ناگفته‌های جهانگیری از سلیمانی

گروه سیاسی/ اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری در گفت‌و‌گویی، ضمن تشریح مراودات خود با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، تلاش‌ها و پیگیری‌های حاج قاسم سلیمانی برای ایجاد وفاق ملی در کشور را تشریح کرد؛ از جمله آنها جلساتی است که حتی در دفتر حاج قاسم سلیمانی، با محوریت او و برای نزدیک کردن دیدگاه‌های اصلاح‌طلبان و حاکمیت برگزار می‌شد.
جهانگیری در گفت‌و‌گو با «جماران» با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های غالب آن شهید این بود که بدون توجه به گرایش‌های سیاسی تصمیم می‌گرفت، درباره دعوت‌های متعدد از سردار سلیمانی برای نامزدی در انتخابات گفت: من هم یک‌بار با ایشان صحبت کردم، گفت اینجا (ریاست جمهوری) خیلی داوطلب دارد، من باید جایی بروم که کار زمین مانده را انجام بدهم. کاری که من می‌توانم انجام بدهم جایی است که رهبری و نظام نیاز دارد و آنجا باید داوطلب باشم. معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به دیدارهای منظم خود با سردار سلیمانی، تصریح کرد: من هیچ احساسی در ایشان ندیدم که کمترین رغبتی داشته باشد به عرصه ریاست جمهوری ورود پیدا کند. جاذبه‌ای که سردار سلیمانی در میان مردم داشت هم در اثر این نیست که منابع کشور را هزینه کرد تا برای خودش محبوبیت درست کند، یا اینکه به اصطلاح امروزی، کار پوپولیستی انجام بدهد تا برای خودش محبوبیت درست کند.
تلاش برای نزدیکی بیشتر دولت و سپاه
جهانگیری درباره دیدگاه‌های سردار سلیمانی در سیاست داخلی، با اشاره به اینکه از مقطعی بعد از سال 92 دنبال این بود که با هم گفت‌و‌گویی داشته باشیم تا رابطه دولت و سپاه به نقطه مطلوبی برسد، اظهارکرد: رابطه خودش با آقای رئیس‌جمهوری خیلی خوب و صمیمانه بود و مرتب در جلسات رسمی و غیررسمی با ایشان گفت‌و‌گو می‌کرد، با وجود این، احساس می‌شد که نوعی اختلاف وجود دارد و باید تلاش کنیم که اینها را به نقطه مشترک بیشتر برسانیم.
او رویکرد سردار سلیمانی در مسائل داخلی را باور به جذب حداکثری توصیف کرد و گفت: این اواخر با ایشان مفصل درباره اختلافات برخی شخصیت‌ها، به‌طور خاص در مورد آقای خاتمی صحبت کردم که تا چه زمانی می‌توانیم این وضعیت را ادامه بدهیم و چقدر به مصلحت کشور است؟ جهانگیری با بیان اینکه ایشان خیلی علاقه‌مند بود که کمک کند، اضافه کرد: آخرین جلسه‌ای که با ایشان داشتیم و سر این مسائل هم بود، اول آذر ماه سال گذشته بود. اتفاقاً اولین باری هم بود که در دوره معاون اولی به دفتر ایشان رفتم که یکی دیگر از دوستان و مسئولان بالای امنیتی کشور هم حضور داشت و سه نفری بودیم. در واقع تدبیر سردار این بود که سه نفری صحبت کنیم. او ادامه داد: آنجا خیلی بحث کردیم و به جمع‌بندی روشنی رسیدیم و قرار شد که برخی اقداماتی را من انجام بدهم. اقداماتی که بنا شد من انجام بدهم عمدتاً این بود که با برخی از دوستان باید گفت‌و‌گو می‌کردم و آنان کارهایی انجام می‌دادند. اقداماتی هم باید دوستان امنیتی انجام می‌دادند و نهایتاً اقداماتی هم سردار سلیمانی باید انجام می‌داد.  جهانگیری با بیان اینکه من راجع به آقای خاتمی یک بار در سال 95 خدمت رهبر معظم انقلاب مفصل صحبت کردم و جمع‌بندی ایشان از آقای خاتمی کاملاً متفاوت از چیزهایی بود که دوستان دیگر صحبت می‌کردند، اظهار کرد: تعبیر رهبر معظم انقلاب این بود که «من آقای خاتمی را روحانی تمیزی می‌دانم که نه آلودگی مالی دارد و نه آلودگی اخلاقی.» البته انتقاداتی هم داشتند و گفتند.
گذشته را برجسته نکنید به آینده فکر کنید
معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه ما فکر می‌کردیم می‌توانیم این مسائل و اختلافات را حل و فصل کنیم، ادامه داد: دو هفته بعد از آن جلسه به سردار سلیمانی که خارج از ایران بود، تلفنی گفتم کارهایی که باید انجام می‌دادم انجام داده‌ام. ایشان هم گفت من هم دارم دنبال می‌کنم؛ بر‌می‌گردم و حضوری صحبت می‌کنیم که ساز و کار دیگری طراحی کنیم. البته بعد از آن دیگر جلسه‌ای نداشتیم. قبل از سفر آخر تلفن زد و با هم صحبت کردیم و گفت از نظر من همه مسائل تمام شده است؛ اگر برگردیم آخرین جلسه را می‌گذاریم و ان‌شاء‌الله به‌سمت یک راه حل جدی می‌رویم. او با اشاره به اینکه در این جلسات قرار بود درباره کل جریان اصلاحات و به طور خاص آقای خاتمی صحبت کنیم، درباره دیدگاه سردار سلیمانی در این زمینه گفت: اتفاقاً در آن جلسه که قاعدتاً نوارش در اختیار حکومت هست، وقتی ما با برادر امنیتی گفت‌و‌گو می‌کردیم، ایشان به ما گفت که شما این کار را کرده‌اید و ما گفتیم که شما این کار را کرده‌اید، حاج قاسم گفت اگر بخواهیم راجع به گذشته بحث کنیم هیچ خاصیتی ندارد، باید ببینیم که آینده چه می‌شود و چه کار باید کرد؟
جهانگیری با بیان اینکه سردار سلیمانی معتقد بود باید بپذیریم که حرف و موضع رهبر انقلاب در کشور فصل‌الخطاب است، اظهار کرد: سردار سلیمانی هیچ اختلافی با آقای خاتمی نداشت و اتفاقاً آقای خاتمی را دوست می‌داشت.
معاون اول رئیس جمهوری همچنین با اشاره به علاقه ویژه شهید سلیمانی به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: ایشان با آقای هاشمی ارتباط داشت و در این سال‌ها مرتب می‌رفت و گزارشاتی  به آقای هاشمی می‌داد و هیچ وقت ارتباطش با آقای هاشمی قطع نشده بود. کمااینکه در قضیه فوت آقای هاشمی حاج قاسم به‌سرعت خودش را رساند و در جماران حضور پیدا کرد.
در دوره خاتمی رابطه سپاه با دولت خوب بود
جهانگیری، نامه معروف فرماندهان سپاه به خاتمی به عنوان رئیس دولت اصلاحات که سردار سلیمانی نقش زیادی در آن داشت را نامه‌ای دلسوزانه و هشدار دهنده دانست و افزود: یک بار هم من یادم نمی‌آید که بعد از آن نامه، رابطه دولت و سپاه و یا افرادی مثل سردار سلیمانی با آقای خاتمی بد شده باشد؛ همواره ارتباط خوبی تا آخر دولت دوم آقای خاتمی میان دولت و سپاه برقرار بود و اتفاقا آقای خاتمی جزو رئیس جمهورهایی بود که دوره او خیلی باشکوه به پایان رسید. بعد از پایان هشت ساله دولت هم تا سال 88 ارتباط آقای خاتمی با مقام معظم رهبری خیلی برنامه‌ریزی شده و مستمر بود و ماهیانه می‌رفتند و صحبت می‌کردند، گزارش می‌دادند و نظراتی که داشتند را منتقل می‌کردند.
معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه سردار سلیمانی به یک مسأله مهم باور داشت و آن مسأله هم این بود که استقرار و پایداری این نظام با حفظ جایگاه رهبری انقلاب میسر است، اظهارکرد: هر جا احساس می‌کرد زاویه‌ای ایجاد شده که ممکن است تضعیف جایگاه رهبری است، ناراحت می‌شد، وقت می‌گذاشت و بحث می‌کرد و می‌گفت باید جلوی این کار گرفته شود. در سال 88 هم دو سه مرتبه با هم صحبت کردیم و از اینکه فکر می‌کرد برخی از دوستان در این زاویه قرار گرفته‌اند خیلی ناراحت بود.
جهانگیری درباره ماجرای سفر بشار اسد به ایران و استعفای ظریف هم گفت: در نهایت سردار سلیمانی به خانه آقای ظریف رفت و معتقد بود در این مسأله که چگونه به ریاست جمهوری منتقل شود، نقشی نداشته است، البته آقای رئیس جمهوری و دفتر ایشان واقعاً تا لحظات آخر نمی‌دانستند که میهمانشان آقای بشار اسد است.  
جلسات هماهنگی سلیمانی و ظریف
او با اشاره به جلسات ثابت سردار سلیمانی با ظریف تأکید کرد: سردار سلیمانی معتقد بود کارهایی که ما می‌کنیم و در منطقه اتفاق می‌افتد، امتیاز آن در میز مذاکره گرفته می‌شود. یعنی همه اتفاقاتی که در سوریه افتاد و شهرهای مختلف سوریه آزاد شد، نهایتاً کشیده شد به اینکه در میز آستانه یا در ژنو چه اتفاقی می‌افتد. لذا ارتباط تنگاتنگی بود که مسائل با هماهنگی آقای ظریف باشد. به نظرم تا آخر هم در مسائل کاری هماهنگی خوبی با آقای ظریف داشتند.
جهانگیری درباره رویکرد سردار سلیمانی نسبت به مسأله تحریم‌ها و دور زدن آن هم گفت: یکی از خصلت‌های مهم سردار سلیمانی واقع‌نگری ایشان بود. بعد از تحریم‌ها یک وقت در فضای کشور مطرح شد که می شود نفت فروخت، اما دولت نمی‌خواهد نفت بفروشد. جلسه‌ای در حضور مقام معظم رهبری برگزار شده بود که آقای رئیس جمهوری و هم سردار سلیمانی جزئیات آن را به من گفتند. آنجا یکی از دوستان عزیز این ادعا را مطرح کرده بود. سردار سلیمانی آنجا گفت: «هیچ کدامتان مدعی نشوید. شما یک بشکه نفت هم نمی‌توانید بفروشید. هر کاری که بتواند بکند باز همین وزارت نفت است.» بعد از آن من دیگر کم شنیدم کسی مدعی شود.
او اضافه کرد: با وجود این، زمانی در دولت به این جمع‌بندی رسیدیم که هر کسی مدعی است می تواند نفت بفروشد به او مجوز بدهیم. یک روز آقای زنگنه به شوخی می‌گفت اگر نفتی که به اینها مجوز داده‌ایم را بفروشند، هشت میلیون بشکه در روز می‌شود؛ درحالی که امروز کل تولید ما برای صادرات دو میلیون و 300 هزار بشکه است.  
جهانگیری درباره رویکرد سردار سلیمانی نسبت به مذاکرات برجام هم گفت: قبل از اینکه برجام به نتیجه برسد تردید داشت که امریکایی‌ها با ما توافق کنند و برجام به نتیجه برسد، اما از مقطعی که احساس کرد امریکایی‌ها به هر دلیلی دارند به این نقطه می‌رسند، ندیدم که سردار سلیمانی، حداقل در گفت وگوهایی که با من داشت، راجع به کاری که انجام گرفته ابراز نگرانی کند که این کار بد شد و آسیب زده شد.
انعطاف‌پذیری و دوری از تعصب یکی از میراث‌های سلیمانی است
او در پایان این گفت وگو، با تأکید بر اینکه جامعه ما امروز به شدت به میراث حاج قاسم نیاز دارد، یکی از میراث‌های او را انعطاف‌پذیری بالا و دوری از تعصب و تصلّب دانست و گفت: او قدرت تفاهم و تعامل برای پیشبرد امور را داشت. اگر می‌خواهیم میراث حاج قاسم را نگهداری کنیم، نباید تردید داشت که نیازمند تفاهم و تعامل برای پیشبرد راهبردهای کشور هستیم.
جهانگیری با بیان اینکه سردار سلیمانی در عین حال که یک فرمانده شجاع و قوی جمهوری اسلامی ایران بود، قدرت این را هم داشت که همواره از ظرفیت‌های مردمی و منطقه‌ای برای پیشرفت کشور استفاده کند و تنوع‌ها را به رسمیت بشناسد، اظهارکرد: سردار سلیمانی در سخنرانی‌های خود گفته بود نمی‌شود بگوییم این اصلاح‌طلب و او اصولگراست، دیگری حجابش کامل نیست و آن یکی اشکال دیگری دارد. همین طور مردم را از خودمان دور کردن که نتیجه‌ای ندارد. ما مسئولان کشور و این نظام هستیم و باید مردم را با هم جمع کنیم. هنر و قدرت ما در این است که مردم را با هم جمع کنیم و در راستای پیشرفت کشور قرار بدهیم.