کشتارگاهی که فرهنگسرا شد

روزهای پایانی تابستان 1370 و شروع پاییز برای مردم جنوب تهران با تبدیل کشتارگاه شهر به فرهنگسرای بهمن، فصلی جدید بود. تبدیل کشتارگاه تهران به فرهنگسرای بهمن که با ایده غلامحسین کرباسچی شهردار وقت پایتخت از اواخر دهه 60 شروع شده بود، روز 21 شهریور سال 1370 افتتاح شد. این فرهنگسرا نخستین فرهنگسرای جنوب پایتخت است و از نظر تغییر کاربری در طول 30 سال گذشته یکی از منحصر به فردترین پروژه‌های شهری محسوب می‌شود. این فرهنگسرا دارای مساحتی بیش از ۵ هزار متر مربع است و امکانات فرهنگی، هنری، ورزشی و آموزشی بسیار متنوعی را برای ساکنان جنوب تهران فراهم کرده که یکی از ویژگی‌های مهم این مجموعه سالن بسیار مناسب برای برگزاری نمایش و کنسرت‌های موسیقی است. غلامحسین کرباسچی بعد از درگذشت محمدرضا شجریان خسرو آواز ایران در توئیتی نوشت: «سال١٣٧٠ کشتارگاه، فرهنگسرای بهمن شد. به شجریان زنگ زدم که با صدایش این مجموعه را افتتاح کند؛ فوراً پذیرفت و چند شب اجرای داوطلبانه‌اش را پیشکش رونق آنجا کرد و گفت کاش هرشب اینجا می‌خواندم. خوشحالی وصف‌ناپذیری داشت که کشتارگاهی مرکز فرهنگ و هنر شده.»
مسئولیت مدیریت و تبدیل کشتارگاه به فرهنگسرای بهمن را بهروز غریب‌پور برعهده داشت؛ پروژه‌ای که او گفته است مخاطرات و دشواری‌های بسیاری داشته است. «کاشتن مهربانی در آن مکان، نیازمند یک انسان خشن و تندخو بود. در واقع انجام چنین کاری همچون عمل جراحی نیازمند دست زدن به خشونت بود.» او در گفت‌و‌گویی با روزنامه شرق گفته است: «برای همکاری به شهرداری تهران دعوت شدم که حاصل همکاری تبدیل کشتارگاه به فرهنگسرای بهمن بود. اعتقاد داشتم می‌توانیم کشتارگاه میدان بهمن را به فرهنگسرا تبدیل کنیم و شرایطی فراهم بیاوریم که موسیقیدانان بزرگ و نویسندگان صاحبنظر به جوانان آن ناحیه خدمات آموزشی ارائه دهند، چون اعتقاد داشتم این وظیفه همه هنرمندان در قبال مناطقی است که قشر کارگر و زحمتکش در آن زیاد است. اصلاً قصد ارائه تحلیل اجتماعی و علوم انسانی از ماجرا ندارم؛ هدف نهایی من تبدیل یک ویرانه به محلی آباد بود که محقق شد. بعد از یک سال نمایش «بینوایان» را در فرهنگسرای بهمن به صحنه بردم که برای نخستین بار شاهد اجرای یکی از شاهکارهای ادبی جهان در جنوب شهر تهران بودیم، اتفاقی که در تاریخ کشور کم سابقه بود.»
تالار شهید مرتضی آوینی اصلی‌‌ترین سالن فرهنگسرای بهمن است که ابتدا با مساحت حدود 2500 مترمربع در محل آب انبار قدیمی کشتارگاه به‌صورت روباز ساخته شد که همچنان یکی از بزرگترین سالن‌های جنوب شهر محسوب می‌شود. این سالن بعدها تغییر پیدا کرد و بزرگتر شد. 950 متر مربع دیگر به سالن اضافه و سِن سالن از عرض بزرگتر شد و در کل این تالار تبدیل به مجموعه‌ای کامل و دارای سالن اول و دوم انتظار، گالری آثار هنری و... شد.
البته برپایی فرهنگسرای بهمن در جنوب تهران و برگزاری نمایش‌ها و کنسرت‌های متعدد در این مجموعه برای اهالی مناطق محروم مخالفانی هم داشت. علی یونسی وزیر اسبق اطلاعات و دادستان تهران در سال 1370 در گفت‌و‌گوی مبسوطی با ضمیمه «ایران ماه» در سال 1398 گفت:«تأکید من در آن زمان این بود که باید از کرباسچی حمایت کنیم، زیرا تهران آن زمان داشت از دست می‌رفت و نابود می‌شد. باید پایتخت را نجات می‌دادیم. واقعاً آقای کرباسچی بزرگ‌‌ترین خدمت را به اصلاح مدیریت شهری کرد و تا قبل از او، مدیریت شهرداری‌ها و شهری معنی دیگری داشت، اما کرباسچی که آمد تهران را نجات داد. منطقه جوادیه آن موقع کشتارگاه بود و در میدان شوش و امثالهم انواع و اقسام آلودگی‌های مواد مخدر، محیط زیستی و همه چیز وجود داشت. هر روز در دادسرا شاهد این بودیم که در بیغوله‌های داخل تهران، فراوان آدم می‌کشتند، مواد مخدر و روسپی توزیع می‌کردند و کسی جرأت نمی‌کرد با آنها برخورد کند، اما آقای کرباسچی آمد و صورت‌ مسأله را پاک کرد و کشتارگاه تهران را به فرهنگسرای بهمن تبدیل کرد. وقتی به‌عنوان دادستان می‌دیدم کرباسچی در حال خدمت به تهران و جلوگیری از فساد است، احساس می‌کردم باید از شهردار حمایت کنم و درعین حال می‌‌گفتم اگر جایی هم خلافی صورت گرفته، گزارش بدهید تا با آن برخورد کنیم نه اینکه دستش را آزاد بگذاریم ایشان هر کاری می‌خواهد بکند. می‌گفتم هر مجرم را باید به‌دلیل اینکه خلافی انجام داده بازخواست کرد، اما آنها می‌گفتند اصلاً خود کرباسچی را باید بگیریم و ببندیم و آخرهم همین کار را کردند. تا وقتی من دادستان تهران بودم نشد ولی وقتی رفتم، شد.»