«آلاچیق»؛ مسکن عشایری

آلاچیق همچون چادر «مسکن عشایری» است. «چیق ها» دیواره چادرهای عشایری را هم تشکیل می‌دهند. بسته به جغرافیایی که عشایر در کوچ‌شان به آنجا سفر می‌کنند؛ چادرها و آلاچیق‌ها خانه‌های تابستانی و بهاره می‌شوند. آلاچیق مسکنی کامل است یا دیواره چادر سیاه عشایری. ایل و وظایف ایران برای ساختن آلاچیق‌ها در جای خنک و نزدیک رودی روان مسکن می‌گزیند. نیزارها‌ همسایه همیشگی رودها و چشمه‌‌سارها هستند و مهم‌ترین مواد برای ساختن آلاچیق. زنان عشایر با چیق‌ها، دیوار می‌سازند و فضای داخل چادرها و آلاچیق‌ها را تقسیم می‌کنند. به قسمت فوقانی (سقف) آلا می‌گویند که از موی بز بافته می‌شود. چیق را دورتادور چادرسیاه می‌کشند تا مانع ورود سرما و گرد و خاک به داخل چادر شود. زندگی عشایری در بسیاری از نقاط کشور در حال کمرنگ شدن است اما آلاچیق بافی در «سپیدان» به هوای بومگردی احیا شده و یکی از جاذبه‌هایی است که گردشگران را مسافر مناطق توریستی این شهر می‌‌کند. کریم ناصری‌ برشنه، مسئول اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سپیدان هم‌ از تلاش برای رونق بخشیدن به آن خبر می‌دهد. به گفته او آلاچیق‌بافی از هنرهای اصیل در حوزه صنایع دستی‌ است که سال‌ها فراموش شده بود. ناصری‌ برشنه می‌گوید: بومگردی بویاق در سپیدان که از اقامتگاه‌های بومگردی عشایری فعال است، با حمایت اداره میراث‌ فرهنگی، اقدام به برگزاری دوره‌های کامل و کارگاه‌های کوتاه‌مدت آموزش آلاچیق‌بافی کرده است. به‌گفته او آموزش اصولی مراحل این هنر صنایع دستی زیر نظر محمد حیاتی یکی از معدود استادهای این صنعت فراموش ‌شده، انجام می‌شود. او می‌گوید: «عشایر در گذشته، نیازهای خود، شامل سرپناه و خوراک و پوشاک را بی‌‌واسطه از طبیعت می‌گرفتند، اما در این سال‌ها خصلت مولد بودن و سازگاری با محیط در زندگی این مردم سختکوش و هنرمند کم‌رنگ شده است.»