عطش شیراز با خط دوم آبرسانی رفع می‌شود

حمیرا حیدریان
خبرنگار
 با افتتاح فاز اول پروژه خط دوم آبرسانی توسط رئیس جمهوری بخشی از آب شرب مورد نیاز کلانشهر شیراز تأمین شد. شهر شیراز از خشکسالی 16 ساله رنج می‌برد و چاه‌های عمیق در این سال ها آنقدر آب‌های زیرزمینی اش را به سطح کشیده اند که رکورد عمیق‌ترین فرونشست‌ها در این شهر به ثبت رسیده است. اما با‌وجود کشیدن شیره جان زمین، شیراز همچنان به لحاظ آب شرب در وضعیت قرمز به سر می‌برد. فاز نخستی که حسن روحانی به‌صورت آنلاین افتتاح کرد هفته آینده وارد مدار برداشت می‌شود و آب مورد نیاز بخش جنوبی شهر شیراز تأمین می‌شود.
 شیراز در ردیف پنجم شهرهای پرجمعیت ایران قرار دارد. این شهر پرجمعیت‌ترین شهر جنوبی کشور هم است. به‌عنوان یکی از سه شهر اول گردشگرپذیر کشور در کنار اصفهان و یزد هم قرار دارد. همین وضعیت میزبانی؛ مصرف آب شرب را در این شهر تاریخی بالا می‌برد و خشکسالی را تشدید می‌کند.
حمیدرضا دهقانی مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره آب منطقه‌ای فارس درباره فاز نخست خط دوم آبرسانی به شیراز از سد درودزن می‌گوید: «همزمان با رشد روزافزون جمعیت و گسترش سایر تأسیسات زیربنایی و توسعه شهری در ۲۵ سال اخیر و احتمال آلودگی و کاهش آب سفره آب‌های زیرزمینی، مطالعات توسعه برداشت آب از دریاچه سد درودزن و تصفیه و انتقال آن برای تأمین مصارف آب شهری و صنعتی شهر شیراز در دستور کار شرکت سهامی آب منطقه‌ای فارس قرار گرفت.» کلنگ این طرح سال 90 به زمین خورد. این طرح عظیم شامل خط لوله-ایستگاه پمپاژ-احداث مخازن سه گانه-حفرتونل به‌طول ۵ کیلومتر است.
حسام خسروی معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب شهرستان شیراز هم به «ایران» می‌گوید: در این فاز که از هفته آینده وارد مدار برداشت می‌شود 750 لیتر بر ثانیه آب وارد مدارشده و بخش جنوبی شهر شیراز را تأمین می‌کند. خسروی از این طرح به عنوان یک طرح عظیم نام می‌برد که میزان آب آن در فاز نهایی به 3 هزار لیتر بر ثانیه خواهد رسید. به‌گفته او آورد این طرح معادل 260 هزار لیتر متر مکعب در شبانه روز است که جمعیتی بالغ بر حدود یک میلیون نفر را پوشش می‌دهد. این آب به مخزن دو کوهک منتقل شده و از آنجا با یک خط لوله ۱۸ کیلومتری به شیراز انتقال خواهد یافت.
او می‌گوید:«این پروژه که شامل تلمبه‌خانه ای با ظرفیت ۳مترمکعب بر ثانیه و فشار ۲۵ بار است آب مورد نیاز شهر شیراز را از سد درودزن تأمین می‌کند.» به گفته خسروی با افتتاح کامل این پروژه، از میزان اتکاء شیراز به منابع زیرزمینی آب را بالغ بر ۴۸ درصد می کاهد و بخشی از چاه‌های آب این شهر مسدود می‌شود. او می‌گوید: «برای اجرای این پروژه ملی، ۳ مخزن بتنی ۲۰ هزار مترمکعبی، یک رشته تونل به طول ۴۴۲۱ متر و ۷۷ کیلومتر خط انتقال احداث شده است.»

شیراز روی خط قرمز کم آبی
 حسام خسروی معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب شهرستان شیراز همچنین به افزایش 12 درصدی مصرف آب در شیراز اشاره می‌کند و می‌گوید: تابستان امسال علاوه بر گرما با شیوع بیماری کووید ۱۹ نیز روبه‌رو هستیم. این شرایط به سهم خود مصرف آب را در کلانشهر شیراز 12 درصد افزایش داده و ما را در خط قرمز قرار داده است.
شیراز علاوه بر گردشگران در تابستان میزبان شهروندان استان‌های جنوبی و شهرهای گرمسیر فارس است. به گفته او با حضور این افراد شاهد افزایش تعداد مصرف‌کنندگان هستیم و همین امر در کنار افزایش نیاز به آب در فصل گرما، فشار بیشتری را به منابع آبی وارد می‌کند.
 او با تأکید براینکه شرکت آبفای شیراز تلاش خود را برای جلوگیری از تشدید مشکلات آبی به کار گرفته است می‌افزاید: آبفا تلاش می‌کند باحداکثر استفاده از ظرفیت‌های تولید آب و مدیریت مطلوب شبکه با بهره‌گیری از ابزار دقیق و سیستم آنلاین و مانیتورینگ، اقدام به یکسان‌سازی ظرفیت توزیع آب شهری کند تا وارد فاز جیره‌بندی نشویم. به گفته او شیراز در حال حاضر لب مرز قرار دارد و می‌طلبد که مردم با صرفه‌جویی نهایت همراهی را انجام دهند.
او با بیان اینکه آب موضوعی دوسویه بین تولیدکننده و مصرف‌کننده است، می‌افزاید: در برخی مناطق، مشترکین مستقیماً از شبکه‌ها، آب را پمپاژ می‌کنند، این امر بر فشار آب در طول شبکه تأثیر منفی خواهد داشت و باعث افت فشار آب برای همسایگان و واحدهای مسکونی اطراف می‌شود.خسروی به وضعیت چاه‌های آبی در این استان نیز اشاره می‌کند و بیان می‌دارد: کلانشهر شیراز تنها شهری در بین تمام استان‌های کشور است که بیشترین مصرف را از چاه‌های آبی دارد. حدود 80 درصد آب مصرفی از 190 حلقه چاه تأمین می‌شود. او آب چاه‌های آهکی شیراز را با کیفیت بالا توصیف می‌کند و مصرف بی‌رویه و طولانی را باعث کاهش کیفیت آن می‌داند. او می‌گوید: «چاه‌های عمیق بر خلاف آبهای سطحی نیاز به زمان بسیار زیادی برای  بهره برداری دارند و برداشت بیش از اندازه باعث افت کیفیت در سفره‌های زیر زمینی و افت میزان آب در منابع زیر زمینی شده است.» او همین امر را باعث ایجاد مشکل در تأمین آب مصرفی می‌داند.
وی میزان مصرف از چاه‌های عمیق را بالای 350 متر عنوان می‌کند و می‌گوید:«این روند برداشت به هیچ عنوان خوب نیست و باعث هدر رفت بیش از حد انرژی حتی برق می‌شود.»
این مسئول روی آوردن به بهره‌برداری از آبهای سطحی را یکی از عوامل مهم در کاهش تخریب آبهای زیر زمینی و نیز رفع کمبود آب شهری می‌داند و می‌افزاید: با بهره‌برداری کامل از خط دوم آبرسانی تا حد زیادی مشکل کم آبی رفع خواهد شد اما این امر مستلزم رعایت نحوه مصرف از سوی مشترکین با توجه به فصل گرما و نیز شیوع بیماری کرونا است. شرکت آبفا برای توزیع عادلانه بین مشترکین در شرایط موجود مجبور است گاهی فشار آب را کاهش داده که همین افت فشار باعث گله‌مندی از سوی شهروندان شده است. وی شرایط را قرمز گونه می‌داند و می‌گوید: «برای اینکه مجبور به جیره‌بندی نشویم باید مردم تا حد امکان رعایت کنند.»

نیم نگاه

معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب شهرستان شیراز:  با افتتاح کامل  پروژه، از میزان اتکاء شیراز به منابع زیرزمینی آب بالغ بر ۴۸ درصد کاسته شده و بخشی از چاه‌های آب این شهر مسدود می‌شود.  برای اجرای این پروژه ملی، ۳ مخزن بتنی ۲۰ هزار مترمکعبی، یک رشته تونل به طول ۴۴۲۱ متر و ۷۷ کیلومتر خط انتقال احداث شده است