تأکید پکن بر ضرورت لغو تحریم‌ها

گروه سیاسی/ پکن از حل و فصل اختلافات باقیمانده در مذاکرات احیای برجام استقبال کرد.
«وانگ یی»، وزیر امور خارجه چین روز سه‌شنبه در حالی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه تلفنی گفت‌و‌گو کرد که وزرای خارجه ایران و روسیه ساعاتی پیش از آن در مسکو گفت‌و‌گوهای موفقی را با هدف مقابله با تحریم‌های غرب پشت درهای بسته از سر گذرانده بودند. در پی همین گفت‌و‌گو بود که لاوروف در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش خبر داد واشنگتن با درخواست مسکو جهت ارائه تضمین کافی مبنی بر مصونیت روند همکاری برجامی ایران و روسیه موافقت کرده است. اعلام این خبر کافی بود تا اما و اگرهایی که پیشتر پیرامون تعلل روسیه برای رسیدن به توافق مطرح شده بود، پایان یابد و چین هم با استقبال از این تحول، بر ضرورت لغو هر چه سریع‌تر تحریم‌های ضد ایرانی تأکید کند. «وانگ یی» در گفت‌و‌گوی تلفنی خود با امیرعبداللهیان حمایت همه‌جانبه کشورش از روند مذاکرات وین و لغو تحریم‌ها را یادآور شد و با اشاره به روند رو به پیشرفت و توسعه مناسبات مشترک دو کشور گفت: «چین توسعه مناسبات مشترک با جمهوری اسلامی ایران را بسیار مهم دانسته و سقفی برای گسترش روابط ندارد.»
امیرعبداللهیان نیز ضمن مرور آخرین وضعیت گفت‌وگوها در وین، رویکرد چین را سازنده توصیف و ابراز اطمینان کرد «در صورت واقع بینی طرف امریکایی، توافقی خوب، قوی و پایدار با حمایت همه طرف‌های مذاکره کننده در وین نهایی خواهد شد.» او همچنین با اشاره به دیدار و نشست خود با وزیر امور خارجه روسیه یادآور شد که این کشور با ایفای نقش سازنده از لغو تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کند. امیرعبداللهیان علاوه بر این در پیامی توئیتری با توجه به رایزنی‌های خود در مسکو اعلام کرد: «مجدداً به ما اطمینان داده شد که روسیه همچنان برای دستیابی به توافق نهایی در وین همراه است.» وی افزود: «بیش از هر زمانی، توپ در زمین امریکاست تا پاسخ‌‌های لازم برای جمع‌بندی موفق مذاکرات را ارائه کند.»
تضمین همکاری هسته‌ای تهران و مسکو
به‌نظر می‌رسد اصلی‌ترین محور درخواستی مسکو از واشنگتن برای تضمین روند همکاری دوسویه ایران و روسیه بویژه در چهارچوب همکاری دو کشور در پروژه‌های هسته‌ای که بخشی از روند بازگشت به اجرای کامل برجام است، مربوط می‌شود. روسیه از روز پنجم اسفند و درپی آغاز بحران اوکراین، هدف سخت‌ترین تحریم‌های امریکا و شمار زیادی از کشورهای غربی قرار گرفته است. تحریم‌‌هایی که به گفته مقام‌های روسیه اقتصاد این کشور را از هم‌اکنون تحت تأثیر قرار داده و این نگرانی شکل گرفته که ممکن است سایه این تحریم‌ها بر سر مذاکرات احیای برجام و اهدافی که ایران و روسیه از قبال این گفت‌و‌گوها دنبال می‌کنند، سنگینی کند. یک روز پس از آنکه لاوروف از گرفتن ضمانت کتبی واشنگتن و برطرف شدن این نگرانی خبر داد، «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا این موضوع را مورد توجه قرار داد و تأکید کرد که امریکا مشارکت روسیه را در پروژه‌‌های هسته‌ای که بخشی از ازسرگیری اجرای کامل برجام هستند، تحریم نمی‌کند؛ او همچنین روند جاری مذاکرات را رو به جلو توصیف کرد و افزود: «مسائل کمی باقی‌مانده و ما فکر می‌کنیم در موقعیتی هستیم که بتوانیم شکاف‌های باقیمانده را پر کنیم اما موضوعات باقیمانده سخت‌ترین مسائل هستند.» یک مقام بلندپایه امریکایی هم اعلام کرد که مسکو اکنون باید به این اطمینان رسیده باشد که تحریم‌های برقرار شده از سوی امریکا علیه روسیه به‌دلیل جنگ آن کشور در اوکراین، «نباید بر اجرای برجام تأثیر بگذارد.» روسیه پیشتر از امریکا خواسته بود تضمین بدهد که در صورت توافق بر سر احیای برجام، تحریم‌های تازه علیه روسیه تأثیری بر همکاری‌های تجاری آن کشور با ایران نخواهد داشت.
بازی رسانه‌ای که شکست خورد
اما تحولات اخیر در مسیر مذاکرات وین که رایزنی دوجانبه امریکا و روسیه را طلب می‌کرد، سبب شد رسانه‌ها و محافل غربی بکوشند از فرصت برآمده از اختلاف نظر واشنگتن و مسکو که در پی بحران اوکراین به بالاترین سطح ممکن رسیده است، نهایت استفاده را کرده و روسیه را مسئول مستقیم تأخیر در پایان یافتن گفت‌و‌گوها و رسیدن به توافق معرفی کنند. پیدا بود که موضع‌گیری روز سه‌شنبه لاوروف مبنی بر دریافت تضمین لازم از واشنگتن، مسئولیت روسیه را از هرگونه ایجاد تعلل در مذاکرات رفع کرده و بیش از پیش مشخص می‌کند که این امریکاست که در نهایت با گرفتن تصمیم نهایی خود می‌تواند تکلیف مذاکرات وین را یکسره کند. اینچنین بود که «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در مذاکرات در صفحه توئیترش گزارش‌های اخیر پیرامون موضع روسیه در مذاکرات وین را فاجعه توصیف و با ابراز نارضایتی از تحریف اخبار و واقعیات جاری در مذاکرات تصریح کرد«نتیجه رسیدن توافق در مذاکرات وین به روسیه بستگی ندارد، به بقیه بستگی دارد، بویژه امریکا.»
در آستانه توافق
یک روز پس از اعلام مواضع مسکو درباره مذاکرات وین، «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با شبکه خبری فرانس‌۲۴ از نزدیک بودن توافق میان ایران و کشورهای حاضر در وین درباره احیای برجام و لغو تحریم‌ها خبر داد. «گروسی» در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به اینکه «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه گفته که از امریکا ضمانت کتبی دریافت کرده طرف‌ها در آستانه توافق در مذاکرات وین قرار دارند، پاسخ مثبت داد و گفت: «فکر می‌کنم در آستانه توافق هستیم.» مدیرکل آژانس همچنین در پاسخ به این سؤال که با توجه به سفر اخیرش به تهران، آیا از نظر او در زمینه مسائل فنی، چهارچوب همکاری‌های لازم با ایران در دسترس می‌باشد، نیز گفت: ما با ایران در حال طی کردن مسیری رو به جلو هستیم. ما باید طرح و نقشه‌ای در پیش بگیریم و گام ‌به‌گام آن را دنبال کنیم تا درباره موضوعاتی که مد نظر ما هست، شفاف‌سازی شود. امیدوارم بتوانیم این کار را انجام دهیم.»
این اشارات «گروسی» به رایزنی‌های اخیر او در تهران با مقام‌های سازمان انرژی اتمی بازمی‌گردد که به موجب آن ایران و آژانس برای حل مسائل باقیمانده روی بیانیه مشترک به توافق رسیدند و قرار شد کشورمان در بازه زمانی مشخصی حداکثر تا دو ماه آینده توضیحات خود درباره پرسش‌های آژانس را ارائه دهد. این پرسش‌ها از جمله شامل موضوعات مربوط به سه مکانی است که پیشتر آژانس ادعاهایی را پیرامون آنها مطرح کرده بود. بر همین اساس، آژانس نیز دو هفته فرصت دارد تا پس از دریافت این اطلاعات، آنها را مرور کرده و سؤالات خود را مطرح‌ کند. ظرف یک هفته پس از ارائه اطلاعات به سازمان انرژی اتمی ایران توسط آژانس در خصوص هر سؤال دیگر در مورد این اطلاعات، آژانس و سازمان برای بررسی سؤالات در تهران تشکیل جلسه خواهند داد. برای هر مکان جلسات جداگانه‌ای برگزار خواهد شد. به این ترتیب مطابق با آنچه تهران خواسته است با پایان یافتن این پرسش و پاسخ و پرونده ادعایی آژانس، می‌توان گفت که مذاکرات وین نیز در صورت رسیدن به یک توافق قابل اتکا به ایستگاه پایانی خود خواهد رسید.