هیولای هنر در جهان پساکرونا

پیام فروتن
‌طراح و استادیار دانشگاه تهران‌
اگر کسی به شما بگوید، مرگ هنر فرا رسیده است، چه پاسخی به او می‌دهید؟ اگر کسی بگوید، این واقعه مدت‌ها است که رخ داده، چه می‌گویید؟ چه آن زمان که هگل، فیلسوف آلمانی، رمانتیسیسم را آخرین مرحله تاریخ هنر دانست و چه زمانی که هانس بلتینگ، با کتاب «پایان تاریخ هنر» خود که در سال 1983 منتشر شد، به پایان هنر از زاویه‌ای دیگر نگریست.
بلتینگ در کتاب خود اظهار داشت، تا دهه شصت قرن بیستم، این هنر بود که بر رسانه‌ها تسلط داشت؛ اما پس‌از آن، رسانه‌های جدید، هنر را به زیر کشیده و بر آن حکومت می‌کنند. بدین ترتیب این تاریخدان و هنرشناس آلمانی اعلام کرد، پایان تاریخ هنر فرا رسیده و اگر می‌خواهیم به این حوزه بپردازیم، باید تاریخی دیگر برای هنر بنویسیم؛ تاریخی که عمیقاً از انگاره‌های رنسانسی فاصله خواهد داشت. اگر امروز و در این زمانه کرونایی، بلتینگ 85 ساله بخواهد مجدداً به تاریخ هنر بپردازد، احتمالاً در نظریه پیشین خود تجدیدنظر کرده  و در فاصله کمتر از نیم قرن، مرگ دیگری برای هنر پیش‌بینی خواهد کرد؛ یا شاید زایشی دیگر در جهان پساکرونا!
زایش دردناکی خواهد بود و طفلی که متولد خواهد شد، هیولایی خواهد بود که از گوشه گوشه اندامش تعفن بیرون خواهد زد و بوی مشمئزکننده آن جهان هنر را فرا خواهد گرفت. نوزاد منحوس، بزرگ می‌شود، رشد می‌کند و جالب اینجاست که همگان دوستش خواهند داشت یا از سر ناگزیر بودن، آن را خواهند پذیرفت. بدین ترتیب، جوان بی‌رحم و خوفناک هنر پساکرونا، تاج شاهی هنر بر سر خواهد گذاشت و هنرمندان بسیاری را گردن خواهد زد. هنر پساکرونا، هنر رسانه‌های مجازی، اینترنت، فاصله و نابودی اساطیر و آیین‌های جمعی در هنر خواهد بود.
اگر در این یکی دو دهه اخیر، رسانه‌های مجازی، یک شبه منجر به شکل‌گیری شهرت و اعتبار یک بی‌مایه می‌شدند، این بار و در جهان مجازی، همه چیز عمیق‌تر و به یمن کرونا، قابل قبول‌تر خواهد شد.
رسانه‌های مجازی در جهان پساکرونا، میزان هنرمندی هنرمندان را تعیین خواهند کرد؛ فارغ از هرگونه استعداد، مهارت، نبوغ و البته تنهایی جنون‌آمیز هنرمند. جالب اینجاست که امروز و در قلب کرونا، هنرمندان از تمام بسترها و رویکردهای مجازی حمایت می‌کنند و آن را فرصتی برای هنر می‌دانند و نمی‌دانند که کرونوس، فرزندان خود را خواهد بلعید.
جهان هنر پساکرونا، جهان تلخی خواهد بود. سرشار و مالامال از هنرمندان جعلی، لابی کرده، دروغگو، ریاکار، ثروتمند و البته بردگان رسانه؛ رسانه‌هایی که به یاری کرونا روز به روز مخوف‌تر و سلطه گرتر می‌شوند.‌