رفاقت به‌جای رقابت

رضا صائمی
منتقد سینما
شهاب حسینی با مجری گری آغاز کرد و به مجری‌گری برگشت. در فاصله بین برنامه «اکسیژن» تا «هم رفیق» البته او شهرت و محبوبیت بیشتری پیدا کرد و این می‌تواند یک سرمایه اندوخته شده برای او در موفقیت برنامه جدیدش باشد. گرچه مدیوم آن متفاوت است. حسینی «اکسیژن» را در قاب تلویزیون و با مخاطبان میلیونی تجربه کرده بود و اینک «هم رفیق» یک برنامه اینترنتی است و به‌رسانه میانجی نیاز دارد. گرچه شهرت او می‌تواند تضمین کننده مخاطبان انبوه برنامه باشد. البته کیفیت برنامه در طول زمان شرط تداوم یا افزایش مخاطبان خواهد بود. «هم رفیق» برنامه تاک شویی و گفت‌و‌گو محور است که 50 درصد موفقیتش به واسطه حضور شهاب حسینی و مجری بودن او تضمین شده است. جذابیت مجری در برنامه‌های گفت‌وگو محور شرط کافی موفقیت آن نیست اما شرط لازم و مهمی است که با حضور شهاب حسینی محقق شده. گرچه سبک و شیوه اجرای او تقریباً شبیه به دو دهه قبل است و او حالا بیش از آنکه مجری حرفه‌ای باشد، بازیگر حرفه‌ای است اما محبوبیتش می‌تواند این خلأ را پر کند. 50 درصد دیگر موفقیت این برنامه به میهمان آن برمی‌گردد که چقدر جاذبه داشته باشد یا دست‌کم دافعه برانگیز نباشد. از این‌رو برنامه اول «هم رفیق» نمی‌تواند برای تحلیل یا تأیید آن کافی باشد چون میهمان اولین برنامه «نوید محمدزاده» بود که دراوج محبوبیت قرار دارد، گرم و پرانرژی حرف می‌زند، زبان بدن و حرکات غیرکلامی‌اش جذاب است و قطعاً ترکیب او و شهاب حسینی می‌تواند هر مخاطبی را کنجکاو کند تا پای برنامه بنشیند و آن را دنبال کند. قطعاً نوید محمد‌زاده اگر یک ساعت بیشتر هم میهمان برنامه بود و حرف می‌زد، کشش و ظرفیت لازم برای جذب مخاطب وجود داشت. منتها باید منتظر میهمانان دیگر این برنامه در قسمت‌های بعدی باشیم تا ببینیم که آمار مخاطبان این برنامه حفظ می‌شود یا افزایش و کاهش می‌یابد. به نظر می‌رسد برنامه اول هم به‌دلیل تازگی برنامه و میل مخاطب به تماشای آن از سر کنجکاوی و شناخت قطعاً بیشتر در کانون توجه قرار می‌گرفت و این قابل پیش‌بینی بود اما باید دید برنامه‌های دیگر چگونه پیش می‌رود. البته عناصر و مؤلفه‌های فرمی و زیبایی‌شناسی برنامه مثل دکور و طراحی صحنه شیک و مدرن و فضای جذاب استودیویی به همراه گروه موسیقی زنده با نمایش ساز را هم باید به‌عنوان عوامل برون متنی جذاب در جذب مخاطب لحاظ  کرد. با این حال در درازمدت این محتوای برنامه و درون مایه آن است که موفقیت یا شکست آن را تعیین می‌کند. به‌نظر می‌رسد جنس و محتوای سؤالات یا نوع مواجهه مجری با میهمانان باید تغییراتی کند تا از مخاطب‌پذیری برنامه کاسته نشود. تعارف یا تأیید میهمان و میزبان به واسطه مرام و رفاقت ممکن است در درازمدت مخاطب را پس بزند تا گرما و التهاب گفت‌و‌گو را کم کند. ذات برنامه‌های گفت‌و‌گو محور، محتوا و مدل گفت‌و‌گوست و اینکه مجری چه تمهیدات یا توانمندی‌هایی دارد که گفت‌و‌گو جذاب و تماشایی شود. با این حال فلسفه وجودی «هم رفیق» که بر رفاقت و گفت‌و‌گو و دوستی بنا شده در این شرایط اجتماعی تلخی که در آن به‌سر می‌بریم ایده خوبی است که باید با فرم و اجرای خوب به دیده بنشیند و مخاطب را با خود همراه کند. در این صورت «هم رفیق» می‌تواند اکسیژن تازه‌ای در برنامه‌سازی اینترنتی بدمد.