حساسیت جامعه جهانی روی کوچکترین اقداماتی که منجر به افزایش انتشار کربن میشود
ایمیلهایی که مسئول تغییر اقلیم هستند
عطیه لباف
مترجم
در حالی که هنوز برخی از جوامع بشری هیچ توجهی به میزان انتشار آلایندههای محیط زیستی و کربنها و نقششان در تغییر اقلیم زمین ندارند، برخی از کشورهای توسعه یافته کوچکترین فعالیتهایی را که منجر به انتشار کربن میشود، زیر ذره بین بردهاند و بهدنبال راهی برای کم کردن حجم انتشار کربن هستند. کربنی که آینده زمین و بشر را تحت تأثیر قرار خواهد داد و با تغییر اقلیم، ممکن است که امکان حیات را از کره زمین سلب کند.
روزنامه فایننشال تایمز در تازهترین گزارش خود به یکی از عاملان کوچک انتشار کربن پرداخته که با وجود سهم اندکش در تغییرات اقلیمی، میتواند این روند را تسریع کند؛ «ایمیلهای کوچک غیر ضروری».
گزارش این روزنامه بر مبنای تحقیقات انگلیس از آن حکایت دارد که یک ایمیل کوچک غیرضروری میتواند انتشار کربن را افزایش دهد. ایمیلهایی برای تشکر که چند کلمه بیشتر نیست و ارسال آن هم ضروری نیست اما با مصرف انرژی میتواند کربن منتشر کند.
63 میلیون ایمیل غیرضروری در یک روز در انگلیس
بر اساس گزارش فایننشال تایمز، مقامات انگلیسی که در حال کار روی برنامههای مقابله با تغییرات آب و هوایی هستند، روی یک تهدید جدید برای کره زمین تمرکز کردهاند؛ یعنی میلیونها ایمیل غیر ضروری که هر روز ارسال میشوند، از جمله نامههایی که چیزی بیش از «تشکر» نمیگویند.
انگلیس در سال آینده، میزبان اجلاس بیست و ششم کنفرانس تغییرات آب و هوا - COP26- سازمان ملل در گلاسکو است و اکنون راههای ابتکاری برای کاهش انتشار کربن را بررسی میکند. یکی از بخشهای مدنظر محققان این کشور تأثیر فعالیتهای کاربران وب است. تاکنون تحقیقاتی که این گروه روی فقط انگلیس انجام دادهاند، نشان داده که انگلیسیها روزانه بیش از 64 میلیون نامه الکترونیکی غیرضروری ارسال میکنند و این ایمیلهای غیرضروری هزاران تن کربن را بهدلیل قدرت مصرفیشان به اتمسفر وارد میکنند. یکی از محققان میگوید: «اگر این ایمیلها را به فقط یک بار در روز کاهش دهیم، مقدار زیادی کربن حبس خواهد شد.» انگلیس حالا حتی بهدنبال قطع و حذف این ایمیلهای غیر ضروری با ابزارهایی مثل مجازات و جریمههای انتشار کربن است. اقدام رادیکالی زیست محیطی که بوریس جانسون میخواهد آن را بهعنوان شاخص نخستوزیری خود معرفی کند.
برق و شبکه اینترنت، عامل آلایندگی ایمیلها
این روزنامه در ادامه با اشاره به اظهارات سوزان بیکر، مدیر ارشد آب و هوا، محیط زیست و پایداری در شرکت TechUK فناوری انگلیس مینویسد: «اثر کربن ایمیل از طریق الکتریسیتهای است که برای تأمین نیرو در دستگاههایی که روی آن ایمیل نوشته یا خوانده میشود، شبکههایی که دادهها را انتقال میدهند و مراکز دادهای که آن را ذخیره میکنند.»
البته کارشناسان تخمین میزنند که مراکز داده کمتر از یک دهم درصد اثر کربن جهان را تشکیل میدهند، در حالی که این رقم در مقایسه با سهم 20 درصدی خودروها اندک است. با این حال، میزان انتشار از مراکز داده بهدلیل افزایش استفاده از رسانههای آنلاین مانند تماسهای ویدیویی، بازیها و... جریانی در حال افزایش است.
سوزان بیکر میگوید: «مهم است که ترافیک دادهها - مانند ایمیل – مشمول مجازات انرژی و کربن شوند.»
با این حال، او تأکید میکند که «بخش فناوری سرمایهگذاری زیادی در افزایش استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به جای سوختهای فسیلی انجام داده و برخی از پیشبینیها کاهش 50 درصدی انتشار کربن را تا سال 2030 مدلسازی کردهاند.»
اکنون بسیاری از کشورهای جهان قوانین سختگیرانهای را در مورد مصرف انرژی و انتشار کربن وضع و برخی نیز اجرا کردهاند. به این ترتیب که اگر مصرف انرژی از حد مجاز بالاتر برود، مصرف کننده باید جریمه انتشار کربن پرداخت کند.
کاهش 16000 تنی کربن با یک ایمیل کمتر
یک مرکز تحقیقاتی بهنام Ovo Energy در نوامبر گذشته تحقیقی انجام داده که نشان میدهد اگر هر فرد در انگلیس روزانه یک ایمیل کمتر ارسال کند، میتواند میزان انتشار کربن را بیش از 16000 تن در سال کاهش دهد.
این تحقیق ادعا میکند که رقم فوق معادل کربن ناشی از پرواز بیش از هزار نفر از لندن به مادرید است. و همینطور طبق این تحقیق 10 ایمیل «غیرضروری» شامل پیامهایی است که فقط در آن نوشته شده «متشکرم»، «قابل تقدیراست»، «به سلامتی» و «LOL». مارتین گرگ یک کارشناس محیط زیست نیز میگوید که ما میتوانیم از تغییرات جوی برگشتناپذیر جلوگیری کنیم و راهکار آن هم مشخص است.
اینترنت و کمکی که به کاهش تولید کربن کرد
اما در مقابل این دیدگاه که تأکید بر حذف ایمیلهای غیرضرور مثل پیامهای تشکر دارد، برخی از کارشناسان ایده سرکوب ایمیل را با احتیاط میبینند.
مایک برنرز لی، استاد دانشگاه لنکستر که از تحقیقات او برای تخمین تأثیر کاهش ایمیلها استفاده شده است، میگوید که فقط بخش کوچکی از انتشارات کربن مربوط به بخش فناوری است. او همینطور میگوید که «ایده افزایش کارایی ایمیل و کاهش انتشار کربن فوقالعاده مشکوک است. با این حال، فناوری اطلاعات مزایای خود را در بحران بیماری کرونا اثبات کرده و نشان داده که چطور میتواند جایگزین بخشی از فعالیتهای انرژی بر روزانه شود و از این طریق به محدود شدن انتشار کربن از سایر بخشها منجر شود.»
لی معتقد است که به فناوری اطلاعات باید به گونه دیگری نگاه کرد و این بسیار عالی است که فناوری اطلاعات و آی تی به ما این امکان را میدهد که بدون افزایش اثر کربن، زندگی بهتر از آنچه را که میتوانیم داشته باشیم و سهم ایمیلهای غیرضرور در این میان ناچیز است.
حرکت جهان به سمت سوخت «هیدروژن سبز»
در کنار گزارش روزنامه فایننشیال تایمز که نشان میدهد چقدر جهان روی مسأله انتشار کربن و تغییرات اقلیمی حساس است، این روزها اخباری از تلاش کشورهای توسعه یافته و ثروتمند برای باز کردن پنجرهای جدید از انرژی به گوش میرسد. انرژیهایی فراتر از انرژیهای تجدیدپذیر رایج است. منظور هیدروژن سبز است که بهعنوان سوخت پاک و بدون کربن برای تحقق بخشیدن به اقتصاد عاری از کربن و کمک به حل مشکل گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی مورد توجه قرار گرفته است. حتی از آن بهعنوان انقلاب سبز یاد میشود که درآن انرژی مصرفی از آب گرفته میشود.
هیچ بعید نیست که در دهههای آتی سهم قابل توجهی از انرژی مصرفی جهان به این نوع انرژیهای پاک تعلق داشته باشد. اکنون بسیاری از کشورهای جهان حتی کشور همسایه ما یعنی عربستان سرمایهگذاری روی این صنعت را شروع کردهاند که با وجود هزینه بر بودن آن در مقطع کنونی، اگر به نتیجه برسد؛ زمینه یک مرحلهگذار انرژی را فراهم میکند که از آن با عنوان پایان عصر نفت یاد میشود. عصری که نفت تمام نشده است اما به سبب میزان انتشار کربن آن نقشی کمرنگ در سبد سوخت مصرفی جهان خواهد داشت. البته کارشناسان معتقدند که اکنون نیز در مرحلهگذار انرژی هستیم و بالاترین میزان تقاضا برای نفت را با 107 میلیون بشکه در روز پشت سر گذاشتهایم و دیگر به این دوره بازنمی گردیم. چراکه کاهش انتشار کربن یک دغدغه مهم برای جهان امروز است.
جزئیات نحوه فعالیت صنوف از امروز در تهران
براساس مصوبات جدید ستاد ملی کرونا از امروز فقط مشاغل سطح یک مجاز به فعالیت هستند و همین مشاغل نیز برای فعالیت باید نکاتی را در نظر داشته باشند.
به گزارش ایسنا، با اوجگیری شمار مبتلایان و فوتیهای کرونا، از ٢٠ آبان ماه فعالیت تمام مشاغل غیرضروری در ۲۵ مرکز استان از جمله تهران تا ساعت ١٨ مجاز و مشاغل گروه ٣ و ٤ نیز به طور کلی تعطیل شدند. اما با توجه به ادامه اوجگیری آمار مبتلایان و فوتیها از روز شنبه، اول آذر همه مشاغل بجز مشاغل سطح یک تعطیل هستند و قوانین منع رفت و آمد نیز اجرا خواهد شد.
بر این اساس اصناف زیر طی دو هفته آینده مجاز به فعالیت هستند:
1- فروشگاههای زنجیرهای، سوپرمارکتها، میوه فروشیها و سبزی فروشیها، میادین میوه و تره بار
2- مراکز تولید، نگهداری، توزیع و فروش محصولات غذایی و خدمات وابسته
3- مراکز تولید و عرضه فرآوردههای لبنی و نانوایی(تولید فرآوردههای نانوایی)
4-داروخانهها، مراکز و فروشگاههای دامپزشکی، پخش دارو، عطاری و داروهای سنتی
5- مراکز تهیه، تولید و توزیع مواد غذایی آماده و بیرون بر
6-خدمات اپراتورهای ارتباطی، خدمات الکترونیک، شرکتهای خدمات اینترنتی اعم از تأمین کنندگان اینترنت، فروشگاههای اینترنتی و شرکتهای خدمات مبتنی بر اینترنت
7- تعمیرگاههای انواع خودرو و لوازم خانگی، الکتریکی و الکترونیکی
8- فروشگاههای انواع قطعات و لوازم یدکی
9- فروشگاههای انواع مصالح ساختمانی و آهن آلات
10-کارگاههای صنعتی (مانند جوشکاری و تراشکاری و مشابه آن)
11-چاپخانه
12-خشکشویی
13-سازندگان و فروشندگان عینک
البته درمورد صنف عینک، روز گذشته در پی درخواست اتحادیه مربوطه و پیگیری اتاق اصناف تهران، با ابلاغ دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، رسته صنفی سازندگان و فروشندگان عینکهای طبی در تهران جزو گروه شغلی یک قرار گرفت و از اول آذرماه مجاز به فعالیت است.
گفتنی است که بر اساس اعلام دبیر کمیته اجتماعی انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا، بازار تهران در دسته مشاغل سرپوشیده و تعطیل است.
جریمه صنوف متخلف چیست؟
طبق گفته علیرضا دلاوری، معاون بهداشت ستاد کرونای استان تهران در رابطه با نحوه برخورد با اصناف و بخشهایی که طی این دو هفته محدودیتها و تعطیلی را رعایت نمیکنند، ضابطان قضایی اقدام میکنند و همچنین بازرسان و رابطان بهداشتی ستاد تهران نیز طی این دو هفته فعالانهتر از گذشته نظارتها را تشدید کرده و بر اساس کد تعیینشده برای هر بخش و فروشگاه، در صورت رعایت نکردن شیوهنامهها، برای بار اول اخطار و برای بار دوم پلمب را در نظر گرفته است.
بهنام نیک منش، معاون بازرسی و نظارت اتاق اصناف ایران نیز اخیراً از آغاز طرح تشدید نظارتها با شروع محدودیتهای جدید کرونایی از اول آذر خبر داده و گفته که از اول آذر به واحدهای صنفی که واحد خود را باز میکنند اخطار کتبی و شفاهی داده میشود که معمولاً اثربخش است و باعث میشود خودشان مقررات را رعایت کنند، اما اگر از این کار تبعیت نکنند اماکن انتظامی واحدهای متخلف را پلمب میکند.
نکاتی که صنوف مجاز به فعالیت باید رعایت کنند
طبق اعلام استانداری تهران اصناف گروه ۱ نیز مشمول مقررات منع رفت و آمد از ساعت ۹ شب تا ۴ صبح هستند و باید تا ساعت ۸ فعالیت داشته باشند تا جریمه نشوند، مگر فعالیت داروخانهها و فعالیتهای امدادی که مشمول فعالیت ۲۴ ساعته هستند. البته در منع تردد درنظر گرفته شده، استان تهران و البرز یکپارچه دیده شده است. همچنین در راستای رعایت عدالت گروه یک، حق ارائه خدمات مشاغل گروه ۲، ۳ و ۴ را ندارند.
گفتنی است افرادی که مشمول مقررات منع رفت و آمد نیستند، باید شماره پلاک نیروهای خود را به پلیس اعلام کنند و اگر این کار تا روز شنبه محقق نشد تا اخذ جریمه نیز این فرصت را دارند که این پلاکها را به پلیس اعلام کنند.
در این میان بر اساس گفته کمیته امنیتی اجتماعی ستاد ملی مدیریت کرونا، شهروندان میتوانند موارد تخلف صنوف را به سامانه وزارت بهداشت، کمیته امنیتی ستاد ملی مدیریت کرونا در وزارت کشور و همچنین از طریق ارائه گزارشهای کتبی اطلاع دهند.