معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی در گفتوگو با «ایران»
عدم سرمایهگذاری دولت قبل، صنعت پتروشیمی را عقب انداخت
14 مجوز پتروشیمیهای غیرفعال لغو شد / در ماههای اخیر 70 درصد طرحهای پتروشیمی اتحادیه اروپا تعطیل شد
گروه اقتصادی / معاون وزیرنفت در امور پتروشیمی، صنعت پتروشیمی را بالنده و ارزش آفرین دانست و اعلام کرد که صنعت پتروشیمی یکی از زودبازدهترین صنایع جهان شناخته میشود و با توجه به امتیازات مهم این صنعت در کشور، سرمایهگذاری در این صنعت، موفقیتآمیز است.
مرتضی شاهمیرزایی در گفتوگو با «ایران»، با اشاره به وجود برخی تلاطمات بازار سرمایه در سالهای قبل، در عین حال یادآور شد که سرمایهگذاران در صنعت پتروشیمی، در بلندمدت برنده واقعی خواهند بود.
به گفته وی، ذخایر نفت و گاز ایران در دنیا دارای بالاترین رتبه بوده، بنابراین سرمایهگذاری بلندمدت در صنعت پتروشیمی به دلیل ادامهدار بودن تأمین خوراک آن در سالیان متمادی، برای سرمایهگذاران نتایج خوبی را به دنبال دارد، در حالی که در اتحادیه اروپا به دلیل وارداتی بودن خوراک، در حال حاضر 70 درصد طرحهای پتروشیمی برخی کشورهای اروپایی تعطیل شده است.
شاهمیرزایی اذعان داشت که به دلیل حجم بالای ذخایر خدادادی، ایران تا قرنها توانایی تأمین خوراک پتروشیمیها را دارد و جریان تولید در این صنعت تا قرنها ادامه خواهد داشت.
وی، میزان ظرفیت نصب شده در صنعت پتروشیمی را در حال حاضر 90 میلیون تن برشمرد و توضیح داد که در سال 57 تعداد محصولات پتروشیمی کمتر از انگشتان دست بود اما امروز بالغ بر 550 گرید از انواع محصولات پلیمری شیمیایی در داخل کشور توسط کیمیاگران صنعت پتروشیمی تولید میشود.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران با اشاره به وجود برخی تأخیرها در اجرای برنامههای توسعهای در سالهای گذشته، اذعان داشت: برنامههای پنج ساله توسعهای، گاهی با تأخیرهای یکساله مواجه بوده که از جمله برنامه ششم توسعه تا پایان 1401 تمدید شد.
به گفته وی، به دلیل ضعف در سرمایهگذاری در سالهای گذشته، صنعت پتروشیمی از برنامههای توسعهای عقب افتاد زیرا قرار بود تا در پایان سال 1400 میزان ظرفیت نصب شده به 100 میلیون تن برسد که به دلیل عقبماندگی 5 میلیارد دلاری سرمایهگذاری در این صنعت، این مهم محقق نشد، بنابراین صنعت پتروشیمی از برنامه از پیش تعیین شده عقب ماند.
شاهمیرزایی پیشبینی کرد که در برنامه پنج ساله توسعه بعدی، با توجه به اولویت دولت در زمینه تکمیل زنجیره ارزش، میزان ظرفیت نصب شده صنعت پتروشیمی از 135 میلیون تن در پایان برنامه هفتم توسعه عبور خواهد کرد.
وی با اشاره به وجود برخی مجوزهای اخذ شده غیر فعال در سالهای اخیر، از بازنگری در کلیت این طرحها خبر داد و تصریح کرد که در سالهای اخیر، برخی مجوزهای صادر شده بالفعل شده اما برخی از این مجوزها هم بالفعل نشدند و در حد مجوز و امور مقدماتی ماندند که با غربالگری که در این دولت انجام شد، بخشی از این مجوزها ابطال شدهاند.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران گفت در غربالگری که تاکنون صورت گرفته حدود 14 مجوز بازنگری و مجوزهای آنها لغو شد.
احتمال سهمیهبندی گاز CNG با افزایش مصرف خانگی
بیش از ۷۰ درصد گاز مصرفی مربوط به بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده است که این روزها افزایش مصرف داشته و نگرانیهایی را برای جایگاههای سوخت و پتروشیمیها به وجود آورده است.
از اواخر آذر با ورود سامانه بارشی و سرد شدن هوا، مصرف گاز شدت گرفت تا جایی که مصرف گاز در روز شنبه افزایش ۹ درصدی را نسبت به مدت مشابه داشته است. اما موضوع به همین جا ختم نمیشود، زیرا افزایش مصرف گاز دامنگیر سیمانیها هم شده است به طوری که اکنون از سوخت جایگزین استفاده میکنند.
در خصوص افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، محمدرضا جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران گفته بود: با ورود یک جبهه هوای سرد از شمال و شمال غرب کشور که بهسرعت گسترش یافته و حتی به استانهای جنوب غرب، خوزستان، لرستان و… نیز رسیده و ماندگاری بیش از حد آن، مصرف گاز شنبه سوم دی، به ۵۹۰ میلیون مترمکعب رسید.
به گفته جولایی این مقدار مصرف در ابتدای هفته جاری به نسبت ابتدای هفته گذشته، ۹ درصد افزایش را نشان میدهد که با اطلاعات هواشناسی، پیشبینی میشود این روند افزایش مصرف، تا پایان هفته ادامه داشته باشد؛ به این ترتیب پیشبینی میشود مصرف گاز طبیعی تا اواخر هفته جاری به ۶۵۰ میلیون مترمکعب در روز برسد. حالا باید دید در روزهای پایانی هفته از این رقم عدول میکند یا خیر!
افزایش محدودیت گازی برای پتروشیمیها
البته افزایش مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری تبعاتی هم برای صنایع سیمانی و پتروشیمیها داشت به طوری که سوخت یکی قطع و محدودیتهایی برای پتروشیمیها در نظر گرفته شد. اگرچه این محدودیتها در آذر ماه ایجاد شد اما گویا همچنان ادامه دارد، احمد مهدویابهری، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران در خصوص محدودیتهای جدید پتروشیمیها به مهر میگوید: محدودیت ایجاد شده منجر به کاهش ۳۰ درصدی تولید پتروشیمیهای گازی شده است.
وی ادامـــــه داد: تمـــــــامــــی پتروشیمیهای گازی کاهش تولید داشتهاند از خراسان گرفته تا یاسوج تمامی پتروشیمیهای متانولی و اورهای ظرفیت تولیدشان به ۷۰ درصد رسیده است.
مهدویابهری اضافــــــــه کرد: امیدواریم در سالجاری از این مسأله متضرر نشویم زیرا بر اقتصاد کشور تأثیرگذار است، چرا که با کاهش صادرات، ارزآوری به کشور نیز کاهش پیدا میکند.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران در پاسخ به این سؤال که امسال نسبت به سال گذشته چه وضعیتی دارد، اضافه کرد: سال گذشته ۶۸۰ میلیون دلار عدمالنفع برای پتروشیمیها وجود داشت و هیچ پیشبینی از این مسأله وجود ندارد و ممکن است ضرر سالجاری نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کند، زیرا تولید هم افزایش چندانی نداشته است.
احتمال سهمیهبندی گاز CNG با افزایش مصرف خانگی
مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران گفت: با توجه به محدودیتهای اعمالشده در صنایع و نیروگاهها برای مصرف گاز و اینکه تنها منبع تأمین افزایش مصرف گاز در بخشهای خانگی و تجاری، اعمال محدودیت در بخش نیروگاهی و صنایع است، از همه هموطنان میخواهیم با رعایت الگوی مصرف بهینه، ما را در گازرسانی به دیگر بخشها یاری کنند. اما اینطور که به نظر میرسد وخامت اوضاع به قدری است که گمانهزنیهایی برای قطعی گاز CNG وجود دارد.
در این راستا اردشیر دادرس، رئیس انجمن صنفی سی ان جی در این زمینه به مهر گفت: خوشبختانه تا کنون کاهش یا قطعی گاز برای جایگاههای سوخت وجود نداشته است.
وی ادامه داد: البته باید در نظر داشت این مسأله به ما ابلاغ شده است که در صورت کمبود گاز پس از صنایع، پتروشیمی و سیمانیها در صورت کسری گاز، گاز سی ان جیها هم سهمیهبندی شود.
دادرس در پاسخ به این سؤال که سهمیهبندی به چه شکل انجام میشود، گفت: با توجه به اینکه هنوز اعمال محدودیت نشده است اطلاعات دقیقی از این مسأله در دست نیست و به نظر میرسد با توجه به عرضه و تقاضا سهمیهبندی اعمال شود.
۸۴۱ مورد قطعی گاز در ارگانهای دولتی
اگــرچــه مســـئولان از مــــردم خواستهاند تا با استفاده از وسایل گرمایشــــی در صــــرفهجویــــــی گاز همراهیشان کنند چرا که کاهش ۱۰ درصدی در بخش خانگی و تجاری معادل ۶۰ میلیون مترمکعب، یعنی معادل دو فاز پارس جنوبی است و در صورت بهینهسازی میتوان از آن در نیروگاهها و صنایع بهره برد. اما حالا مسلم رحمانی، مدیر هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران هم در این راستا گفته بود: با آغاز روزهای سرد سال همه کارکنان تأسیسات شرکت ملی گاز، وزارت نفت، تأسیسات بالادستی تولید، پالایش، انتقال و توزیع با همه توان اقدامهای لازم بهمنظور توزیع مناسب گاز بویژه برای مشترکان بخش خانگی و تجاری را انجام میدهند. خوشبختانه شبکه گاز در کشور پایدار است و هیچ قطعی گازی نداشتیم.
رحمانی گفت: تولید و عرضه سوخت از مهمترین موضوعاتی است که وزارت نفت مدنظر دارد، اما مسأله مدیریت مصرف انرژی باید از سوی دستگاههای مختلفی پیگیری شود، با این حال وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران هم اقدامهای بسیار خوبی در این باره انجام دادهاند. با همکاری دولت مصوبهای در بحث کاهش ۱۰ درصدی مصارف بخش دولتی و پایش مصرف گاز ادارهها و دستگاههای دولتی داشتیم. همکاران ما تاکنون بیش از ۷۲ هزار مورد بازرسی در سطح کشور و ارگانهای دولتی از ابتدای آذرماه انجام دادند که به ۸۴۱ مورد قطع گاز رسیده است.
مدیر هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران معتقد است در کشور ما کمبود گاز وجود ندارد بلکه مشکل تراز نبودن بین مصرف و تولید است.
حالا باید دید با شرایط پیش رو و کاهش دمای هوا همچنان باید منتظر کاهش تخصیص گاز به پتروشیمیها بود و چه وضعیتی در انتظار جایگاههای سوخت خواهد بود زیرا در صورت افزایش مصرف بخش خانگی برای جلوگیری از قطع گاز در این بخش این احتمال وجود دارد که جایگاههای سوخت سیانجی برای مدت زمانی بهصورت سهمیهبندی گاز دریافت کنند، باید منتظر ماند و دید شرکت ملی گاز چه تدبیری برای مسائل موجود در نظر میگیرد.
بارش باران هم مشکل آب تهران را حل نکرد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران گفت: علیرغم اینکه در روزهای اخیر شاهد بارش باران و برف در تهران بودیم اما باتوجه به اینکه عمده بارشها در بالادست سدها به شکل برف بوده، مشکل آب تهران حل نشده و لازم است که مشترکان همچنان به موضوع مدیریت مصرف حساس باشند.
محمدرضا بختیاری، با بیان اینــکه ذخایــر ســـدهای تهــران وضعیت مناسبی ندارند، اظهار کرد: بارندگیهایی که اتفاق افتاد خوب است، اما نکتهای که در مورد بارندگیها وجود دارد این است که این بارشها عمدتاً در سرشاخه و بالادست سدها به شکل برف بوده و تبدیل به روانآب نمیشود که بتواند مشکل را در کوتاه مدت حل کند.
وی تأکید کرد: بیشک این بارشها نعمت هستند و برای فصول گرم سال ذخیره خواهد شد اما نکتهای که وجود دارد، باتوجه به اینکه در پاییز بارندگی نداشتیم و روانآب ایجاد نشد، بارشهای اخیر خیلی به مخازن سدها کمک نخواهد کرد و آوردی برای رودخانهها ندارد.
تا شب عید دچار مشکل هستیم
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران افزود: باتوجه به این شرایط در کوتاه مدت یعنی تا شب عید دچار مشکل هستیم و باید هموطنان تهرانی به موضوع مدیریت مصرف توجه ویژهای داشته باشند چراکه در غیر این صورت دچار مشکل خواهیم شد.
بختیاری با اشاره به نیاز آبی تهران، گفت: شهر تهران روزانه بین ۲۹۰۰ تا ۳ میلیون مترمکعب مصرف آب شرب دارد که بخشی از آن از منابع آب سطحی و بخشی از منابع آب زیرزمینی تأمین میشود، ذخایر سدهای تهران کاملاً در حالت بحرانی قرار گرفته و ذخایر نامناسبی دارند، اگرچه حجم مخزن سدهای تهران ۲۷۴ میلیون است اما کل این آب قابل برداشت نیست.
از تابستان تاکنون در نقطه تنش آبی هستیم
وی با بیان اینکه بخشی از این منابع حجم مرده سد است و نمیتوان روی آن حساب کرد، ادامه داد: به همین دلیل وضعیت تهران مناسب نیست و این بارندگیهایی که اتفاق افتاده نباید این تصور را ایجاد کند که مشکل آب تهران حل شده است و دیگر هیچ مشکلی برای تأمین آب پایتخت وجود ندارد، از تابستان تا کنون در نقطه تنش آبی هستیم.
نسبت به سالهای نرمال حدود ۴۵۰ میلیون مترمکعب کسری مخازن داریم
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران با توجه به اینکه اکنون شاهد ورودی به سدها هستیم و نمیتوان میزان دقیق آن را مشخص کرد، لذا میتوان در مورد کسری نیز اظهار نظر قطعی کنیم اما به دلیل برودت هوای بالادست سدهای پنجگانه تهران میزان ورودی مناسب نیست، مخازن سدهای تهران در سالهای نرمال در این برهه زمانی حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب داشت، یعنی نسبت به سالهای نرمال حدود ۴۵۰ میلیون مترمکعب کسری مخازن داریم.
بختیاری با بیان اینکه این عدد گویای شرایط نامناسب منابع آبی تهران است، گفت: مخازن سدهای تهران نسبت به سالهای نرمال یک سوم آن چیزی است که باید باشد.
وی اظهار کرد: خواهش من از همه شهروندان این است که مانند گذشته رعایت کنند، همانطور که اکنون در بحث گاز بشدت در چالش هستیم و مردم رعایت میکنند، در بحث آب هم باید این مدیریت وجود داشته باشد، این تصور نباید وجود داشته باشد که با کاهش دمای هوا و وجود بارشها مشکل کم آبی برطرف شده و دیگر نیازی به مدیریت مصرف نیست.
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران برای تأمین آب بشدت تحت فشار هستیم، اگرچه علیرغم سختیهایی که داشتیم حتی یک ساعت هم در تأمین آب تهران دچار مشکل نشدیم و از این به بعد نیز تلاش میکنیم که همینگونه باشد اما واقعیت این است که مردم به هیچ عنوان نباید تصور این موضوع را که مشکل آب حل شده است داشته باشند.
۱۰ میلیون مترمکعب به تولید گاز کشور اضافه شد
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب از اضافه شدن تولید روزانه ۱۰ میلیون مترمکعب گاز خبر داد.
«علیرضا دانشی» اظهار کرد: با پیگیری و تأکید مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و تلاشهای شبانهروزی کارکنان شرکت نفت و گاز آغاجاری و کمکهای مجموعه مدیریت تعمیرات ستاد مناطق نفتخیز جنوب در ۴۵ روز گذشته، تعمیرات اساسی انجیال ۱۰۰۰ به پایان رسید و گاز وارد شبکه سراسری شد.
وی با اشاره به اینکه این اقدام جهادی در کمترین زمان ممکن و در چهار جبهه انجام شد، ادامه داد: اورهال انجیال ۱۰۰۰ در ابتدا در دستور کار قرار گرفت و در مسیر آن تعویض خطوط لوله و بازسازی ایستگاه مجتمع تفکیک نیز با موفقیت به پایان رسید.
دانشی افزود: در چند سال گذشته به تعمیرات اساسی مجتمع و ایمنسازی این خطوط توجه نشده بود که با اجرای این طرحها شاهد پایداری تولید و انتقال گاز با هدف تأمین بخشی از سوخت زمستان کشور خواهیم بود.
عدمالنفع 8 میلیارد دلاری از سوزاندن سوخت مایع در نیروگاهها
طبق آمار بورس انرژی، قیمت هر لیتر گازوئیل و مازوت صادراتی ایران معادل 0.78 و 0.47 سنت است که در صورت سوزاندن آن در نیروگاهها در مجموع منجر به عدمالنفع 8 میلیارد دلاری کشور خواهد شد.
طبق اظهارات وزیر نفت در پیک سرما در ایران، تراز گاز کشور به میزان 200 میلیون متر مکعب در روز منفی خواهد شد که بدین معناست که مصرف به میزان 200 میلیون متر مکعب از تولید پیشی خواهد گرفت.
طبق برنامهریزی وزارت نفت و وزارت نیرو، عمده این تراز منفی گاز از طریق محدودیت گازرسانی به نیروگاهها و جبران آن با سوخت مایع (گازوئیل و مازوت) جبران خواهد شد تا حداقل آسیب به صنایع تولیدی کشور وارد شود.
طبق گزارش شرکت ملی گاز در سال گذشته، حدود 50 درصد از سوخت موردنیاز نیروگاهها در 4 ماه سرد سال با گازوئیل و مازوت مطابق جدول 1 تأمین خواهد شد.
در مجموع طبق برآورد وزارت نفت، در 4 ماه سرد سال، درمجموع 7.23 میلیارد لیتر گازوئیل و 4.83 میلیارد لیتر در نیروگاهها سوزانده خواهد شد تا با جبران کمبود سوخت گاز طبیعی در کشور، جریان تولید برق در فصل زمستان دچار اختلال نشود.
طبق آمار بورس انرژی، قیمت هر لیتر گازوئیل و مازوت صادراتی ایران معادل 0.78 و 0.47 سنت است که در صورت سوزاندن آن در نیروگاهها در مجموع منجر به عدمالنفع 8 میلیارد دلاری کشور خواهد شد.
همانطور که گفته شد، تقریباً همه خسارت حاصل از کمبود گاز در کشور در ماههای سرد سال را نیروگاهها با مصرف سوخت مایع پوشش میدهند و عدمالنفع ناشی از محدودیت از خوراک پتروشیمیها و صنایع سیمان و فولاد هر یک کمتر از یک میلیارد دلار برآورد میشود.
در مجموع به نظر میرسد که با یک محاسبه سرانگشتی عدمالنفع ایران از زمستان امسال حدود 10 میلیارد دلار باشد، رقمی که میتوانست با برنامهریزی دولت در حوزه بهینهسازی مصرف سوخت، به جای هدررفت در نیروگاهها و صنایع، برای کشور ارزآوری به همراه داشته و منجر به کنترل بازار ارز شود.
قیمت نفت به بالاترین رقم 3 هفته گذشته رسید
برنامه جدید کاهش محدودیتهای کرونایی چین، کاهش تولید نفت و گاز امریکا بر اثر سرما و نگرانی از کاهش تولید نفت روسیه، قیمت جهانی نفت را افزایش داد.
بهدنبال جدیدترین اقدامات چین برای کاهش محدودیتهای کرونایی که امید به افزایش تقاضا برای سوخت در این کشور را تقویت کرده است، قیمت نفت به بالاترین رقم سه هفته گذشته رسید.البته کاهش تولید انرژی در امریکا به علت طوفانهای زمستانی نیز از دیگر عوامل افزایش قیمت نفت بوده است.
هر بشکه نفت برنت با 52 سنت افزایش 84.44 دلار فروخته شد و هر بشکه نفت خام امریکا با 48 سنت افزایش 80.04 دلار فروخته شد.هر دو شاخص نفتی بالاترین رقم از 5 دسامبر را در ساعات اولیه معاملات ثبت کردند.
کمیسیون ملی سلامت چین اعلام کرد، پکن از 8 ژانویه، الزام برای قرنطینه مسافران داخلی را برداشته است.نعیم اصلام، تحلیلگر بازار در رابطه با برنامه چین در مورد قوانین قرنطینه گفت: «این برنامه قطعاً چیزی است که تاجران و سرمایهگذاران امید داشتند انجام شود.»
بازارهای امریکا و انگلیس روز دوشنبه برای تعطیلات کریسمس تعطیل بودند.
کازوهیکو سایتو، تحلیلگر ارشد فوجیتومی، در اینباره میگوید: به علت نگرانی در مورد اختلال در عرضه ناشی از وقوع طوفانهای زمستانی در امریکا، قیمت نفت تقویت شده است.
وی افزود: اما پیشبینی شده که آب و هوای امریکا در هفته بعد بهتر شود و این بدان معناست که این افزایش قیمت چندان طول نمیکشد.
تولید حدود 1.5 میلیون بشکه از ظرفیت پالایش روزانه در امتداد سواحل خلیج امریکا از روز جمعه متوقف شده، این در حالی است که تولید نفت و گاز از داکوتای شمالی تا تگزاس به علت یخبندان متوقف شده است.نگرانی در مورد کاهش تولید روسیه نیز از دیگر عوامل افزایش تولید قیمت نفت عنوان شده است. خبرگزاری ریانووستی به نقل از الکساندر نواک، معاون نخستوزیر روسیه نوشت: روسیه ممکن است تولید نفت خود را در اوایل سال 2023 بین 5 تا 7 درصد کاهش دهد زیرا این کشور به محدودیتهای قیمتی واکنش نشان میدهد.
تداوم روند کاهش تبخیر آب در حوضههای آبریز طی دو هفته آینده
بر اساس گزارش مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، بررسی وضعیت تبخیر در حوضههای آبریز کشور نشان از آن دارد که در این هفته و هفته آینده روند تبخیر نسبت به هفته قبل تغییر چندانی نداشته و همچنان کاهشی است. بر اساس اعلام مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، برای هفته اول، وضعیت پتانسیل تبخیر نسبت به متوسط ۵ سال اخیر در سواحل دریای خزر و جنوبغربی کشور به صورت پراکنده کاهشی پیشبینی میشود و نسبت به هفته گذشته در مناطق جنوبغربی و جنوبشرقی به صورت پراکنده همراه با کاهش مورد انتظار است.