سعید رشیدی نوبندگانی
 خبرنگار

​​​​​​​با به صدا درآمدن سوت پایان معاملات در روز چهارشنبه، معاملات در هفته منتهی به 2 دی 1401 نیز با بازدهی مثبت شاخص‌های بورسی و فرابورسی به پایان رسید تا سهامداران با دستانی پر‌تر از هفته گذشته تعطیلات خود را آغاز کنند.
در این هفته، شاخص کل بورس که هفته گذشته را با رشد قابل توجه قیمت‌ها و ثبت بازدهی 5 درصدی به پایان رسانده بود، کارخود را در ارتفاع یک میلیون و 472 هزار واحد آغاز کرد و با ثبت افزایش ارتفاع یک‌هزار و 800، ‌30هزار و  4هزار واحد در روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه، توانست در مجموع هفته، بیش از 23 هزار و 400 واحد قد بکشد و با ثبت بازدهی 1.59 درصدی، هفته را در ارتفاع یک میلیون و 496 هزار واحد به پایان رساند.
شاخص کل (هم وزن) نیز در این هفته 3 روز مثبت و 2 روز منفی را به ثبت رساند و با افزایش 11 هزار و 950 واحدی (2.76 درصد) در ارتفاع 445 هزار و 721 واحد ایستاد.
همچنین شاخص کل فرابورس نیز افزایش 315 واحدی را در پایان معاملات هفتگی به ثبت رساند و با بیش از 1.67 درصد بازدهی مثبت، در ارتفاع 19 هزار و 173 واحد کارخود را پایان داد.
تداوم افزایش ارتفاع شاخص‌های کلان بازار سهام در این هفته با سبز پوشی اکثریت نمادها نیز همراه بود به‌طوری که از 685 نماد معامله‌شده، 439 نماد (64 درصد) با افزایش و 246 نماد (36 درصد) با کاهش قیمت روبه‌رو شدند. در این هفته، استقبال حقیقی‌ها از معاملات سهام نیز به‌طور محسوسی افزایش یافت و با وجود خروج 47 میلیارد تومانی پول حقیقی از معاملات روز چهارشنبه، در مجموع معاملات هفتگی خالص ورود و خروج پول حقیقی به صفر رسید.
با این وجود سهامداران حقیقی همچنان از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت رویگردان بودند و بیش از یک هزار میلیارد تومان پول حقیقی از این صندوق‌ها خارج شد.
آمار مربوط به خرید و فروش هفتگی نیز نشان می‌دهد، میانگین ارزش و حجم معاملات نسبت به هفته قبل افزایش داشته و ارزش معاملات خرد نیز به‌طور میانگین با بالای 5 هزار و 500 میلیارد تومان رسیده است. این شاخص در معاملات روز چهارشنبه افت کرد که با توجه به آمار معاملات در روزهای پایانی هفته‌های گذشته، رفتار عادی تلقی می‌شود. در این هفته همچنین به طور میانگین 110 نماد در صف خرید و 17 نماد در صف فروش قرار داشتند و فشار تقاضا در مجموعه بازار، بیشتر از فشار عرضه بود.
ارزش سهام عدالت افزایش یافت
رشد شاخص‌ها در این هفته در کنار افزایش قیمت اکثریت نمادهای بازار اتفاق افتاد و این موضوع باعث شد تا ارزش روز سهام عدالت نیز نسبت به هفته گذشته افزایش یابد. بر‌اساس آخرین آمار، سهام عدالت 532 هزار تومانی، حدود 9 میلیون و 600 هزار تومان قیمت دارد و ارزش سهام عدالت 490 هزار تومانی نیز به حدود 8 میلیون و 110 هزار تومان می‌رسد.
معاملات دی ماه به کدام سو  می‌رود؟
روز چهارشنبه، پرونده معاملات در آخرین ماه پاییز 1401 نیز بسته شد. از نظر کارشناسان، معاملات در این ماه همچنان تحت تأثیر سیاست‌های حمایتی سازمان بورس و تیم اقتصادی دولت از معاملات سهام قرار داشت و اتخاذ سیاست‌هایی مثل بیمه اصل و سود 20 درصدی سهام بورسی و برداشتن الزامات عرضه بازارگردانان، باعث شد تا همواره شاهد دست برتر تقاضا کنندگان در بازار باشیم. همچنین سیاست‌های حمایتی دیگری همچون کاهش مالیات بر فروش سهام نیز باعث شد تا تحرکات سهامداران در بازار شدت گیرد و ارزش و حجم معاملات به طور محسوسی افزایش یابد.
این موارد در مجموع باعث شد تا شاخص‌ها محدوده‌های مقاومتی را با سرعتی کمتر از آبان‌ماه، به سمت بالا بشکنند و بار دیگر به محدوده حرکتی اردیبهشت ماه نزدیک شوند.
در این بین، با توجه به کامودیتی محور بودن بازار، بهبود نسبی قیمت کامودیتی‌ها نسبت به تابستان و دو ماه ابتدایی پاییز، بار دیگر سهامداران را نسبت به افزایش سود‌سازی شرکت‌ها خوشبین کرد. افزایش نرخ ارز و افزایش فروش محصولات داخلی در صنایعی مانند خودرو، سیمان، محصولات غذایی، محصولات زراعی، شیرینی‌جات و همچنین بهبود حاشیه سود خدمات در صنایعی مانند بانک و بیمه، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، هتل و رستوران و نهادهای مالی واسط در کنار افزایش فروش صادراتی در شرکت‌هایی مانند محصولات شیمیایی، کاشی و سرامیک و کانه‌های فلزی باعث شد تا رشد سودسازی بازار روندی شتابان به خود بگیرد و در مجموع روند خروج سرمایه از بازار سهام نیز متوقف شود.
از نظر کارشناسان، با توجه به اینکه در روزهای ابتدایی دی ماه، گزارش تولید و فروش شرکت‌های بورسی منتشر می‌شود و تعداد زیادی از شرکت‌ها گزارش عملکرد 9 ماهه خود را در سایت کدال قرار خواهند داد، اثر‌گذاری متغیرهای بنیادی بر افزایش نرخ‌های فروش و درآمدی شرکت‌ها و نیز پایین بودن نسبت قیمت به درآمد در بازار، باعث می‌شود تا همچنان با استقبال سهامداران خرد از سهام روبه‌رو شویم از این رو بازار سهام در دی‌ماه می‌تواند روند صعودی خود را ادامه دهد.
با این وجود، کارشناسان بر این باورند، همچنان موضوعات مهمی مانند تغییر نرخ خوراک پرتروشیمی‌ها، تغییر تعرفه مصرف انرژی، چالش تأمین آب برای صنایع آب بر، توفیقات در توافقات و روابط بین‌الملل، همچنین موارد تأثیر‌گذار بر کسری بودجه دولت، عملیاتی شدن کلان طرح‌های اقتصادی دولت و تصویب نهایی قانون مالیات برعایدی سرمایه، از جمله مهمترین مواردی است که درآینده می‌تواند انتظارات فعالین بازار را تغییر دهد و منجر به افزایش سرعت روند صعودی یا شروع یک روند نزولی در بازار شود.

ارزش معاملات بورس کالای ایران از ابتدای سال تا پایان معاملات ۲۹ آذرماه به مرز ۶۳۱ همت رسید تا رکورد ارزش کل معاملات سال ۱۴۰۰ در ۹ ماهه امسال جابه‌جا شود؛ اتفاقی که به معنای رشد شفافیت در اقتصاد ایران است.
به گزارش کالاخبر، بورس کالای ایران سال گذشته در رکوردی تاریخی معامله ۷۶.۱ میلیون تن کالا به ارزش ۶۳۰ همت را به ثبت رساند تا همه رکوردهای قبلی از سال ۱۳۸۶ (زمان تأسیس) تا ۱۴۰۰ جابه جا شود اما روند پرشتاب بورس کالا در مسیر توسعه باعث شد تا ارقام تاریخی این بورس در ۹ ماهه امسال تغییر کند و در رکوردی جدید، علاوه بر حجم، ارزش معاملات بازار فیزیکی ۹ ماهه از کل معاملات سال ۱۴۰۰ سبقت بگیرد.
طبق آمار معاملات از ابتدای امسال تا روز ۲۹ آذرماه بیش از ۸۶.۵۳ میلیون تن انواع کالا و محصول به ارزش نزدیک به ۶۳۱ همت (هزار میلیارد تومان) در بازار فیزیکی بورس کالا دادوستد شد که این رقم بیانگر روند مطلوب تأمین مواد اولیه تولید از مسیر بورس کالا و سرایت شفافیت به بسیاری از بازارهای کالایی کشور است. دادوستد ۸۶ میلیون و ۵۳۷ هزار تن انواع کالا و محصول در تالارهای مختلف بورس کالا در شرایطی طی ۹ ماهه امسال به ثبت رسیده که مجموع معاملات صورت گرفته در بازار فیزیکی بورس کالا در پایان دوازده ماه سال گذشته، ۷۶ میلیون و ۱۴۶ هزار و ۸۳۰ تن بود. ارزش معاملات نیز در ۹ ماهه امسال به نزدیک ۶۳۱ همت رسید در حالی که ارزش کل معاملات سال ۱۴۰۰ حدود ۶۳۰ همت بود تا چتر شفافیت بورس کالا بر بخش بزرگی از بازار کالای کشور سایه بیاندازد و فعالان اقتصادی امیدوار باشند معضل قیمت‌گذاری دستوری در صنایعی که هنوز درگیر این رویکرد نامیمون اقتصادی هستند نیز با استفاده از ظرفیت بورس کالا مرتفع شود.
روند معاملات در تالارهای بورس کالا
معاملات هر یک از تالارهای بورس کالا از ابتدای سال‌جاری تا پایان ۲۹ آذر ماه، به شرح زیر است:
در مدت مذکور بیشترین حجم و ارزش معاملات مربوط به تالار محصول‌های صنعتی و معدنی بود به‌طوری‌که در این تالار ۷۲ میلیون و ۱۹ هزار و ۹۹۳ تن کالا و محصول به ارزش ۳۸۰.۵ همت داد و ستد شد. در تالار محصول‌های پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز ۱۳ میلیون و ۹۲۲ هزار و ۷۵۱ تن کالا و محصول به ارزش ۲۳۲ همت معامله شد.
در تالار محصول‌های کشاورزی و بازار فرعی نیز در بخش کشاورزی ۱۰ تن محصول به ارزش ۳۰۴ میلیارد تومان و در بازار فرعی ۵۹۴ هزار و ۳۳۷ تن کالا به ارزش ۸.۳ همت مورد معامله قرار گرفت. در تالار خودرو از ابتدای سال تا ۲۹ آذر ماه ۱۳ هزار و ۷۶۶ دستگاه خودرو به ارزش نزدیک به ۹ همت دادوستد شد.
در بازار املاک و مستغلات نیز ۲ واحد مسکونی در بخش اموال غیرمنقول به ارزش ۳۰ میلیارد تومان معامله شد.

مدیرعامل بورس انرژی ایران گفت: این بورس در حال برنامه‌ریزی و طراحی بازاری به نام بازار مدیریت مصرف است که در این بازار صنایع می‌توانند سهمیه برقی که به آنان داده شده است را با صنایع دیگر مبادله کنند که به این ترتیب خاموشی بخشی از صنایع کاهش پیدا می‌کند.
علی نقوی در نخستین همایش تخصصی «انرژی در صنعت فولاد» به راهکارهای کوتاه‌مدت برای تأمین برق پایدار صنایع اشاره و اعلام کرد: بورس انرژی ایران در حال برنامه‌ریزی و طراحی بازاری به نام بازار مدیریت مصرف است. در این بازار که طبق پیش‌بینی‌ها تا سال آینده راه‌اندازی می‌شود، صنایع می‌توانند سهمیه برقی که به آنان داده‌ شده است را با صنایع دیگر مبادله کنند و به این ترتیب خاموشی بخشی از صنایع کاهش پیدا می‌کند. وی خاطرنشان کرد: تجربه ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید ثابت کرد مباحث مربوط به صرفه‌جویی از محل بودجه‌های دولتی قابل‌پیگیری نیست، به همین دلیل گواهی صرفه‌جویی انرژی با تمرکز بر حوزه بهینه‌سازی و فروش سوخت صرفه‌جویی شده در بازار طراحی شده است. بنا بر اعلام نهادهای تخصصی، مصرف سوخت شرکت‌های فولادی از الگوی استاندارد بالاتر است و به نظر می‌رسد استفاده از ظرفیت بازار بهینه‌سازی و صرفه‌جویی راه‌حلی مناسب برای آنان باشد. 
نقوی ضمن بیان این نکته که سیاستگذاران در سازمان برنامه و بودجه از پیش با چالش‌های ناترازی حامل‌های انرژی آشنا بودند و برای آنان برنامه‌ریزی کردند، افزود: در سال ۱۳۹۶ مصوبه راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق شورای‌عالی انرژی ابلاغ شد، ولی پس از گذشت چهار سال و در سال ۱۴۰۰ آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب رسید.  مدیرعامل بورس انرژی ایران به مشکلات کشور در زمینه ناترازی گاز و برق اشاره کرد و گفت: بوروکراسی بسیار زیادی که در شرکت‌های ملی گاز ایران و توانیر وجود دارد و همچنین مقاومت آنان نسبت به راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی، به‌ صورت توأمان باعث شده بورس انرژی ایران تا امروز موفق به راه‌اندازی بازار گواهی صرفه‌جویی انرژی در کشور نشود.