نداسیجانی - روزنامه نگار/ گشت و ‌گذار و تحقیق و تفحص در تاریخ فرهنگ و هنر ایران، مخاطب را با شگفتی‌هایی آشنا می‌کند که پیشینه و قدمتی چند هزار ساله دارند اما از سمع و نظر آنها به دور مانده و متولیان و مسئولان مرتبط هم طی این سال‌ها در معرفی و شناساندن آن به مخاطب کوتاهی و کم‌توجهی داشته‌اند. بویژه درموسیقی اقوام ایران که گنجینه هزاران ساله است و اغلب بزرگان و اساتید آن دیگر در قید حیات نیستند و شاید نسل‌های بعد از آن یادآور هنر آبا و اجدادشان باشند و اگر نه این هنرهای اصیل و ارزشمند برای همیشه در زیر خاک مدفون می‌شوند و از بین می‌روند. اما با این اوصاف جای امیدواری است که هنوز هم هنرمندانی دلسوز و متعهد به حفظ این میراث‌های فراموش شده می‌پردازند و برای ترویج و اشاعه آن 
درتلاشند. هنرمندانی چون عاشیق نصرت‌الله زرگر و یا حاج محمد ایری.
​​​​​​​آخرین بازمانده زبان رومانو یا زرگری
استاد عاشیق نصرت‌الله زرگر، نسل سوم از خانواده خود در حفظ این هنر است و شاید بتوان گفت آخرین نوازنده و خواننده و بازمانده زبان رومانو؛ زبانی که قوم زرگر با آن سخن می‌گویند و همچنان در برخی کشورها رواج دارد و ثبت ملی شده، اما متأسفانه در کشور ما به سبب کم‌توجهی مسئولان فرهنگی رو به‌فراموشی و یا بهتر است بگوییم از بین رفتن است. در واقع زبان زرگری نام یکی از گویش‌های زبان رومانی است؛ زبانی کهن در موسیقی اقوام که پس از سال‌ها، با هنرمندی عاشیق نصرت‌الله در پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، شنیدنی شد.
نصرت‌الله زرگر سال 1333 در روستای دهک قشلاق زرگرها (شهرستان ملارد) متولد شد؛ خواننده، نوازنده سازچگور و زبان‌شناس. در این منطقه تنها دو روستا با این زبان سخن می‌گویند روستای دهک و روستای قشلاق زرگرها، که زرگر‌ها در آنجا سکونت دارند و ساکنان قدیمی این روستاها همچنان زبان گذشتگان خود را تکلم می‌کنند. البته در دیگر مناطق ایران همچون آبیک قزوین و در برخی منطقه‌های آبادان، اهواز، شیراز و همچنین شاهین‌شهر اصفهان، برخی شهرهای کرمان، شهرستان قوچان در مشهد، پارس‌آباد مغان، آذربایجان و خوی به‌صورت پراکنده با این زبان سخن می‌گویند و بی‌شک مردمان آن بویژه نسل جوان از پیشینه تاریخی این زبان بی‌خبر هستند و عاشیق نصرت‌الله این رسالت را بر خود می‌بیند تا زبان پیشینیانش را در گوش نسل جوان زمزمه کند. البته این هنرمند در کنار آموزش موسیقی، به حرفه کشاورزی و باغداری هم مشغول است و طی این سال‌ها تلاش کرده با شرکت در مجامع بین‌المللی، ساز چگور و زبان رومانو را بیشتر به مردم معرفی کند و تا آنجا که در توانش است سعیش، صیانت از این میراث بوده و هست.
نوای چگور و آواهای پند و اندرز
پدر و پدربزرگ استاد نصرت‌الله زرگر، حافظ این هنر و زبان بوده‌اند و آرزو دارد فرزندانش نیز ادامه‌دهنده این مسیر باشند. او در گفت‌و‌گو با «ایران» در این باره اظهار کرد: «هنر و موسیقی در خانواده ما موروثی است و براساس همین علاقه‌مندی از 12 سالگی به‌صورت حرفه‌ای آن را آموخته و دنبال کرده‌ام و باید بگویم در حال حاضر تنها فردی هستم که توانسته‌ام تا به امروز زبان رومانو را حفظ کنم و نگذارم از بین برود، چرا که زبان مادری‌ام است و در کنار آن علاقه‌مندی‌ام به شعر و موسیقی موجب شد اشعار رومانو را خود بسرایم و در ایران تنها من با این زبان شعر می‌گویم و آن را تدریس می‌کنم. البته در کنار آن، گاهی اوقات از اشعار شعرای ترک‌زبان هم وام گرفته‌ام. سال 1369 اولین شعر و آوازم با زبان زرگری یا رومانو، از رادیو و تلویزیون ایران پخش شد و از سال 1370 به‌طور جدی این کار را ادامه دادم.» عاشیق زرگر با ساز چگور شعر می‌خواند و به گفته خودش آخرین نسلی است که این موسیقی را حفظ کرده و روایت می‌کند و به عقیده او دیگر کسی برای تداوم و زنده ماندن این هنر تلاش نمی‌کند.
این هنرمند قرار است پژوهش‌های خود را در قالب کتابی با عنوان «فرهنگ و تاریخ ایل زرگر» بزودی منتشر کند. او درباره اشعاری که می‌سراید بیان داشت: «محتوای اشعار زبان رومانو اغلب عرفانی و پند و اندرز است و به همین سبب بیشتر از اشعار  ترک زبان خسته قاسم و تیلیم خان که اشعارشان همچون سعدی بزرگوار می‌باشد بهره می‌بریم؛ منتهی اشعاری که بنده می‌سرایم و نیز می خوانم اشعار که به‌صورت مخمس و هجایی بوده یعنی 5 دوبیتی. داستان‌هایی هم که با این اشعار روایت می‌شود اغلب محتوایی عاشقانه دارند مانند «غریب و شاه صنم» که بیشتر در مراسم جشن و عروسی اجرا می‌شوند اما متأسفانه دراین یکی دو دهه اخیر، برگزاری این مراسم‌ کمرنگ شده، بخصوص در شهرهای بزرگ، و بی‌تردید یکی از دلایل ناآشنایی یا ارتباط کمتر نسل امروز با این نوع موسیقی‌ها و همچنین سازهای قدیمی همین مسأله می‌تواند باشد. اما نکته مهمی که نباید فراموش شود، تأثیرگذاری موسیقی بر انسان است، بدین‌معنا که موسیقی یا شعر و آواز به‌گونه‌ای ارائه شود که در فرد اثرگذار باشد.»
تلاش برای ثبت ملی یک زبان فراموش شده
عاشیق نصرت‌الله درباره ثبت جهانی زبان رومانو در یونسکو گفت: «کلمات کلیدی زبان رومانو در همه جای دنیا یکسان است و درباره ثبت جهانی آن باید بگویم، زبان رومانو در اغلب کشورها ثبت ملی شده اما در ایران، مسئولان هیچ گامی در این زمینه برنداشته‌اند، این در حالی است که 50 سال گذشته تعدادی پژوهشگر خارجی از 13 کشور دنیا همچون فرانسه، انگلیس، رومانی، اسپانیا، ایتالیا و...در خصوص تحقیق و بررسی این زبان به ایران و به خانه من آمدند و در این‌باره صحبت‌های بسیاری شد اما متأسفانه برای حفظ، ترویج و ثبت این زبان کاری انجام نگرفته است.»
این هنرمند پیشکسوت ایل زرگر، نوازنده ساز چگور یا چوگور است، ‌سازی از خانواده سازهای زهی. چگور نزد عاشیق‌ها در آذربایجان قُپوز (و ساز) نامیده می‌شود و ‌سازی شبیه باغلاما است. او درباره این ساز اظهار کرد: «قبل‌تر‌ها به این ساز «جره» می‌گفتند با 7 سیم و ابعاد کوچکتر از چگور و بعد‌ها نام آن به چگور تغییر یافت، با 9 سیم. ساز چگور سال‌های بسیار قبل توسط ارامنه ساخته می‌شد، هنرمندانی چون نریمان تخت آبنوسی که سازهایش در دنیا شهرت دارد، البته قبل او شوماور که از ارامنه چناقچی خرقان منطقه ساوه بود در زمینه ساخت این ساز فعالیت داشت همچنین حاج صفرعلی مقصودی شاگرد نریمان و در حال حاضر هم حسین ثانی‌خانی به ساخت این ساز مشغول است. اما در این یکی دو دهه اخیر نه‌تنها تعداد سازنده‌های آن بسیار انگشت‌شمار شده بلکه نوازنده‌های آن هم نسبت به گذشته تعدادشان کاهش یافته است.»
برپایی جشنواره‌ها و ایجاد تبادلات فرهنگی
اجرای مقام‌های «ترکمنی زرگری بی‌کلام»، «شهریاری» و «زرگری راسته» و «تیرینگه زرگری» توسط استاد نصرت‌الله زرگر در این دوره از جشنواره موسیقی نواحی ایران از سوی مخاطبان با اقبال بسیار خوبی روبه‌رو شد و بر این نظر است: «برپایی چنین رویدادهای فرهنگی در معرفی هنر اصیل ایرانی بسیار تأثیرگذار است بویژه آنکه برگزاری این جشنواره‌ها فرصتی است تا هنرمندان مناطق مختلف در کنار هم قرار گیرند و همنوا با یکدیگر شوند. به‌طور مثال، در جشنواره موسیقی اقوام ایران توانستیم با نوازندگان بسیاری از نقاط مختلف کشورمان و حتی خارج از ایران آشنا شویم و همین مسأله می‌تواند موجب تبادل ارتباطات فرهنگی و کاری با هنرمندان مختلف باشد. او در پایان درباره شرایط حال حاضر موسیقی می‌گوید: «موسیقی هنری ماندگار است به شرط آنکه مسئولان حمایت‌های لازم را از هنرمندان داشته باشند و پشتیبانشان قرار گیرند.»
احیای سازهای فراموش شده
دیگر فرهنگ و هنر موسیقی اقوام ایران که در حال انقراض است، نواختن و ساخت نی‌هایی است که مخصوص هنرمندان بندرترکمن بوده اما به دلیل کم‌توجهی مسئولان فرهنگی و ناآشنا بودن نسل جوان این منطقه رو به فراموشی است. اما جای خرسندی است در این بین، افرادی هستند که با جان و دل از میراث کهن خود نگاهداری می‌کنند و نمی‌گذارند دفتر تاریخ فرهنگ و هنر سرزمین‌شان برای همیشه بسته بماند، هنرمندانی همچون حاج محمد ایری، خواننده ترکمن و نوازنده دوتار و سازهای بادی (قَرَه نی، نی زبان‌دار). او متولد روستای قره‌قاشلی بندر ترکمن است و حدود 44 سال است به‌طور جدی در عرصه موسیقی فعالیت می‌کند. این استاد موسیقی در گفت‌و‌گو با «ایران» بیان داشت: «12 سالم بود که توانستم با حمایت و تشویق برادرم آموختن موسیقی را آغازکنم. برادرم سازنده دوتار و کمانچه بود و با تهیه کردن سازهای فلوت و کمانچه من را به آموزش این سازها آشنا کرد و بعد از آن به آموختن دیگر سازها روی آوردم و تا به امروز در حفظ این موسیقی تلاش کرده‌ام.»
استاد حاج محمد ایری از سال 1356 فعالیت خود را شروع و در جشنواره‌های هنری داخلی و خارجی در کشورهایی چون ترکمنستان، ترکیه، قزاقستان، هندوستان، آذربایجان، سوئد و آلمان شرکت کرده است. او همچنین نویسندگی و کارگردانی 13 اثر نمایشی نظیر «خان جُنید»، «وداع کرکس‌ها»، دریافت جایزه جشنواره فجر برای سرپرستی گروه فولکلور 
ملا نَفَس، آموزش ذکر خنجر و حرکت‌های موزون این مراسم آیینی ترکمن‌ها، را در رزومه فعالیت‌های هنری خود دارد. او همچنین توانست در جشنواره موسیقی فجر ‌عنوان «احیاگر سازهای فراموش‌شده ترکمن» همچون «زنبورک»، «نی زبان‌دار» یا « دیللی تویدوک کیجیگ» را به‌دست آورد. او می‌گوید: «ساز نی در قوم ترکمن رواج دارد و ساخت و اجرای آن طی سال‌ها قبل فراموش شده بود و من توانستم این سازهای فراموش شده را احیا کنم. نی‌هایی در ابعاد مختلف که کوچکترین آن «نی زبان‌دار کوچک» نام دارد و در بین ترکمن‌ها عنوان آن «دیللی تویدوک کیجیگ» است، با ابعادی حدود ۱۰ الی ۱۲ سانتیمتر که بدون هیچ پرده‌ای نواخته می‌شود. قدمت این ساز از ابتدای به‌وجود آمدن قوم ترکمن بوده و خاستگاهش تنها در این منطقه است اما تعداد افراد کمتری آن را می‌نوازند.»
روایت یک داستان از پیدایش یک ساز
حاج محمد ایری با روایت داستانی به پیدایش این ساز و عنوان آن اشاره کرد و گفت: «اسکندر شاه» دو شاخ کوچک روی سرش داشته که آن ‌را زیر تاج مخصوصی پنهان می‌کرده. هر زمان که آرایشگری برای کوتاه کردن موی سر او به کاخ می‌رفته؛ بعد از اینکه موهای اسکندر شاه را کوتاه می‌کرده؛ توسط جلاد سرش از تن جدا می‌شده تا راز شاه برملا نشود. روزی یک جوان برومند به کاخ می‌رود تا موهای اسکندر شاه را کوتاه کند. اسکندر شاه به جوان می‌گوید: حیف است تو کشته شوی. من دلم نمی‌آید تو را بکشم؛ اما تو هم راز من‌را به کسی نگو. مرد جوان قول می‌دهد که این راز را در سینه نگه‌دارد. او مدت‌ها راز اسکندر شاه را در سینه نگاه می‌دارد اما چون نمی‌شود راز را در سینه نگاه داشت؛ به بیابان خلوتی می‌رود و در آن چاه خشک‌شده‌ای را می‌بیند که انواع نی‌ها هم در اطراف آن روئیده. سرش را داخل چاه می‌کند و فریاد می‌زند: «اسکندر شاه، شاخ داره» از قضا روزی چوپانی همراه گوسفندان‌اش از کنار آن‌ چاه عبور می‌کرده. از اطراف چاه یک «نی» می‌چیند و وقتی در آن می‌دمد می‌بیند این نی مانند انسان حرف می‌زند و می‌گوید: «اسکندر شاه، شاخ داره». از همان وقت نام این ساز را «دیللی تویدک کیجیگ»، یا همان نی ‌زبان‌دار کوچک می‌گذارند.»
برگزاری جشنواره‌ها و ایجاد انگیزه برای هنرمندان
این نوازنده در ادامه صحبت‌هایش از دیگر سازهای این منطقه سخن گفت و اظهار کرد: «کمانچه، دوتار، نی هفت بند، قوپوز، زنبورک از جمله سازهایی هستند که دربندر ترکمن نواخته می‌شود البته زنبورک ازجمله سازهای فراموش شده بود و من به عنوان یک پژوهشگر این ساز را احیا کردم و می‌نوازم تا مردم با این ساز کهن آشنا شوند.»
او در پایان به برگزاری جشنواره‌های موسیقی بویژه جشنواره موسیقی نواحی ایران اشاره کرد و گفت: «من طی این سال‌ها جشنواره‌های مختلفی برگزار کردم جشنواره‌هایی مانند نی‌نوازان، دوتار نوازان، کمانچه‌نوازان و جشنواره روایتگران اما متأسفانه در 5 سال گذشته به سبب عدم حمایت و کمبود بودجه و همچنین شیوع کرونا این جشنواره‌ها متوقف شده‌اند. اما به‌طور کلی برگزاری رویدادهای بزرگی همچون موسیقی اقوام ایران در معرفی هنر و موسیقی اصیل و ارزشمند ایران بسیار تأثیرگذار است و چه تعداد چنین جشنواره‌هایی افزایش یابد، انگیزه هنرمندان این موسیقی‌ها هم بیشتر خواهد شد.

کوروش زارعی، دبیر چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گفت‌وگو با «ایران تئاتر» از آخرین وضعیت برگزاری جشنواره تئاتر فجر خبر داده و گفته است:«مسیر برگزاری جشنواره تئاتر فجر در این دوره هم در حال طی شدن است، اما مشکل اصلی ما جذب سرمایه و بودجه برای برگزاری این رویداد مهم فرهنگی است.» او در بخشی از صحبت‌هایش به بحث تبلیغات و ورود سرمایه‌گذار به این جشنواره اشاره کرد و گفت:«متأسفانه هنوز در جذب اسپانسر برای چهل‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر دچار مشکل هستیم و دبیرخانه در حال بررسی و گفت‌وگو برای حل مشکل مالی این دوره از جشنواره است.» زارعی درباره دلیل فقدان رغبت سرمایه‌گذاران برای همکاری با رویداد تئاتری فجر نسبت به جشنواره فیلم فجر گفت: «طبیعتاً جشنواره فیلم فجر برای اسپانسرها جذاب‌تر است، زیرا در این جشنواره بازیگران مطرح و سلبریتی‌ها حضور دارند که می‌توانند در تبلیغات بهتر و بیشتر اسپانسر مؤثر باشند اما جشنواره تئاتر فجر شاید این جذابیت‌ها و تبلیغات را برایشان به همراه نداشته باشد.» دبیر چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجرهمچنین درباره روند برگزاری بخش استانی  این جشنواره افزود: «بازبین‌های بخش مسابقه‌ صحنه‌ای برای آثار تولیدی از پانزدهم آذرماه راهی استان‌ها می‌شوند تا به‌ طور رسمی بازبینی برای آثاری که اختصاصاً برای فجر امسال آماده شده‌اند، آغاز شود.» او در همین رابطه تأکید کرد: «علاوه بر آن، جشنواره‌های تئاتر استانی هم تا ۲۰ آذرماه به پایان خواهد رسید و برگزیدگانشان مشخص می‌شود، برگزیدگان جشنواره‌های استانی به جشنواره منطقه‌ای راه می‌یابند و در نهایت برگزیدگان جشنواره منطقه به صورت مستقیم راهی جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر خواهند شد.» زارعی درباره آغاز به کار دوباره جشنواره تئاتر منطقه‌ای بعد از ۹ سال تعطیلی افزود: «این جشنواره پس از تعطیلی طولانی‌مدت از اول تا بیستم دی‌ماه در استان‌های کرمانشاه، بوشهر، مازندران، فارس و خراسان‌رضوی برگزار خواهد شد و همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، برگزیدگان آنها مستقیماً راهی فجر می‌شوند.» او درباره برگزاری بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر افزود: «آثاری از سراسر جهان برای حضور در این بخش اعلام آمادگی کرده‌اند. این آثار در حال حاضر در حال بازبینی هستند و به‌ زودی اخبار فهرست نهایی آنها منتشر خواهد شد. علاوه بر آن هنرمندانی از ایران که طی سال گذشته آثاری روی صحنه داشتند، می‌توانند آثار خود را برای حضور در این بخش ارائه دهند تا در صورت پذیرش، جدول بخش بین‌الملل کامل شود.» دبیر چهل‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر در پایان درباره شیوه تبلیغات در چهل‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر گفت: «امسال تلویزیون‌های اینترنتی و تبلیغات محیطی مهم‌ترین نقاط هدف دبیرخانه برای تبلیغات هستند، علاوه بر آن فضای مجازی نیز همچنان بستری برای تبلیغات محسوب می‌شود که با توجه به شرایط موجود از آنها بهره‌گیری خواهد شد.»

فرهنگی/ شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران، «سینماحقیقت» از بیستم آبان‌ماه آغاز به کار می‌کند؛ جشنواره‌ای که اصلی‌ترین تریبون این سینما و سینماگرانش است و در ایامی چند روزه فضای رسانه‌ای را معطوف سینمای مستند می‌کند. سینمای مستندی که بالذات، بدیع و تازه است و با نگاه جسورانه و دغدغه‌مند سینماگرانش هر وقت فرصتی برای عرضه داشته، توانسته با مخاطب ارتباط بگیرد. چنانچه تاکنون تماشای مستند در ایام جشنواره و لذت دیدن فیلم روی پرده عریض سینما را تجربه نکرده‌اید اگر در همین ایام سری به جشنواره سینما حقیقت بزنید از جمعیت علاقه‌مندان این حوزه شگفت‌زده خواهید شد. ذات بدیع سینمای مستند و نگاه جسورانه و خلاق فیلمسازانش دلیل این جذابیت و امتیاز بزرگ همین جشنواره است.
جمشید بیات ترک که با مستند «امین الضرب» -پرتره‌ای درباره زندگی حاج محمدحسن امین الضرب، بزرگترین تاجر قرن نوزدهم میلادی و اولین کارآفرین صنعتی ایران- متقاضی حضور در شانزدهمین جشنواره سینما حقیقت است، درباره اهمیت و اثرگذاری ساخت مستند گفته است: «ما مستند می‌سازیم تا خودمان و زمان‌مان را بهتر بشناسیم. مستند به ما کمک می‌کند تا متوجه شویم که در طول تاریخ تغییری کرده‌ایم یا نه؟ هنوز به چیز‌هایی نقد می‌کنیم و همچنان درگیر آن‌ها هستیم. همین که مستند شناخت درستی از زمانه به ما بدهد، نوری بدهد و زمانه را مشخص کند، بسیار حائزاهمیت است.»شانزدهمین دوره جشنواره کوتاه‌تر از دوره‌های گذشته قرار است از تاریخ 20 تا 25 آذرماه برگزار شود. این دوره همچون دوره پانزدهم به صورت حضوری برگزار می‌شود، اگرچه بخش‌هایی از این رویداد همچنان آنلاین و غیرحضوری است. مکان برگزاری جشنواره هم پس از چندین دوره برگزاری از پردیس چهارسو به سینما ملت منتقل شده است. پخش آثار از یکشنبه 20 آذرماه در پردیس ملت آغاز شده و تا پنجشنبه 24 آذرماه ادامه خواهد داشت. مراسم اختتامیه نیز همان روز در تالار وحدت برگزار می‌شود. آن طور که در خبرها آمده، آیین نکوداشت یاد و خاطره نادر طالب‌زاده مستندساز فقید کشور با حضور جمعی از مستندسازان، یکی از برنامه‌های جنبی جشنواره است. طالب‌زاده، فیلمساز، مجری و تهیه‌کننده فیلم‌های مستند است که اردیبهشت ماه امسال پس از پشت سر گذاشتن مدتی بیماری درگذشت.شبکه مستند تلویزیون همچون ادوار گذشته همراه جشنواره «سینما حقیقت» است و امسال نیز «ویژه برنامه جشنواره سینماحقیقت» قرار است همزمان با آغاز جشنواره روی این شبکه برود. مخاطبانی که موقعیت حضور در جشنواره را  ندارند، با تماشای این برنامه در جریان تمام اتفاقات، نشست‌ها، ورک‌شاپ‌ها و فیلم‌های بخش‌های متفاوت قرار خواهند گرفت. این برنامه از ۲۱ آذرماه، یک روز پس از شروع جشنواره، روانه آنتن می‌شود که البته ساعت پخش آن هنوز به صورت دقیق مشخص نیست اما آن طور که سعید رسولی تهیه‌کننده این برنامه خبر داده احتمالاً مانند سال‌های گذشته در کنداکتور برنامه‌های ساعت ۱۹ تا ۲۳ قرار می‌گیرد.
برای شناخت آثار این دوره از جشنواره احتمالاً باید تا پایان هفته و اعلام اسامی آثار راه یافته به بخش‌های مختلف منتظر ماند اما طبق اخباری که از مستندهای متقاضی حضور در جشنواره، روی سایت خبری قرار می‌گیرد این طور که به نظر می‌رسد بازتاب تمامیت ایران در آیینه جشنواره یکی از شاخصه‌های این دوره است.  بهنام بیرم‌ وند که با مستند «دفک» متقاضی حضور در جشنواره است در این باره به تسنیم گفته است: «رویکردی که مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی در پیش گرفته و از دید من نکته بسیار مهمی‌ است، توجه به فیلمسازان خارج از پایتخت و شهر تهران است. به صورت کلی مستندسازی و فیلمسازی کاری پرهزینه است و باید بیش از پیش از آن‌ها حمایت شود. همچنین در شهرستان‌های کوچک سوژه‌های بشدت پرکشش و خوبی وجود دارد که با حمایت از فیلمسازان این مناطق شاهد آثاری متفاوت‌تر و خوب هستیم که البته خوشحالم که مرکز گسترش این موضوع را مورد توجه قرار داده است.» موضوع این مستند درباره یک خانواده هشت نفره بختیاری است که اغلب آن‌ها سواد خواندن و نوشتن ندارند اما تمامی آن‌ها به صورت خودآموز و بدون آنکه خبر داشته باشند، نقاشی‌های مدرن می‌کشند؛ در سبک‌های مختلف و به صورت کاملاً ذاتی.

پرستو علی‌عسگرنجاد
پژوهشگر فرهنگی

​​​​​​​امروز، همان روزی‌ است که خطر آمدنش را هشدار داده بودم. والت دیزنی اولین انیمیشن سینمایی‌اش را با یک نقش اصلی همجنس باز ساخت.
امروز دیگر با «باز لایتیر» طرف نیستیم که در یک سکانس یازده ‌ثانیه‌ای، چشم بچه‌مان را بگیریم تا تماس لب‌های دو زن را نبیند. امروز والت دیزنی «دنیای عجیب» را ساخته و شخصیت اصلی آن را یک نوجوان همجنس باز قرار داده. روشن و صریح؛ جوری که با هیچ جرح و تعدیلی از دل داستان حذف نشود. چرا؟! چون پدر او از این انحراف فرزندش کاملاً راضی و خوشحال است و اتفاقاً تلاش می‌کند دست پسرش را بگذارد توی دست کراشش که یک پسر همجنس‌باز دیگر است! در چند صحنه از فیلم، می‌بینیم که پدر، سرچر، درباره علاقه پسرش، ایتان، به دیازو با شور و شوق حرف می‌زند، چندین بار لب‌های همسرش را مقابل چشم پسر می‌بوسد تا او هم ابراز علاقه را یاد بگیرد و آخر کار هم که پسر به کراشش می‌رسد، همه شادند!
اینها که برایتان گفتم، برداشت‌های استعاری من نیست! دان هال کارگردان ایتان و دیازو را در آغوش هم نشان داده دستپاچگی و سرخ‌شدن ایتان را مقابل معشوقش نشان داده. در طراحی لباس دیازو و حتی انتخاب رنگ هم همجنس‌باز بودن او را به رخ مخاطب کشیده. این حمایت علنی انیمیشن دنیای عجیب از این انحراف کثیف اخلاقی، چیزی نیست که بشود آن را پوشاند. سایت‌های سینمایی دنیا هم به این حمایت علنی، واکنش جدی نشان داده‌اند.
قبلاً هم برای باز لایت‌یر نوشته‌ام. من به آن جماعت محترم پاکیزه‌ای که به جبر اختلال ژنتیکی، غددی و هورمونی، هویت جنسی دوگانه‌ای دارند، کوچک‌ترین جسارتی نمی‌کنم و از جامعه‌ام انتظار دارم با درک و همدلی با این گروه مواجه شود. اینجا اما حرف اختلال نه، که پای انحراف وسط است. این یک تفاوت نیست، یک خطاست، یک انتخاب آگاهانه آلوده. و بزرگ‌ترین شرکت انیمیشن‌سازی دنیا، حتی به قیمت شکست تجاری سنگین اثرش، سیاست حمایت علنی از این گناه کبیره را دنبال می‌کند.فریب رنگ‌ و لعاب علمی دنیای عجیب را نخورید! سازندگان، ژانر ماجراجویی و علمی‌تخیلی را انتخاب کرده‌اند تا بزکش کنند! عادی‌سازی همجنس‌بازی آن هم در کودکان معصوم جهان. این است ماجرا. من نسخه پرده‌ای و زبان اصلی این انیمیشن را همین امروز دیدم. بدون زیرنویس با صدایی ضعیف؛ طوری که ناچار شدم هندزفری را یک ساعت توی گوشم فشار بدهم تا گفت‌وگوها را متوجه شوم. این اثر هنوز دوبله نشده. هنوز پایش به وی.اُ.دی‌های ما مثل فیلیمو و نماوا نرسیده. نباید هم برسد! هیچ استودیوی دوبله‌ای نباید این اثر را برای کودکان ما دوبله کند. هیچ بستری نباید این اثر را منتشر کند. هیچ سایتی نباید حق داشته باشد طهارت ذهن کودکان ما را با این انیمیشن کثیف خراب کند.ما سینه سپر می‌کنیم برای حفاظت از کودکانمان. ما انیمیشن دنیای عجیب را تحریم می‌کنیم.مادران سرزمینم! صدای آژیر قرمز را بشنوید. نگذارید بمب‌ها از نمایشگر بگذرند و بخورند به قلب کوچک فرزندانتان. چراغ دست بگیرید. شب هجوم آورده.

پیشنهاد کتابخوانی وزیر فرهنگ در فضای مجازی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جدیدترین یادداشت‌ خود در برنامه کاربردی‌ «روبیکا» ضمن پیشنهاد خرید کتاب از سامانه «کتاب دات آی آر»، کتاب «ستاره‌ها چیدنی نیستند» را نیز برای مطالعه به مخاطبان معرفی کرد. محمدمهدی اسماعیلی در جدیدترین نوشته  خود در فضای مجازی  آورده: «ستاره‌ها چیدنی نیستند کتابی است که در روز افتتاح سامانه خرید از کتابفروشی‌ها خریده بودم و بلافاصله از مبدأ که یک کتابفروشی در زاهدان است برایم ارسال شده بود. ایده کتاب بر اساس یک خاطره واقعی از امام جمعه وقت نیویورک (حجت‌الاسلام آقاتهرانی) است و به صورت یک داستان جذاب نگاه اسلام و غرب به موضوع زن را روایت می‌کند. هم خواندن این کتاب را توصیه می‌کنم هم خرید و هدیه کتاب از سامانه کتاب دات آی آر.» /سایت وزارت ارشاد


 تخفیف 30 درصدی کتاب‌های انتشارات فارابی 
به مناسبت روز دانشجو

به مناسبت گرامیداشت روز دانشجو تمامی کتاب‌های بنیاد سینمایی فارابی از 16 آذر ماه به مدت یک هفته با تخفیف ۳۰ درصدی به مخاطبان عرضه می‌شود. براساس این خبر، جلد اول و دوم کتاب «نما به نما»، «اصول اساسی کارگردانی سینما»، «چگونه مشکلات فیلمنامه‌مان را حل کنیم؟»، جلد اول و دوم «روایت در فیلم داستانی»، «فرهنگ فیلمنامه»، «فیلمنامه‌نویسی پیشرفته» و «چگونگی درک فیلم» عناوین ۹ کتاب مرجع سینمایی هستند که توسط انتشارات بنیاد سینمایی فارابی تجدید چاپ شده‌اند./سایت وزارت ارشاد


برگزاری نشست خبری پنجمین جایزه 
پژوهش سال سینمای ایران

نشست خبری پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران روز گذشته  ۱۴ آذرماه در وزارت ارشاد برگزار شد. در این نشست امیررضا مافی دبیر این رویداد، مینو خانی عضو هیأت داوری و قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی حضور داشتند. 
قادر آشنا دراین نشست گفت: سازمان سینمایی وظیفه خود می‌داند تا آثار پژوهش سینمایی را ببیند و آن را ارج نهد ما امسال برای توجه به امر پژوهش ابتدا فراخوانی دادیم و از همه پژوهشگاه‌ها، اساتید و... خواستیم که اولویت پژوهشی خود را بگویند. 
از همین رو نزدیک دویست و اندی اولویت را اعلام کردند و در نهایت ۳۶ طرح نهایی آمد که ۸ طرح را مصوب کردیم  و تلاش بر این است تا پایان سال تمام پژوهش‌هایی که در این چند سال در ارشاد انجام گرفته است در سایت معاونت توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی بارگذاری کنیم تا بقیه بهره ببرند.