زهرا صالحی‌نیا
نویسنده
سازمان ملل متحد خشونت علیه زنان را این‌گونه تعریف می‌کند: «هرگونه عمل خشونت‌آمیز نسبت به زنان را که منجر به آسیب یا رنج جسمی، جنسی یا روانی شود یا احتمال وقوع آسیب داشته باشد، خشونت علیه زنان می‌گویند، همچنین تهدید، اجبار یا محرومیت زنان و نقض آزادی آنها چه در زندگی عمومی و چه در زندگی خصوصی نیز از مصادیق خشونت علیه زنان است.»


خشونت علیه زنان در رسانه و فضای مجازی

این خشونت می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد؛ آزار و اذیت سایبری، تهدید به تجاوز جنسی یا قتل. افرادی که خشونت انجام می‌دهند می‌توانند شریک یا شریک سابق، همکار، همکلاسی‌ یا همان طور که اغلب اتفاق می‌افتد، افراد ناشناس باشند. برخی از زنان، مانند مدافعان حقوق زنان، روزنامه‌نگاران، وبلاگ‌نویسان و شخصیت‌های معروف و سیاستمداران، بویژه در معرض خطر هستند.
اساساً علت اصلی خشونت علیه زنان و دختران نابرابری جنسیتی (تبعیض، کلیشه‌های جنسیتی، جنسیت‌گرایی) است. علاوه بر این، زنانی که نسبت به جامعه از برجستگی جسمی یا روحی یا مهارتی برخوردارند، بیشتر هدف این گونه خشونت‌ها قرار می‌گیرند.
این مدل از خشونت تأثیر مخربی که دختران و زنان علت اصلی این مدل خشونت را جنسیت خود می‌دانند و در بسیاری از موارد خود و جنسیت خود را به عنوان عامل این مشکلات می‌پذیرند و همین باعث می‌شود که از خود و جنسیت خود دور شده یا بیزار شوند، خشونت و سوء‌استفاده آنلاین ممکن است حق زنان را برای بیان یکسان، آزادانه و بدون ترس محدود کند و در نتیجه زنان اغلب ساکت می‌مانند شاید در امان باشند. در بسیاری از موارد تأثیر بر قربانیانی که آزار و اذیت آنلاین را تجربه کرده‌اند، مانند کاهش عزت نفس یا از دست دادن اعتماد به نفس در نتیجه استرس، اضطراب یا حملات هراس پس از تجربه آزار و اذیت آنلاین است.
خشونت سایبری زنان را به طور نامتناسبی تحت تأثیر قرار می‌دهد و نه تنها باعث آسیب و رنج روانی آنها می‌شود، بلکه آنها را از مشارکت دیجیتالی در زندگی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باز می‌دارد. خشونت سایبری مانع تحقق کامل برابری جنسیتی و نقض حقوق زنان 
می‌شود.
در نظر داشته باشید:
 خشونت علیه زنان بویژه خشونت از سوی شریک جنسی یک مشکل جدی در بهداشت روانی است و در دسته نقض حقوق زنان قرار می‌گیرد.
 در سراسر جهان از هر سه زن، یک زن در طول زندگی خود مورد خشونت فیزیکی یا جنسی قرار گرفته ‌است.
  تقریباً یک سوم از زنان در بازه سنی 15 تا 49 سالی‌ که در یک رابطه‌ بودند، تحت خشونت فیزیکی یا جنسی قرار گرفته‌اند.
 خشونت می‌تواند بر سلامت جسمی، روانی، جنسی و حتی قدرت تولید مثل زنان تأثیر منفی بگذارد.


خشونت
اعمال خشونت‌آمیز بین افرادی که رابطه صمیمی دارند یا داشته‌اند، رخ می‌دهد. یک الگوی رفتاری تکراری با هدف کنترل شریک زندگی از طریق ترس، به عنوان مثال با استفاده از رفتار خشونت‌آمیز و تهدیدآمیز. در بیشتر موارد، رفتار خشونت‌آمیز روشی برای اعمال قدرت و کنترل بر زنان و همچنین فرزندان است، رفتار تهدیدآمیز یا خشونت‌آمیز می‌تواند شامل آزار جسمی، جنسی، عاطفی، روانی و مالی باشد.


خشونت فیزیکی
خشونت فیزیکی می‌تواند شامل سیلی زدن، هل دادن، ضربه زدن، مشت زدن، لگد زدن، چرخاندن دست‌ها، خفگی و سوزاندن یا ضربه چاقو باشد.


خشونت جنسی
هرگونه عمل جنسی بدون رضایت یا تلاش برای انجام عمل جنسی، یا سایر اعمالی است که به اجبار، توسط فردی بدون رضایت شخص مقابل انجام می‌گیرد. این تعریف شامل تجاوز جنسی به عنوان اجبار فیزیکی نیز تعریف می‌شود. تجاوز جنسی یا خشونت جنسی می‌تواند شامل تجاوز جنسی، تجاوز جنسی با ابزار، اجبار به تماشا یا شرکت در هرزه‌نگاری، تن‌فروشی اجباری و وادار شدن به رابطه جنسی با دوستان مجرم باشد.


خشونت روانی
آزار روانی و عاطفی می‌تواند شامل طیفی از رفتارهای کنترل‌گرانه مانند کنترل امور مالی، دور کردن از خانواده و دوستان، تحقیر مداوم، تهدید به واسطه کودکان یا تهدید به جراحت یا مرگ باشد.

بخش مالی
سوء‌استفاده مالی یا اقتصادی شامل کنترل پول یا سایر دارایی‌های زنان است به طوری که دسترسی به آن نداشته باشند یا استقلال مدیریت آن را نداشته باشند، همچنین می‌تواند شامل سرقت پول نقد، اجازه ندادن به قربانی برای شرکت در تصمیمات مالی یا جلوگیری از داشتن شغل تعریف شود.


دلایل
​​​​​​​برخی تصورات کلیشه‌ای یا نادرست در دایره دلایل خشونت علیه زنان وجود دارد، از جمله:
 مردان نمی‌توانند خشم یا میل جنسی خود را کنترل کنند.
 الکل باعث خشونت مردان می‌شود.
 زنان اگر بخواهند، می‌توانند شرکای خود را ترک کنند.

فائزه صدیقی
نویسنده
Fa.sedighi@gmail.com

چند وقت پیش ویدیویی در دنیای مجازی فراگیر شد که در آن دو زن در حال انجام مکالمه تصویری و صحبت از دستور پخت غذا بودند، تا اینجای داستان همه چیز داشت خیلی معمولی و شبیه بقیه ویدیوهای عادی پیش می‌رفت، اما یک دفعه یکی از آنها وسط صحبت کردن، با دستش علامتی را جلوی دوربین نشان داد که باعث شد زن دوم بی‌اراده، خنده روی لب‌هاش خشک شود و سکوتی ناگهانی و کوتاه کند. بعد با سختی سعی کرد به مکالمه قبلیشان به صورت عادی ادامه بدهد تا توجه همسر زن اول که در پس زمینه تصویر دیده می‌شد به این شرایط جلب نشود.
اما ماجرای این اتفاق چه بود؟
داستان این بود که زن اول با دست‌هایش علامتی را نشان داد که در دنیای امروز نشانه این است که آن شخص تحت خشونت خانگی قرار دارد و با نشان دادن این علامت ضمن اعلام این موضوع از زن دوم درخواست کمک کرد.
برای پرداختن به نکته‌ای که در این داستان برای من جالب بود و دوست دارم در موردش با هم صحبت کنیم باید کمی دکمه عقب رفتن ماجرا را بزنیم و به روزها و حتی ماه‌ها و سال‌های قبل از این ماجرا نگاهی بیندازیم. به زمانی که آن زن تحت خشونت خانگی قرار می‌گرفت و آزار می‌دید و سختی این شرایط را تحمل می‌کرد. آن زمان شاید برای بیان این مطلب که دارد آزار می‌بیند و تحت فشار قرار داشته، ترسیده. ترسیده که با گفتن آن چه فشاری را به خودش وارد می‌کند. ترسیده که ممکن است نه تنها مشکلش حل نشود که چه بسا همسرش شدیدتر و بدتر از قبل او را تحت فشار قرار بدهد، آزار ببیند و همه چیز بدتر بشود. حتی ممکن است این زن فرزندانی داشته باشد و فکر کردن به آینده موهوم این رابطه بعد از افشای خشونت خانگی همسرش و سرنوشت بچه‌ها هر بار او را از گفتن حقیقت منصرف می‌کرده.
اما یک روز و یک جایی از زندگی‌اش، شاید بعد از یک دعوای سخت دیگر و یا حتی وسط عادی‌ترین لحظاتی که داشته آشپزی‌اش را می‌کرده یا به گلدان‌های خانه‌ش آب می‌داده یا موهای بچه‌اش را شانه می‌کرده، تصمیم گرفته که این خشونت را افشا و طلب کمک کند. برای خودش و زندگی‌اش و در واقع رهایی از وضع نامطلوبی که تحمل می‌کرده تصمیم مهمی گرفته و این تصمیم چیزی نیست جز یک گام بزرگ در توسعه فردی‌ا‌ش.
همان‌طور که می‌دانیم توسعه فردی (Personal Development) یک‌سری از فعالیت‌ها و مهارت‌هایی‌ است که یادگیری آنها به ما کمک می‌کند تا در روابط شخصی، اجتماعی، کاری و تحصیلی خودمان بهتر عمل کنیم. به زبان ساده توسعه فردی به هر فعالیتی که برای بهبود خودمان انجام می‌دهیم اشاره دارد. با این تعریفی که کردیم، تصمیم این زن برای بیان حقیقت و تلاشش برای کسب شجاعت لازم در اجرای این تصمیم که منجر به بهبود حال خودش و شرایطش می‌شود، چیزی نیست جز یک گام بزرگ در توسعه فردی که آن زن ذره ذره برای بدست آوردنش تلاش کرده. هر چند خیلی وقت‌ها ممکن است در آن تصمیم متزلزل شده باشد و حتی قدمی به عقب برداشته باشد اما باز هم عزمش را جزم کرده و به امید بهتر شدن شرایط و زندگی، روی خودش کار کرده و آنقدر توی این رشد پیش رفته که بالاخره توانسته به تردیدهاش غلبه کند و تصمیمش را برای بیان شرایطش به عمل برساند و در واقعی‌ترین حالت به این نتیجه رسیده که حداقل یک پایان تلخ بهتر از یک تلخی بی‌پایان است.
البته باید بدانیم که متأسفانه خشونت خانگی تنها یکی از موارد خشونت علیه زنان است و این رشته سر درازی دارد که می‌شود به انواع آزارهای روحی یا جسمی که در محیط‌های مختلف و توسط عوامل گوناگون و افراد آشنا یا غریبه به زنان وارد می‌شود اشاره کرد. مواردی از جمله انواع خشونت‌های اقتصادی، روانی، احساسی، جسمی، جنسی و... که برای رفعشان آرزو می‌کنیم با آموزش‌های درست و حمایت‌های کافی فیزیکی و معنوی، کمک بشود تا آنها در مسیر رفع این ناملایمات تلاش کنند و یاد بگیرند در برابر انواع خشونت‌ آشکار و پنهان آگاه باشند و خشونت را تحمل نکنند تا زندگی آرامش‌بخش‌تری را تجربه کنند.
نکته‌ای که لازم است تأکید کنم این است که، خشونت‌ها می‌تواند در محیط‌های دیگری غیر از خانه و برای هر کسی بوجود بیاید، مثل وقت‌هایی که زن یا مرد، پیر یا جوان و کلاً هر کسی در محل تحصیل، کار و یا در هر محیط اجتماعی که قرار دارد تحت آزارهای کلامی، روحی و یا حتی جسمی قرار می‌گیرد. اینجاست که آن شخص با توجه به شرایط زندگیش باید بهترین تصمیم را برای بهتر شدن حالش بگیرد و در مسیر توسعه فردی خودش تلاش کند تا بتواند به این خشونت‌ها غلبه کند و در زندگی به آرامش برسد. 
این مورد و بسیاری از موارد دیگر از تجربه زیسته‌های واقعی افراد به ما نشان می‌دهد با وجود تلاش‌های سخت در مسیر توسعه فردی ممکن است مدتی طول بکشد تا نتیجه تلاش خودمان را ببینیم. اما در تمام این مدت ما در حال رشد دادن خودمان هستیم، در حال تبدیل شدن به یک آدم بهتر، پس نباید توی این مسیر ناامید بشویم و دست از تلاش برداریم. سرانجام وقتی بالاخره روزی نتایج تلاش‌های خودمان را می‌بینیم، می‌توانیم رضایت عمیقی را در قلب خودمان احساس کنیم. پس بیاید برای توسعه فردی زندگی خودمان و بهتر شدن حالمان حتی یک گام کوچک در زندگیمان برداریم تا بعدها با حسرت هیچ کاری نکردن، زندگی را نگذرانیم.