افشای عملیات‌های نیابتی محرمانه امریکا

زهره صفاری/  براساس اسناد انحصاری و مصاحبه‌های بیش از ده‌ها مقام دولتی سابق و فعلی امریکا، تیم‌های کوچک عملیات ویژه ایالات متحده درگیر برنامه‌های نیمه محرمانه‌ای در مناطقی بسیار دورتر از حوزه‌های عملیاتی سابق‌شان در قالب جنگ‌های نیابتی هستند.
به گزارش «اینترسپت»، گرچه پیش‌تر نیز در مقالات این مجله و دیگر رسانه‌های امریکایی، گزارش‌هایی درباره اقدام پنتاگون برای بهره‌گیری از برنامه عملیاتی موسوم به «ای127»در چندین کشور آفریقایی منتشر شده بود اما سازمان دسترسی آزاد به اطلاعات امریکا به تازگی مدارکی را به دست آورده که در آنها، مقامات ارشد واشنگتن، دست‌کم اجرای 14 برنامه عملیاتی «ای127» در مناطقی از خاورمیانه و آسیاپاسفیک را در سال 2020 و در بازه 2017 تا 2020 نیز دست‌کم 23 عملیات مشابه را در سراسر جهان تأیید کرده‌اند.این در حالی است که «جوزف ووتل»، ژنرال بازنشسته امریکایی که سابقه خدمت در ستاد فرماندهی عملیات ویژه و ستاد مرکزی امریکا را دارد، از بهره‌گیری از این برنامه در قالب مبارزه با تروریسم در مصر، لبنان، سوریه و یمن پرده برداشته و شماری دیگر از افسران ارشد دفاعی ایالات متحده نیز تأییدی بر اجرای این برنامه در عراق، تونس و... داشته‌اند. با وجود این اسناد و مصاحبه‌ها همچنان ابعاد این عملیات شامل اینکه فرماندهی این عملیات‌ها، مکان و شرکای امریکا چگونه طبقه‌بندی می‌شوند نه تنها برای عموم که برای اعضای کنگره و مقامات ارشد وزارت خارجه نیز نامعلوم است.ارتش امریکا در برنامه «ای127»، آموزش به نیروهای خارجی و جمع‌آوری اطلاعات را انجام می‌دهد اما برخلاف عرف برنامه‌های خارجی همکاری نظامی ایالات متحده، در این برنامه شرکای خارجی واشنگتن در راستای اهداف امریکا وارد مأموریت‌های تحت هدایت این کشور می‌شوند. موضوعی که افسر ارشد سابق وزارت دفاع امریکا به اینترسپت گفت: «اگر برخی‌ها این برنامه را عملیاتی نیابتی بدانند به سختی بتوان آن را انکار کرد.» برخی ژنرال‌های بازنشسته امریکایی که اطلاعات محرمانه‌ای از این برنامه عملیاتی دارند، نیز معتقدند «ای127» برای تقابل با گروه‌های تکفیری، ریسک خطر را برای ارتش امریکا کم می‌کند اما هزینه آن بسیار فراتر از بودجه تعیین شده است.بیش از یک سال، کاخ سفید حاضر به پاسخگویی درباره عملیات‌های ارتش امریکا در خارج از منطقه جنگی ترسیم شده برای واشنگتن و همچنین استفاده از برنامه عملیاتی «ای127» نبود. منتقدان به برنامه «ای127» اما هشدار دادند که با توجه به تشدید تهدیدات غیرقابل پیش‌بینی نظامی و هزینه‌های بالقوه درگیری‌ها در سراسر جهان و از آنجا که اطلاعات این عملیات‌ها از دسترس بسیاری از اعضای کنگره پنهان است، ممکن است میزان بهره‌گیری غیرقانونی از نیروها بشدت افزایش یابد. اهمیت این برنامه از آنجا بود که امکان عملیات در مناطق دور از دسترس را برای ارتش امریکا ممکن می‌کرد. «ووتل»، ژنرال سابق ارتش امریکا معتقد است به طور مثال، امریکا این عملیات را در قالب نام کدگذاری شده «شکارچی شیر» در لبنان اجرا کرده و پیش‌تر نیز در سوریه و یمن با نام «شکارچی یوکان» یا عملیات مصر برای مقابله با داعش در شبه جزیره سینا انجام شده است.
اما براساس مشاهدات این برنامه بدون چشم انداز، اطلاعات «ای127»علاوه‌ بر کنگره و وزارت خارجه، به ندرت در اختیار مقامات ارشد واشنگتن نیز قرار می‌گیرد؛موضوعی که «استفن سملر»، رئیس مؤسسه اصلاحات سیاست امنیتی درباره آن می‌گوید: «این داستان همه برنامه‌های تحت هدایت وزارت دفاع است، اما مشکل روند عادی‌سازی شده آن است.»