گروه اقتصادی/ افزایش و تعریف پایه‌های مالیاتی جدید و همچنین تمرکز بر پایه‌هایی که طی سال‌های گذشته جدی گرفته نشده بود، باعث شده است تعداد زیادی از کسانی که مشمول مالیات نبودند، در تور مالیاتی قرار گیرند. این درحالی است که طبق پایه‌های مالیاتی تعریف شده، این افراد با درآمد بالا هستند که باید مالیات دارایی‌های خود را بپردازند.
در این راستا، مالیات بر خانه‌های خالی، مالیات از خودروهای لوکس و مالیات بر عایدی سرمایه، مهم‌ترین این پایه‌هاست که با تکیه بر آن ضمن تحقق عدالت مالیاتی، درآمدهای دولت از محل مالیات نیز افزایش می‌‌یابد.
بررسی اقدامات وزارت امور اقتصادی و دارایی برای جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش درآمدهای مالیاتی دولت، نشان می‌‌دهد که به طور عمده این اقدامات براساس تکالیف بودجه‌ای که برعهده این وزارتخانه گذاشته شده، در دستور کار قرارگرفته است. یکی از این تکالیف جزء 2 بند (ط) تبصره 6 قانون بودجه در ارتباط با مالیات واحدهای مسکونی خالی موضوع ماده 54 مکرر اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم است که درسال گذشته اقدامات متعددی برای عملیاتی شدن آن انجام شد و درنهایت با وجود زمان کمی که از آغاز عملیات اجرایی آن می‌‌گذشت، برای تعدادی از مؤدیان نیز مالیات در نظر گرفته شد. همچنین بند (خ) تبصره 6 قانون بودجه در ارتباط با مالیات واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای گرانقیمت نیز تکلیف دیگری است که برعهده نظام مالیاتی کشور گذاشته شده است. علاوه براین، طبق بند (ش) تبصره 6 قانون بودجه در ارتباط با مالیات انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین، خودروهای گرانقیمت نیز مشمول مالیات شده‌اند.
 فراهم کردن بسترهای دریافت مالیات از واحدهای مسکونی خالی
همان‌گونه که اشاره شد، مالیات از خانه‌های خالی به منظور ساماندهی بازار اجاره و مسکن یکی از اقدامات مهم وزارت امور اقتصادی و دارایی است که از سال گذشته به صورت جدی در دستور کار قرار گرفته است. نظام مالیاتی کشور و وزارت امور اقتصادی و دارایی برای فراهم کردن بسترهای قانونی دریافت این نوع مالیات، اقدامات متنوعی صورت داده است. در این زمینه نحوه محاسبه مالیات واحدهای مسکونی خالی در اجرای حکم ماده تدوین و ابلاغ دستورالعمل 54 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال 1399 و ارزشگذاری و محاسبه مالیات واحدهای مسکونی خالی از جمله این اقدامات است. همچنین تهیه و طراحی فرم اوراق گزارش رسیدگی مالیات و درخواست ارائه اطلاعات مورد نیاز برای شناسایی، ارزشگذاری و محاسبه مالیات واحدهای مسکونی خالی از وزارت راه و شهرسازی و درخواست ارسال اطلاعات، بررسی و پالایش اطلاعات دریافتی از وزارت راه و شهرسازی، مراجعه به درگاه خدمات ملی الکترونیک سازمان و مشاهده میزان «اطلاع‌رسانی عمومی به افراد مشمول از طریق ارسال پیامک طی چند مرحله» مالیات تعلق گرفته و پرداخت آن، پاسخگویی به مراجع نظارتی از جمله مرکز بازرسی، مدیریت عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت امور اقتصادی و دارایی، معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی و معاونت امور حقوقی و مجلس، از دیگر اقدامات انجام شده درسال گذشته محسوب می‌‌شود. ازسوی دیگر، درخواست افتتاح حساب بانکی به منظور وصول مالیات‌های متعلق به واحدهای مسکونی خالی از دفتر حسابداری، وصول و استرداد مالیاتی واعلام فرایندهای اجرایی و تکالیف قانونی مؤدیان به منظور اطلاع‌رسانی از طریق دفتر روابط عمومی و فرهنگ‌سازی مالیاتی، در همین راستا صورت گرفته است.
شناسایی بیش از 488 هزار واحد مسکونی خالی
با اقداماتی که درسال گذشته انجام شد و به بخشی از آنها اشاره شد، در مجموع 496 هزار و 946 رکورد از خانه‌های خالی شناسایی شد که این تعداد رکورد مربوط به 488 هزار و 416 واحد مسکونی خالی می‌‌شود. بدین ترتیب محاسبات نشان می‌‌دهد که مالکان این واحدهای مسکونی خالی باید بیش از 3 هزار و 900 میلیارد تومان مالیات بپردازند. ازمجموع رکوردهای شناسایی شده بیشترین سهم به اشخاص حقیقی اختصاص دارد به طوری که دراین مدت 493 هزار و 222 رکورد از این اشخاص شناسایی شده است که مربوط به 485 هزار و 584 واحد مسکونی خالی می‌‌شود. مالیات متعلقه به این واحدها نیز بیش از 3 هزار و 800 میلیارد تومان محاسبه شده است. این درحالی است که واحدهای مسکونی خالی شناسایی شده از اشخاص حقوقی نسبت به حقیقی‌ها ناچیز بوده است. دراین مدت 3 هزار و 724 رکورد شامل 2 هزار و 832 واحد مسکونی از این اشخاص شناسایی شده است که مجموع مالیات متعلقه به آنها بیش از 75 میلیارد تومان می‌‌شود.
  بسترسازی برای دریافت مالیات خانه‌های لاکچری
سال گذشته در راستای اجرای بند (خ) تبصره 6 قانون بودجه درخصوص مالیات خانه‌ها و باغ ویلاهای گرانقیمت نیز اقدامات زیادی از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی انجام شد. دراین زمینه تعیین قواعد و نحوه ارزشگذاری، محاسبات و پردازش روی اطلاعات پاکسازی شده در قالب سند تحلیل کارکردی، مهم‌ترین گامی بود که دراین خصوص برداشته شد. علاوه براین، تهیه و طراحی فرم‌های گزارش حسابرسی و برگ مطالبه مورد نیاز در اجرای سند تحلیل کارکردی تهیه شده، ابلاغ آیین‌نامه اجرایی بند (خ) تبصره 6 قانون بودجه به ادارات کل سطح کشور، اعلام ترتیبات و مقررات اجرایی دریافت اقلام اطلاعاتی موردنیاز، تبیین و تشریح اقلام اطلاعاتی و نحوه اجرای قانون بودجه و نحوه دریافت اطلاعات از شهرداری نیز درهمین راستا انجام شده است. از سوی دیگر اعلام اقلام اطلاعاتی مورد نیاز به سازمان شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، وزارت راه و شهرسازی و سازمان ثبت اسناد و املاک کشورو درخواست ارائه اطلاعات مربوط به این اقلام به منظور تعیین دارایی‌های مشمول و ارزش آنها از دیگر اقداماتی است که بسترهای تحقق این پایه مالیاتی را در سال گذشته فراهم کرد.
 شناسایی 24 هزار واحد مسکونی گرانقیمت
به دنبال اقدامات انجام شده در سال گذشته، در مجموع 79 هزار و 812 مؤدی شناسایی شد. همچنین تعداد املاک شناسایی شده به 24 هزار و 511 مورد رسید. بدین ترتیب مالیات محاسبه شده این تعداد ملک به بیش از 28 میلیارد تومان رسید.
اقدامات صورت گرفته برای مالیات خودروهای لوکس
به منظور دریافت مالیات از خودروهای لاکچری نیز اقداماتی مانند تهیه سند تحلیل کارکردی مالیات سالانه انواع خودرو، تهیه و طراحی فرم‌های گزارش حسابرسی و برگ مطالبه مورد نیاز، ابلاغ آیین‌نامه اجرایی، اعلام اقلام اطلاعاتی مورد نیاز به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی و درخواست ارائه اطلاعات مربوط به این اقلام، بررسی و پالایش اطلاعات خودروهای سواری و وانت دوکابین و ارسال به معاونت فناوری‌های مالیاتی و ابلاغ نتیجه اقدامات اجرای مقررات به اداره کل فناوری اطلاعات و ارسال اطلاعات دریافتی و درخواست اعلام به مؤدیان مشمول با استفاده از پیامک و همچنین بارگذاری در درگاه اینترنتی سازمان امور مالیاتی انجام شده است.
  شناسایی 505 هزار مؤدی خودروهای گرانقیمت
با اجرای مقررات قانون بودجه سال گذشته برای خودروهای گرانقیمت نیز 505 هزار و 177 مؤدی مشمول این نوع مالیات شناسایی شدند که 370 هزار دستگاه خودرو را دربرمی گیرد. مالیات متعلق به این افراد نیز به بیش از 30 میلیارد تومان می‌‌رسد که در سال گذشته تعدادی از مشمولان مالیات خود را پرداخت کردند. براساس گفته‌های رئیس کل سازمان امور مالیاتی از ۱۷.۵ میلیون خودروی سواری و دوکابین موجود در کشور، ۵۵۰ هزار خودرو مشمول این مالیات هستند که این خودروها باید ۵۶۰۰ میلیارد تومان مالیات بدهند. بنابراین طی سال گذشته و براساس قانون بودجه 1400 درمجموع یک میلیون و 81 هزار و 935 مؤدی جدید بابت این سه پایه مالیاتی شناسایی شده‌اند.

در روزهای ابتدایی فروردین ماه امسال با وجود تعطیلی روزنامه‌ها، رویدادهای بسیار مهمی در تمام حوزه‌های اقتصادی از جمله اقتصاد کلان و نظام بانکداری رخ داد که مرور آنها حائز اهمیت است.

 تداوم روند نزولی تورم
در اولین روز فروردین ماه جاری دو خبر بسیار مهم منتشر شد، یکی تداوم روند نزولی نرخ تورم در اسفند ماه پارسال و یکی ادامه آهنگ کاهش رشد پایه پولی که رابطه مستقیمی با زندگی تمام ایرانیان دارد. براساس اعلام مرکزآمار ایران، درآخرین ماه سال 1400 روند نزولی نرخ تورم سالانه همچنان حفظ شد به طوری که دراین ماه نرخ تورم سالانه به 40.2 درصد عقب نشینی کرد این درحالی است که این عدد درمقایسه با شهریور ماه به‌عنوان نخستین ماه کاری دولت سیزدهم 5.5 درصد افت نشان می‌دهد. همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه (نسبت به ماه مشابه سال قبل) نیز به 34.7 درصد رسید که در مقایسه با شهریور ماه 9 درصد کمتر شده است. نرخ تورم ماهانه اسفند نیز به ١.۳ درصد رسید که در مقایسه با ماه قبل، ٠.٨ واحد درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر طبق گزارش بانک مرکزی آهنگ رشد پایه پولی در دوازده ماهه منتهی به بهمن ماه 1400 روند کاهشی را طی کرد به‌گونه‌ای که رشد پایه پولی دوازده ماهه از 42.1 درصد در مرداد ماه به 33.2 درصد در بهمن‌ماه رسید.

 تنخواه 54 هزار میلیارد تومانی دولت قبل تسویه شد
در روز 6 فروردین ماه وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد که دولت مردمی تمام ۵۴ هزار میلیارد تومانی را که دولت قبل در چهار ماه نخست سال ۱۴۰۰ از بانک مرکزی استقراض کرده بود، تسویه کرد. احسان خاندوزی تصریح کرد: ما سخت‌ترین سال بودجه‌ای دولت را با کمترین میزان استقراض از بانک مرکزی و کمترین فشار دولت بر پایه پولی خاتمه دادیم. نه تنها هزینه‌های جاری کشور به‌طور کامل تأمین شد، بلکه ۱۳۶ هزار میلیارد تومان هزینه عمرانی نیز تخصیص یافت که در نوع خود یک رکورد به شمار می‌رود.

 همه دستگاه‌های دولتی شرایط سخت اخذ مجوز کسب و کار را حذف کردند
سید امیر سیاح رئیس مرکز مطالعات، پایش و بهبود فضای کسب و کار وزارت اقتصاد با اعلام اینکه همه دستگاه‌های اجرایی شرایط سخت را برای صدور مجوز کسب وکار حذف کردند و به سامانه ملی مجوزها وصل شده‌اند، گفت: فقط چهار دستگاه غیردولتی به این سامانه متصل نشدند.

 رئیس جمهور قانون بودجه ۱۴۰۱ را ابلاغ کرد
رئیس جمهور در روز 9 فروردین ماه قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را برای اجرا به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد. آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی روز سه‌شنبه در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور» مصوب مجلس شورای اسلامی را برای اجرا به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ کرد.

مسئول خاطی انبار بندر امام(ره) عزل شد
در روز 10 فروردین وزیر امور اقتصادی و دارایی در توئیتی از عزل یک مسئول به علت رعایت نکردن ضرب‌الاجل برای ترخیص کالای اساسی رسوب کرده در انبار بندر امام خمینی(ره) خبر داد. احسان خاندوزی در این توئیت نوشت: مسئول خاطی که ضرب‌الاجل ما برای ترخیص کالای اساسی رسوب کرده در انبار بندر امام را رعایت نکرد، امروز عزل شد.

  بخشنامه وام ازدواج ابلاغ شد
در دهمین روز از سال‌جاری بانک مرکزی بخشنامه اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج را ابلاغ کرد براین اساس تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج برای هر یک از زوج‌هایی که تاریخ ازدواج آنها بعد از 01‏/01‏/1397 بوده است، یک میلیارد و دویست میلیون ریال و با دوره بازپرداخت ده ساله است. تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج برای زوج‌های زیر 25 سال و زوجه‌های زیر 23 سال یک میلیارد و پانصد میلیون ریال است.