کرونا تولید اوپک را به قعر ۲۸ سال گذشته رساند

گروه اقتصادی/ اجلاس دیده بانی اوپک پلاس روز گذشته برای بررسی روند آتی توافق کاهش تولید نفت برگزار شد و در آن اعضای کلیدی بررسی کردند که شرایط بازار نفت چگونه است و آیا سقف کاهش تولید نفت جمعی خود را از 9.7 میلیون بشکه در روز ‌تقلیل دهند یا خیر. تصمیمی که در نتیجه کاهش محدودیت‌های کرونایی و بهبود نسبی تقاضا برای نفت به روی میز اعضا بازگشت.
تا زمان تنظیم این گزارش نتیجه جلسه آنلاین اوپک و متحدانش به ریاست مشترک وزرای نفت و انرژی عربستان و روسیه مشخص نشده بود اما هدف از برگزاری آن تأیید بازگرداندن 2 میلیون بشکه از توافق کاهش تولید به بازار بود و برخی از منابع نیز گفته بودند که کاهش تولید اوپک پلاس برای ماه آگوست و سپتامبر (به علاوه جبران کاهش تولید ماه‌های قبل) به احتمال قوی حدود 8‌میلیون‌و‌542‌هزار بشکه خواهد بود. البته عربستان و روسیه درباره میزان کاهش سقف توافق در ابتدای جلسه بیان کردند که مصارف داخلی این کشورها افزایش داشته و افزایش تولید این گروه به معنی عرضه بیشتر نفت به بازار نیست. با این حال ‌شنیده می‌شود که آرامکوی عربستان به حداقل ۹مشتری آسیایی و چند مشتری اروپایی نفت خود وعده داده است که تمام محموله‌های درخواستی ماه آینده آنها را تأمین خواهد کرد.
تحلیلگران نیز در این باره اقدام کاهش سطح توافق را منطقی و مطابق با برنامه تعادل بخشی به بازار می‌دانستند. بهبود نسبی تقاضا ‌و اظهارات مقامات اوپک پلاس مبنی بر شرایط قابل قبول بازار از دید ناظران، بیانگر جدی بودن تصمیم اوپک پلاس در راستای کاهش سقف توافق بود. در ماه‌های آتی علاوه بر کاهش روزانه تولید، برخی از کشورها کمبودهای خود را نیز جبران خواهند کرد که هر ماه 650 هزار بشکه ‌می‌شود.
تولید اوپک پلاس زیر 23 میلیون بشکه در روز
اوپک روز گذشته درحالی برای آینده تولید خود برنامه‌ریزی می‌کرد که براساس گزارش منابع ثانویه در ماه ژوئن (خرداد - تیر) تولید روزانه اعضای این سازمان به ۲۲ میلیون و ۲۷۱ هزار بشکه رسیده و این رقم کمترین میزان در ۲۸ سال گذشته است. بر اساس تازه‌ترین گزارش دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت، ۱۳ عضو در ماه ژوئن ۲۰۲۰ میلادی یک میلیون و ۸۹۳ هزار بشکه کمتر از ۲۴ میلیون و ۱۶۴ هزار بشکه ماه مه، نفت تولید کرده‌اند و مجموع تولید این سازمان در ماه ژوئن روزانه ۲۲ میلیون و ۲۷۱ هزار بشکه بوده است. بر اساس این گزارش، تولیدکنندگان بزرگ نفت خام عضو این سازمان به ترتیب، عربستان سعودی با ۷.۵۵۷ میلیون بشکه در روز و عراق با ۳.۷۱۶ میلیون بشکه در روز بوده‌اند. پس از این دو کشور، امارات با 2,349 میلیون بشکه در روز و کویت با 2,103 میلیون بشکه در روز در مقام سوم و چهارم قرار دارند. پس از آنها نیز ایران است. عربستان، عراق و ونزوئلا به ترتیب با کاهش تولید روزانه ۹۲۳ هزار بشکه، ۴۴۹ هزار بشکه و ۱۹۹ هزار بشکه بیشترین کاهش تولید را در ماه ژوئن به خود اختصاص دادند. تولید نفت خام ایران در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰ میلادی برخلاف ماه مه ۸ هزار بشکه در روز کاهش یافته و بر اساس گزارش منابع ثانویه به یک میلیون و 947 هزار بشکه در روز رسیده که البته با توجه به شرایط تحریم توسط ایران تأیید نشده است.
در همین حال گزارش اوپک نشان می‌دهد که قیمت نفت خام سنگین ایران در ماه ژوئن ۱۲ دلار و ۷۱ سنت معادل ۵۴ درصد نسبت به ماه مه افزایش یافته است. قیمت نفت سنگین ایران در ماه ژوئن ۳۶ دلار و ۲۶ سنت در هر بشکه ثبت شد، در حالی که این رقم در ماه مه ۲۳ دلار و ۵۵ سنت و میانگین قیمت نفت سنگین ایران نیز از ابتدای سال ۲۰۲۰ تاکنون ۳۷ دلار و ۶۸ سنت در هر بشکه بوده است. ارزش سبد نفتی اوپک هم در ماه ژوئن با افزایش ۴۷.۲ درصدی به ۳۷ دلار و ۵ سنت در هر بشکه رسید که ۱۱ دلار و ۸۸ سنت بیشتر از ماه مه است. این کاهش تولید در حالی رقم خورده است که طبق جدیدترین گزارش صندوق بین‌المللی پول (IMF)، صادرکنندگان نفت خاورمیانه و شمال آفریقا امسال ۲۷۰ میلیارد دلار درآمد نفتی را به سبب شیوع ویروس کرونا از دست خواهند داد. همه‌گیری کووید19 با تخریب تقاضا در بازار هم بر قیمت نفت و هم بر حجم عرضه اوپک و سایر تولید‌کنندگان اثر داشته است. اوپک در تازه‌ترین گزارش خود تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۰ را ۹۰ میلیون و ۷۲۰ هزار بشکه در روز اعلام کرده که ۸ میلیون و ۹۵۰ هزار بشکه کمتر از سال ۲۰۱۹ است.
کاهش سقف توافق و افزایش فشار بر شیل
در دو ماه اخیر و در پی کاهش تولید اوپک و متحدانش که روسیه از مهم‌ترین آنهاست، قیمت نفت از قعر تاریخی خود رها شد. به طوری که قیمت نفت خام که در ماه آوریل به زیر 20 دلار در بشکه رسیده بود، اکنون بالاتر از 43 دلار در بشکه است. روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش هر بشکه نفت خام برنت 43.27 دلار و هر بشکه نفت خام شاخص غرب تگزاسWTI حدود 40.70 دلار معامله می‌شد. این درحالی است که قیمت شاخص WTI در 20 آوریل به منفی 40 دلار در بشکه نیز رسیده بود و بسیاری از دکل‌های حفاری و چاه‌های نفت غیرمتعارف امریکا از زمان پاندمی کرونا تعطیل شده بودند.
در ارقام بالاتر از 40 دلار دوباره فعالیت در برخی از چاه‌های نفت شیل امریکا احیا شده بود اما به نظر می‌رسد که کاهش سقف توافق کاهش تولید اوپک پلاس اکنون دوباره تولید این نفت گران را در تنگنا قرار خواهد داد. در این راستا کارشناسان می‌گویند که دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا نیازمند تمدید توافق کاهش تولید ماه جولای (ماه جاری میلادی) بود اما کمیته وزارتی نظارت بر توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک (JMMC) هدف خود را از این کاهش تولید، برقراری توازن در بازار اعلام کرده است.
رد‌یابی بازار نفت اوپک
این هفته علاوه بر گزارش ماه ژوئن اوپک، بولتن آماری سالانه اوپک نیز منتشر شد که مسیر‌های صادراتی نفت اوپک پلاس را به نمایش می‌گذارد. در اینفوگرافی آمده در این گزارش می‌توان مقاصد صادراتی نفت اوپک را ملاحظه کرد. بیشترین صادرات از منطقه خاورمیانه انجام می‌شود و بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت خام این سازمان نیز در شرق آسیا هستند.‌