ادامه از صفحه اول

اولین‌ها و ترین‌ها به دور از کمک خارجی ها
شاید یکی از مهم‌ترین ویژگی های این پروژه نفتی کشور آن باشد که بدون همکاری های خارجی و واردات به نتیجه رسیده است. به همین خاطر هم «اولین ها و ترین های بسیاری» را در دل خود دارد.
برای مثال، برای اولین بار در کشور ایجاد زنجیره تولید لوله NACE  (تولید تختال، ورق عریض و لوله ۴۲ اینچ)، تولید مواد اولیه پوشش FBE، طراحی و ساخت پمپ‌های ۲.۷ مگاواتی، ساخت شیرآلات ۴۲ اینچ رقم خورد. زنجیره تولید لوله با مشارکت شرکت‌های ایرانی کامل شد و طراحی و ساخت ۵۰ الکتروپمپ توسط پمپ سازان ایرانی، آن چیزی نبود که در صنایع ایران پیش از این تجربه شده باشد. احداث مخازن ذخیره در منطقه جاسک از نوع BOT و تأسیسات بارگیری دریایی از نوع EPC نیز به شرکت های ایرانی سپرده شده و به همین خاطر است که گفته می شود، سهم تولید داخل و شرکت های داخلی از این پروژه 91 الی 95 درصد است.
این پروژه اعتباری معادل 2 میلیارد دلار دارد. ممکن بود در نبود تحریم ها بخش قابل توجهی از آن صرف واردات کالا و قطعات اولیه از جمله ورق فولاد شود؛ اما اکنون می توان گفت که قسمت اعظم آن به چرخه اقتصاد کشور تزریق شده است. گفته می شود که با این داخلی سازی از خروج بیش از ٥٠٠ میلیون یورو ارز جلوگیری شده و ٥ هزار نفر را مستقیم و ١٠ هزار نفررا غیرمستقیم در اوج تحریم ها و فشارهای اقتصادی مشغول به کار کرده است.
از نگاه کارشناسان تولید شیرهای انتقال، الکتروپمپ‌های مورد نیاز، ساخت هزار کیلومتر خط لوله انتقال نفت در کنار ساخت مخازن، پایانه و گوی شناور در منطقه جاسک با استفاده از توان داخلی نشان‌دهنده عزم ملی برای به ثمر رسیدن این طرح راهبردی و نماد واقعی تکیه بر توان داخل است.
پیشرفت پروژه در فاز اول
اکنون نفت در این رگ تازه صنعت نفت جریان دارد و از دل کوه ها و دشت های ایران به سمت پایانه صادراتی جدید در حرکت است و آنطور که مسئولان صنعت نفت می گویند در هفته های آتی و احتمالاً در اواسط خرداد به پایانه جاسک می رسد، سپس از آنجا صادر خواهد شد.
این پروژه که در ابتدای سال 98 به طور رسمی و جدی آغاز شد، به طور کلی بیش از 80 درصد پیشرفت دارد. میزان پیشرفت فاز اول آن 95 درصد است و به واسطه همین فاز اول نیز درحال انتقال نفت از خوزستان به شرق تنگه هرمز است.
به نظر می رسد که با رسیدن اولین محموله نفتی به پایانه صادراتی خارک، آغاز سفر نفت از این پایانه صادراتی به کشور مقصد، در آینده‌ای نزدیک آیین افتتاح و بهره‌برداری رسمی این طرح ملی با حضور رئیس جمهوری نیز برگزار شود.

بزودی ایران یکی از صادرکنندگان نفت از شرق تنگه هرمز و از محل دریای عمان می‌شود و به این ترتیب توان بیشتری برای رقابت در بازار نفت دارد. چرا که عرضه کننده‌ای مطمئن‌تر و نزدیک‌تر به بازارهای هدف به محض لغو تحریم‌ها می‌شود و در قیاس با زمانی که تنها از پایانه خارک در خلیج فارس امکان صادرات داشت، موقعیت ممتازتری می‌گیرد. رضا دهقان، معاون امور توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت در رابطه با این پایانه جدید صادراتی و خط لوله گوره به جاسک در گفت‌و‌گو با «ایران» به امتیازاتی که این پروژه برای کشور به همراه دارد، اشاره می‌کند و می‌گوید: «این یک پروژه چند وجهی است که مزایای متعددی برای کشور دارد. با بهره‌برداری از این پروژه در خردادماه، یعنی ماه جاری، یکی از مزایای طرح یعنی متنوع‌سازی مبادی صادراتی برای ایران رقم می‌خورد. اما پیش از این نیز دستاوردهایی داشته که قابل توجه است و اهمیتش کمتر از این تمرکززدایی نیست.» او با اشاره به کاهش هزینه بیمه نفتکش‌ها در پایانه جاسک، به تبیین مسیر طی شده تا بهره‌برداری از این پروژه می‌پردازد.
اجرای خط لوله گوره به جاسک برای انتقال نفت خام و صادرات نفت از پایانه جاسک، چه تأثیری بر صادرات نفت ایران می‌گذارد؟
فلسفه شکل‌گیری طرح به چندین دهه قبل برمی‌گردد. از منظر ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک باید به فلسفه وجودی این طرح نگاه کرد. از دهه 60 سیاست‌های کلان کشور متنوع‌سازی مبادی صادرات نفت خام برای کاهش آسیب‌پذیری ناشی از مسائل منطقه‌ای بوده و انتقال نفت خام و احداث یک مبادی صادراتی آن زمان برای ایجاد همین ظرفیت دنبال می‌شد.
اما اکنون شرایط فرق کرده است. تحولات بازار انرژی شکل گرفته و عرصه رقابت بین عرضه‌کنندگان نفت خام عرصه تنگ‌تری شده است و رقبا در یک جنگ شدید‌تری با یکدیگر برای به‌دست آوردن سهم بازار می‌جنگند و در این دوره تولیدکنندگان باید مزیت‌های رقابتی بهتری را به متقاضیان عرضه کنند. این طرح یک مزیت برای ایران و مشوق برای مصرف‌کنندگان خواهد بود. اما امروز دیگر تنها نمی‌توان به آن از منظر اقتصادی نگاه کرد. این طرح اکنون یک طرح چندوجهی است که مزایای دیگر آن کم اهمیت‌تر از متنوع‌سازی مبادی صادراتی نیست.
البته صادرات نفت ایران از سواحل شرق هرمز و کاهش ریسک صادرات نفت از این منطقه قطعاً خود را در هزینه بیمه نفتکش‌ها نشان خواهد داد و هزینه آن بسیار کمتر خواهد شد. این همان مزیت رقابتی برای ایران محسوب می‌شود که بسیار کلیدی است.
مزیت‌های دیگر این طرح چه بوده است؟
در زمینه بحث توسعه متوازن منابع در ایران که یک کشور پهناور با شرایط اقلیمی و فرهنگی متنوعی است، با ایجاد این طرح می‌توان تا اندازه‌ای به توسعه متوازن و کاهش فقر و محرومیت در مناطق جنوب شرقی کشور نیز دست یافت. چرا که قرار است در این منطقه شاهد توسعه پایین دستی صنعت نفت نیز باشیم و این یعنی توسعه و اشتغال و ایجاد زیرساخت صنابع در حلقه‌های بعدی.
اما از جهات مختلف می‌توان این طرح را دارای مزیت دانست. یکی از دستاوردهای این طرح تأمین داخلی تجهیزات و قطعات و اجرای آن توسط شرکت‌های ایرانی است. این یک طرح خط لوله سرویس ترش است و رکن اساسی آن تأمین خطوط لوله سازگار با این نوع نفت است. اهتمام مقام معظم رهبری و رئیس جمهوری و وزارت نفت بر آن بود که این طرح به هر طریقی اجرایی شود. اما در ایران توان ساخت این خط لوله و تجهیزات جانبی آن وجود نداشت. سال 1397 با توجه به این اولویت بخشی، در تلاش بودیم که با کمک چین و کره جنوبی طرح را توسعه دهیم اما با معطل کردن طرف مقابل و برخوردن به تحریم‌های شدید امریکا، این کشورها حاضر به همکاری با ما نبودند. طرح عظیم و در سطح بین‌المللی شناخته شده بود و حتی امکان دور زدن تحریم‌ها نیز برای آن وجود نداشت. سازندگان مهم ورق مورد نیاز خط لوله سرویس ترش حاضر به همکاری با ما نشدند. لذا کارشناسان و متخصصان داخلی به این فکر افتادند که شاید بتوانیم با سازندگان داخلی و ارتقای توانمندی آنها کار را توسعه دهیم. و اتفاقاً خوشبختانه بعد از چند ماه تلاش و اقدامات کارشناسی و پذیرش ریسک‌های پروژه، تختال سرویس ترش در فولاد مبارکه ساخته شد و این آغاز ساخت خط لوله در اوایل سال 1398 بود. اعتماد به نفسی که در این بخش شکل گرفت به مراحل بعدی کار از جمله ساخت ورق، خط لوله، پمپ‌ها و ایستگاه‌ها نیز سرایت کرد و شاهد اولین‌های زیادی در این بخش بودیم.
می‌خواهم بگویم که از مزیت‌های دیگر این پروژه ایجاد یک چشم‌انداز جدید در صنعت نفت، ارتقای روحیه توانمندی در ساخت داخل، حرکتی فراتر از استفاده از ساخت داخل و رو آوردن به خلق داخلی نیازهای صنعت و ایجاد شبکه مدیریت یکپارچه طرح بود که اهمیت آن کمتر از تمرکززدایی از پایانه‌های نفتی نیست.
ما در این طرح رکوردهای بیشماری را به ثبت رساندیم که یکی از آنها روند پیشرفت شتابان بود.
پیشرفت این طرح الان چقدر است و اولین محموله چگونه صادر می‌شود؟
این طرح از پیشرفت نزدیک به صفر درصد درابتدای 1398 به بیش از 80 درصد پیشرفت رسیده است. البته در فاز نخست آن که در حال بهره‌برداری از آن هستیم میزان پیشرفت طرح به 95 درصد می‌رسد. 250 سازنده داخلی در حال ساخت و تأمین اقلام این طرح بوده و هستند که می‌توان گفت این جزو محدود دفعاتی است که در تاریخ صنعت نفت ایران، تحریم از تهدید به فرصت تبدیل شده است و این روحیه بستری برای طرح‌های بعدی است.
در کمتر از دو سال 80 درصد پیشرفت در یک پروژه که کاملاً ایرانی است، رقم کمی نیست. خروجی این موفقیت میلیاردها دلار در این پروژه و پروژه‌های مشابه دیگر خواهد بود. این یک دستاورد بزرگ برای ایران که در فاصله 1397 تا 1400 محقق شد. این خط لوله حتی مطابق با استانداردهای جهانی تست شد. الان نفت در این خط لوله جریان دارد و طی یک الی دو هفته آینده شاهد صادرات اولین محموله نفتی از پایانه جاسک خواهیم بود.

رئیس مرکز ساخت داخل وزارت صمت با بیان اینکه بهبود کیفیت تولید داخل در دستور کار قرار دارد، گفت: طی یک سال و نیم منتهی به پایان سال گذشته ۵.۴ میلیارد دلار کالای داخلی جایگزین خرید خارجی شد.سید محمدمهدی هادوی اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین بحث‌ها در عمق ساخت داخل بحث رقابت‌پذیری است؛ یعنی محصولات ما باید بتوانند با محصولات کیفیت بالا و رده یک دنیا رقابت کنند. وقتی می‌خواهیم ساخت داخل را دنبال کنیم، باید در سطوح مختلف اعم از محصول نهایی، قطعه و تجهیزات، ماشین آلات، دانش فنی و... این موضوع را ببینیم. نکته اصلی اینکه ما هر جا که سیاست ساخت داخل را دنبال می‌کنیم سعی داریم کیفیت نهایی را داشته باشیم. رئیس مرکز ساخت داخل، ماشین‌سازی و تجهیزات وزارت صمت افزود: در واقع مهم‌ترین مانع توسعه محصولات ما همین موضوع عمق و کیفیت ساخت داخل است؛ برای سال‌جاری روی ارتقای کیفیت محصولات داخلی متمرکز شده‌ایم و طبق هدفگذاری انجام شده، سعی داریم امسال به کمک صنایع و تشکل‌های حرفه‌ای، رقابت‌پذیری را افزایش دهیم.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین راه‌های تحقق این هدف، استفاده از فناوری پیشرفته است؛ قصد داریم با بهره‌گیری از پتانسیل ستادهای تسهیل کننده همچون ستاد توسعه نانو، دانش فنی را در صنایع نفوذ دهیم. البته در این مسیر موانعی هم داریم که از جمله آنها می‌توان به مالکیت فکری در صنعت کشور اشاره کرد که تلاش داریم با استفاده از قوانین موجود، این مسأله را حل کنیم. هادوی گفت: همچنین در کنار استفاده از فناوری پیشرفته، به‌دنبال ارتقای کیفیت از طریق تعامل بهینه با صاحبان فن پیشرفته نیز هستیم.وی در مورد وضعیت فعلی ساخت داخل، اظهار داشت: در سطح محصولات نهایی مثل لوازم خانگی و حتی ماشین‌آلات وضعیت قابل قبول بوده و در برخی موارد ظرفیت تکمیل است و امکان صادرات حتی به کشورهای اروپایی وجود دارد. منتهی باید تنوع بدهیم؛ فقط در چند صنعت خاص ظرفیت کامل نشود بلکه تنوع صنعتی بدهیم. رئیس مرکز ساخت داخل، ماشین‌سازی و تجهیزات وزارت صمت گفت: قانون حداکثر استفاده از توان تولید و خدمات کشور و حمایت از کالای ایرانی قانون خوبی است که وقتی به‌صورت جدی از سال ۹۷ آن را اجرا کردیم، الان نتایج آن را می‌بینید که بسیاری از صنایع شکوفا شدند زیرا با این قانون توان کشور را جدی گرفتیم و از آن استفاده کردیم. وی ادامه داد: ما در یک سال و نیم یعنی از نیمه سال ۹۸ تا پایان ۹۹ به میزان ۷.۴ میلیارد دلار پروژه را در هیأت نظارت بررسی کردیم و با کمک تشکل‌های تخصصی، از این میزان ۵.۴ میلیارد دلار یعنی ۷۷ درصد قطعات مورد استفاده در این پروژه‌ها را ساخت داخل کردیم؛ یعنی ۵.۴ میلیارد دلار در یک و نیم سال تولیدات داخلی ما جایگزین خرید خارجی شده است. هادوی گفت: قوانین دیگر را هم اگر با همین دید دنبال کنیم، امسال می‌توانیم مانع زدایی و پشتیبانی از تولید را محقق کنیم./مهر

شاخص به یک میلیون و ١٠٧ هزار واحد رسید

شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز یکشنبه دوم خرداد ١۴٠٠ با افت ٢٠ هزار و ۴٢٠ واحدی به یک میلیون و ١٠٧ هزار و ٧٩٧ واحد رسید. همچنین شاخص کل هم وزن نیز ٣٩۵٣ واحد افت کرد و به ٣٨٨ هزار و ٣٠١ واحد رسید.نمادهای فارس، فملی، وپاسار، شستا، شبندر، شپنا و شتران بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص داشتند./فارس


آخرین مهلت استفاده از رویه اعتباری ترخیص کالا

معاون گمرک ایران با بیان اینکه ۳.۵ میلیون تن کالای دپو شده داریم، گفت: متقاضیان استفاده از رویه اعتباری برای ترخیص کالا از گمرکات کشور تا ۱۳ خرداد فرصت دارند.
مهرداد جمال ارونقی اظهار داشت: طبق مصوبه اخیر، گمرک ایران باید در فراخوانی به متقاضیانی که تمایل دارند از رویه اعتباری استفاده کنند اعلام کند تا درخواست خود را به بانک مرکزی ارائه و بانک به فوریت و ظرف سه روز کاری نسبت به موافقت با درخواست آنها، اقدام کند. بر این اساس از هشتم خردادماه در نامه کتبی و رسمی به صاحبان کالاهای اساسی این مورد ابلاغ می‌شود و صاحبان کالا فقط تا سیزدهم خردادماه فرصت دارند نتیجه مراجعات خود به بانک مرکزی را به گمرک ایران ابلاغ کنند.
وی اضافه کرد: بررسی‌های به عمل آمده نشان می‌دهد ۳ میلیون و ۴۳۷ هزار و ۸۷۰ تن کالای اساسی در بنادر و گمرکات کشور دپو شده که شامل ۶۲.۹۵۱ تن گندم، ۱.۷۶۷.۲۴۸ تن ذرت، ۲۷۶.۱۵۶ تن جو، ۶۶۸.۲۰۴ تن سویا، ۱۳.۶۲۲ تن برنج، ۱۶۶.۴۴۷ تن شکر، ۱۸۰.۷۱۶ تن روغن خام و ۳۰۲.۵۲۶ تن دانه‌های روغنی است که بیشتر آنها مشمول دریافت ارز ۴۲۰۰۰ ریالی است و این کالاها در بندر امام خمینی(ره) تخلیه شده است. همچنین ۱۰ فروند کشتی حاوی ۲۵۷.۴۰۴ تن دانه‌های روغنی، ذرت، سویا، گندم و روغن خام در کنار اسکله موجود بوده و ۱۲ فروند کشتی حاوی ۷۱۸.۴۷۹ تن سویا، ذرت، گندم، جو و دانه‌های روغنی منتظر در لنگرگاه هستند.
معاون فنی گمرک ایران با بیان اینکه صاحبان کالا باید فوراً به تعیین تکلیف کالاهای خود اقدام کنند، تأکید کرد: با توجه به تسهیلات و مصوباتی که اخیراً جهت ترخیص کالاهای اساسی تعیین شده صاحبان کالاهای اساسی باید به قید فوریت نسبت به تعیین تکلیف و ترخیص کالاهای خود در اسرع وقت اقدام کنند، ولی اگر عذر موجهی در این رابطه وجود دارد به‌صورت مکتوب به گمرک اعلام شود در غیر این صورت براساس مقررات با آنها برخورد خواهد شد که متروکه شدن کالا امر بعیدی نیست.
ارونقی با اشاره به تکلیف گمرکات اجرایی در راستای اجرای این مصوبات افزود: به گمرکات اجرایی تکلیف شده تا در مدت سه روز و تا سوم خرداد ماه با مراجعه به سازمان بنادر و دریانوردی به احصای دقیق مشخصات صاحبان کالاهای اساسی که در بندر تخلیه شده، اقدام و فهرست مربوط به تفکیک نوع کالا، نام صاحب کالا و سایر مشخصات جمع‌بندی و به گمرک ایران اعلام شود. در عین حال از سوم تا پنجم خردادماه نیز باید به اخذ شماره ثبت سفارش کالاهای اساسی تخلیه شده در بنادر از صاحبان کالا اقدام و این شماره ثبت در اختیار گمرک ایران و ستاد تنظیم بازار و سایر مراجع مربوطه قرار گیرد.
ارونقی با اشاره به مصوبه مربوط به ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی اضافه کرد: بر این اساس گمرک مجاز شد تا نسبت به ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای اساسی با درخواست و اخذ تعهد از صاحب کالا و مجوز وزارت جهاد کشاورزی برای کالاهای ذرت، کنجاله سویا، جو و دانه‌های روغنی با عرضه در سامانه بازارگاه و همچنین برای روغن و گندم با مجوز شرکت بازرگانی دولتی اقدام کند. این در حالی است که ترخیص کل کالاها، یعنی ۱۰ درصد باقی مانده منوط به اخذ و ارائه اعلامیه تأمین ارز یا کد رهگیری بانک خواهد بود./گمرک


شبکه برق به‌دلیل استخراج‌های غیرمجاز ارز دیجیتال در معرض آسیب قرار دارد

سخنگوی صنعت برق گفت: صنعت برق به دلیل استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال که مصرف برق بالایی را به خود اختصاص داده، تحت فشار است.
مصطفی رجبی مشهدی در گفت و گو با یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: شرایط بسیار سختی را در حال تجربه هستیم که یکی از مهمترین دلایل آن شیوع استخراج غیرمجاز ارز دیجیتال است.
وی خاطرنشان کرد: از دیروز برنامه‌های مدیریت مصرف برای مشترکان بزرگ آغاز شد و همچنین در حال جمع آوری مراکز استخراج غیرمجاز رمز ارز هستیم.
رجبی مشهدی ادامه داد: از سال گذشته شرایط معرفی مراکز استخراج غیرمجاز ارزهای دیجیتال را برای مردم فراهم کردیم و در عین حال برق مراکز مجاز با هماهنگی صورت گرفته در ساعات اوج مصرف قطع می‌شود.
وی در عین حال افزود: از دیروز شرکت‌های برق نیز موظف شدند خاموشی‌های احتمالی را از طریق سامانه برق من اطلاع‌رسانی کنند، علاوه بر این برای مشترکان تهرانی پیامک هم ارسال خواهد شد.
وی با بیان اینکه حتی تجهیزات صنعت برق نیز به دلیل این مصارف غیرمجاز که بار زیادی را به شبکه تحمیل کرده‌اند، در معرض آسیب هستند، تصریح کرد: مشترکان نیز می‌توانند آسیب به وسایل برقی خود را از طریق برنامه موبایلی برق من، به اطلاع شرکت‌های برق برسانند و مستندات خود را بارگذاری کنند.