ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
سخن روز
پیامبر(ص): سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسی که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتی که وعده دهد تخلف نماید و چون امانت بگیرد، خیانت نماید. نهج الفصاحه ص 422، ح 1280
ادبیات میتواند بازتابدهنده مسائل نوجوانان باشد
فرهاد حسنزاده: ادبیات میتواند بازتابدهنده مسائل نوجوانان باشد و از دردها حرف بزند. ادبیات و کتابهای داستان نه شفادهنده هستند و نه تخریبکننده. اما عدهای هستند که با بیان حقایق مخالفت میکنند و به بهانه سیاهنمایی مانع بیان اینگونه واقعیتها میشوند. در بازی نوشتن از یک سو نویسنده نشسته و یک سو مخاطب. ابتدا باید احساس نیاز در نویسندهها شکل بگیرد و آنها در آثارشان به این مسائل بپردازند. اما جریانهایی هستند که بر کار نویسندگان نظارت و دخالت میکنند و به بهانه اینکه کتابی بدآموزی دارد و تأثیر منفی بر مخاطب میگذارد، اثر را حذف میکنند. نهادهای فرهنگی اگر از آثار واقعگرایانه که از دردهای ملموس جامعه به شکل عریان حرف میزنند حمایت نمیکنند، لااقل حذف هم نکنند. تا بهحال چند بار کتابهای من بهخاطر پرداختن بههمین مسائل از گردونه داوری حذف شدهاند. نظارت بر کتابها، ادبیات را به ادبیاتی بیخاصیت که در آن همهچیز خوب و مثبت است، تبدیل میکند.
بخشی از گفتوگوی این نویسنده با ایسنا
ادبیات، غم و هجران این روزها را ثبت میکند
شهرام اقبالزاده
نویسنده و مترجم
تأثیر مخرب شیوع پاندمی کرونا، آنهم در چنین سطح گستردهای را میتوان در قلمرو ادبیات، نه از نظر کمی بلکه کیفی، با جنگهای جهانی مقایسه کرد که هنوز هم بعد از گذشت سالها، همچنان با ردپایی پررنگ از آنها در تولید محصولات فرهنگی- هنری ازجمله ادبیات و سینما روبهرو هستیم. نه تنها آثار پژوهشی که رمانها و نقاشیهای بسیاری در رابطه با موضوعاتی همچون جنگ و صلح خلق میشوند و چرایی این مسأله به سپری شدن بخش عمدهای از زندگی نوع بشر در رویارویی با دو مفهوم زندگی و مرگ است. همان چالش مهمی که شکسپیر از آن با عنوان بودن و نبودن یاد میکند. در برابر کرونا، برخلاف جنگهای آشکار که میدانیم نیروی مقابلمان کیست و حتی چه تواناییهایی دارد با جنگی پنهان روبهرو هستیم؛ جنگی بسیار مخفیتر از حتی مبارزات چریکی با آن حملههای ناگهانیشان. کرونا پارتیزانی ست که نه مرز میشناسد و نه دیده میشود؛ حتی زمان و محل حملهاش پیدا نیست و ما را با جنگی نامتقارن و نابرابر روبهرو کرده است. با این حال شباهتهایی هم به جنگ واقعی دارد؛ در جنگهای کلاسیک، دشمن بهدنبال ضعیفترین حلقه نیروهای مقابل میرود تا از آن طریق وارد شود و ضربه بزند؛ درست شبیه اتفاقی که در مواجهه با این بیماری رخداده و آنهایی که سن و سال بالا دارند یا مبتلا به بیماریهای زمینهای هستند یا بهواسطه شرایطی ازجمله شیمیدرمانی سیستم ایمنی ضعیفتری دارند، اغلب طعمههای کرونا هستند. در ارتباط با کرونا موضوع اصلی کنش و واکنشی است که با آن رویارو شدهایم؛ اینها را گفتم تا وارد بحث اصلی شویم. ویروسها هم بخشی از اکوسیستم هستند، وقتی انسان به محیط زیست و حیوانات تعرض میکند باید منتظر چنین پیامدی هم باشد؛ آنطور که متخصصان میگویند و حتماً بارها شنیدهاید این بیماری از گونهای حیوان به انسانها منتقل شده است. این ویروس نشان داد، آدم امروز با این همه ادعا و پیشرفتی که در عرصه تکنولوژی به دست آورده هنوز بخش کوچکی از این جهان است؛ ایکاش از این اتفاق درس بگیریم و اکوسیستم را کمتر دستکاری کنیم. در چنین شرایطی ادبیات یکی از ابزارهای مهم برای یادآوردن دلایل دچار شدن به چنین وضعیتی و از سویی هشدار به جلوگیری از تکرار موارد مشابه آن است؛ خوشبختانه در کشور ما هم چند سالی است که برخی نویسندگان متوجه ضرورت پرداختن به چنین موضوعاتی در آثار خود شدهاند. گوشزد کردن بخشی از ملزومات جهان امروز ازجمله مسأله این روزها که همانا تلاش برای متوقف کردن زنجیره کروناست، یکی از کارکردهای ادبیات است. بخش مهمی از ادبیات از بحرانهای زندگی بشر و اتفاقات جهان صحبت میکند؛ از بحرانهای عاطفی گرفته تا مشکلات اجتماعی و حتی بنبستهایی که در سطوح مختلف ملی-جهانی پیش روی مردم قرار میگیرد. حال و احوال این روزهایمان بههرحال در ادبیات هم منعکس میشود؛ اینکه نمیتوانیم به دیدن نزدیکان خود برویم یا حتی دست دادن که پیشتر یکی از بدیهیترین راههای سلام و احوالپرسی بود، امروز به یکی از ممنوعههای توصیههای پزشکی تبدیل شده است. بیشک ادبیات، چه در قالب شعر و چه داستان و رمان از این هجران و غمی که بر ما گذشته سخن خواهد گفت و بخشی از تاریخ اینچنین ثبت میشود. جلوههای دیگر این پاندمی، نظیر کسب اعتبار دوبارهای که نصیب جامعه پزشکی و کادر درمان همه کشورها شد هم بخشی از مخلوقات ادبی- هنری همه جهان را در بر خواهد گرفت، حتی نقد به عملکرد اشتباه سیاستمداران هم از جمله این موارد است که منجر به تشدید هر چه بیشتر بیماری شد؛ همچون بیتوجهی ترامپ که روزهای نخست، این بیماری را به شوخی گرفته بود اما حالا مدتی است که دنبال مقصر میگردد. همه این موارد، جنبههای پیدا و پنهان گسترش این پاندمی نه فقط در ادبیات، بلکه در همه هنرها خود را نشان میدهد. برای نخستین مرتبه کل جهان، باوجود قدرتهای بزرگ حاکم برآن، باوجود زرادخانههای اتمی و انواع آزمایشگاههای فوق پیشرفته در برابر تنها یک ویروس کم آورده و با مشکلاتی چند لایه درگیر شده و اندیشمندانی همچون نوآم چامسکی و هابرماس از این میگویند که شیوع این بیماری نشان داد که بشر امروز بهرغم ادعاهای گزاف، نایافتههای بسیاری دارد و حیران و سرگشته است. این درس بزرگی ست که خواهناخواه در ادبیات هم جلوهگر خواهد شد؛ بنابراین شاید بتوان گفت که باید منتظر یک جهش و تغییر عجیب در همه بخشهای ادبیات باشیم.
شهروند مجـــازی
یگانه خدامی
#کرونا
بالا رفتن آمار مبتلایان به کرونا در ایران باعث نگرانیهایی شده است. غیر از آنها که به سفر و میهمانی میروند کاربرانی در شبکههای اجتماعی از مردم بابت بیتوجهیها و اینکه کرونا برایشان عادی شده گله میکنند. البته کاربرانی هم خواستار تشدید محدودیتها هستند و از اینکه مسیرهای سفرها بسته نشده و کافهها و رستورانها باز شدهاند انتقاد میکنند و این مسأله را عامل افزایش مبتلایان به کرونا در ایران میدانند: «جدی هیچ ارگانی نیست جلوی کافهها و رستورانهایی که هیچ پروتکل بهداشتی رو رعایت نمیکنن و ۱۰۰درصد ظرفیت میز و صندلیها رو پُر میکنن رو بگیره؟ قرنطینه که نکردین، حالا سرعت انتقال و ابتلا رو هم بردین بالا»، «کرونا اینقد عادی شده که حتی پرستارها (بخش دیالیز) گاهی بدون ماسک و دستکش هستن چه برسه به مردم عادی. جالب اینجاست که هر روز تعداد مبتلایان جدید شهرمون بیشتر از روز قبله.»، «دوباره به کرونا سلام کنید هموطنان! مثل اینکه میزبانهای خوبی بودیم، برگشته!»، «مشکل کرونا زنجیره اعتماد است. هر کس دوستان و آشنایانی دارد که فکر میکند کرونا ندارند و به آنها اعتماد دارد و مشکل همین جاست چون خیلیها ممکن است علایم خفیف داشته باشند ولی مشخص نباشد. خانوادهای میشناسم که ۱۴ نفر مبتلا و ۱ نفر فوتی بهخاطر میهمانی داشتهاند.»، «یه کم دیگه تلاش کنیم رکورد قبلی رو میشکنیم. یه کم برید خرید بیخود، مهمونی، عروسی. کار تمومه»، «چرا دولت سفرهای بین استانی رو ممنوع نمیکنه؟ درسته باید به کسب کارهای درون شهر هم رونق برگرده ولی حداقل سفرها که میتونست لغو بشه. با خواهش و التماس از مردم مشکلی حل نخواهد شد.»، «آنقدر حواسمون به اتفاقات و حوادث دیگر بود، متوجه نشدیم که آمار مبتلا به کرونا در ایران از موج اول بالاتر رفته»، «عاقبت برداشته شدن محدودیتها و عادیسازی کرونا در بین مردم توسط برخی مسئولان و صداوسیما، باعث افزایش شدید آمار مبتلایان در کشور شد»، «تا وقتی مردم ویروس رو شوخی بگیرن اوضاع بدترم میشه. بعضیا انگار نه انگار که ویروسی هست. خیلی برای پرستارهای زحمتکش نگرانم»، «آمار کرونا یه جوری توی بوشهر بالا رفته که دیگه مبتلا نشدهها رو باید توی خونه قرنطینه کنیم و اونایی که کرونا دارن رو بفرستیم برن بیرون واسه خرید و سر کار»، «با وجود کرونا جاده چالوس
یه طرفه شده، جاده هرازم داره یه طرفه میشه، اگه کرونا نبود چیکار میکردین؟»، «همزمانی رکوردزنی مبتلایان به کرونا در کشور با از سرگیری مجدد طرح ترافیک طنز تلخ مدیریت بحران در کشور است.»، «کرونا رفته برید شمال جوج بزنید»، «از اضطرابی که موج دوم کرونا بهم وارد کرده حتی نمیتونم حرف بزنم.»
سریال آتشسوزی
آتشسوزیهای پیدرپی باعث شده خیلیها به این مسأله که شاید عمدی در کار است مشکوک شوند. فهرستی از آتشسوزیهای ۱۰ روز اخیر در کشور در توئیتر دستبهدست میچرخد و کاربران زیادی به این اشاره میکنند که باید درباره این آتشسوزیها به مردم اطلاعات دقیق داده شود: «جوری همه جا آتیش گرفته، هواشناسی چندوقت دیگه به جای گزارش هواشناسی که: قسمتهایی از کشور ابری هست، باید اعلام کنه: قسمتهایی از جنگلهای جنوب، غرب، مرکز و اخیراً شمال کشور دچار آتشسوزی شدند و در برخی مناطق پارکها نیز کمی تا قسمتی سوختهاند»، «حالا که شهرداری تهران به فکر برنامهریزی برای جلوگیری از آتشسوزیهای اخیر تهران نیست، وظیفه و جایگاه شورای شهر تهران بهعنوان نهاد بالادستی در رسیدگی به این وضعیت چیست؟ کمیته محیط زیست شورای شهر مشغول چه کار مهمتری هستن الان؟»، «آتشسوزی به خاطر گرمایش زمینه و تقریباً کاری ازمون برنمیاد ولی چون ما عاشق هشتگ و احساسات زودگذریم از ویلای شمال واسه زاگرس اشک میریزیم.»، «این همه آتشسوزی عجیب نیست؟ هنوز که هوای ایران اونقدر گرم نشده»، «حس میکنم یه اتفاقی تو بیمهها داره میافته یا داره قانون بیمهای چیزی عوض میشه بعد از آتیش سوزی جنگلای زاگرس، یکی یکی داره آتیش سوزی میشه که عقب نمونن»، «فقط منم که فکر میکنه این آتیش سوزیهای ناگهانی، از قصد و کار یه گروه منفعتطلب یا خرابکاره؟»، «داستان این آتیش سوزیها چیه واقعاً نزدیک خونه ما هم یه قسمت باغی کوچیک دیشب آتیش سوزی شده بود»، «در عرض یک هفته سه تا جنگل آتیش گرفته، دوتا پارک تو تهران و دیروز هم پارک بام خرم آباد! حتماً هم دلیلش ذرهبین شدن بطریهاست. اصلاً همه بطریها، با هم تصمیم گرفتن ذرهبین بشن»، «انگار چالش جدیده. بریم یه ور رو آتیش بزنیم»، «سلطان آتیشسوزی جنگلها، پارکها و پاساژها رو کی میگیرن؟»، «آتیش سوزیها طبیعیه. طبیعت خشم و جهل همینه. تر و خشک هم باهم میسوزونه»، «آخرشم میفهمیم این آتیش سوزیهای ایران انتقام دوم برادران شکارچی از کارکنان محیط زیست بوده.»
تلویزیون در ماههای کرونا
هنوز هم دیر نیست
مازیار معاونی
روزنامه نگار
بحث را از اینجا شروع کنیم که وقوع اپیدمی کرونا که خیلی زود به پاندمی تبدیل شد و جهان را در گرداب خود فرو برد برای تمام کشورها و بالطبع تمام سازمانهای رسمی و غیررسمی واقعهای پیشبینی نشده و هولناک بود که تجربه مشابهی برای چگونگی برخورد با آن و نحوه درست مدیریتش وجود نداشت، با این مقدمه و با نگاهی منصفانه انتظار یک عکسالعمل خوب و کم نقص از سیما بهعنوان تنها رسانه تلویزیونی مجاز داخل کشور هم انتظار بجا و معقولی بهنظر نمیرسید گو اینکه این رسانه در جریان اطلاع رسانیهای پزشکی و خبری از طریق تمام شبکههای تحت مدیریتش عملکرد قابل قبولی داشت و پا به پای دیگر نهادهای رسمی درگیر این معضل، حضور مستمر و همه جانبهای داشت اما موضوع یک وجه دیگر هم دارد که در گرماگرم اخبار و نگرانیهای مربوط به کرونا نباید از آن غافل شد و این وجه مأموریت مستقیم این رسانه برای پرکردن اوقات فراغت دهها میلیون مخاطبی است که در سرتاسر کشور بجز نیاز به آموزشهای پزشکی و بهداشتی و خبری، به روحیه مضاعف و نشاط، آن هم در چنین موقعیت خطیری احتیاج داشتند (و دارند) از این نظر نمره تعلق گرفته به عملکرد تلویزیون ظرف دوره چهار ماهه اسفند تا انتهای خرداد و بویژه همان دوماهه اول شیوع بیماری و تعطیلی اجباری کشور نمره متوسطی است و در کنار برخی جنبههای مثبت، وجود پارهای نقایص در مدیریت درست این مقطع زمانی، باعث از دست رفتن بخشی از ظرفیت بالقوه آنتن سراسری تلویزیون شد.
بگذارید از وجوه مثبت شروع کنیم، اینکه تلویزیون با مشقت هر چه تمامتر و با وجود دشواری روند تصویربرداری و تولید در روزهای ملتهب اسفند ماه هر آنچه که در توان داشت برای رعایت پروتکلهای بهداشتی سر صحنه سریالهای نوروزی و رمضانیاش به کار برد و انتقادات البته موجه بسیاری را هم به جان خرید تا با آمادهسازی هفت مجموعه نوروزی و رمضانی و روتین که سه سریال «پایتخت 6»، «نون خ 2» و «زیر خاکی» گل سرسبد آنها بودند در مجموع عملکرد قابل قبولی از منظر مدیوم نمایش داشت و به سهم خود در بازگرداندن نشاط به جامعه افسرده کرونا زده که بازپخش سریالهای قدیمی دردی ازشان دوا نمیکرد نقش مهمی را ایفا کرد، تولید ویژه برنامههای مختص سال تحویل برای شبکههای مختلف و ادامه تولید برنامه «دورهمی» باوجود تمام توصیههای وارد بهداشتی و با هر دشواری که بود اقدامات دیگر این رسانه در این روزها بود ولی آیا در این ماههای سخت تلویزیون از تمام ظرفیتهای خود برای سرگرم کردن و نشاط بخشیدن به بینندگان انبوهش استفاده کرد؟
یکی از مهمترین مقولات دور مانده از نظر تصمیمسازان سیما در آن ماههای سخت مقوله موسیقی بود، هنری با درجه بالای محبوبیت و برخوردار از میزان تنوع بالا که متأسفانه در کنداکتور کرونایی تلویزیون برایش جایگاه خاصی در نظر گرفته نشد. به سادگی این امکان وجود داشت که در موضوع کنسرتهای آنلاین که ظرف هفتههای اخیر از طریق شبکه اجتماعی اینستاگرام به راه افتاده تلویزیون پیشقدم بشود و با دعوت از خوانندگان محبوب نسلهای مختلف و پخش کنسرتهای آنلاین از طریق آنتن شبکههای سراسری خود در تقویت نشاط اجتماعی و توجه به خواسته میلیونها علاقهمند موسیقی گامهای مهمی بردارد. موضوعی که جدی گرفته نشد و البته با ادامه حضور و شیوع کرونا هنوز هم برای عملی کردنش دیر نیست.
حفظ میراث معنوی مشکاتیان
کیوان ساکت
نوازنده تار
درکشورهای پیشرفته وهمچنین کشورهایی که به اهمیت هنر در تربیت فرهنگی و اجتماعی آگاهند، مقوله فرهنگ و هنر از دیرباز مورد توجه و حمایت بوده و هست و این نگاه و توجه در تربیت، رشد و آرامش آن جامعه بسیار اثرگذار خواهد بود. دراین کشورها هنرمندان سرشناس و ترازاول مورد حمایت و تشویق مسئولان فرهنگی بوده وهستند و این بزرگان را جزئی از میراث معنوی و میراث ملی خود میشمارند. در این راستا، آنچه به آنان متعلق است مانند خانه مسکونی و یا هر چیز دیگری که از این بزرگان به یادگار مانده نیز در همه جای دنیا ارزشمند و مورد احترام بوده و به عنوان میراث فرهنگی محفوظ میدارند. به عنوان مثال خانه موتزارت در شهر سالزبورگ یا حتی مکانهایی که ونگوگ یا پیکاسو در فرانسه نقاشی میکردند و.... به عنوان میراث فرهنگی حفظ شده است و این یکی از وظایف مهم نهادهای فرهنگی و شهرداری است. اما امروز می شنویم منزل پدری یکی از نادره مردان عرصه موسیقی ایران زنده یاد پرویز مشکاتیان نوازنده سنتور و هنرمند بزرگ و تأثیرگذار عرصه موسیقی در شهر نیشابور تخریب شده است. موسیقیهای جاودانه این هنرمند بزرگ در حافظه تاریخی و عاطفی مردمان روزگار نشسته و تأثیر خود را گذاشته است و بیشک وظیفه مسئولان و نهادهای مختلف فرهنگی و هنری این است که از این میراث فرهنگی، جایی که پرویز مشکاتیان چشم به جهان گشوده و نخستین آموزشهای خود را دیده است، حمایت کنند. وظیفه شهرداری شهر نیشابوراین است که از خانه پرویز مشکاتیان حفاظت کنند و آن جا را به یک مرکز فرهنگی تبدیل کنند. این کوچکترین کاری است که میشود برای یک هنرمند ارجمند و گران سنگی چون پرویز مشکاتیان انجام داد و انتظار داشت.
به نام تاریخ
79 روز از سال 99 گذشت و به 17 خرداد رسیدیم. اگر اتفاقات فرهنگی و هنری این روز را مرور کنید متوجه میشوید که سالگرد یک اتفاق خوب در تهران است؛ رونمایی از مجسمه یکی از مهمترین و دوست داشتنیترین میدانهای پایتخت. 17 خرداد سال 1338 از مجسمه ابوالقاسم فردوسی در میدان فردوسی رونمایی و این مجسمه به یکی از نمادهای تهران تبدیل شد. مجسمهای که توسط ابوالحسن صدیقی مجسمه ساز مشهور ایرانی ساخته شد. جالب است بدانید که برای پایه این مجسمه 3 متری مرمری تخته سنگی با 59 تن وزن از کوه الوند همدان جدا و به تهران منتقل شد.
تولدها
مرضیه برومند: امروز شصت و نهمین سالروز تولد کارگردانی است که نامش با فیلمها و برنامههای عروسکی کودکان در دهه 60 و 70 گره خورده است. مرضیه برومند هم بازیگر است هم نویسنده و کارگردان. شهر موشها، خونه مادربزرگه، آرایشگاه زیبا و قصههای تابه تا، آثاری است که از او در ذهن مخاطبانش بیشتر باقی مانده است. مرضیه برومند همراه رخشان بنی اعتماد این روزها در قالب یگ گروه خیریه بهکادر درمانی کشور برای مبارزه با بیماری کرونا کمک میکند.
رضا ژاله: نام رضا ژاله با موسیقی سنتی ایران گره خورده است. او نوازنده سازهای مضرابی است و در سالهای فعالیتش با ایجاد تغییراتی در سازهای ایرانی توانسته چند ساز مضرابی و آرشهای بسازد و معرفی کند. «دلنواز» کهسازی مضرابی با صدایی مابین تار و سه تار است و «مراژ» که با صدایی منحصر به فرد سه سیم از سری سیمهای ویولنسل دارد. رضا ژاله امروز 73 ساله میشود.
آرش فرهنگ فر نوازنده تنبک و حسین علیشاپور خواننده هم امروز تولدشان را جشن میگیرند.
الکساندر پوشکین: امروز تولد یکی از بزرگترین شاعران و نویسندگان جهان و بنیانگذار ادبیات مدرن روس است. خیلیها او را بزرگترین شاعر زبان روسی میدانند و حرفهایی درباره تأثیرپذیری او از سعدی شاعر ایرانی هم زده میشود. پوشکین221 سال پیش متولد شد و بهدلیل اهمیتش در زبان و ادب روسیه امروز روز جهانی زبان روسی هم نامگذاری شده است. «روسلان و لودمیلا»، «زندانی قفقاز»، «کولی ها» و «شوالیه خسیس» از آثار پوشکین است. نویسندهای که بسیاری از سالهای عمرش را در تبعید و مبارزه با تزار روس گذراند.
توماسمان نویسنده آلمانی و برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1929 هم متولد امروز است. «بودنبروک ها»، «کوه جادو»، «ماریو و ساحر» از کتابهای اوست.
لیام نیسون بازیگر ایرلندی فیلم «فهرست شیندلر» هم امروز 68 ساله شد. این بازیگر ایرلندی در نظر سنجی مجله امپایر در فهرست صد تن از جذابترین ستارههای تاریخ سینما جهان قرار گرفته است. نیسون از بازیگران گزیده کار محبوب بهشمار میرود.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
سخن روز
-
ادبیات میتواند بازتابدهنده مسائل نوجوانان باشد
-
ادبیات، غم و هجران این روزها را ثبت میکند
-
شهروند مجـــازی
-
هنوز هم دیر نیست
-
حفظ میراث معنوی مشکاتیان
-
به نام تاریخ
اخبارایران آنلاین