گروه سیاسی/ شمارش معکوس اعلام نامزدهای نهایی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان آغاز شده است. بر‌اساس تقویم انتخاباتی اعضای شورای نگهبان برای انجام این مهم تا سه‌شنبه 4 خرداد فرصت دارند. به گزارش ایسنا، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان روز گذشته با این توضیح که دقت زیادی برای بررسی مستندات پرونده‌ داوطلبان ریاست جمهوری لازم است و برخی پرونده‌ها مجدداً به کارشناسان ارجاع داده می‌شود، گفت: «به همین علت ما ناچار شدیم از مهلت ۵ روز دوم هم استفاده کنیم و امیدواریم که ان‌شاءالله تا پایان وقت قانونی بتوانیم اسامی کسانی را که صلاحیت شان احراز شده است به وزارت کشور ارسال کنیم».
سخنگوی شورای نگهبان همچنین به تحرکات انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری در روزهای اخیر واکنش نشان داد و گفت: داوطلبان قبل از اعلام نتایج صلاحیت‌ها، حق تبلیغات ندارند؛ سخنرانی نامزدها و حضور آنها در فضای مجازی با عناوین مختلف، طبق قانون خلاف است. کدخدایی در این‌باره افزود: متأسفانه ما با دو مشکل مواجهیم و آن اینکه برخی از کسانی که ثبت نام کرده‌اند در مناطق مختلف اقدام به سخنرانی می‌کنند که طبق قانون خلاف است و مسأله مهمتر اینکه در فضای مجازی هم با عناوین مختلف حضور دارند و این حضور هم به اعتقاد ما مغایر قوانین است. او در ادامه گفت: ما از همه دستگاه‌ها خواستیم که اگر گزارشی در این باره دارند، برای بررسی به شورای نگهبان ارائه کنند.
پاسخ لاریجانی به توئیت جلیلی
با وجود این اظهارات، کمابیش نام اکثریت کاندیداها به نحوی در محتواهای رسانه‌ای بازتاب دارد، از به مناظره طلبیدن‌ها و مجادله‌های مجازی که میان خود کاندیداها جاری است تا تحلیل‌ها و ارزیابی‌هایی که از سوی فعالان سیاسی ایستاده در بیرون میدان رقابت مطرح می‌شود.
از جمله واکنش توئیتری علی لاریجانی به توئیت سعید جلیلی. به گزارش ایرنا، دبیر سابق شورای عالی امنیت در توئیتی با اشاره به جمله «اقتصاد کشور، پادگان و دادگاه نیست» لاریجانی هنگام ثبت نام نوشته بود که «کشور با نمایش اداره نمی‌شود. درست یا غلط، شما کارنامه کار خودتان را ارائه بدهید. ۱۲ سال رئیس مجلس بودید». این موضع‌گیری اما با این پاسخ رئیس مجلس دهم مواجه شد که: «احتراماً باید عرض کنم مهم‌ترین دستاوردمان این بود که با اجماع ملی اجازه ندادیم اقلیت بی‌منطقی، ایران را با تندروی به لبه پرتگاه ببرند. شما سرنوشت مردم را به شوخی گرفتید که به عنوان یار کمکی آمدید تا ضعف‌های کاندیدای اصلی را بپوشانید؛ البته اگر «مواضع خطرناک» شما را گردن بگیرند».
انتقاد جهانگیری از سیاست تحریف و تخریب در صدا و سیما
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری و نامزد انتخابات ریاست جمهوری در توئیتی از سیاست تحریف و تخریب در رسانه ملی انتقاد کرد و در توئیتی نوشت: «صدا وسیما طبق روال گذشته تحریف و تخریب را ادامه می‌دهد. دفاع از عملکرد دولت را رئیس‌جمهوری و وزرا انجام می‌دهد. من می‌خواهم از عواملی بگویم که مسبب بحران‌های امروز ایران هستند و از برنامه‌هایی که برای مقابله با آنها دارم. به قصد افق‌گشایی آمده‌ام.»
همزمان فاطمه پهلوانی سخنگوی ستاد انتخاباتی جهانگیری با استقبال از پیشنهاد عزت‌الله ضرغامی برای مناظره گفت که بعد از اعلام نتیجه تأیید صلاحیت‌ها ستاد جهانگیری برای انجام چنین مناظره‌ای هماهنگی خواهد کرد. پیشتر جهانگیری در این باره در توئیتی نوشته بود: «آمادگی دارم با همه نامزدها در هر پلتفرمی و هر زمانی درباره مسائل مهم کشور - هم در سیاست خارجی و هم حوزه‌های سیاست داخلی و اقتصاد و فرهنگ و اجتماعی و محیط زیست - گفت‌وگو کنم».
انتقاد رئیس ستاد رئیسی از مواضع رقبا
به گزارش ایسنا، علی نیکزاد نایب رئیس مجلس شورای اسلامی که با حکم ابراهیم رئیسی ریاست ستاد انتخاباتی او را بر‌عهده گرفته است هم در صفحه شخصی توئیترش، نوشت: «شانه خالی کردن نامزدهای محترم از عملکرد گذشته خود در مسئولیت‌هایی که داشته‌اند، انسان را از آینده آنها می‌ترساند. از کجا معلوم این رویه برای مسئولیت‌های بعدی هم ادامه پیدا نکند؟ حواسمان باشد در انتخابات پیش رو یک رئیس جمهور مسئولیت پذیر انتخاب کنیم».
همچنین در ادامه شکل‌گیری ستادهای انتخاباتی رئیسی در استان‌ها روز گذشته رئیس ستاد استان مرکزی این کاندیدای ریاست جمهوری منصوب شد. به گزارش فارس، اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان هم دیروز در بیانیه‌ای رئیسی را بهترین فرد برای برگرداندن کشور به مسیر رشد و تعالی دانست و از او به عنوان گزینه اصلح حمایت کرد.
رئیس قوه قضائیه و کاندیداهایی که به نفع او کناره‌گیری کردند اما با نقد تند یکی از نامزدهای اصولگرای ریاست جمهوری مواجه شدند. به گزارش برنا، فریدون عباسی رئیس سازمان انرژی اتمی در دولت احمدی‌نژاد در این باره گفت: «اگر همه افراد منتظر یکی دیگر در انتخابات هستند اصلاً چرا آمدند خودشان را مطرح کردند؟ این چه وضعیتی است که در مملکت ما وجود دارد که دو رئیس قوه با هم تعارف می‌کنند که کدام یک از آنها به یک قوه دیگر بیاید. اگر مسأله کشور مهم است و آن قوه اهمیت دارد، در یک مدت زمان معقول و دراز مدت مشکلات آن قوه را حل کنند». عباسی در ادامه با تأکید بر اینکه قصد ندارد به نفع رئیسی کناره‌گیری کند، افزود: «هر کسی رفت و داوطلب و انتخاب شد در شغلی که دارد آن هم در حد رئیس قوه آنجا بماند و اجازه دهد افرادی که کار اجرایی بیشتر و کار مدیریتی کرده‌اند و کار علمی کرده‌اند و می‌توان از توان و تخصص آنها استفاده کرد، به میدان بیایند. اگر می‌فرمایید اصولگرایان چنین تصمیمی گرفته‌اند بروند تصمیم‌شان را اجرایی کنند و فرد مورد نظر بیاید و کاری به بقیه نداشته باشند و اجازه دهند که نفسی در این کشور کشیده شود».
انتصاب در ستادهای پزشکیان و منتجب نیا
مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح‌طلب انتخابات ریاست‌ جمهوری دیروز  الیاس حضرتی، دبیرکل حزب اعتماد ملی را به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی خود تعیین کرد. به گزارش اعتمادآنلاین، پزشکیان، علی تاجرنیا (نماینده مجلس ششم) را به عنوان جانشین رئیس ستاد انتخاباتی و کمال‌الدین پیرمؤذن، نماینده پیشین اردبیل را هم به عنوان معاون امور استان‌های ستاد انتخاباتی اش انتخاب کرده است. دیروز رؤسای استانی ستاد رسول منتجب‌نیا نیز منصوب شدند و از لیست اعضای شورای سیاستگذاری انتخاباتی وی در انتخابات ۱۴۰۰ رونمایی شد. سامان سلیمانی مرند، عضو شورای سیاستگذاری ستاد منتجب‌نیا البته تأکید کرد که این ستادها برای آغاز به فعالیت منتظر اعلام نتایج شورای نگهبانند.
در چنین شرایطی که اصلاح‌طلبان ممکن است با تأیید صلاحیت 2 یا سه کاندیدای منسوب به خود در آستانه تکرار شرایط انتخابات ریاست جمهوری سال 84 باشند، قاسم میرزایی‌نیکو، نماینده اصلاح‌طلب مجلس دهم درباره وضعیت اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری 1400 به ایرنا گفته: اگر نامزدهای اصلاح‌طلب تأیید صلاحیت شوند، اصلاح‌طلبان روی نامزد خود به اجماع خواهند رسید. او با اعتقاد به همپوشانی داشتن لاریجانی و جهانگیری در بعضی مسائل، درباره احتمال حمایت اصلاح‌طلبان از لاریجانی، آن را بعید دانست و گفت: علی لاریجانی حداقل تا الان نامزد اصلاح‌طلب نیست. با توجه به اینکه پزشکیان، شریعتمداری، جهانگیری هم هستند و شورای نگهبان این بار بحث ثبت‌نام‌ زنان را هم مطرح کرده است، به اعتقاد من اصلاح‌طلبان خودشان نامزد دارند و روی نامزد خود به اجماع خواهند رسید. این فعال سیاسی مصطفی تاجزاده را در صورت تأیید صلاحیت برهم زننده همه معادلات دانست و افزود: تاج‌زاده تقریباً حرف اکثریت جبهه اصلاح‌طلبان را مطرح می‌کند. ادعاهایی که خیلی کمرنگ از سوی رئیسی درباره وضعیت و مشکلات کنونی کشور عنوان شد و مواردی که جهانگیری و پزشکیان بیان کردند، از سوی تاج‌زاده به‌صورت کامل مطرح شد. در همین احوال منصور حقیقت‌پور، مشاور علی لاریجانی در مجلس دهم درباره  احتمال کناره‌گیری برخی چهره‌ها و انتقال سبد رأی آنها به علی لاریجانی گفت: مشخصاً هیچ یک از کاندیداهای اصولگرا با کناره‌گیری، سبد رأی‌شان به سمت علی لاریجانی نمی‌آید. علاوه بر اینکه حداقل در مورد آقای جلیلی بهتر است ایشان در مناظره‌ها بماند و ادله و دفاعیات خود را درباره بسیاری از مسائل بیان کند.
غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجلس خبرگان رهبری اما این گمانه‌زنی که گفته می‌شود بعد از ثبت‌نام لاریجانی اجماع  شوراهای وحدت و ائتلاف از روی رئیسی برداشته شده است را رد کرد، اما گفت: من احتمال آن را خیلی دور نمی‌دانم که آقای لاریجانی اگر تا آخر در انتخابات بماند، مقداری از آرای آقای رئیسی را جذب کند.
 انتقاد مهمانپرست از فضای دوقطبی
رامین مهمانپرست، دیگر نامزد انتخابات هم دیروز در یک نشست خبری با انتقاد از اینکه انتخابات به سمت دوقطبی رفته و تخریب‌ها و رو کردن پرونده‌ها شروع شده، گفت: فضای تخریبی را باید تغییر داده و به سمت فضای سالم برویم. او پایگاه رأی خود را 70 درصد مردم دانست که تعلق خاطر جناحی ندارند و افزود: مردم به گفتمان جدیدی نیاز دارند که منافع ملی را تأمین کند. ائتلاف وحدت ملی یک جریانی است که منافع ملی را تأمین می‌کند و جریانی جدید است که دنبال حذف نیست و همه مردم را در دایره خود قرار می‌دهد. ما اعتقاد به ولایت فقیه، قانون اساسی و ارکان نظام داریم و معتقدیم که اصلاحات مورد نیاز باید در داخل چارچوب نظام انجام شود.ما معتقد به گسترش روابط بین‌المللی برای تأمین حداکثری منافع ملی و بهبود اقتصاد کشور و معیشت مردم هستیم.
دفاع معاون سیما از مناظره‌های انتخاباتی
علی دارابی، معاون سیمای استان‌های سازمان صدا و سیما از برگزاری مناظره‌های انتخاباتی داوطلبان ریاست جمهوری دفاع کرد. به گزارش ایسنا، او با بیان اینکه طبق  ارزیابی‌ها، اثرسنجی‌ها و نظرسنجی‌های رسمی بیش از ۵۰ میلیون نفر از مردم بیننده مناظره‌های انتخاباتی هستند، گفت: مناظره بیانگر عدالت رسانه‌ای توسط رسانه ملی است. اشکالاتی هم بر آن وارد است. با این همه باید از مناظره دفاع کرد و نقایص و اشکالات آن را برطرف کرد. باید راه گفت‌وگو و تعامل را باز نگه داشت. دارابی با اشاره به اینکه مناظره موجب افزایش مشارکت سیاسی مردم در انتخابات می‌شود، گفت: افزایش سطح رقابت در میان کاندیداها و جناح‌های سیاسی از دیگر فواید مناظره است. چرا که همه توان فکری، علمی، تجربه و سوابق مدیریتی کاندیدا و حامیان آن بدون رتوش در معرض افکار عمومی قرار می‌گیرد. مناظره موجب تضارب آرا، چندصدایی و فراهم ساختن تکثر گرایش‌های سیاسی می شود. او در عین حال نادیده گرفتن مرزهای اخلاقی، تسویه حساب‌های سیاسی، جناحی، باندی و شخصی و غلبه قدرت احساسی بر قدرت عقلانی را از آسیب‌های پیش روی مناظره دانست و گفت: باید ساز و کاری برای نظارت، داوری و راستی‌آزمایی مناظره‌های انتخاباتی- تلویزیونی طراحی و اجرا کرد.

گروه سیاسی/ پس از 12 روز کشتار بی‌رحمانه غیرنظامیان فلسطینی در نوار غزه از سوی رژیم صهیونیستی، آتش‌بس بدون قید و شرط با حماس از سوی «بنیامین نتانیاهو» و هم‌پیمانانش پذیرفته شد و جشن و پایکوبی حاصل از پیروزی مقاومت، از فلسطین به ایران رسید. صبح دیروز تعدادی از مردم تهران با حضور در میدان فلسطین با سر دادن شعارهایی چون «مرگ بر اسرائیل»، پرچم فلسطین را برافراشتند. پرچم رژیم صهیونیستی و امریکا نیز در این مراسم به آتش کشیده شد. در این تجمع، پیام دیروز رهبر معظم انقلاب به مناسبت پیروزی مقاومت فلسطین در جنگ دوازده روزه با رژیم صهیونیستی قرائت شد.
سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هم دیروز در پیام تبریکی به مناسبت پیروزی فلسطینی‌ها نوشت: «نبرد و رویارویی گروه‌های مجاهد فلسطینی برابر اشغالگران قدس که پس از ۱۲ روز منجر به اعلام آتش‌بس یکجانبه صهیونیست‌ها و پیروزی و پایکوبی مردم مظلوم و ستمدیده فلسطین در جغرافیای انتفاضه شده است، این حقیقت را آشکار ساخت که در یک معادله معکوس، شیشه عمر و حیات ننگین اشغالگران تحت اراده مجاهدان فلسطینی قرار گرفته است و این مقاومت اسلامی است که سرنوشت میدان را تدبیر و رقم می‌زند.»
گفت و گوی سلامی با هنیه
سردار حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس تلفنی گفت‌وگو و در آن تأکید کرد: شکست رژیم صهیونیستی شکستی برای امریکا، انگلیس و هم‌پیمانان آنها و سازمان‌های خیانتکار و سازشگر بود. این پیروزی بزرگ فلسطین جدید و بزرگی را به وجود آورد که فرزندان آن قدرت محقق کردن پیروزی‌ها را دارد. به گزارش ایسنا، سلامی اضافه کرد: شمشیر بران مقاومت همچنین اسرائیل جدید و ضعیف و شکست خورده را به وجود آورد و این رژیم در راه نابودی نهایی است. سپاه پاسداران مانند همیشه با تمام امکانات در کنار ملت فلسطین خواهد ایستاد تا رژیم صهیونیستی ریشه کن شود. اسماعیل هنیه هم در این گفت‌و‌گو تأکید کرد: پیروزی الهی که محقق شد نقطه تحولی در تاریخ درگیری با دشمن محقق کرد. هیبت رژیم صهیونیستی به‌طور برگشت‌ناپذیر ساقط شد و تمام تلاش‌های آن برای شکست عظمت مقاومت با شکست رو به خواهد شد. هنیه همچنین گفت که جمهوری اسلامی ایران شریک اساسی در این پیروزی است و این یک پیروزی برای تمام امت اسلامی است.
سردار سلامی همچنین در گفت‌و‌گو با زیاد النخاله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین تأکید کرد: به نمایندگی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شما اعلام می‌کنم که ما ملت فلسطین را تنها نخواهیم گذاشت. النخاله نیز خطاب به سردار سلامی گفت: در تمام میدان‌ها در کنار ما بودید و شما شریک ما در تحقق پیروزی‌ها هستید و در آزادسازی قدس نیز در کنار ما خواهید بود.
علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل نیز در پیامی ضمن تبریک پیروزی عظیم ملت بزرگ و مظلوم فلسطین گفت: سیاست جمهوری اسلامی ایران در مورد مهم‌ترین مسأله جهان اسلام یعنی فلسطین، سیاستی ثابت و تغییرناپذیر است. او گفت: این پیروزی، شکست روند مذاکرات و سازش در سال‌های اخیر و اینکه حق تنها با زبان جهاد و مقاومت گرفتنی است را بر دولت مستبد صهیونیستی دیکته کرد و در سطح منطقه‌ای نیز بر طرح معامله قرن، عادی‌سازی روابط کشورهای مرتجع و وابسته عربی و شکست استراتژی‌های جبهه غربی، عبری و عربی خط بطلان کشید و پس از تلاش برای به حاشیه راندن مسأله اول فلسطین با تدارک جنگ‌های نیابتی، قومی و مذهبی توسط گروه‌های تکفیری به عنوان عمال و مزدوران اصلی اجرای طرح‌های راهبردی رژیم صهیونیستی و نظام سلطه، بار دیگر مسأله فلسطین، محور اصلی و قطعی جهان اسلام و وحدت مسلمانان شد.
ارتش جمهوری اسلامی ایران هم با صدور بیانیه‌ای پیروزی حق بر باطل در نبرد سیف‌القدس را تبریک گفت. در این بیانیه تأکید شد که نبرد پیروزمندانه اخیر نشان داد مقاومت در صحنه نبرد با غاصبان و ایستادگی در مقابل زورگویی‌های رژیم صهیونیستی وارد مرحله نوینی شده و بدون تردید مقاومت تا پیروزی نهایی و آزادسازی قدس شریف ادامه خواهد یافت.
روایت واعظی از موازنه جدید در منطقه
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری هم در توئیتر نوشت: « توفیق مردم مبارز فلسطین در نبرد نابرابر با رژیم صهیونیستی، گذشته از اینکه یک پیروزی بزرگ برای امت اسلامی به شمار می‌آید نشانه موازنه جدید در مناسبات منطقه است. به برکت قدرت و یکپارچگی گروه‌های مقاومت فلسطین، روزی طومار ظلم به کلی درهم پیچیده خواهد شد به فضل الهی دور نیست آن روز. به پاس فداکاری و روحیه جهاد و شهادت مبارزان فلسطینی، دوران قلدری و بزن‌دررو رژیم صهیونیستی تمام شده است و این رژیم باید برای اقدامات خود هزینه سنگین بپردازد.»

بخش استفتائات دفتر مقام معظم رهبری درباره استفتاء منتشر شده در نشریه مبلغان توضیحاتی ارائه کرد. متن این توضیحات بدین شرح است: باسمه تعالی
«استناد سؤال و جوابی که تحت عنوان «پخش مناظره» در مجله مبلغان درج شده به مقام معظم رهبری صحیح نیست، بلکه اشتباه پاسخگوی مرکز ملی و دخل و تصرف و اضافه کردن بعضی از عناوین توسط مجله مورد اشاره بوده است.» در شماره ۲۶۴ نشریه مبلغان وابسته به معاونت تبلیغ حوزه علمیه قم استفتائی به این شرح منتشر شده بود: سؤال: صدا و سیما در ایام انتخابات ریاست جمهوری مناظره و گفت‌وگوی نامزدها را پخش می‌کند. در این گفت‌وگوها، برخی کاندیداها به همدیگر توهین کرده یا تهمت می‌زنند. آیا پخش این گناهان جایز است؟ مقام معظم رهبری: صدا و سیما برای اینکه مردم با چهره واقعی نامزدها و برنامه‌های آنان آشنا شوند، این مناظره‌ها را پخش می‌کند و اگر در این گفت‌وگوها فعل حرامی مانند غیبت، توهین، تهمت و... انجام شود، پخش آن اشکال ندارد؛ بلکه برای انتخاب کاندیدای اصلح و شایسته لازم است.

چنین انتخاباتی نه تنها متضمن آثار مطلوب مردمسالاری برای نظام سیاسی ایران نیست بلکه به طریق اولی می‌تواند زحمات و تبعات منفی هم برای آینده در پی داشته باشد. کمترین این تبعات وقوع یک نوع اندک‌سالاری است که اعتماد و سرمایه اجتماعی را هم قربانی خود می‌کند. بروز و تشدید شکاف‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در جامعه ایران آثار سوء خود را به کرات طی سال‌های گذشته به ما نشان داده و مشخص کرده که می‌تواند چه چهره خشونت‌باری از خود نشان دهد.
درمان این شکاف در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی از آن‌سو دارای اهمیت بسیار زیادی است که اولاً به نظر می‌رسد حل مسأله شکاف اقتصادی حتی در صورتی عزم کامل آن وجود داشته باشد نیاز به گذر زمان به مراتب بیشتری دارد و ثانیاً تحول در حوزه شکاف‌های سیاسی و اجتماعی خود یکی از پیش‌نیازهای حل شکاف اقتصادی است. اساساً فلسفه و دلیل تشکیل نهاد انتخابات در نظام‌های حقوقی دنیا رسیدن به راه‌حلی برای گرفتن مستمر معدل نظر و مطالبات جامعه از میان دیدگاه‌های متعارض با هدف حل مسالمت‌آمیز اختلافات و ایجاد وحدت ملی است. فرایند انتخاباتی که با کاستن از دایره و امکان انتخاب عمومی به سمت نوعی از اندک‌سالاری برود دقیقاً عکس این فلسفه است. به عبارتی آن حالت استفاده از فرایند انتخابات در مسیر متعارض با فلسفه و هویت واقعی آن است.
انتخابات با دایره امکان انتخاب پایین و به تبع آن مشارکت نه چندان مطلوب نه تنها عاملی برای قدرت ملی ما محسوب نمی‌شود بلکه برعکس می‌تواند برای ناظران بیرونی و همین‌طور بخش زیادی از جامعه نشانه‌های ناخوشایند سیاسی باشد. در روزگاری که عرصه سیاست خارجی کشور ما صحنه تقابل‌های نرم و سخت بسیار جدی شده، ایجاد چنین تصویری نه تنها نمی‌تواند کمکی به امتیازگیری ما بکند بلکه ما را در جایگاهی کاملاً متفاوت نسبت به یک نظام سیاسی دارای پشتوانه حداکثری مردمی قرار می‌دهد و چنین چیزی قطعاً خطری برای کشور خواهد بود. مضافاً اینکه عموماً هم خروجی انتخابات‌ با مشارکت پایین و محدود به گواه تجربه، یک خروجی با کیفیت نخواهد بود که منجر به مدیریت درست منابع کشور و پاسداری از مصالح عمومی شود.
اما جز این پیش نیاز، مسأله دیگری هم هست که نباید برای یک انتخابات کیفی مغفول واقع شود. درست است که مردم باید دارای حق انتخاب از میان گزینه‌های متکثر و دارای تفاوت‌های ماهوی باشند اما این تفاوت ماهیت در چه چیز نمود پیدا می‌کند و رأی‌دهندگان بر چه اساس می‌توانند به شناخت از ماهیت‌ها برسند تا در نهایت بتوانند بین آنها تمیز قائل شوند؟ یکی از مهمترین عناصر تعیین کننده در این خصوص مسأله برنامه نامزدها است. این چیزی است که تعیین تکلیف آن بیش از هرکس برعهده خود نامزدهای انتخاباتی و جناح‌های سیاسی متبوع آنهاست.
متأسفانه یک آسیب ساختاری در نظام انتخاباتی ما این است که این فرایند به شکل سیستماتیک متصل به احزاب فراگیر نیست و به شکل افراطی متکی به افراد و چهره‌ها پیش می‌رود. مشخص است که در چنین وضعیتی امکان ارائه برنامه مدون و ساختارمند با گرایش مشخص کارشناسی در حوزه‌های مختلف بسیار پایین می‌آید. اما مسأله این است که جریان‌های سیاسی ما هم در حد همان بضاعت خود نیز متوجه این مسأله نیستند و کمتر به نقش برنامه در انتخابات توجه دارند. به عبارت مشخص‌تر طی سال‌های اخیر هر چه جلوتر آمدیم مبارزات انتخاباتی بیشتر به چالش بین شعارها و توانایی نامزدها در
بگو مگوهای مناظراتی تبدیل شده تا چالش برنامه و طرح برای اداره کشور.
اثر مشخص و طبیعی این وضعیت بردن جامعه به سمت هیجان برای کسب رأی است. یعنی چیزی که درست نقطه مقابل فرایند انتخاب معقولانه و محاسبه شده قرار دارد. در این وضعیت به جای آنکه بخش اصلی مدیریت میدان تقابل‌ها در اختیار تیم‌های منسجم کارشناسی در حوزه‌های مختلف برای ارائه برنامه و نقد برنامه طرف مقابل باشد، در اختیار تیم‌های تبلیغاتی است که به کار آتش تهیه شعارها و بگومگوها مشغول هستند. می‌توان گفت که اندک بودن زمان تبلیغات انتخاباتی و محدودیت نامزدها از این حیث برای معرفی خودشان هم عامل دیگری است که نه تنها اجازه نمی‌دهد این وضعیت تغییر کند بلکه باعث می‌شود نبردهای رسانه‌ای مرکزیت میدان انتخابات را در اختیار بگیرند. بدون هیچ تعارفی این مهم را باید انحرافی در خصوص فرایند برگزاری انتخابات در کشور دانست.
در آسیب‌شناسی انتخابات البته می‌توان مسائل متعدد دیگری را هم مورد توجه قرار داد اما مشخصاً این دو موضوع، مسائلی هستند که توجه به آنها می‌تواند سریع‌تر در همین انتخابات نتیجه مطلوب خود را نشان دهد و به خروجی کیفی‌تری از صندوق رأی بینجامد، خصوصاً در شرایطی که ما هم به رقم مشارکت مردم در انتخابات نیاز مبرم داریم و هم به کیفیت آن.