حل مشکل آلودگی هوای تهران نیازمند کار ویژه

حمیده امینی فرد
خبرنگار
تهران با پشت سرگذاشتن شاخص 152 (ناسالم)، دوباره به روزهای آلوده خود برگشت. باد حدوداً برای دو روز مجالی برای نفس کشیدن به پایتخت‌نشین‌ها داده بود، اما فشار پایداری هوا از دیروز، وضعیت نگران کننده چند هفته قبل را پیش روی تهران گشود که دست‌کم تا امروزهم ادامه دارد. کرونا اگرچه با کاهش تعداد فوتی‌ها، کمی خیال شهروندان را راحت کرده، اما انباشت ذرات معلق در هوا، تردد در ساعت‌های پیش از ممنوعیت را هم سخت کرده است. کرج، قزوین، قم، اراک، اصفهان، تبریز، مشهد، ارومیه و اهواز هم البته دست‌کمی از وضعیت پایتخت ندارند. محسن هاشمی، رئیس شورای شهرهم در جلسه دیروز گریزی به بحث آلودگی هوا زد و تأکید کرد که آلودگی هوا در تهران استمرار دارد و این نشان می‌دهد که باید کارهای ویژه‌تری صورت بگیرد که هنوز انجام نگرفته است.
کارشناسان همچنان هشدار می‌دهند که برای در امان ماندن از کرونا، باید حواستان به آلودگی هوا هم باشد. آلودگی هوا احتمال تشدید کرونا و انواع بیماری‌های ویروسی را بالا می‌برد و راه حل مقابله با این وضعیت در خانه ماندن و تغذیه سالم است. با این حال برای حفظ جان شهروندان بویژه در نقاط پرتردد، نیرو‌های اورژانس در برخی از ایستگاه‌های مترو از سه روز آینده به طور دائمی مستقر خواهند شد.
آلودگی هوا سال آینده بدتر می‌شود
یوسف رشیدی، کارشناس محیط زیست با تأکید براینکه آلودگی هوا، یک بحث چند وجهی است که باید نگاه جامع به آن داشت به «ایران» می‌گوید: ما احتمالاً در سال آینده وضعیت به مراتب بدتری را تجربه خواهیم کرد. چراکه برخی اقدامات کاهشی را جلو نبرده‌ایم. مثل بحث خودروهای فرسوده که از زمانی که واردات ممنوع شده، دیگر هیچ خودروی فرسوده‌ای از چرخه خارج نشده است. اصلاً عمر کاتالیست‌ها حتی در خودروهای نو داخلی چقدر است؟ آیا وقتی عمرشان تمام می‌شود، بموقع تعویض می‌شوند یا برخی به سراغ کاتالیست‌های اجاره‌ای و دور زدن معاینه فنی می‌روند! راهکار این است که دولت تجهیزات کنترل آلودگی را گارانتی کند. وگرنه ما همچنان از آلودگی خودروها ضربه خواهیم خورد. بحث مازوت و سوخت‌های سنگین بسیار مهم است. ما در شرایطی هستیم که ناچاریم مازوت بسوزانیم، اما برای همین اجبارهم باید برنامه‌ریزی کرد. مثلاً در فصل‌هایی سوزاند که آلودگی کمتر است یا در نیروگاه‌هایی مصرف شود که حداقل تأثیر را می‌گذارد. اما اول باید شفاف باشیم و بگوییم وقتی نمی‌توانیم مازوت را بفروشیم، لااقل میزان گوگرد آن را کم کنیم!
او با اشاره به بوروکراسی اداری و دولت الکترونیک می‌گوید: سفرهای درون شهری باید کاهش یابد. حتی تجمع و ترافیک خودروهای با استاندارد بالا هم می‌تواند آلودگی ایجاد کند. ما در زمینه دولت الکترونیک عقب هستیم، کرونا البته فرصت خوبی را نشانمان داد تا حداقل برای اقتصاد انرژی، در این زمینه قوی‌تر ظاهر شویم. این بحث‌ها نه نیاز به پول دارد و نه تحریم مانع‌شان می‌شود، فقط باید برنامه‌ریزی کنیم.
وحید نوروزی کارشناس محیط زیست در این باره با انتقاد از عدم اجرای قانون هوای پاک یا قانون نفس مصوب سال ۹۶ مجلس به «ایران» می‌گوید: «روند استفاده از شبکه حمل‌ونقل عمومی اعم از مترو؛ اتوبوسرانی و تاکسیرانی در سه سال اخیر به ما می‌گوید که سهم ۶۱ درصدی سفرهای روزانه با شبکه حمل‌ونقل عمومی درسال 95 به حدود ۵۵ درصد درحال حاضر رسیده است. در مقابل سهم خودروهای شخصی از سفرهای روزانه پایتخت بیش از 20 درصد نسبت به سال 95 افزایش داشته، حتی آمار استفاده از تاکسی هم در سه سال اخیر بیش از ۱۰ درصد رشد پیدا کرده است.»
وی با بیان اینکه کمبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی به‌عنوان ستون فقرات شهر، بسیار محسوس است، افزود: «تعداد اتوبوس‌های پایتخت باید ۹ هزار دستگاه باشد، درحال حاضر نزدیک به ۴ هزار دستگاه اتوبوس نسبت به برنامه از پیش تعیین شده عقب هستیم و بیش از نیمی از اتوبوس‌های موجود از سن فرسودگی گذر کرده‌اند. البته گلایه بحقی وجود دارد که در بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به شهر تهران توجه کافی نشده است. وقتی که این شهر با همین زیرساخت‌ها حداقل ۲۰۰ رام قطار جدید نیاز دارد تا بتوان سرفاصله حرکت قطارها را به دو دقیقه رساند، پیشنهاد تأمین بودجه فقط دو رام قطار برای تهران در بودجه سال ۱۴۰۰ چه معنایی دارد؟»
برنامه معاونت علمی برای تولید اتوبوس‌های برقی
شهرداری تهران و معاونت علمی ریاست جمهوری در‌خصوص توسعه موتورسیکلت‌های برقی در پایتخت تفاهمنامه همکاری امضا کردند. معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری در این مراسم با بیان اینکه برقی‌سازی در حوزه حمل‌و‌نقل یکی از دغدغه‌ها است که ساختار علمی کشور را متحول می‌کند، گفت: چند سازنده به حوزه موتورهای برقی وارد شده‌اند، اما حتماً باید نمایشگاهی در این خصوص برگزار شود، چرا که برخی‌ها تصور می‌کنند این موتورهای برقی جدید همان اسکوترها هستند.
سورنا ستاری با بیان اینکه 12 درصد آلایندگی تهران مربوط به موتورسیکلت هاست، اظهار کرد: برقی‌سازی موتورسیکلت آن هم در تهران یک ضرورت است و با ایده‌های جدید می‌توان هزینه‌های برقی کردن را کاهش داد و امیدواریم این کار را تا اوایل بهمن‌ماه بتوانیم آغاز کنیم. او همچنین از تولید اتوبوس‌های برقی خبر داد و تأکید کرد که خودروسازها باید وارد عرصه هوشمند‌سازی شوند.