایش قابل توجهی روبه‌رو شد و قیمت مرغ در بازار طی یک ماه اخیر با کاهشی 13 هزار تومانی نسبت به نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار به 50 هزار تومان رسیده است.
به‌طوری که فرزاد بلندی، مدیر تحقیقات سازمان میادین میوه و تره‌بار تهران در این باره گفت: قیمت عمده مرغ در میدان بهمن، بسته به نام تجاری، بین 52 تا 53 هزار تومان است که با توجه به افزایش عرضه و افت تقاضا شاهد کاهش 2 هزار تومانی قیمت هستیم.
همین امر سبب شد تولیدکنندگان از دولت و وزارت جهاد کشاورزی بخواهند که تسهیلات صادراتی ویژه‌ای در اختیار آنها قرار دهد به‌طوری‌که طی روزهای اخیر شاهد آن بودیم که وزارت جهادکشاورزی برای حمایت از مرغداران علاوه بر خرید مازاد مرغ، صفر شدن عوارض صادراتی، رفع تعهد ارزی صادر‌کنندگان و بیمه صددرصدی واحدهای مرغ و طیور قرار است ۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات با سود ۱۰ درصد به تولید‌کنندگان و تشکل‌ها پرداخت کند.
تنظیم بازار مرغ برای اولین بار در کشور به کمک مردم
از طرف دیگر نیز طی هفته‌های اخیر مرغداران از مردم خواسته بودند تا با خرید و ذخیره‌سازی این کالای اساسی مانع کاهش تولید و افزایش قیمت آن در ماه‌های آینده شوند به همین دلیل مردم پای کار حمایت از تولیدکنندگان و مرغداران ایرانی آمدند.
در همین خصوص سید جواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی گفت: تنظیم بازار مردمی برای اولین بار در کشور اتفاق افتاده که یک اقدام جدید است، مردم به کمک تولیدکنندگان و مرغداران آمدند و مشکل مازاد تولید را در کشور برطرف کردند، ذخیره‌سازی مردمی قیمت مرغ را در بازار متعادل کرد؛ این یک اقدام جدید در این دولت بوده که نشان می‌دهد اعتماد به مردم به نفع کشور است.
از طرف دیگر «مجید حسنی‌مقدم» با اشاره به جایگاه ویژه کشورمان در تولید مرغ، افزود: ارزش تولید سالیانه گوشت نزدیک به ۱۵۰ هزار میلیارد تومان است و حدود ۱۸ هزار تولیدکننده در کشور فعالیت دارند.
مدیرکل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهادکشاورزی بیان‌ داشت: در سطح جهان تولید کشورمان مناسب است و در رتبه نهم قرار داریم و در آسیا پس از چین و تایلند در جایگاه سوم ایستاده‌ایم.
حسنی‌مقدم خاطرنشان‌کرد: در دو هفته اخیر قیمت مرغ زنده نزدیک به ۱۵ درصد افزایش داشت و شرایط مناسب شد، اگر قیمت نامعقول باشد به صلاح هیچ کس نیست، اما قیمت منطقی سبب می‌شود تولید متعادل باشد. وی گفت: قیمت مرغ زنده در بازار حدود ۳۹ تا ۴۰ هزار تومان و مرغ کشتار حدود ۶۰ هزار تومان است.
این مقام مسئول تصریح‌ کرد: اکنون شرکت پشتیبانی هم فعالیت خود را انجام و مرغ‌ نژاد ایرانی را پشتیبانی می‌کند و باید به سمت تولید مرغ «سایز» برویم. وی ادامه‌داد: در حال حاضر بحث صادرات با عوارض صفر مطرح شده، همچنین صحبت از ذخیره‌سازی و ورود بخش خصوصی است. مورد بعدی بیمه درآمد و صندوق تثبیت است که باید به سمت آن برویم.
مدیر کل دفتر بازرگانی داخلی وزارت جهادکشاورزی اظهار داشت: ما بر موضوع تولید قراردادی بسیار تأکید داریم، در دنیا صادرات بر اساس میزان مازاد اصلاً مفهوم ندارد و باید به این سمت برنامه‌ریزی کنیم. حسنی‌مقدم تصریح‌کرد: وزارت جهاد کشاورزی وظیفه خود می‌داند که در کنار تولیدکنندگان باشد و شرکت پشتیبانی از ابتدا حضور داشته است.
وی اضافه کرد: ما سامانه‌هایی را برای مدیریت این اقدامات داریم و یک سامانه برای مدیریت جوجه‌ریزی داریم، اما سامانه‌ها هیچ کدام دولتی نیستند؛ این سامانه‌ها در توزیع شهر به شهر کمک خواهند کرد و از اول آذرماه همه مرغ‌هایی که وارد تهران شد ثبت شده است.
این مقام مسئول در پایان افزود: سازمان دامپزشکی در همه مراحل حاضر است، بنابراین به دنبال نیازسنجی و اضافه کردن به این سامانه هستیم.
صادرات 13 هزار تنی مرغ در سال‌جاری
طی هشت ماه نخست سال‌جاری با توجه به افزایش تولید مرغ نه‌تنها بازار داخل دچار هیچ‌گونه مشکلی نشد بلکه برای حمایت از مرغداران دولت سیزدهم علاوه بر خرید مازاد تولید مرغداران اقدام به آزادسازی صادرات این کالای اساسی کرد به‌طوری که طی این مدت حدود 13 هزار تن مرغ به ارزش حدود 7 میلیون دلار روانه بازار دیگر کشورها شده است، هر چند که بیشتر حجم صادرات مربوط به ماه‌های مهر و آبان بوده است.
سومالی، عراق، عمان، قطر، ازبکستان، پاکستان، ارمنستان، بلاروس، تایلند، ترکیه، جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، قزاقستان، کامبوج، مالزی، هنگ‌کنگ و ویتنام 17 مقصد صادراتی مرغ و فرآوردهای داخلی آن بوده‌اند.
حال انتظار می‌رود کسانی که روزی مدعی مرغ 100 هزار تومانی بودند به توانایی دولت و وزارت جهاد کشاورزی در تنظیم بازار مرغ و کاهش قیمت این محصول نیز اشاره‌ای کنند.