باید دنبال همزیستی با ایران باشیم

گروه سیاسی/ محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در مصاحبه‌‌ای اختصاصی با وبگاه امریکایی آتلانتیک به مسائل مختلفی از جمله ضرورت همزیستی با ایران پرداخت. وی در این مصاحبه اظهاراتی را مطرح کرد که با صحبت‌های چند سال قبل خود اختلافات فاحشی دارد. بن سلمان که سال ۲۰۱۷ از عدم توانایی کنار آمدن ریاض با تهران سخن گفته بود، در بخشی از این مصاحبه به روابط با ایران پرداخت و بیان کرد: «آنها همسایه ما هستند و همسایه ما تا ابد باقی خواهند ماند. ما نمی‌توانیم از آنها رهایی یابیم و آنها نیز نمی‌توانند از ما رهایی یابند پس بهتر است مسائل را حل کنیم و به دنبال راه‌هایی باشیم که امکان همزیستی را برای ما فراهم کند. طی چهار ماه بحث‌هایی انجام دادیم و اظهارات بسیاری از طرف سران ایران شنیدیم که مورد استقبال ما در عربستان سعودی قرار گرفت. ما به بررسی جزئیات این بحث‌ها ادامه خواهیم داد و امیدوارم به یک موضع برسیم که برای هر دو کشور خوب باشد و آینده درخشانی برای عربستان و ایران ایجاد کند.»
 
اظهارات خصمانه ادامه دارد
ولیعهد سعودی در ادامه به توافق هسته‌ای ایران پرداخت و ادعا کرد: «من بر این باورم که هر کشوری که در جهان بمب هسته‌ای دارد -چه ایران و چه هر کشور دیگری- خطرناک است. بنابراین ما دوست نداریم این را ببینیم و همچنین تمایل نداریم شاهد یک توافق هسته‌ای ضعیف باشیم که در پایان به همین نتیجه ختم می‌شود.» فارغ از صحبت‌های وی که تلویحاً ایران را متهم به تلاش برای دستیابی به بمب اتم معرفی کرده است، این مواضع درخصوص نیاز این کشور به تعامل با ایران قابل تأمل است.
 
یادآوری یک خاطره از بن‌سلمان
بن سلمان پنج سال قبل در گفت‌وگو با تلویزیون «ام‌بی‌سی»، مدعی شده بود که «هدف اصلی نظام ایران رسیدن به قبله مسلمانان است و ما منتظر نمی‌مانیم که عربستان میدان جنگ شود، بلکه تلاش می‌کنیم نبرد را به درون ایران بکشانیم.» او همچنین مدعی شد: «فکر افراط‌ گرای ایران مانع گفت‌وگو با تهران است.» وی همچنین مدعی بود کشورش توانایی آن را دارد که ظرف چند روز نیروهای شیعه «انصارالله» در یمن را ریشه‌کن کند.
 
راز تغییر مواضع عربستان سعودی
ریشه‌های این تغییر رویکرد مقامات عربستان سعودی را می‌توان در افزایش تجربه حکام جوان این کشور، واقعیات منطقه و واقعیات نظام بین‌الملل مشاهده کرد.
بن سلمان جوان در حالی سودای شکست یمن ظرف مدت محدود و در عین حال کشاندن جنگ به داخل ایران را داشت که اکنون با واقعیات قدرت در منطقه کمی بیشتر آشنا شده و متوجه شده است که تغییر نظم منطقه‌ای و رقابت خصمانه با جمهوری اسلامی ایران راه ساده‌ای نخواهد بود. شکست عربستان سعودی در کشورهای مختلف منطقه احتمالاً منجر به این مسأله شده است که او به سمت مدیریت منازعه حرکت کند و از تقابل‌هایی که در آن ناتوان بوده و امکان موفقیت در آن ندارد بکاهد. علاوه بر این موضوع باید به دوران گذار در نظام بین‌الملل نیز توجه کرد.
تغییر نظم جهانی، افول قدرت امریکا و خارج شدن منطقه غرب آسیا باعث شده است تا مقامات عربستان سعودی به این نتیجه برسند که باید خود دست به تنظیم روابط با همسایگان بزنند. تکیه کردن بر قدرت بیرونی، در حالی که اراده آن قدرت در حمایت بی چون و چرا از متحدان خود کاهش یافته است می‌تواند رژیم‌های سیاسی منطقه که مشروعیت لازم را ندارند با تهدیدات حیاتی روبه‌رو کند.
ایالات متحده اکنون اولویت خود را از غرب آسیا به شرق آسیا و از منطقه حوزه خلیج فارس و کشورهای موسوم به خاورمیانه به سمت جنوب شرق این قاره، چین و همسایگان آن برده است. تغییر رفتار امریکا باعث شده است تا کشورهای وابسته به این کشور نیز در راستای منافع خود لاجرم تغییر رفتار دهند و خود را برای جهان پساامریکایی آماده کنند.