روایتی داستانی از دو جنگ موازی

اکبر صحرایی
نویسنده
این روزها، طی برپایی نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران بهترین فرصت است برای جلب‌توجه کتاب‌دوستان به آثاری که در حوزه دفاع مقدس نوشته‌ شده‌اند؛ آثاری که در میان آن‌ها مجموعه داستان‌ها و رمان‌های خوبی دیده می‌شود اما کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند و صحبت چندانی درباره آن‌ها نمی‌شود. با تکیه‌ بر چنین نگاهی رمان «رُنج» را اثری خواندنی می‌دانم که از سوی «محمد محمودی نورآبادی» در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است. محمودی در این رمان به سراغ جنگ، از دریچه نگاه اقوام لر و سیاه‌چادرها رفته است؛ او به این مضمون پرداخته که اتحاد برآمده از جنگ تحمیلی در میان اقوام، که البته تنها به هموطنان لر محدود نمی‌شود، چطور منجر به تلطیف و حذف برخی تعصبات قومی می‌شود. موضوع رمان «رُنج» روایتی است از همزمانی دو جنگ. یکی جنگ طایفه‌ای و دیگری هشت سال جنگی که عراق بر سرزمین ما تحمیل کرد. محمودی که خودش هم  لر، منتها بزرگ‌شده شهر است، آشنایی خوبی با فرهنگ اقوام دارد و از این بابت توانسته تصاویر واقعی و از سویی همراه با جزئیات کاملی پیش روی مخاطب بگذارد. اما اجازه بدهید اشاره مختصری هم به داستان این رمان شود؛ ماجرا از قتلی شروع می‌شود که یکی از شخصیت‌های اصلی «رُنج» سبب می‌شود. اتفاقی که برای ختم درگیری‌های بعدی به‌رسم «خون بَس» می‌انجامد، خواهر جوان قاتل به همسری پسر مقتول درمی‌آید. با این‌ حال هنوز شرایط آرام نشده، قاتل از ترس جانش به میدان جنگ پناه می‌برد و پسر مقتول هم که هنوز کینه‌اش را به دل دارد به دنبال او عازم خط مقدم می‌شود. مخاطب در این رمان همپا با اتفاقات و شرایطی که برای شخصیت‌های اصلی رخ می‌دهد می‌بیند که چطور وقوع جنگ تحمیلی به‌رغم همه تبعاتی که به دنبال داشته همدلی بیشتر میان مردم و اقوام مختلف ایرانی را رقم زد. اما خواندن این رمان را تنها از منظر مضمون توصیه نمی‌کنم چراکه محمودی از جهت ساختاری هم اثری قابل‌ تأمل خلق کرده، آن‌چنان‌ که می‌تواند به‌عنوان اثری خوب مورد توجه نویسندگان جوان نیز قرار بگیرد.
 رُنج
نویسنده: محمد محمودی نورآبادی
انتشارات: کتابستان معرفت‌