خشنودی امریکا و طالبان از مذاکرات دوحه

زهره صفاری/ نخستین دور مذاکرات مستقیم امریکا و طالبان پس از خروج نظامیان خارجی از خاک افغانستان، با تعهد امریکا به تأمین کمک‌های انساندوستانه و وعده‌های متقابل شبه نظامیان برای مبارزه با تروریسم و رعایت حقوق زنان و مسائل حقوق بشری به پایان رسید. آن هم در حالی که هیأت امریکایی همچنان پذیرش مشروعیت سیاسی دولت جدید افغانستان را به رفتار عملی آنها وابسته کردند.
به گزارش «ان پی آر»، شبکه رادیو ملی امریکا، بیانیه طالبان درباره تعهد امریکایی‌ها در حالی منتشر شد که متن بیانیه وزارت خارجه ایالات متحده قطعیت مفاد آن را چندان تأیید نکرد و تنها به تقویت همکاری‌های بشردوستانه مستقیم به مردم افغانستان تأکید داشت. هیأت طالبان، مذاکرات دو روزه دوحه قطر با امریکا را «بسیار مثبت» ارزیابی کرد. در عین حال «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا در حالی که نشست را «روراست و حرفه ای» خواند اما همچنان مطلوبیت سیاسی طالبان برای جهان و امریکا را با اما و اگرهایی همراه دانست: «هیأت اعزامی امریکا در این نشست بر تأمین امنیت، معضل تروریسم، ایجاد گذرگاه امن برای خروج شهروندان خارجی و شرکای افغان و رعایت حقوق بشر شامل مشارکت معنادار زنان و دختران در همه ابعاد جامعه افغان تمرکز داشت.» همزمان به نوشته «یورو نیوز»، مقامات دولت بایدن به خبرنگاران گفته‌اند که هیأت امریکایی قصد دارد علاوه بر تضمین تعهد طالبان در پیشگیری از تروریسم، این گروه را برای آزادی «مارک فرریکس»، گروگان امریکایی تحت فشار قرار دهد. در همین حال «سهیل شاهین»، سخنگوی شبه نظامیان طالبان نیز به «آسوشیتدپرس» گفت: «تلاش سرپرست وزارت خارجه در مذاکرات بر این بود که به طرف امریکایی اطمینان دهد خاک افغانستان هرگز به پناهگاه‌ها امن تروریست‌ها بدل نخواهد شد.» این در شرایطی است که شبه نظامیان پیشنهاد واشنگتن برای همکاری مشترک با طالبان برای مبارزه با داعش را نیز رد کرده اند آن هم در روزهایی که داعش به‌عنوان دشمن درجه اول طالبان، جنایات زیادی را در افغانستان رقم زده است و فجیع‌ترین آن نیز چند روز قبل با کشتار صدها نمازگزار شیعه در مسجد قندوز رخ داد. «شاهین» افزود: «ما توانایی تقابل مستقل با داعش را داریم.»
به نوشته «گاردین»، «بیل روجیو»، از مؤسسه دفاع از دموکراسی گفت: «طالبان نیازی به همکاری واشنگتن برای نابودی داعش در افغانستان ندارد. چراکه طالبان 20 سال برای بیرون راندن امریکا از این کشور جنگیده و حالا بازگرداندن امریکایی‌ها می‌تواند آخرین راهکارشان باشد.» گفته شده است سرپرست وزارت خارجه طالبان در این مذاکرات خواستار لغو تحریم‌های بانک مرکزی افغانستان نیز شده است. «امیرخان متقی» همچنین ابراز همکاری واشنگتن برای ارسال واکسن کرونا به افغانستان را نیز آغاز فصلی تازه در روابط دو کشور دانست. با این حال به نظر می‌رسد در هفته‌های اخیر اولویت اصلی پیشگیری از بحران سخت انسانی در افغانستان است که بیش از مسائل سیاسی این کشور به چالش جهانی بدل شده است. «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل نیز در جریان گلریزان ماه گذشته در ژنو برای افغانستان، نسبت به این معضل فزاینده هشدار داد. این در شرایطی است که بنا به اعلام بانک جهانی حدود 40 درصد درآمد خالص افغانستان از طریق کمک‌ها تأمین می‌شود و در حال حاضر حدود 10 میلیارد دلار اندوخته این کشور در بانک جهانی مسدود شده و در اوج بحران اقتصادی افغانستان از دسترس دولت جدید طالبان دور مانده است. «جرمی براون»، کارشناس سیاسی به «بی بی‌سی» گفت: «در حال حاضر اولویت مردم افغانستان که با فقر دست و پنجه نرم می‌کنند نجات از قحطی و گرسنگی است.»