تاریخ

23 تیر
116 روز از سال سخت 99 گذشته است. در روزهایی که با اخبار کرونا محاصره شده‌ایم چند دقیقه‌ای با مرور نام و آثار هنرمندان و چهره‌های فرهنگی و ادبی، این خبرها و روزها را فراموش کنیم.
تولدها
هریسون فورد: بازیگر هالیوود که با فیلم‌های «جنگ ستارگان» و «ایندیانا جونز» بیشتر او را می‌شناسید متولد سال 1942 در همین روز است. پدر هریسون فورد بازیگر تبلیغاتی بود و مادرش هم بازیگر و گوینده رادیو بود.هریسون فورد گوشه گیر بود و بچه‌های قلدر مدرسه او را اذیت می‌کردند و تنها پناهگاهش کار در رادیو بود. صدای او اولین صدایی بود که از رادیو داخلی دبیرستانش پخش شد. در دانشگاه ادبیات انگلیسی خواند. رشته‌ای که از آن متنفر بود و به افسردگی اش دامن زد. بعد از چند سال سروکله زدن با دانشگاه با گروه بازیگری «بلفری پلیرز» آشنا و متوجه شد به این کار علاقه دارد. با توصیه کارگردان گروه به کالیفرنیا رفت تا بازیگری بخواند. اولین فیلمش «گرمای مرگ در شهربازی» نام داشت و تا مدت‌ها نقش‌های کوتاه و کم به او داده می‌شد تا اینکه در سال 1972 بازی در «جنگ ستارگان» به او پیشنهاد شد. جورج لوکاس کارگردان فیلم آن زمان تازه کار بود و پیش از آن فورد در فیلم «مکالمه» کاپولا بازی کرده اما دیده نشده بود. او نجاری می‌کرد و به «نجار ستاره ها» معروف بود و زمانی که داشت در خانه کاپولا را می‌ساخت لوکاس به او بازی در «جنگ ستارگان» را پیشنهاد داد. به این ترتیب موفقیت او در دهه 80 آغاز شد. موفقیتی که با حضور در سری فیلم‌های «ایندیانا جونز» بیشتر شد. «شکار اکتبر سرخ»، «بازی‌های میهن پرستانه» و «فراری» دیگر کارهای او بودند. او همچنان نقش «هان سولو» را در «جنگ ستارگان» دارد.
لیلی گلستان: امروز تولد یکی دیگر از اعضای خانواده گلستان است. لیلی گلستان سال 1323 به دنیا آمد و در فرانسه تحصیل کرد و حضور در اروپا باعث شد با هنرمندان بزرگی آشنا شود. پس‌از بازگشت به ایران ابتدا به‌عنوان طراح پارچه و بعد به‌عنوان طراح لباس در تلویزیون ملی ایران کارش را آغاز کرد و مدتی بعد هم مدیر برنامه کودکان و نوجوانان شد. پس از ترک تلویزیون ترجمه را جدی‌تر دنبال کرد و با ترجمه «زندگی، جنگ و دیگر هیچ» اوریانا فالاچی به شهرت در این زمینه رسید. سال 1360 در گاراژ خانه‌اش کتابفروشی گلستان را راه انداخت که خیلی زود معروف شد و چهره‌هایی چون احمد شاملو و احمد محمود به آنجا رفت و آمد می‌کردند. سال 1368 کتابفروشی را به نگارخانه گلستان تبدیل و افتتاحیه را با نمایش آثاری از سهراب سپهری که در اختیار خانواده گلستان بود، برگزار کرد. از آن روز نگارخانه گلستان مطرح شد و همچنان هم یکی از نگارخانه‌های سرشناس ایران است. «مردی با کبوتر»، «اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری»، «بوی درخت گویا» و «تیستوی سبز انگشتی» کتاب‌هایی هستند که با ترجمه لیلی گلستان منتشر شده‌اند.
   سالروز تولد محمود محمودی خوانساری خواننده، پولاد کیمیایی بازیگر، طوبی زارع شاعر، هومن حاج عبداللهی بازیگر و مجری، نصیر ملکی جو کارگردان، لینو ونتورا بازیگر ایتالیایی و وله سوینکا شاعر و نمایشنامه نویس هم امروز است.
درگذشت‌ها
منصور نریمان: امروز پنجمین سالگرد درگذشت پدر عود ایران است. منصور نریمان سال 1314 به دنیا آمد و چون پدرش نوازنده سه تار و تار و نی بود به او آموزش داد و با ردیف‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی او را آشنا کرد. از 14 سالگی با رادیو مشهد به‌عنوان تکنواز موسیقی کارش را آغاز کرد و ساز عود را هم آموخت. عبدالوهاب شهیدی او را به رادیو تهران معرفی کرد و به این ترتیب نریمان راهی تهران شد. عود در آن سال‌ها ساز چندان شناخته شده‌ای نبود اما نریمان آن را ساز اصلی خود می‌دانست و برایش تلاش کرد. از گوش کردن به رادیوهای کشورهایی چون مصر سعی می‌کرد بیشتر بیاموزد و تلاش کرد نوای عود را که بیشتر عربی بود به موسیقی ایرانی نزدیک کند. او عقیده داشت عود ‌سازی ایرانی است که بربط نام دارد. شیوه نواختن این ساز توسط نریمان با ‌سازی که ابراهیم قنبری مهر طراحی کرده و نامش را «بربط» گذاشت ترکیب شد و به این ترتیب این ساز جایگاهش را در ارکستر ایرانی پیدا کرد. «شیوه بربط نوازی»، «42 قطعه برای عود» و «ردیف موسیقی ایرانی برای بربط» از کتاب‌های نریمان است.
مهدی حمیدی شیرازی: شاعر شعر معروف «قوی زیبا» یا «مرگ قو» سال 1365 در چنین روزی درگذشت. مهدی حمیدی شیرازی متولد 1293 بود و در رشته ادبیات فارسی در دانشسرای عالی تحصیل کرد. بعد از خدمت سربازی در دانشگاه تهران دکترای همین رشته را خواند و پس از آن تدریس را آغاز کرد. حمیدی شیرازی از منتقدان شعر نو و نیمایی بود و «از یاد رفته» و «عصیان» اولین مجموعه شعرهای او بودند. سال 1324 قصیده «مصاحبه با نیما پیشوای نوپردازان» را منتشر کرد که بسیار هم مورد توجه قرار گرفت هرچند که منتقدان زیادی هم داشت. اما اینکه سال 1320 و در اوج حوادث سیاسی در ایران اشعاری درباره ایران و شرایط آن روزهایش سرود باعث شد به اولقب «شاعر ملی» بدهند.
   امانوئل ملیک اصلانیان آهنگساز و نوازنده پیانو و جمشید ارجمند روزنامه نگار و مترجم هم در چنین روزی درگذشتند.