تب «تله کابین»‌سازی شهرداری به آتشگاه اصفهان رسید

ایران زمین - شکوه و ابهت کوه آتشگاه در جوار بیشه ناژوان که بستر زاینده رود از میان آن می‌گذرد، یکی از بی‌بدیل‌ترین مناظر تاریخی و طبیعی در اصفهان است. قدمت بناهای خشتی بر فراز کوه آتشگاه که در منابع تاریخی اصفهان شهره به «مهربین» بوده است به دوران پیش از اسلام و کهن‌تر از بناهای دوره ساسانی بر می‌گردد. برخی باستان شناسان با استناد به نتایج آزمایش سالیابی به روش کربن ۱۴، آتشگاه را یک معبد عیلامی دانسته‌اند که بعدها تبدیل به معبد مهری شده است. بیشه ناژوان و نمای زیبای جایگاه آتش در کوه آتشگاه پیوندگاه میراث طبیعی و تاریخی است که حالا شهرداری اصفهان درصدد برآمده برای توسعه طرح‌های تفریحی که پیشتر هم در قالب تله سیژ در بیشه ناژوان و هم تله کابین در کوه صفه تجربه کرده است، این‌بار تکنولوژی اتصال فضایی با نام سازه‌های سبک را بر فراز کوه آتشگاه تا کوه قائمیه تجربه کند. طرحی برای درآمدزایی با نام گردشگری به قیمت دخل و تصرف در حریم یک اثر ثبتی که معلوم نیست چه تبعاتی برای یک اثر باستانی و یگانه در اصفهان داشته باشد.
به‌گزارش ایرنا، طرح شهرداری برای ایجاد تکنولوژی اتصال فضایی از فراز کوه آتشگاه تا کوه قائمیه برای بررسی در کمیسیون ماده پنج به اداره راه و شهرسازی استان اصفهان ارسال شد اما گویا به‌دلیل ناقص بودن و اخذ نشدن نظر جهاد کشاورزی، این طرح مجدد برای تکمیل و رفع نواقص به شهرداری اصفهان فرستاده شده است. همه اینها در حالی است که اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان در جریان این تصمیم و طرح شهرداری برای ایجاد تله‌کابین یا اجرای طرح‌های مشابه در حریم یکی از مهم‌ترین و باستانی‌ترین آثار تاریخی شهر قرار نگرفته است.
سؤال این است که شهرداری اصفهان چرا و چگونه بدون توجه به تجربه‌ دوره‌های پیشین مدیریت شهری در اجرای تله کابین در کوه صفه و تبعات ناشی از آن برای شاه‌دژ و از همه مهم‌تر بدون مشورت نهادهای متولی، کارشناسان و باستان‌شناسان دوباره طرح ایجاد تله‌کابین  یا تکنولوژی‌های جدید اتصال فضایی را در حریم کوه آتشگاه، یکی از آثار باستانی اصفهان و ایران مطرح کرده است؟
قدرت‌الله نوروزی، شهردار اصفهان پیشتر در رسانه‌های شهرداری اعلام کرده بود: دامنه کوه قائمیه تا رودخانه زاینده‌رود و از آن سو کوه آتشگاه تا دامنه رودخانه می‌توان تله سیژ، تله کابین یا تکنولوژی‌های جدید با استفاده از فضا ایجاد کرد تا افراد از تماشای مناظر زیبای شهر لذت ببرند. در این باره مذاکراتی انجام شده که امیدوارم در دستور کار قرار گیرد و در دوره آینده مدیریت شهری، به این مهم پرداخته شود.
میراث فرهنگی مجوز تله کابین نمی‌دهد
ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اصفهان درباره طرح اجرای تله کابین یا هر اتصال فضایی دیگر از کوه آتشگاه به کوه قائمیه ابراز بی‌اطلاعی کرد و گفت: اجازه چنین کاری را نمی‌دهیم؛ چون کوه آتشگاه ثبت میراث است و عرصه تاریخی محسوب می‌شود. این اقدامات هم بحث منظری و هم بحث آسیب به اثر تاریخی را در پی‌خواهد داشت و از این‌رو به لحاظ قانونی نمی‌توانیم مجوز چنین کاری را بدهیم.
طاهری طرح اتصال فضایی کوه آتشگاه به کوه قائمیه را خام و ناپخته دانست و افزود: طرح‌های اینچنینی طرح‌های بزرگی هستند که باید در آنها ملاحظات تاریخی و فرهنگی لحاظ شود. زمانی که گذر مترو از چهارباغ مطرح بود کسی با مترو مخالف نبود بلکه صحبت بر سر این بود که در کنار مترو و همه طرح‌های بزرگ باید یک پیوست مطالعات تاریخی و فرهنگی وجود داشته باشد.
علیرضا جعفری‌زند، باستان شناس و نویسنده کتاب «اصفهان پیش از اسلام» نیز درباره تصمیمات جدید شهرداری اصفهان در خصوص اتصال فضایی کوه آتشگاه به کوه قائمیه به ایرنا گفت: بنای تاریخی روی کوه آتشگاه وجود دارد و بنابراین با این اقدام همان اتفاقی خواهد افتاد که در کوه صفه افتاد.
وی افزود: ماچا پیچو(شهری با دیواره‌های سنگی در بالاترین نقطه کوهی به همین نام در کشور پرو) یک اثر تاریخی در امریکای جنوبی مربوط به تمدن مایا است که مردم کیلومترها برای رسیدن به آن پیاده روی می‌کنند. در واقع همیشه فکر می‌کنند که این سختی برای دیدار، آن اثر تاریخی را زیباتر می‌کند.
این باستان شناس با تأکید بر اینکه شهرداری باید کوه آتشگاه را از این مسأله مجزا بداند و گفت: حفاری‌ها و کاوش‌های آتشگاه انجام نگرفته است. این محوطه بخش‌هایی دارد که هنوز نهفته است و بنابراین نباید چنین اتفاقی در آتشگاه بیفتد. همین را کم داریم که آتشگاه پایه تله‌کابین شود و پوسته نازکی هم که از آثار تاریخی در این مکان داریم از بین برود.
شاهین سپنتا از فعالان میراث فرهنگی و عضو انجمن دوستداران اصفهان با اشاره به سازه بتونی که سال‌ها پیش به‌عنوان مخزن آب بر فراز کوه آتشگاه در نظر گرفته شده بود، تردد بیش از اندازه و غیر اصولی در سطح آن و همچنین ساخت و ساز در چشم‌انداز کوه آتشگاه را از جمله عوامل فرسایشی و تخریبی دانست که حالا طرح‌هایی چون تله کابین با تبدیل این عرصه تاریخی به سایت تفریحی تیرخلاصی برای آن محسوب می‌شود.
پیگیری خبرنگاران ایرنا و «ایران» برای مصاحبه با شهرداری اصفهان درباره این طرح بی‌نتیجه ماند.