اصلاحات نمایشی!

احمد فاضل‌زاده
دکترای روابط بین‌الملل

کمپانی ادلمن یکی از بزرگترین شرکت‌های جهان در زمینه روابط عمومی است که به عربستان سعودی توصیه کرده تا با به‌کارگیری ترکیبی از افراد مشهور، جشنواره‌های موسیقی و کمدی سنترال، وجهه رسانه‌ای و بین‌المللی خود را ترمیم سازد. عربستان سعودی در عرصه بین‌الملل دارای وجهه خوشایندی نیست؛ نظام حکمرانی طایفه‌ای و غیردموکراتیک بودن روندهای حاکم بر این کشور که در سال‌های اخیر با اقدامات ضد حقوق بشری  همراه بوده، همگی از جمله علل این ناخوشایندی هستند که مقامات این کشور برای بهبود آن، رو به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های روابط عمومی آورده‌اند. آن گونه که گفته می‌‌شود، این شرکت پیشنهادهایی از قبیل حضور پادشاه این کشور در برنامه «دیلی شو»، حضور نخبگان‌ هالیوود در عربستان به جای ماندن در بورلی هیلز و اجرای نمایشی شبیه به گلدن گلوب و برگزاری جشنواره‌های موسیقی و هنر شبیه آنچه در جشنواره کواچلا در صحرای کلرادو می‌‌گذرد، ارائه داده است. تروِر نوآ، طنزپرداز سیاسی، نویسنده، تهیه‌کننده، دی جی، مجری تلویزیونی، هنرپیشه، منتقد رسانه‌ای و کمدین اهل آفریقای جنوبی است که حتی به او پیشنهاد شده در جده برنامه‌هایی اجرا کند. تمام این پیشنهادها تنها بخشی از برنامه‌هایی بود که ادلمن برای ترمیم چهره رسانه‌ای پادشاهی سعودی درنظر گرفته تا از این طریق این کشور را یک مقصد گردشگری و فرهنگی جدید و مدرن در افکار عمومی نشان دهد.
یکی از این برنامه‌ها یک پیشنهاد 109 صفحه‌ای را شامل می‌‌شد که در ژوئن امسال به ثبت رسیده و در حقیقت ناظر به اجرای یک کمپین پنج‌ساله است. این ۱۰۹ صفحه گزارش محرمانه در حقیقت از کارزار تبلیغاتی عظیم عربستان سعودی برای ساختن تصویری دروغین و جعلی از خودش به عنوان «کشوری مدرن، پیشرو، توریستی و جذاب» پرده برمی‌دارد. آنها یکی از گران‌ترین بنگاه‌های تبلیغاتی دی سی را استخدام کرده‌اند. محتوای این برنامه به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که سعودی‌ها با افراد مشهور رسانه‌ای همکاری ‌کنند و محصولات تصویری شامل فیلم‌های متعدد از سراسر کشور تهیه شود. همچنین پیشنهاد شده که افراد مشهور بین‌المللی مانند پریانکا چوپرا و دی‌جی دیوید گتا در هیأت مدیره کمپین حضور داشته باشند. این پیشنهاد که به زبان عربی ارائه شده و وب سایت پولیتیکو گزارشی درباره آن کار کرده، نشان می‌دهد که سعودی‌ها تا چه اندازه به دنبال آن بوده‌اند تا صفت «منفور» را که بایدن و دیگران پس از کشتار سال 2018 و قتل جمال خاشقجی به آنها داده‌اند، از خود بزدایند.
ست بایندر گفته است که بن سلمان سعی کرد آبروی از دست رفته خود را با آوردن افراد مشهور برای برگزاری کنسرت و خرید باشگاه‌های فوتبال بازگرداند و از این طریق شهرت و وجهه خود را بازسازی کند؛ مدیر حمایت از پروژه دموکراسی خاورمیانه افزوده است که سفر بایدن نوعی بازسازی کامل نهایی چهره رسانه‌ای عربستان است.
گفته می‌‌شود که معامله کمپانی ادلمن با عربستان سعودی دربردارنده مبلغ 787,000 دلار به طور سالانه بوده است؛ موضوعی که سخنگوی ادلمن در مصاحبه‌های رسمی درباره آن توضیحی نمی‌دهد و از ذکر جزئیات بیشتر نیز خودداری می‌‌کند؛ او گفته است: «به دلیل قراردادهای محرمانه با همه مشتریان‌مان نمی‌توانیم فراتر از اطلاعاتی که در دسترس عموم است اظهار نظر کنیم.»
گفتنی است کمپانی ادلمن، سابقه کار در عربستان سعودی را از گذشته داشته که از جمله می‌‌توان به کمپینی برای تبلیغ شرکت لینکدین به عنوان «سکویی که صدای زنان حرفه ای سعودی را تقویت می‌‌کند» در سال 2020 اشاره کرد. این شرکت همچنین سهام برخی شرکت‌های صنعتی سعودی را دارد و برای پروژه «شهر هوشمند» عربستان نیز فعالیت‌هایی را انجام داده است.
قراردادی که ادلمن با دولت سعودی امضا کرده، بر تغییر نگرش شرکت‌های امریکایی نسبت به این کشور خاورمیانه تأکید دارد. در واشنگتن، برخی از کسانی که زمانی از همکاری با حکومت پادشاهی خودداری می‌‌کردند، به طور پیوسته مخالفت خود را کنار گذاشته‌اند و به دنبال کسب سود از این طریق هستند. گزارش مورد اشاره، نشان می‌‌دهد چطور عربستان به ده‌ها « اینفلوئنسر» و بازیگر و ورزشکار پول داده، یا قصد داشته بپردازد تا به نفع رنگ و لعاب زدن به واقعیت‌های ناخوشایند و غیردموکراتیک این کشور از امریکا تا فرانسه و از بریتانیا تا خاورمیانه، تبلیغ کنند. بر اساس آنچه پولیتیکو بیان کرده، بدون این کارزار عظیم و این تبلیغات دروغین، شاید جو بایدن به هیچ وجه جرأت نمی‌کرد به این زودی به عربستان سفر و با قاتلان خاشقچی دیدار کند.