لزوم افزایش آموزش پروتکل‌های بهداشتی به شهروندان

 مجید صفاری‌نیا
رئیس انجمن روانشناسی اجتماعی ایران
 با افزایش شیوع بیماری کرونا در کشور، قطعاً نباید نگرانی‌ها را کم کنیم. در واقع بسته به مخاطبی که داریم، باید نگرانی‌ها را بیشتر کنیم. واقعیت این است که در خصوص پدیده اجتماعی کردن کرونا، تاکنون خیلی موفق عمل نکرده‌ایم، البته در اوایل شیوع بیماری، به‌دلیل تعطیلات آغاز فروردین و تعطیلی ساختار کشور و همراهی مردم، کمی موفق بودیم، ولی کافی نبوده و در حال حاضر آنچه مشخص است، این است که بیشتر باید تلاش کنیم. وزارت بهداشت، وزارتخانه‌ای است که وظیفه اصلی آن، اجتماعی کردن بهداشت و بیماری‌ها نیست، به هر حال پدیده کرونا، پدیده‌ای است که ابعاد اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و بهداشتی خاصی دارد و یک مسأله چند بعدی است و فقط به یک وزارتخانه مربوط نمی‌شود، این در حالی است که در دوران کرونا در حوزه اجتماعی در برخی موارد، موفق عمل کرده‌ایم، به‌عنوان مثال، در فضای مجازی، اجتماعات مجازی و کلاس‌های مجازی گسترش پیدا کرد و در بحث اجتماعی کردن کرونا، مؤثر واقع شد. ساختار دولتی و حکومتی باید بیشتر در این خصوص ورود پیدا کند، تا بحث اجتماعی کردن کرونا موفق‌تر باشد. فاصله‌گذاری در محیط‌ها باید اجرایی شود تا کرونا از ادامه رشد خود باز بماند. در این زمینه، کادر بهداشت، روان‌شناسان، هنرمندان، ورزشکاران، روحانیون و افراد شاخص باید مؤثرتر عمل کنند. نمونه‌ای که می‌تواند در این اقدام مفید فایده باشد، ساخت تندیس پرستاران و پزشکان شهید در محل‌های مختلف است. اقدامات رفتاری در راستای اجرایی شدن در این حوزه می‌تواند مثمرثمر باشد. در بحث آموزش و تبلیغات نیز باید به تفاوت مخاطبین هم دقت کرد. مخاطب تحصیلکرده و مخاطب عام باید از هم جدا شوند و به جای نشان دادن الگوهای موفق، باید به چگونگی ابتلا به کرونا و آموزش‌های لازم بیشتر پرداخته شود و تمام راهکارهای منتهی به تغییر رفتار مدنظر قرار گیرد. در این زمینه رسانه‌های ما نیز باید به‌صورت مشترک و واحد همه باهم یک پیام را انتقال دهند و هماهنگی داشته باشند و طراحی ساختاری از لحاظ قانونی و اجتماعی را مد نظر قرار دهند. در مورد کودکان هم، باید با زبان خودشان با آنها صحبت کرد. در حوزه آموزش بهداشت کودکان، هیچ برنامه‌ای از گذشته نداریم، این در حالی است که آموزش زبان انگلیسی و ریاضی از دوران کودکی به‌صورت ساختاری در کشور وجود دارد ولی آموزش بهداشت و خودمراقبتی به‌صورت اصولی در رده‌های گروه سنی کودکان ما وجود ندارد. در این خصوص، باید از طریق مدل‌هایی که کودکان به آنها علاقه دارند، پیام‌های خود را انتقال دهیم. استفاده از سمبل‌های مورد توجه کودکان مانند کلاه قرمزی یا کارتون‌های مورد علاقه آنان در نشان دادن چگونگی رعایت بهداشت مفید فایده است. باید پروتکل‌های لازم را از طریق اپلیکیشن‌ها و رسانه‌های مختلف به والدین هم آموزش دهیم. هر چه اوقات فراغت در این روزها در جهت افزایش امید و نشاط و افزایش پیام‌های بهداشتی، بیشتر شود، می‌توان در این عرصه موفق‌تر عمل کرد.