پایان چالش امدادرسانی به سوریه با برتری «اسد»

زهره صفاری/ شورای امنیت سازمان ملل پس از 4 نشست ناموفق برای تصویب قطعنامه‌ای در موضوع انتقال کمک‌های بشردوستانه به مردم جنگ زده سوریه، با 12 رأی موافق و سه رأی ممتنع به نتیجه رسید. با این توافق، دولت بشاراسد خواهد توانست نظارت بیشتری بر کمک‌هایی که وارد کشورش می‌شود، داشته باشد.
به‌گزارش «تی‌آر‌تی ورلد»، این شورا در حالی یک روز پس از پایان دوره 6 ساله قطعنامه قبلی برای انتقال کمک‌ها از دو گذرگاه شمال غربی سوریه، پیشنهاد آلمان و بلژیک را با در نظر گرفتن نظر روسیه برای کاهش تعداد گذرگاه‌ها به تصویب رساند که چهار نشست قبلی با دوبار وتوی مصوبات از سوی روسیه و چین و دوبار مخالفت با پیشنهاد روسیه برای کاهش دسترسی‌ها و نظارت دولت رسمی سوریه بر روند امدادرسانی‌ها همراه بود. موضوع مورد مناقشه دیگر در میان اعضای شورای امنیت در این باره، تعیین بازه زمانی اجرای قطعنامه بود که اختلافاتی بر سر 6 ماه یا یکساله شدن آن نیز مطرح شد. این مذاکرات نیز سرانجام پس از چالش‌های بسیار، با تصویب پیش‌نویس پیشنهاد بلژیک و آلمان برای انتقال کمک‌ها از گذرگاه «باب الهوی» و به مدت یک سال با موافقت 12 عضو و سه رأی ممتنع روسیه، چین و جمهوری دومنیکن به نتیجه رسید.
بسیاری از ناظران تصویب این قطعنامه را به نوعی پیروزی روسیه و شکست امریکا می‌دانند. به نوشته «دویچه وله»، با وجود اینکه پیشنهاد روسیه به‌عنوان حامی اصلی دولت بشاراسد، دوبار با مخالفت اعضا همراه شد اما در نهایت نتیجه به خواسته آنها بسیار نزدیک بود، چراکه علاوه بر موافقت شورا با کاهش شمار گذرگاه‌ها به یک مسیر در منطقه درگیر سوریه، امکان نظارت دولت قانونی این کشور نیز از این پس بر روند امدادرسانی فراهم خواهد شد و این همان خواسته‌ای است که «دیمیتری پولیانسکی»، فرستاده روسیه در سازمان ملل پیش‌تر به آن اشاره داشت: «روسیه همواره از انتقال کمک‌های بشردوستانه به سوریه آن هم با احترام به حاکمیت این کشور و در سایه همکاری با دولت قانونی آن، حمایت کرده و معتقد است این موضوع نباید سیاسی شود.» علت مخالفت‌های روسیه نیز نقض همین تعهدات بود: «انتقال کمک‌های بین‌المللی از منطقه تحت سلطه تکفیری‌ها در عمل برای مردم بحران زده هیچ سودی ندارد.»
اما در سوی مقابل روسیه، امریکا قرار دارد. این کشور که پیش‌تر کاهش تعداد گذرگاه‌ها توسط شورای امنیت سازمان ملل را خط قرمز خود عنوان کرده بود، حالا با تصویب این قطعنامه چاره‌ای جز پذیرش شکست در مقابل روسیه و هم پیمانان منطقه‌ای آن نخواهد داشت.
علاوه بر امریکا، آلمان و بلژیک نیز تا پیش از اصلاح پیشنهاد خود در بیانیه‌های مشترک یک گذرگاه را پاسخگوی نیاز مردم سوریه نمی‌دانستند اما پس از تصویب پیش‌نویس اصلاح شده، «هایکو ماس»، فرستاده آلمان در سازمان ملل با یک تغییر موضع 360 درجه‌ای گفت: «تصویب این قطعنامه خبر خوبی برای میلیون‌ها زن و مرد و کودک سوری است که نیازمند این کمک‌ها هستند.»
براساس آمار سایت «تی آر تی ورلد»، روسیه از زمان آغاز جنگ‌های داخلی در سوریه (سال 2011) تاکنون 16 قطعنامه شورای امنیت درباره این کشور را وتو کرده که در بسیاری از این مخالفت‌ها، چین نیز حامی آنها بوده است.