به نام تاریخ

29 دی
در سیصد و پنجمین روز از سال نام‌های بزرگی بواسطه سالروز تولد یا درگذشت‌شان ثبت شده است که می‌توانیم کمی آثار و زندگی‌شان را مرور کنیم.
تولدها
فرهاد مهراد: خواننده و آهنگساز معروف ایران سال 1322 در چنین روزی به دنیا آمد. فرهاد مهراد از کودکی به موسیقی بسیار علاقه داشت و پس از دبیرستان جدی‌تر موسیقی را دنبال کرد. به‌صورت خودآموز گیتار و پیانو را یاد گرفت و شروع به نواختن در گروه‌های کوچک هتل‌ها کرد. در سال 1342 وارد تلویزیون شد و هرچند ترانه‌های غیر فارسی اجرا می‌کرد اما از او استقبال شد. اجرای او در کافه کوچینی آنقدر مورد توجه قرار گرفت که به او لقب «ری چارلز ایران» را دادند. نخستین ترانه فارسی که فرهاد اجرا کرد برای فیلمی به‌نام «بانوی زیبای من» بود و سال 1348 ترانه «مرد تنها» را برای فیلم «رضا موتوری» خواند و بیشتر به شهرت رسید. پس از آن هم ترانه‌های «جمعه»، «آیینه ها»، «خسته»، «اسیر شب»، «شبانه»، «هفته خاکستری»، «گنجشکک اشی مشی»، «سقف»، «آوار»، «کودکانه»، «وحدت» و «نجواها» را خواند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تا سال 1373 فعالیت نمی‌کرد تا اینکه آلبوم «خواب در بیداری» با صدای او منتشر شد. «برف» آخرین آلبوم فرهاد مهراد بود و سال 1381 درگذشت.
خسرو سینایی: کارگردان و فیلمنامه نویس سینمای ایران سال 1319 متولد شد. خسرو سینایی در اتریش رشته معماری را خواند و همزمان تحصیل در رشته آهنگسازی را در دانشگاه موسیقی و هنرهای نمایشی وین آغاز کرد و پس از آن هم مشغول به تحصیل در رشته سینما شد. سال 1346 به ایران بازگشت و فیلم‌های کوتاه و مستندی مانند «آوایی که عتیقه می‌شود»، «سال هنر ایران»، «آن سوی هیاهو»، «ده صحنه تا اخراج»، «خانواده ایرانی»، «فرار»، «مرثیه گمشده»، «جناب دماوندی»، «تهران امروز، تصاویر یک شهر»، «سفر به تاریخ»، «نقاشی مدرن ایران»، «فعل مجهول» و «پسر، پدر و مادر» را ساخت. اولین فیلم سینمایی او «زنده باد...» نام داشت که سال 1358 ساخته شد و پس از آن «هیولای درون» را در سال 1362 ساخت. فیلم‌های «یار در خانه»، «در کوچه‌های عشق»، «کوچه پاییز»، «عروس آتش»، «مثل یک قصه»، «کویر خون» و «جزیره رنگین» دیگر فیلم‌های سینایی بودند و او ساخت فیلم‌های مستند را هم با «گفت‌و‌گو با سایه»، «فرش، اسب، ترکمن»، «راویان تاریخ» و «گواهان تاریخ» ادامه داد. او برای «عروس آتش» سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را ازجشنواره فیلم فجر گرفت و مستند «مرثیه گمشده» اش برنده نشان ویژه صلیب شوالیه جمهوری لهستان و نشان «هنرمند با افتخار» این کشور شد چون به مهاجرت لهستانی‌ها به ایران در جنگ جهانی دوم پرداخته بود. سینایی سال 1399 درگذشت.
کری گرانت: امروز صد و هفدهمین سالروز تولد بازیگر امریکایی- انگلیسی مطرح جهان است. کری گرانت ابتدا با یک گروه نمایشی در انگلستان پانتومیم و آکروبات اجرا می‌کرد و سال 1920 با همان گروه به امریکا رفت و در برادوی اجرا کرد. کرانت با بازی در فیلم‌های «در حق او بد کرد»، «من فرشته نیستم» در سال 1933 مطرح شد و از سال 1936 موج دوم موفقیت‌های او با فیلم‌های «تاپر»، «حقیقت تلخ»، «داستان فیلادلفیا»، «سرناد پنی»، «سوءظن» و «روزی روزگاری» آغاز شد. «شمال از شمال غربی» دیگر فیلم مطرحی است که گرانت در آن بازی کرد و برای «بی احتیاط»، «لمس سمور» و «معما» نامزد و برنده جوایزی مانند گلدن گلوب و بفتا شد. گرانت در سال 1986 درگذشت.
   سالروز تولد کوین کاستنر بازیگر امریکایی، خوسه ماریا آرگداس نویسنده و شاعر پرویی، حسن باستانی نمایشنامه نویس و کارگردان و رؤیا دستغیب داستان نویس هم امروز است.
درگذشت ها
ماکسیم گورکی: نویسنده مشهور روس و بنیانگذار سبک ادبی واقع‌گرایی سوسیالیستی سال 1936 در چنین روزی درگذشت. ماکسیم گورکی متولد 1868 بود و سال‌ها به‌عنوان روزنامه نگار فعالیت می‌کرد. نخستین کتابش سال 1898 با نام «مقالات و داستان ها» منتشر شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت و پس از آن نویسندگی را به طور جدی‌تر دنبال کرد. او با داستان‌هایش در زمینه سیاسی و اخلاقی هم فعالیت می‌کرد و به‌عنوان صدای طبقه فرودست جامعه شناخته می‌شد. «میراث»، «سه رفیق»، «مادر»، «یک اعتراف»، «آرتامانوف ها»، «دوران کودکی»، «در اعماق»، «کودکان خورشید»، «بربرها»، «همسفر من»، «فروافتادگان»، «ولگردان»، «ابلیس»، «زندانبان»، «نهم ژانویه» و «طوفان» بخشی از داستان‌ها و کتاب‌های گورکی هستند. او 5 بار نامزد جایزه نوبل ادبیات شد.
   رضا ورزنده نوازنده سنتور و گلن فری خواننده امریکایی هم در چنین روزی درگذشتند.‌