روزهای سیاه <قره باغ>

زهره صفاری/ از سرگیری تنش‌های دیرینه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه جنوبی ققفاز در حالی چهارمین روز را پشت سر گذاشت که طرفین درگیر هر یک دیگری را مقصر این رویارویی مرگبار می‌دانند.
به‌گزارش شبکه خبری «الجزیره»، اختلاف چهار دهه‌ای دو کشور در منطقه مورد مناقشه «قره باغ» در هفته جاری با 16 قربانی و ده‌ها زخمی و آتشبار سنگین به اوج خود رسیده است. به‌طوری که ناظران آن را شدیدترین تقابل ارمنستان و جمهوری آذربایجان از سال 2016 تاکنون می‌دانند. گرچه هنوز جرقه اصلی شعله‌ور شدن این اختلاف قدیمی مشخص نیست اما تحلیلگران «بی‌بی‌سی» آن را به انتقاد تند هفته گذشته «الهام علی اف»، رئیس جمهوری جمهوری آذربایجان از فرآیند میانجیگری بین‌المللی در مذاکرات صلح با ارمنستان بی‌ارتباط نمی‌دانند. «علی اف» در این نطق تند علاوه بر بی‌معنا خواندن این تلاش‌ها، ارمنستان را به تعدیگری برای حفظ وضع موجود که همان حاکمیت بر قلمروی سرزمینی جمهوری آذربایجان در قره‌باغ است، متهم کرد. وی همچنین در لفافه تهدید کرد در صورت بی‌نتیجه ماندن مذاکرات، برای نیل به اهداف خود ناگزیر به جنگ خواهد بود.
نگرانی‌های منطقه‌ای و جهانی
آنچه تداوم تنش‌ها در جنوب قفقاز را زمینه ساز نگرانی جوامع بین‌المللی می‌سازد، کریدورهای نفت و گاز منطقه و آسیب به بازار بین‌المللی است. در همین حال در شرایطی که جمهوری آذربایجان از کشته شدن 11 نظامی و یک غیرنظامی و ارمنستان نیز از کشته شدن 4 سربازش خبر داده‌اند و گاز سه روستا در ارمنستان به‌دلیل تخریب لوله‌ها قطع شده است، روسیه، امریکا، اتحادیه اروپا و فرانسه که منافع خود را در خطر می‌بینند، برای توقف این درگیری‌ها واکنش نشان داده و خواستار صلح شدند اما ترکیه که منافع خود را در دوستی با جمهوری‌آذربایجان می‌داند، با حمایت سرسختانه از این کشور، ارمنستان را متهم به تعدیگری کرد.
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی ولادیمیر  پوتین، رئیس جمهوری روسیه مراتب نگرانی عمیق کشورش از افزایش تنش‌ها و آمادگی برای میانجیگری را اعلام کرد. وزارت خارجه امریکا نیز در بیانیه‌ای این درگیری‌های شدید در مرز بین‌المللی جمهوری‌آذربایجان و ارمنستان را به نقد کشید و خواستار آتش‌بس فوری شد.
در سوی مقابل، به نوشته «تی‌آرتی ورلد»، وزارت خارجه ترکیه که همواره از مواضع جمهوری آذربایجان مقابل ارمنستان دفاع کرده است، در بیانیه‌ای شدیداللحن، ارمنستان را به‌دلیل این حمله سرزنش کرد و با حمایت از جمهوری آذربایجان اعلام کرد سیاست خصمانه ارمنستان بی‌پاسخ نخواهد ماند.
مناقشات دوسر باخت
با توجه به این مواضع به باور تحلیلگران «ایندین اکسپرس» آنچه مسلم است با وجود حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان و منافع مشترک ارمنستان و روسیه در منطقه، اما هرگونه تنش نظامی در منطقه قره باغ، قدرت‌های منطقه مانند روسیه و ترکیه را بیش از پیش درگیر مناقشاتی خواهد کرد که آنکارا و مسکو هیچ یک مایل به آن نیستند. همچنین تداوم تنش‌ها، شبکه‌های نفت و گاز و مسیرهای استراتژیک را به طور کامل یا موقت مسدود می‌کند که این شرایط نیز برای ارمنستان و جمهوری‌آذربایجان زیان آفرین است و خواه‌ناخواه آنها را به سمت آتش‌بس سوق خواهد داد.