وظیفه همه ما حفظ توافق هسته ای با ایران است

گروه سیاسی/  پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام به ریاست هلگا اشمید، معاون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز با حضور نمایندگان 5 کشور ایران، آلمان، فرانسه، انگلیس و چین، و روسیه به‌ منظور بررسی تحولات مربوط به این توافق در وین برگزار می‌شود.
این در حالی است که به رغم درخواست سه کشور اروپایی عضو برجام برای فعال کردن ساز وکار حل اختلاف در این توافق، دستور کار نمایندگان حاضر در وین ارتباطی به درخواست اروپایی‌ها نخواهد داشت.
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این نکته را یادآور شد و تأکید کرد که این جلسه ارتباطی با سازوکار حل اختلاف برجام نداشته و جلسه عادی کمیسیون مشترک است که هر سه ماه یک بار برگزار می‌شود. این اولین نشست کمیسیون مشترک برجام بعد از اقدام سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان در توسل به ساز و کار حل اختلاف در این توافق موسوم به «مکانیسم ماشه» خواهد بود.
تروئیکای اروپایی دی ماه گذشته در مواجهه با اقدامات تلافی جویانه ایران مبنی بر متوقف کردن بخشی از تعهدات برجامی‌اش، با صدور بیانیه‌ای تمایل خود را برای فعال کردن این ساز وکار اعلام کردند. مکانیسم ماشه بخشی از «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در برجام است.  از آنجا که رجوع به این ۲ بند می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بینجامد، به «مکانیسم ماشه» معروف شده‌ است.  اروپایی‌ها در حالی ایران را بابت به جریان انداختن این سازوکار تهدید کردند که  طبق بندهای 35 و 36 برجام، در صورتی که هر یک از طرف‌های باقی مانده به این نتیجه برسند که ایران با اقدامات خود برجام را نقض کرده، می‌توانند روندی را آغاز کنند که تنها در مدت 65 روز به شورای امنیت و بازگشت خودکار تحریم‌ها منتهی شود. این گزینه در شرایطی حق شرکای برجامی ایران را برای تلافی به متوقف شدن تعهدات برجامی ایران به رسمیت شناخته که پیش‌تر ایران سازوکار حل اختلاف تعبیه شده در برجام را طبق بندهای 26 و 36 توافق، به دلیل محقق نشدن منافع برجامی‌اش، به جریان انداخته بود.
در واقع منطق و هدف مکانیسم حل و فصل اختلافات در نظر گرفتن اقدامات جبرانی برای دو طرف است و این در حالی است که اجرای بند ۳۶ از مدت‌ها پیش توسط جمهوری اسلامی ایران مورد استناد قرار گرفته اما به نتیجه مشخصی دست پیدا نکرده است.
نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور معاونان و مدیران سیاسی در حالی امروز برگزار می‌شود که اخیراً اروپایی‌ها در واکنش به تهدید ایران مبنی به احتمال خروج از «ان پی تی» تلویحاً از فعال کردن مکانیسم ماشه عقب‌نشینی کرده‌اند. از این رو رجوع به سازوکار حل و اختلاف در برجام جزو دستور کار گفت‌وگوی مقام‌های حاضر در نشست امروز قرار ندارد. تنها سه روز پیش از برگزاری این نشست بود که وزرای خارجه هلند و اتریش در سفر به تهران خواستار کاهش تنش‌ها و افزودن تلاش برای نجات توافق هسته ای با ایران شده بودند. جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم قبل از سفر به تهران و دیدار با روحانی و ظریف، گفته بود که مکانیسم ماشه یک سازوکار حل اختلاف است و آن گونه که رسانه‌ای شده موضوع بازگشت تحریم‌ها در میان نیست.
هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم دیروز در همین باره در توئیتی نوشت: در وین برای تدارک اولین نشست کمیسیون مشترک برجام در سال ۲۰۲۰ که به‌منظور نظارت بر اجرای این توافق صورت می‌گیرد، حضور دارم. ما جمعاً وظیفه داریم که توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کنیم.
گفتنی است، آخرین دور نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران کل وزارت خارجه‌های ایران و گروه 1+4 آذرماه در محل نمایندگی اتحادیه اروپا در وین برگزار شده بود. همزمان با نشست کمیسیون مشترک، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه جلسه امروز کمیسیون مشترک برجام در وین را فرصتی برای کاستن از تنش‌ها خوانده است.