مقام مسئول شهردای تهران از اجرا نشدن مبحث 22 مقررات ملی ساختمان میگوید
هر پلاک نا ایمن فاجعه ای برای شهر است
ساختمانهای تهران را چه کسی باید کنترل کند؟ اگر بخواهیم سازمان آتشنشانی را از این پروسه جدا در نظر بگیریم، سؤال اصلی شهروندان این است که اگر حادثهای درهریک از ساختمانهای ناایمن تهران رخ دهد، چه کسی باید پاسخگو باشد؟ این موضوع وقتی مهم میشود که پای مراکز درمانی و بهداشتی وسط میآید و اهمیت بحث ایمنی را چند برابر میکند. قانون در این زمینه البته تکلیف را مشخص کرده است. مبحث 22 مقررات ملی ساختمان وظایفی را روی دوش مالکان بعد از بهرهبرداری قرار داده، اما مسأله اینجاست که این قانون ازسال 91-92 مسکوت مانده و اصلیترین رکن آن که شرکتهای بازرسی برای نظارت بر سازه و ایمنی است، تأسیس نشده است. پاسخ مهدی صالحی، مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران به این سؤال مهم را که چرا این قانون اجرا نمیشود و شهرداری در بحث ایمنی چه وظایفی دارد، در زیر میخوانید.
ایمنی ساختمانهای تهران چگونه ارزیابی میشود؟
طبق مبحث سوم قانون مقررات ملی ساختمان، هر ساختمانی (5 طبقه مسکونی روی زمین و غیرمسکونی) در هنگام صدور پروانه و هنگام دریافت پایان کار در مجموع دوبار از سوی آتشنشانی کنترل میشود که این موضوع به صراحت در قانون نیز آمده است؛ البته ساختمانهای زیر 5 طبقه مشمول این قانون نمیشوند اما کل ساختمانهای تهران دارای یک سیستم نظارتی هستند، از طرفی طراحان نظام مهندسی هم وظیفه دارند تا نقشهها را کنترل کنند.
نظارت آتشنشانی به معنای نفی مسئولیت سایر سازمانهاست؟
خیر، در هر ساختمانی با وجود نظارت آتشنشانی، مهندس ناظر، طراح و درنهایت مالک هم مسئولیت دارند. قانون تنها از آتشنشانی میخواهد تا نظارت عالیه داشته باشد. در ساختمانهای درحال ساخت موضوع کامل قابل رصد است، اما مشکل از جایی شروع میشود که ساختمان ساخته شده، پایان کار گرفته و در مرحله بهرهبرداری قرار دارد. مسأله اصلی عدم اجرای مبحث 22 مقررات ملی ساختمان است. هماکنون مبحث 22 به همه سازمانها ابلاغ شده است که ویرایش اول آن هم به سال 92 برمیگردد، اما آیا تاکنون اجرا شده؟ خیر.
مبحث 22 مقررات ملی ساختمان (موضوع مهم نگهداری ساختمانها بعد از بهرهبرداری را مورد توجه قرار میدهد، ) چرا تاکنون اجرا نشده است؟
ببینید وقتی ساختمانی ساخته شده و پایان کار میگیرد، این پایان کار نامحدود است و تا وقتی که تخلفی در ملک رخ ندهد، اعتبار دارد. حتی بعد از نقل و انتقال هم تغییر نمیکند. اما اگر مبحث 22 بدرستی اجرا شود، ساختمان باید از نظر سازه، تأسیسات و مباحث ایمنی به طور کامل نظارت و رصد شود.
این نظارت هم با آتشنشانی است؟
خیر، شرکتهای بازرسی که صلاحیتشان از سوی سازمان راه و شهرسازی تأیید میشود، باید نظارت کنند. اما جالب اینجاست که ما تاکنون چنین شرکتهایی نداشتهایم. یعنی به رغم اینکه 7 سال از ابلاغ این مبحث میگذرد، اصلیترین رکن آن ایجاد نشده است.
یکی از ابهامات درباره وظیفه آتشنشانی است. اینکه رصد میکند، اخطارمی دهد، اما به پلمب که میرسد، اتفاقی نمیافتد؟ چرا؟
چون آتشنشانی وظیفه رصد و ارائه دستورالعمل ایمنی دارد؛ مشکل ساختمان را میبیند و به مالک ساختمان اخطاریه میدهد اما ضمانت اجرایی برای پلمب ساختمان را ندارد.
ضمانت اجرا با کیست؟
با مالک یا مالکین ساختمان، البته در صورتی که مبحث 22 اجرا شود هم این صراحت در آن قید شده است.
یعنی اگر اتفاقی افتاد مالک باید پاسخگو باشد؟
بله، در مبحث 22 آمده که اگر مالک به اخطاریه توجه نکرد، میتوان از او به مرجع قضایی شکایت کرد. البته الان درباره ایمنی آسانسور این اتفاق میافتد، برای مثال اگر کسی داخل آسانسور بماند یا اتفاقی رخ دهد، میتوان علیه هیأت مدیره ساختمان شکایت کرد که در این خصوص این قانون الان اجرا میشود. اما در حوزههای دیگر این اتفاق نمیافتد.
خب چه کسی باید از مالک شکایت کند، آیا این وظیفه شهرداری نیست؟
هیچ مستند قانونی وجود ندارد که شهرداری باید علیه مالک شکایت کند، شما بگویید در کدام قانون آمده است؟
پس درباره پاساژ علاءالدین چرا این اتفاق افتاد؟
مشکل پاساژعلاءالدین سازه بود و تخلفی رخ داده بود.
اما مشکل ایمنی هم داشت که قصور مالک را بخوبی نشان میداد.
بله، اما عدم ایمنی آن ناشی از تخلف بود، یعنی اگر تخلفی رخ نمیداد، ایمنی آن هم از بین نمیرفت؛ البته به خاطر ساخت طبقه اضافی شهرداری ورود کرد.
در ساختمانهایی که مالک حقیقی ندارد، چطور باید ورود کرد؟
بستگی به موضوع بهرهبرداری دارد. مثلاً وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول ایمنی سینماهاست یا وزارت بهداشت در ایمنی بیمارستانها و کلینیکهای درمانی مسئولیت مستقیم دارد و این یعنی خودشان باید سیستم را رصد کنند، مگر اینکه به آتشنشانی بسپارند و اعلام کنند که نمیتوانند. وقتی به یک ملک 4 بار مجوز بهرهبرداری داده میشود، یعنی 4 بار باید رصد و نظارت شده باشد. دستورالعملهای ایمنی ما باید به روز شود، اما ساختمانهای ما به روز نمیشوند. مثلاً ساختمانی که در سال 52 ساخته شده است، تحت هیچ دستورالعمل آتشنشانی قرار ندارد، چراکه اولین دستورالعمل آتشنشانی در سال 81 ابلاغ شده است.
پس احتمال ناایمن بودن ساختمانهای زیر سال 81 بسیار زیاد است؟
بله و باید حتماً بازبینی شود، اما اینکه چه کسی انجام دهد، موضوع دیگری است.
با این توصیف چند پلاک ناایمن در تهران وجود دارد؟
هماکنون حدود 30 تا 33 هزار پلاک ناایمن در تهران وجود دارد، اما آیا میتوانیم همه را پلمب کنیم؟
برخی میگویند 230 ساختمان پرخطر در تهران وجود دارد، این آمار اغراقآمیز نیست؟
هرکدام از این ساختمانها میتوانند یک فاجعه بیافرینند، نباید الزاماً جزو رستههای خطرناک باشند. پلاسکو با این حجم آتشسوزی یکبار اتفاق افتاد، اما روزانه چندین آتشسوزی در ساختمانهای عادی و بویژه بازار رخ میدهد که چون خسارت و تلفات زیادی ندارد، رسانهای نمیشود.
چرا به یک ملک که کاربری مسکونی دارد، اجازه تبدیل شدن به کلینیک درمانی داده میشود؟
مساله دقیقاً همین جاست، اگر ملکی از روز اول پروانه کلینیک بگیرد، حتماً آتشنشانی کنترلهای خاص خود را انجام میدهد، اما ملکی که مجوز مسکونی دارد، دستورالعملهایش هم مطابق یک ساختمان مسکونی است نه تجاری یا اداری! پس قضیه فرق میکند.
خیلیها هم بدون اطلاع تغییر کاربری میدهند؟
بله، دقیقاً و خیلیها اصلاً ثبت نمیکنند و در قالب یک ساختمان مسکونی، کارهای دیگری انجام میدهند.
خب چرا شهرداری به این مسأله ورود نمیکند، این تخلف نیست؟
خیر تخلف نیست. قانون مجلس است و طبق تبصره ذیل بند 24 ماده 55 قانون شهرداریها، برخی حرف مثل پزشکان، وکلا، روزنامه نگاران میتوانند در واحدهای مسکونی مشغول به فعالیت شوند. در سال 66 حتی حرف وابسته به حوزه پزشکی هم به این لیست اضافه شده و طیف آن را گستردهتر کرده است و حالا کلینیکها و آزمایشگاهها هم میتوانند در واحدهای مسکونی فعالیت کنند.
این تغییر کاربری محسوب نمیشود؟
نه، تغییر در بهرهبرداری است و تنها راه چاره این است که قانون مجلس تغییر کند.
شهرداری چرا پیشنهاد نمیدهد؟
تصور این است که ما بهدنبال کسب درآمد هستیم و بههمین علت با ما همکاری نمیکنند. اما اینها باید بهعنوان تغییر کاربری لحاظ شود و ایمنی و سازه دوباره بررسی شود. تذکر شهرداری زمانی مهم است که ضمانت اجرایی داشته باشد.
خب چرا وقتی تخلفی رخ میدهد پای شهرداری سریع به ساختمان باز میشود و نیوجرسی میگذارد و...
چون تخلف صورت گرفته و میتوانیم رأی کمیسیون ماده 100 را بگیریم، این قضیه فرق دارد. در بحث ایمنی ساختمانها و واحدهای خصوصی یعنی ساختمانی که در معبر و فضای عمومی نیست، شهرداری نمیتواند ورود کند. اما در معبر و فضای عمومی اگر ایجاد خطر کند، مستقیم وارد خواهد شد. مثلاً وقتی سینمایی میخواهد مجوز تمدید بگیرد، باید ایمنی آن را هم در کنار سایر مدارک کنترل کنیم.
اینکه هر سازمان بهطور جداگانه وارد شود، شاید منجر به نوعی بینظمی شود، چرا مسئولیت ایمنی ساختمانهای عمومی و خصوصی را برعهده یک سازمان مثل شهرداری نمیگذارند تا او هم پاسخگو باشد؟
اگر قانونگذار تشخیص دهد که هر سازمان نباید جداگانه ورود کند و به آتشنشانی اختیار پلمب هم بدهد، میتوان این کار را انجام داد. اما وقتی وظیفهای بر عهده سازمانی گذاشته میشود که ضمانت اجرا ندارد، کار هم جلو نخواهد رفت.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه