تایم (امریکا):
کرونا به همان میزان که باعث کاهش گازهای مضر در جهان شد، افزایش انرژیهای پاک را بهدنبال داشت و اعتقاد بر این است که شاید بر تغییرات جوی نیز تأثیر بگذارد. از این تنها - و شاید آخرین - شانس زمین برای نجات از وضعیتی که داشت، نباید گذشت.
اکونومیست (بریتانیا):
مسأله نژادپرستی در امریکا تبدیل به مسألهای با دو وجه کاملاً متفاوت شده است. از یک سو، برخی به راستی تنها به مسأله برابری نژادی اهمیت میدهند اما از دیگر سو برخی از این مسأله بهعنوان ابزاری در جهت جناحبندیهای سیاسی استفاده میکنند. ترامپ در دسته دوم است.
فارن پالیسی (امریکا):
بحران اقتصادی ناشی از کرونا تمام جهان را درگیر کرده است و هر کس به شیوه خود برای برطرف کردن آن تلاش میکند. امریکا در حال آزمایش تئوری اقتصادی قدیمی یعنی راه حل تزریق پول به جامعه است که برخی معتقدند، پاسخگوی مشکلات نخواهد بود.
تغییر موازنه استراتژیک در شرق
همزمان با افزایش بودجه نظامی در استرالیا و ژاپن، نقش هند در شرق آسیا پررنگ میشود
بنفشه غلامی/ بیتردید آیندگان به سال 2020 بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین سالهای کره زمین در قرن 21 خواهند نگریست. سالی که کرونا نه تنها بر محیط زیست، اقتصاد و ساختار جمعیتی جهان اثر گذاشت که در عرصه سیاست نیز تغییراتی جدی ایجاد کرد. اما تنها کرونا نیست که جهان 2020 را شکل داده، در فرآیندی نزدیک به چهار ساله، 2020 را باید سال رنگ باختن اتحادهای مشرق زمین با امریکا و شکلگیری اتحادهای احتمالی جدید نامید. رویدادی که اهمیت آن تنها در روابط دوجانبه این کشورها با واشنگتن خلاصه نمیشود و در کل منطقه و حتی جهان تأثیرگذار است.
گزارشهایی که در یکی دو هفته اخیر منتشر شده، نشان میدهد، ناامیدی دو متحد اصلی امریکا در شرق آسیا و پاسیفیک، یعنی ژاپن و استرالیا، از شراکت با این کشور و برخورداری از چتر حمایت آن، به اوج خود رسیده است. هر دو این کشورها با توجه به افزایش تنشها در منطقه که ناشی از تنشها در روابط چین و امریکا و از سوی دیگر به نتیجه نرسیدن مذاکرات «دونالد ترامپ» با «کیم جونگ اون» است، رو به افزایش بیسابقه هزینه دفاعی و نظامی خود آورند. سیاستی که میتواند مسابقه تسلیحاتی جدیدی را در این نقطه از کره زمین رقم زند. به گزارش سایت شبکه خبری «الجزیره»، استرالیا میزان افزایش بودجه نظامی خود را 40 درصد اعلام کرده است که افزایشی غافلگیرکننده برای کشورهای منطقه بود. ژاپن هم تصمیم گرفته بودجه نظامی خود را از نزدیک به 48 میلیارد دلار به 51 میلیارد دلار برساند که البته نسبت به افزایش بودجه نظامی استرالیا چندان غافلگیرکننده نیست.
تغییر مسیر استرالیا
استرالیا شاید روابط ویژهای با بریتانیا داشته باشد و برای خاندان سلطنتی انگلیس، ویلای منطقه ییلاقی محسوب شود، اما چندین دهه است متحد کلیدی امریکا در منطقه بوده است. دو کشور همواره شراکتهای اطلاعاتی امنیتی ویژهای با یکدیگر داشتهاند و اغلب این اقدامات را از طریق پایگاههای امریکا در استرالیا انجام دادهاند. اما کانبرا در یکی دو سال اخیر بهطور جدی به ایجاد تغییر در نوع روابط خود با امریکا فکر کرده است. علت اصلی آن نیز سیاست خارجی پرتنش ایالات متحده در سه سال و نیمی که از ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» میگذرد، بوده است. سیاست تنشآلود امریکا باعث واکنشهای تند چین شده است. چین در دو سال اخیر اقدام به ساخت پایگاههایی در دریای جنوبی چین در نزدیکی مرزهای تایوان و هند کرده است. طوری که اغلب ناظران و تحلیلگران نظامی نگران هستند اگر تنشها بین امریکا و چین جدی شود و امریکا با حمایتهای خود از تایوان نفت بر آتش خشم چین بریزد، جنگی تمام عیار در منطقه رخ دهد. همین هشدار برای استرالیا کافی بوده تا به افزایش توان نظامی خود بیندیشد. بویژه که امریکای ترامپ را متحدی برآورد کرده است که هنگام سختیها، در ازای هر گونه کمکی خواهان پول و هزینه آن میشود. همان طور که با عربستان وارد چنین معاملهای شد و وقتی عربستان بعد از حملات انصارالله به آرامکو، نگران ادامه چنین حملاتی شد و از امریکا کمک خواست، ترامپ در ازای دریافت بودجه نظامیانی که به عربستان اعزام خواهند شد، حاضر به کمک به متحد خود در خاورمیانه شد.
راه دشوار ژاپن
درست است که ژاپن از هشت سال پیش روند افزایش بودجه نظامی خود را آغاز کرده است و افزایش بودجه امسال آن نیز به اندازه استرالیا قابل توجه نیست، اما این کشور نیز با سرمایهگذاریهای اخیر روی بودجه توان نظامی هوایی خود، نشان داده است نمیخواهد متکی به کمکهای امریکا در زمینه مسائل نظامی باشد. بویژه که در یک سال شاهد آن بوده است که امریکا بابت حضور نظامیان خود در کره جنوبی، دیگر متحد واشنگتن در شرق آسیا خواهان دریافت پول از سئول شده است. ژاپن نیز نگرانی زیادی بابت تهدیدهای اخیر کرهشمالی دارد و همین باعث میشود تمایل این کشور بر افزایش توان قدرت دفاع هوایی خود بیشتر شود. البته نباید فراموش کرد که امریکا هم از اینکه ژاپن دست به تکمیل زرادخانه خود زند، راضی بهنظر میرسد. همین دو روز پیش بود که امریکا به درخواست ژاپن برای خرید 63 فروند جنگنده اف 35 ای و 42 فروند اف 35 بی چراغ سبز نشان داد.
نقش هند پررنگ میشود
با این حال تردیدی نیست که امریکا بویژه از زمانی که از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد خارج شد، خود را برای ایجاد موازنه قدرت در آسیا نیازمند کمک همین متحدانی میبیند که مدتهاست آنها را ناامید کرده است. امریکا میداند اگر وارد چالش نظامی جدی با چین در منطقه شود، برای حفظ نفوذ و قدرت خود در شرق آسیا نیازمند ایجاد پایگاههای موشکی در منطقه است. استرالیا و فیلیپین به طور قاطع اعلام کردهاند، حاضر نیستند لانه موشکهای میانبرد امریکا در منطقه شوند و خطری کشنده را متوجه شهروندان خود کنند. ژاپن هنوز پاسخی به چنین درخواستی نداده است، اما هم واشنگتن و هم توکیو میدانند که در این راه با سد محکم مردم ژاپن مواجه هستند. مردمی که حاضر نیستند چشمان خود را به روی خطاها و جنایاتی که نظامیان امریکا در پایگاه اوکیناوا مرتکب شدهاند، ببندند. بنابراین شواهد نشان میدهد ممکن است ژاپن نیز همچون استرالیا بهدنبال متحدی جدید غیر از امریکا باشد که از قضا این متحد جدید میتواند همان متحدی باشد که استرالیا نیز همین ماه پیش با آن قراردادهای همکاری نظامی دریایی امضا کرد؛ یعنی هند. کشوری که نقطه مقابل پکن قرار دارد و خود نیز نگرانی زیادی بابت افزایش حضور نظامی چین در دریای جنوبی چین احساس میکند و در دو ماه اخیر چالشهای مرزی جدی با اژدهای زرد داشته است. اما نکته اینجا است که هرگونه همکاری سه گانهای بین هند، ژاپن و استرالیا، نه فقط برای چین که برای امریکا نیز معنادار خواهد بود.
پایان چالش امدادرسانی به سوریه با برتری «اسد»
شورای امنیت پس از 4 نشست بینتیجه، با کاهش گذرگاهها برای امدادرسانی به سوریه موافقت کرد
زهره صفاری/ شورای امنیت سازمان ملل پس از 4 نشست ناموفق برای تصویب قطعنامهای در موضوع انتقال کمکهای بشردوستانه به مردم جنگ زده سوریه، با 12 رأی موافق و سه رأی ممتنع به نتیجه رسید. با این توافق، دولت بشاراسد خواهد توانست نظارت بیشتری بر کمکهایی که وارد کشورش میشود، داشته باشد.
بهگزارش «تیآرتی ورلد»، این شورا در حالی یک روز پس از پایان دوره 6 ساله قطعنامه قبلی برای انتقال کمکها از دو گذرگاه شمال غربی سوریه، پیشنهاد آلمان و بلژیک را با در نظر گرفتن نظر روسیه برای کاهش تعداد گذرگاهها به تصویب رساند که چهار نشست قبلی با دوبار وتوی مصوبات از سوی روسیه و چین و دوبار مخالفت با پیشنهاد روسیه برای کاهش دسترسیها و نظارت دولت رسمی سوریه بر روند امدادرسانیها همراه بود. موضوع مورد مناقشه دیگر در میان اعضای شورای امنیت در این باره، تعیین بازه زمانی اجرای قطعنامه بود که اختلافاتی بر سر 6 ماه یا یکساله شدن آن نیز مطرح شد. این مذاکرات نیز سرانجام پس از چالشهای بسیار، با تصویب پیشنویس پیشنهاد بلژیک و آلمان برای انتقال کمکها از گذرگاه «باب الهوی» و به مدت یک سال با موافقت 12 عضو و سه رأی ممتنع روسیه، چین و جمهوری دومنیکن به نتیجه رسید.
بسیاری از ناظران تصویب این قطعنامه را به نوعی پیروزی روسیه و شکست امریکا میدانند. به نوشته «دویچه وله»، با وجود اینکه پیشنهاد روسیه بهعنوان حامی اصلی دولت بشاراسد، دوبار با مخالفت اعضا همراه شد اما در نهایت نتیجه به خواسته آنها بسیار نزدیک بود، چراکه علاوه بر موافقت شورا با کاهش شمار گذرگاهها به یک مسیر در منطقه درگیر سوریه، امکان نظارت دولت قانونی این کشور نیز از این پس بر روند امدادرسانی فراهم خواهد شد و این همان خواستهای است که «دیمیتری پولیانسکی»، فرستاده روسیه در سازمان ملل پیشتر به آن اشاره داشت: «روسیه همواره از انتقال کمکهای بشردوستانه به سوریه آن هم با احترام به حاکمیت این کشور و در سایه همکاری با دولت قانونی آن، حمایت کرده و معتقد است این موضوع نباید سیاسی شود.» علت مخالفتهای روسیه نیز نقض همین تعهدات بود: «انتقال کمکهای بینالمللی از منطقه تحت سلطه تکفیریها در عمل برای مردم بحران زده هیچ سودی ندارد.»
اما در سوی مقابل روسیه، امریکا قرار دارد. این کشور که پیشتر کاهش تعداد گذرگاهها توسط شورای امنیت سازمان ملل را خط قرمز خود عنوان کرده بود، حالا با تصویب این قطعنامه چارهای جز پذیرش شکست در مقابل روسیه و هم پیمانان منطقهای آن نخواهد داشت.
علاوه بر امریکا، آلمان و بلژیک نیز تا پیش از اصلاح پیشنهاد خود در بیانیههای مشترک یک گذرگاه را پاسخگوی نیاز مردم سوریه نمیدانستند اما پس از تصویب پیشنویس اصلاح شده، «هایکو ماس»، فرستاده آلمان در سازمان ملل با یک تغییر موضع 360 درجهای گفت: «تصویب این قطعنامه خبر خوبی برای میلیونها زن و مرد و کودک سوری است که نیازمند این کمکها هستند.»
براساس آمار سایت «تی آر تی ورلد»، روسیه از زمان آغاز جنگهای داخلی در سوریه (سال 2011) تاکنون 16 قطعنامه شورای امنیت درباره این کشور را وتو کرده که در بسیاری از این مخالفتها، چین نیز حامی آنها بوده است.
خاطرات 453 روز حضور در کاخ سفید
اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد
جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی
ایران به هرچه اراده کند، میرسد
اوایل ماه دسامبر، ترامپ به تعهد سال 2016 خود عمل کرد و اورشلیم (بیتالمقدس) را بهعنوان پایتخت اسرائیل معرفی و اعلام کرد که سفارت امریکا را از تل آویو به این شهر منتقل خواهد کرد. او چند روز قبل به من زنگ زد و من از این طرح حمایت کردم هر چند که او تصمیم خود را گرفته بود. این پروژهای بود که مدتها به تأخیر افتاده بود و بر خلاف آنچه «کارشناسان» منطقه پیشبینی کرده بودند، نتوانست بحرانی را در «خیابانهای کشورهای عربی» ایجاد کند. توجه بیشتر کشورهای عربی به تهدید واقعی ایران بود نه اسرائیل. امریکا در ماه ژانویه بودجه آنروا UNRWA را کاهش داد و بر خلاف رقم مورد انتظار 125 میلیون دلاری فقط 60 میلیون دلار در اختیار این سازمان قرار داد که تقریباً یک ششم کمک 400 میلیون دلاری بود که امریکا برای سال مالی 2018 وعده داده بود.
ترامپ دوباره هفتم دسامبر مرا به کاخ سفید دعوت کرد. در لابی بال غربی نشسته بودم و درخت کریسمس بزرگی را که در آنجا بود تحسین میکردم که ترامپ جلوتر از چاک شومر و نانسی پلوسی (از اعضای ارشد کنگره) از جلسه با مقامات کنگره خارج شدند. همگی دست دادیم و مقامات مختلف در مقابل درخت کریسمس از خود عکس گرفتند. همانطور که مشغول تماشا بودم، جان کلی رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید آرنج من را گرفت و گفت: «بیایید از اینجا برویم و به جلسه خودمان برسیم.» به اتاق بیضی رفتیم و ترامپ فوراً آمد. احوالپرسی کردیم و بعد پنس از ما جدا شد و جان کلی و من رو به روی ترامپ که به میز رِزولت پشت کرده بود، نشستیم. من از انتقال سفارت امریکا به اورشلیم استقبال کردم و خیلی زود دوباره به بحثهای مربوط به مسائل مرتبط با ایران و کره شمالی بازگشتیم و درباره برخی ارتباطات موجود بین این دو کشور یاغی توضیحاتی ارائه دادم.
این توضیحات شامل فروش موشکهای اسکاد کرهشمالی به ایران در 25 سال گذشته، آزمایشهای مشترک موشکی توسط دو کشور بعد از سال 1998 و اهداف مشترک آنها در تولید تجهیزات و تسلیحات دارای قابلیت حمل مواد هستهای بود (بهدنبال اعتراضات توکیو به فرود موشک پرتاب شده از شبه جزیره کره در اقیانوش آرام در شرق ژاپن، پیونگ یانگ به طور موقت آزمایش موشکی خود را متوقف کرد). در خصوص توان هستهای ایران و کره شمالی، گفته میشود عبدالقدیر خان دانشمند هستهای پاکستانی، فناوری اولیه لازم برای غنیسازی اورانیوم را به این دو کشور فروخته است (او این فناوری را از شرکت «اورنکو/Urenco» در اروپا ربوده بود). عبدالقدیر خان همچنین طراحی سلاحهای هستهای را (که چین ابتدا در اختیار پاکستان قرار داده بود) در اختیار ایران و کرهشمالی قرار داد. کره شمالی راکتوری را که اسرائیل در ماه سپتامبر نابود کرد برای سوریه ساخته بود و مطمئناً ایران نیز در تأمین مالی آن نقش داشته است. من برای ترامپ توضیح دادم که اگر ایران اراده کند میتواند به سادگی و در زمان مقتضی هر آنچه را که لازم دارد، فراهم کند و حتی اگر خودش هم نداشته باشد از کره شمالی خریداری میکند.
تهدیدات ناشی از دستیابی کره شمالی به سلاحهای هستهای قابل استفاده، به چند روش ظهور و بروز مییابد؛ نخست این راهبرد به تجزیه و تحلیل مقاصد و قابلیتها بستگی دارد. اغلب به سختی میتوان از مقاصد آگاه شد اما ارزیابی قابلیتها به طور معمول آسانتر است (حتی با توجه به ناقص بودن اطلاعات ما). اما چه کسی میخواهد روی اینکه در اذهان رهبران تنها حکومت دیکتاتوری موروثی جهان چه میگذرد شرط بندی کند؛ بویژه اگر شواهدی قوی درباره تسریع فعالیتها روی قابلیتهای هستهای و موشکی آن وجود داشته باشد؟ دوم، کره شمالی مجهز به سلاح هستهای میتواند از کشورهای غیرهستهای همسایه خود مانند کره جنوبی و ژاپن (که ما هم در این کشورها نیروهای زیادی را مستقر کردهایم) باج خواهی کند. این باج خواهی حتی میتواند از ایالات متحده هم صورت بگیرد. بویژه اگر یک رئیس جمهوری ضعیف و سست اراده در کاخ سفید باشد.
پیام آرامشبخش رهبر انقلاب
«پیوند» قوای سه گانه، «پیروزی» ملت
ادامه از صفحه اول
لازم است نمایندگان در طرحها و مصوبات خود پیشاپیش این نکات را که در رهنمودهای رهبر انقلاب بود و بر آن تاکید داشتند مد نظر قرار دهند. از یک سو استفاده مطلوب از دیدگاههای کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس از سوی دیگر به در نظر گرفتن ظرفیتها و واقعیتهای کشور در مصوبات مجلس توجه کنند. قطعاً برنامههایی مثل اصلاح ساختار بودجهریزی، نوسازی نظام مالیاتی، حمایت از قشرهای ضعیف، رفع موانع جهش تولید و تحول در حوزه تجارت خارجی باید از همین منظر پیگیری شود.
محور دیگر سخنان مقام رهبری درخصوص پرهیز از تنش و هتاکی و توهین است. آنجا که فرمودند: «روابط مجلس با دولتمردان باید مطابق قانون و شرع باشد، یعنی سؤال و تفحص بهعنوان حق مجلس وجود داشته باشد اما توهین و دشنام و نسبتِ بدون علم به دولتمردان به هیچ وجه جایز نیست و برخی از این نسبتها حرام شرعی است... اما نباید به وزرا توهین و یا تهمتی زده شود... از برخوردهای احساسی و غیرمنطقی پرهیز شود و بیان دیدگاه و نظر مخالف متین، خردمندانه، قوی و قابل توجیه باشد... مردم از مجلس و دو قوه دیگر انتظار بیان حق و پیگیری آن را دارند و بشدت با مجادله و گریبانگیری و تشنج میان قوا مخالف هستند و همه بدانند فضای منازعه در رئوس دستگاهها برای افکار عمومی زیانبخش و ناراحتکننده است.»
مسأله بسیار روشن است. نحوه رفتار برخی از نمایندگان با وزیر امور خارجه بر همه عقلای کشور گران آمد. در نادرست بودن این رفتار همین بس که پیش از تصریح چند باره مقام رهبری در این باره نیز همه میدانستند که این رفتار نابجا و زیانبار است. اکنون که این سخنان را میشنویم، به طور طبیعی به این نتیجه میرسیم که آنها ناظر به واقعیتی در بیرون هستند و سخنانی انتزاعی نیستند. بویژه آنجا که تأکید دارند: «برخی از این نسبتها حرام شرعی است.» معلوم میشود این نسبتها در بیرون گفته شده و ایشان حکم آن را نیز روشن کردهاند. آیا ممکن است که آن نمایندگان از کار خود پشیمان شوند؟ یا حداقل پس از این چنین اقداماتی را تکرار نکنند؟
به هرحال بیانات دیروز رهبر معظم انقلاب نقشه راهی برای تعامل و همکاری سازنده بین قوای کشور است که بی شک به حل مشکلات مردم و کشور کمک خواهد کرد آن هم در شرایطی که کشور در چنبره مشکلات ناشی از کرونا و تحریم گرفتار است و به روایت ریاست محترم جمهور دولت در حال جنگ و جدال با کرونا و تحریم است. بنابراین این سخنان آرامشبخش و تقویت کننده همدلی و پیوند دستگاههای کشور خواهد شد و نتیجهاش پیروزی برای ملت است.
■ سومریه نیوز: ائتلاف الفتح در پارلمان عراق با صدور بیانیهای خواستار شکایت رسمی از امریکا به خاطر ترور ابومهدی المهندس، نایب رئیس حشد شعبی شد.
■ فرانس پرس: رئیس جمهوری مالی در تلاش برای آرام ساختن معترضان این کشور و فرونشاندن ناآرامیهایی که روز جمعه به مرگ چهار معترض در خیابانها انجامید، از انحلال دادگاه قانون اساسی خبر داد.