مجید میرزاحیدری
 خبرنگار

تحقق آرزوی ۴۳ ساله برای سرمایه‌گذاری نفتی ایران در بخش فراسرزمینی، در گام نخست کشور ونزوئلا، زیرگوش ایالات متحده امریکا را هدف گرفت.
ایران با امضای قرارداد تأمین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تکمیل ظرفیت پالایشگاه دولتی 140هزار بشکه‌ای «ال‌پالیتو» در ونزوئلا، گام مهم و جدی خود را در راه‌اندازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی برداشت.
گام مهمی که بیژن نامدار زنگنه با همه عقبه وزارتی خود در صنعت نفت، از اجرایی ساختن آن عاجز ماند. هرچندکه زنگنه در تمام دوران وزارت خود، کارنامه قابل قبولی حتی در زمینه ساخت پالایشگاه در داخل کشور هم نداشت، با این همه نمی‌توان انتظار می‌داشت که او و تیم همراه، گامی برای راه‌اندازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی هم بردارند.
از قرار معلوم، پالایشگاه «ال‌پالیتو» در ونزوئلا در حال حاضر با نیمی از ظرفیت خود مشغول بهره‌برداری بوده که طبق قرارداد ۱۱۰ میلیون یورویی مذکور، خوراک نفت خام این پالایشگاه با مشارکت شرکت ملی نفت ایران تأمین خواهد شد.
در واقع هدف از امضای این قرارداد، پالایش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام میدان‌های کشور در این پالایشگاه خواهد بود.
اما آیا راه‌اندازی این پالایشگاه، تنها اقدام وزارت نفت برای توسعه ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی خواهد بود؟
گفته می‌شود که پس از پالایشگاه در ونزوئلا، ایران در زمینه تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی این کشور هم با ظرفیت ۹۵۵ هزار بشکه در روز آماده می‌شود. سرمایه‌گذاری در پالایشگاه نیکاراگوئه، پالایشگاه‌های ازبکستان و پالایشگاهی در سوریه هم از دیگر برنامه‌های مهم ایران در پالایش فراسرزمینی خواهد بود.
جواد اوجی، وزیر نفت هم گفته که در سال اول دولت سیزدهم بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تفاهمنامه و قرارداد نفتی و گازی امضا شده و ایران آماده است بلافاصله بعد از رفع تحریم‌ها به سطح تولید و صادرات پیش از تحریم بازگردد.
در این زمینه، رئیس هیأت مدیره شرکت پتروشیمی فارابی در گفت‌و‌گو با «ایران» اذعان داشته است که سرمایه‌گذاری ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی، این امکان را فراهم می‌کند تا ایران با وسعت و نفوذ بیشتری فرآورده‌های نفت خام خود در آن کشورها را پالایش کند و پس از عرضه در بازار، ارزآوری خوبی هم برای کشور خواهد داشت.
یاسین بدری، تصریح کرد که سرمایه‌گذاری ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی در کنار تسهیل در امور تجارت نفت برای کشور، روابط سیاسی کشور را با سایر کشورها بشدت مستحکم‌تر خواهد کرد.
به گفته وی، سرمایه‌گذاری ایران در صنعت نفت ونزوئلا، سبب خواهد شد ایران، تکنولوژی خود را به آن کشور منتقل کند که این امر هم ارز‌آوری خوبی برای کشور به دنبال دارد.
بدری، یادآور شد که در دولت‌های قبلی، قرار بود ایران در ساخت پالایشگاه‌های فراسرزمینی ورود کند اما تلاش دست‌اندرکاران امر در وزارت نفت آن زمان، به نتیجه‌ای نرسید و آن طرح‌ها هم فعال نشد، هرچند که اگر جدیت فعلی در سال‌های قبل وجود داشت، صنعت نفت امروز کشور به مراتب پیشرفته‌تر بود!
واقعیت این است که دولت سیزدهم علاوه بر توسعه صادرات نفت و گاز، موفقیت چشمگیری در وصول درآمدهای آن داشته است.
از ۲,۵ برابر شدن وصول درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت، گاز، میعانات گازی، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن، تنها به‌عنوان برشی کوچک از توفیقات مهم دولت سیزدهم در مدت زمان یک سال گذشته در صنعت نفت یاد می‌شود.
ناگفته پیداست که در طول سال‌های گذشته، یکی از شیوه‌های امریکا برای افزایش اثرگذاری تحریم بر اقتصاد ایران، ممانعت از دستیابی به درآمدهای نفت و گاز کشور بوده است. دولت سیزدهم اما برای خنثی‌سازی حداکثری تحریم‌ها، علاوه بر توسعه صادرات نفت و گاز، روش‌های مختلفی را به کار بسته تا تأثیرات تحریم‌ها را به کمترین میزان خود برساند.
در خلال این اقدامات، وصول ۱,۶ میلیارد دلار مطالبات معوق از عراق بابت صادرات گاز در دولت قبل و تسویه تمام صورتحساب‌های جاری صادرات گاز، ایفای کامل تعهدات مالی در بودجه سال ۱۴۰۰، به ترتیب با تأمین بیش از ۱۹۹ هزار میلیارد تومان بابت سهم دولت از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی در تبصره (۱) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و بیش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای فروش داخلی و صادراتی فرآورده‌های نفتی، فروش داخلی گاز طبیعی و نیز تسویه مطالبات جاری و سنواتی بابت فروش خوراک میعانات گازی به پتروشیمی‌ها از منابع تبصره ۱۴ قانون بودجه، افزایش قریب به ۸۰ درصدی وصول درآمدهای ارزی صادرات نفت، میعانات، گاز صادراتی و محصولات پتروشیمی در ۴ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ نسبت به بازه مشابه سال گذشته از دیگر اقداماتی بوده که در این مدت محقق شده است.
فراموش نکنیم، در حالی‌که صادرات نفت کشور در سه سال پایانی دولت قبل به زیر یک میلیون بشکه در روز و حتی به ۴۰۰ هزار بشکه در روز سقوط کرده بود اما با آمدن دولت سیزدهم این مقدار از یک میلیون بشکه در روز هم فراتر رفته است.
مزایای مهم سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی
بدون شک، سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی را می‌توان برگ برنده ایران در برابر تحریم‌ها دانست، زیرا با توجه به نیاز روزافزون دنیا به فرآورده‌های نفتی، فعال شدن ایران در راه‌اندازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی آغاز خوبی برای تأمین پایدار فرآورده در داخل و خارج از کشور است، چرا که استفاده از ظرفیت خالی پالایشگاه‌های فراسرزمینی ازسوی دولت سیزدهم می‌تواند نقشه دشمن را برای کاهش درآمدهای نفتی نیز تضعیف کند.
 وزارت نفت در دولت سیزدهم برخلاف رویه وزارت نفت دولت قبل، به جای تمرکز بر نیمه‌خالی لیوان و گلایه از مشکلات، نیمه پر لیوان را دیده و در تلاش است با بهره‌گیری از همه توانمندی‌های موجود در داخل کشور سد تحریم‌های موجود علیه صنعت نفت کشور را از سر راه بر دارد.
سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی را می‌توان گام بزرگی دراین مسیر دانست که با اجرایی شدن آن، سیلی محکم ایران زیر گوش امریکا خواهد بود.

از سال‌هایی که از برنامه دولت برای هدفمند کردن و توزیع عادلانه یارانه آب می‌گذرد، به علت صحیح اجرا نشدن این برنامه، جمعیت مشترکانی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند، بیش از 30 درصد کاهش یافته است.
پنجم آبان سال 1387 بود که پرویز فتاح وزیر نیروی دولت نهم، از آغاز غیریارانه‌ای شدن تعرفه‌های آب با هدف اصلاح الگوی مصرف این حامل انرژی سخن گفت. به گفته او، طبق لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها، مجلس به دولت اجازه می‌داد ظرف سه سال و به صورت تدریجی، قیمت آب به قیمت تمام شده آن برسد.
چهار ماه پس از این سخنان، محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت به مجلس رفت و از لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها دفاع کرد که پس از بررسی در مجلس، قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تصویب شد.
با تصویب شدن این قانون، طبق بند «الف» ماده 3 آن، دولت که مجاز به تعیین قیمت آب و فاضلاب شده است، باید میانگین قیمت آب برای مصارف مختلف با توجه به کیفیت و نحوه استحصال آن در کشور به گونه‌ای تعیین شود که به‌ تدریج تا پایان برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، معادل قیمت تمام شده آن باشد. رئیس‌جمهور هدف از هدفمند کردن یارانه‌ها را صرفه‌جویی و کاهش مصرف بیان کرده بود.
با وجود این، اواخر شهریور 1389 بود که آقای بهروز مرادی، مدیرعامل وقت سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها گفت: آب جزو آن دسته از حامل‌های انرژی است که امسال در دستور کار اجرای این قانون نیست.
اجرا نشدن این قانون باعث شد بر اساس سالنامه آماری آب وزارت نیرو در سال آبی 1389-1388، با وجود افزایش 11 درصدی بارندگی‌ها، سطح آب‌های زیرزمینی بیش از نیم‌متر و حجم مخازن آب‌های سطحی نیز بیش از 4 هزار و 700 میلیون مترمکعب کاهش یافت.
پایان سال 1389 که سال اصلاح الگوی مصرف نام داشت، قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی به تصویب رسید و بر اساس ماده 10 آن، وزارت نیرو موظف شد در چهارچوب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، الگوی مصرف ماهانه حامل‌های انرژی را تعیین کند به‌ طوری که یارانه در نظر گرفته شده برای مصارف داخل الگو در چهارچوب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، از محل نرخ تبعیضی مشترکان خارج از الگو جبران شود؛ یعنی مشترکانی که الگو را رعایت نمی‌کنند، نرخ آب را به صورت غیریارانه‌ای بپردازند.
4 سال بعد با روی کار آمدن دولت یازدهم، تا سال 94 طول کشید تا افزایش پلکانی تعرفه‌های آب رخ دهد اما نه تا غیریارانه‌ای شدن کامل پله‌های آخر؛ موضوعی که باعث شد 18 خرداد 1395 نمایندگان مجلس در صحن علنی به وزیر وقت نیرو تذکر دهند، اما تا پایان دولت دوازدهم نیز این قانون به طور کامل اجرایی نشد.
از مرداد پارسال نیز دولت سیزدهم در شرایطی بر سر کار آمده است که سدهای کشور از هر زمان دیگری خالی‌تر هستند. آقای فیروز قاسم‌زاده، سخنگوی صنعت آب در اوایل سال آبی جدید که از مهر امسال آغاز شده است، گفت: سال آبی قبل، یک سال تقریباً کم‌سابقه در طول نیم‌قرن اخیر بود.
امسال نیز بند «ک» تبصره 15 قانون بودجه، وزارت نیرو را موظف به تعیین تعرفه مشترکان بالاتر از الگو به صورت غیریارانه‌ای و پلکانی کرده است. سخنگوی صنعت آب در این باره می‌گوید: اگر آیین‌نامه اجرایی این بند از قانون بودجه در هیأت وزیران تصویب شود، ابلاغ خواهد شد.
اجرا نشدن این قوانین برای توزیع عادلانه یارانه آب از سال 1387 تاکنون باعث شده جمعیت مشترکان خوش‌مصرف آب که متوسط الگوی 15 مترمکعبی ماهانه را رعایت نمی‌کنند، از 85 درصد در نخستین سال هدفمند کردن یارانه‌ها به 54 درصد کاهش یابد.

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با اشاره به استفاده از روش‌های جدید اکتشاف نفت توسط شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: با این روش‌ها، در جنوب غربی کشور مخازن نفتی جدیدی کشف شده است.
«مهدی فکور» دیروز در نشست خبری با اشاره به اینکه در یک سال گذشته اقداماتی در اکتشاف نفت و گاز انجام شده است، افزود: بر اساس مطالعات سازمان‌های بین‌المللی، در آینده ۳ کشور ایران، روسیه و عراق بیشترین اکتشافات را خواهند داشت و سایر کشورهای منطقه اکتشافاتشان به پایان می‌رسد که هم در بُعد جذب سرمایه‌گذاری خارجی و هم استمرار تولید نفت و گاز رتبه‌های بالایی خواهند داشت.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه حوزه‌های رسوبی ما در جنوب زاگرس هستند، ایران و عراق بالاترین پتانسیل کشف نفت و گاز را خواهند داشت و حجم هیدروکربوری که برای ایران در نظر گرفته‌اند، معادل ۱۶ میلیارد بشکه است که هم از بعد پیشرفت کشور و جذب سرمایه‌گذاری خارجی اهمیت دارد.
فکور با اشاره به اینکه هر کشوری که از نعمت انرژی برخوردار است اقتصاد شکوفاتری خواهد داشت، گفت: این نکته را برای همه سرمایه‌گذاران خارجی دارد که ایران در نفت و گاز حرف اول را خواهد زد و برای سودآوری باید وارد بازار ایران شوند.

بررسی ۱۰ درصد از مساحت ایران به‌روش مغناطیس‌سنجی هوایی
وی تأکید کرد: یکی از کارهای مهمی که بی‌نظیر بوده، مغناطیس‌سنجی هوایی توسط هواپیما بوده و تا اعماق ۷ هزار متر زیر زمین بررسی و تغییرات رسوبی زیر زمین شناسایی می‌شود. برای اولین بار این کار در ایران توسط هواپیماهای سبک انجام شده است.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه قطعات هواپیما جدا شده و تجهیزات مورد نیاز روی آن نصب شد و سپس این هواپیما مونتاژ و به تأیید سازمان هواپیمایی برای پرواز رسید، افزود: برای برداشت اطلاعات هیچ‌گونه پارازیتی نباید ایجاد شود؛ بنابراین هواپیما به‌گونه‌ای طراحی شده که کمترین صدا را داشته باشد. وی ادامه داد: هواپیما باید در ارتفاع ۶۰۰ تا ۶۵۰ متری سطح زمین حرکت کند و خلبان ماهری می‌طلبد و در کوه‌های زاگرس برداشت اطلاعات مشکل است؛ زیرا زاویه صعود باید تعریف شده باشد.
فکور با تأکید بر اینکه ۱۷۵ هزار کیلومتر از خاک ایران با این هواپیما بررسی خواهد شد، گفت: یک‌دهم مساحت ایران قرار است به این صورت مورد مطالعه قرار گیرد. وی در مورد کاهش زمان پروژه‌های اکتشافی نفت و گاز گفت: این روش زمان پروژه‌های اکتشافی را به حداقل کاهش خواهد داد.
مدیر اکتشاف افزود: با وزارت آموزش و پرورش تفاهمنامه‌ای برای همکاری در المپیاد زمین‌شناسی امضا شده و ۱۵ نفر از همکاران در مدیریت اکتشافات دانش‌آموزان را آموزش دادند که توانستند مقام سوم جهانی را به دست آورند. 
وی با اشاره به اینکه اکنون با ۴ کشور برای مطالعات اکتشافی وارد همکاری شده‌ایم، ادامه داد: به‌طور مثال با کشور تاجیکستان وارد مذاکره شده‌ایم. 

وجود ۱۴ بلوک اکتشافی نفت و گاز در ایران
فکور با تأکید بر اینکه ۱۴ بلوک اکتشافی در ایران تعریف شده، گفت: با وجود مجوزهای لازم اما به‌دلیل تحریم هیچ بلوکی واگذار نشده و سرمایه‌گذاری صورت نگرفته است.
وی تأکید کرد: یکی از بلوک‌های دریایی ما توسط متخصصان ایرانی، طراحی شده و در آستانه عقد قرارداد است و حجم این بلوک ۳۰ تی سی اف (تریلیون فوت مکعب) و معادل مخزن خانگیران است و در خلیج فارس جهش بزرگی در صنایع ایجاد خواهد کرد.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران گفت: با یک کشور آسیایی و ۵ کشور اروپایی وارد همکاری شدیم و در برخی پروژه‌های تحقیقاتی با این کشورها کار می‌کنیم.
وی با اشاره به اینکه اولین پروژه که بکر است و طراحی آن توسط یک شرکت دانش‌بنیان انجام شده، پروژه ژئوشیمیایی سطحی است، افزود: در این روش باکتری‌های خاصی که در نفت وجود دارد مورد بررسی قرار می‌گیرد. فکور با بیان اینکه راستی‌آزمایی این پروژه با لرزه‌نگاری انجام می‌شود، ادامه داد: در شمال کشور مخازن گازی شناسایی خواهد شد و در جنوب غربی نیز مخازن نفتی کشف شده است.
وی تأکید کرد: روش دومی که انجام شده روش ژئوبوتانی است که بر اساس گیاهان روی زمین و باکتری موجود در آن، شناسایی گاز بوتان در زیر زمین را امکان‌پذیر می‌کند و حفاری‌های اکتشافی با دقت بالاتری انجام خواهد شد و با اولین حفاری به مخزن می‌رسیم.
فکور گفت: اکنون دستگاه‌ها در کشور موجود است و یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی با همکاری یکی از دانشگاه‌های کشور تا انتهای سال ۱۴۰۲ اولین چاه اکتشافی با استفاده از این اطلاعات حفاری می‌شود.

کشف مخازن نفت و گاز در جنوب و شمال کشور با تله‌های ترکیبی
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اینکه تاکنون اکتشافات بالغ بر ۹۵ درصد از منابع کشف شده تله‌های طاقدیسی است و تله‌های چینه‌ای در ایران تجربه نشده  یا بسیار اندک بوده است، گفت: با اقدامات انجام شده در دشت آبادان و همچنین شمال شرق کشور به موفقیت‌هایی در تله‌های چینه‌ای و ترکیبی رسیده‌ایم و با حفاری‌هایی که انجام خواهد شد، مخازن جدیدی کشف می‌شود.
وی به نیروی انسانی در این شرکت اشاره کرد و افزود: ارائه خدمات ویژه پزشکی به نیروهای انسانی و خانواده آنها انجام شده است. همچنین طرح طبقاتی مشاغل را در مدیریت اکتشاف به‌طور کامل اجرا کردیم.
فکور با اشاره به اینکه در سال گذشته ۸ هزار میلیارد تومان و ۳۶۰ میلیون یورو مناقصه انجام شده، گفت: قراردادهای جاری در سال گذشته ۲ هزار و ۷۷۳ میلیارد تومان و ۲۱۵ میلیون یورو بوده و حجم مناقصات و قراردادهای جاری در مجموع معادل ۱۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان و ۵۷۵ میلیون یورو بوده است که عدد بسیار بالایی است.
مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران افزود: برای اولین بار دومین بودجه را بعد از مناطق نفتخیز جنوب گرفتیم که ۲ هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان بوده که ۱۵ درصد افزایش داشته است.

ادعای آلودگی بنزین کشور کذب است

معاون وزیر نفت گفت: بنزین پتروشیمی‌ها فاقد آلودگی است، هرکسی هم ادعایی بر این موضوع دارد باید سند ارائه کند.
جلیل سالاری درباره ارتباط آلودگی هوا با بنزین گفت: محیط زیست نظارت‌کننده است، اگر کسی که این حرف را می‌زند باید مرجع یا مستندی در قبال آن ارائه کند.
به گفته مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی کشور، در پالایشگاه، بنزین با کیفیت تولید و عرضه می‌شود، بنزینی که در جایگاه‌های سوخت عرضه می‌شود، هیچگونه آلودگی ندارد.
او گفت: بنزین پتروشیمی‌ها فاقد آلودگی است، هرکسی هم ادعایی بر این موضوع دارد باید سند ارائه کند.


برنامه‌ای برای تغییر قیمت برق وجود ندارد

سخنگوی صنعت برق گفت: آیین‌نامه جدیدی برای تغییر تعرفه‌های برق به هیأت دولت ارسال نکرده‌ایم.
مصطفی رجبی مشهدی در گفت‌و‌گو با صداوسیما، گفت: تعرفه‌های برق بر اساس نظام پلکانی تغییر می‌کند؛ آن گروهی که مصرف برق پایین‌تر از الگو دارند، هیچ تغییر تعرفه‌ای نسبت به سال قبل نداشته‌اند.
وی افزود: در آیین‌نامه اجرایی مربوط به‌ بند (ی) تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۰ که مشابه‌ بند (ک) تبصره ۱۵ قانون بودجه امسال است، پیش‌بینی شد که فقط برای تعرفه افرادی که مصرف بیش از الگو دارند، به صورت پلکانی افزایش یابد.
سخنگوی صنعت برق ادامه داد: این قانون اعمال شده و نتایج بسیار خوبی داشته؛ حداقل حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار مشترک خانگی که پرمصرف یا بسیار پرمصرف بودند، مصارف خود را کاهش دادند و در گروه پایین‌تر از الگو قرار گرفتند.
وی همچنین گفت: از طرف دیگر، حدود ۴۰ درصد مشترکان خانگی در دوره اوج مصرف تابستان، مشمول دریافت پاداش صرفه‌جویی برق شدند و حدود ۸ میلیون مشترک نیز، قبض برق رایگان دریافت کردند.
رجبی مشهدی گفت: هنوز تعرفه‌ها به این شکل نیست که پله‌های آخر، به‌طور کامل با قیمت صادراتی، نرخ برق را پرداخت کنند، اما بر اساس متوسط قیمت برق انرژی‌های تجدیدپذیر محاسبه می‌شود و قیمت پله آخر، طبق مصوبه پارسال هیأت وزیران، هزار و ۷۵ تومان است. وی در پاسخ به این سؤال که آیا برای قانون بودجه امسال، پیشنهادی از سوی وزارت نیرو برای غیریارانه‌ای شدن تعرفه برق پله آخر، ارسال شده؟، گفت: چون تقریباً بند (ک) تبصره ۱۵ قانون بودجه امسال مشابه‌ بند (ی) تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۰ است، همان تصویب‌نامه سال قبل، ملاک عمل در سال ۱۴۰۱ قرار گرفته و تعرفه‌ها تغییری نکرده است و تاکنون، آیین‌نامه جدیدی به عنوان پیشنهاد برای هیأت دولت ارسال نکرده‌ایم.


استان‌های شمالی دچار افت فشار گاز شده‌اند

شرکت ملی گاز اعلام کرد: با افزایش مصرف در کشور، استان‌های شمالی دچار افت فشار گاز شده‌اند. شرکت ملی گاز از مردم خواست، برای حفظ پایداری شبکه گاز در استان‌های شمالی کشور تا حد امکان مصرف خود را کاهش دهند. بنا بر اعلام مدیرعامل شرکت ملی گاز، مصرف گاز خانگی در مقایسه با یکشنبه 15درصد افزایش یافته است‌. شرکت ملی گاز اعلام کرد مصرف گاز کشور به آستانه هشدار رسیده است.


ناتوانی شیل امریکا برای جبران حذف نفت روسیه در اروپا

خرید نفت اروپا از روسیه با آغاز ممنوعیت واردات از طریق دریا، سقوط می‌کند اما این منطقه نمی‌تواند برای جبران از دست رفتن نفت روسیه، روی صنعت نفت شیل امریکا حساب کند. به گزارش ایسنا، اوپک پلاس یکشنبه هفته جاری تصمیم گرفت هدف تولید خود را تغییر ندهد و برنامه اکتبر را ادامه دهد که بر اساس آن، هدف تولید نفت این گروه به میزان دو میلیون بشکه در روز از نوامبر کاهش پیدا کرد. سه روز پیش از آن، اتحادیه اروپا برای تعیین سقف قیمت ۶۰ دلار در هر بشکه به توافق رسید. این قیمت پایین‌تر از قیمت‌های بازار بود اما به حدی که بعضی از اعضای این بلوک مانند لهستان و استونی می‌خواستند، پایین تعیین نشد. روسیه با تکرار این تهدید که نفت خود را به کشورهایی که به مکانیسم سقف قیمت ملحق می‌شوند، نخواهد فروخت، به این توافق واکنش نشان داد. در این بین، رشد تولید نفت امریکا آهسته شده است. انقلاب نفت شیل برخلاف چند سال قبل، دیگر رشد بالایی ندارد و ممکن است هرگز به وضع سابق برنگردد. در ظاهر، همه چیز خوب به نظر می‌رسد. تولید نفت امریکا از رکورد اندک ۹.۷ میلیون بشکه در روز که در ماه مه سال ۲۰۲۰ ثبت کرد، در سپتامبر به ۱۲.۳ میلیون بشکه در روز بهبود یافت اما تولید امسال همچنان بسیار پایین‌تر از تولید ۱۳ میلیون بشکه در روز پیش از شیوع پاندمی کووید19 در اواخر سال ۲۰۱۹ است.
به‌علاوه، تولید نفت در امریکا رشد مستمری ندارد و طبق آمار اداره کل اطلاعات انرژی امریکا، در واقع در دو ماه از هفت ماه گذشته، کاهش داشته و نرخ رشد آن، نصف نرخ رشد سال‌های رونق شیل بوده است.
دلایل متعددی برای این کندی وجود دارد. در بسیاری از مناطق نفت شیل، شرکت‌های حفاری دیگر هزینه اندکی را که عامل رونق این صنعت بود ندارند. همچنین کمبودهای ادامه‌دار از دوران قرنطینه کووید19 شامل کمبود تجهیزات و کارکنان وجود دارد. به‌علاوه این صنعت مانند صنایع دیگر با تورمی روبه‌روست که هزینه‌هایش را حداکثر ۲۰ درصد افزایش داده است.
همه این موارد به معنای آن است که اتحادیه اروپا، با محدود کردن عرضه نفت روسیه از طریق اعمال سقف قیمت و تحریم، نمی‌تواند روی واردات بالاتر نفت از امریکا حساب کند.
چشم‌انداز نفت شیل امریکا چندان دلگرم‌کننده نیست. هزینه در این صنعت بسیار کمتر از هزینه سال‌های رونق است. برایان شفیلد، مدیر سابق شرکت پارسلی انرژی در اظهارات مشابه جان هس، مدیرعامل شرکت انرژی هس گفت: شیل دیگر نمی‌تواند یک تولیدکننده بانفوذ باشد. در این بین، اتحادیه اروپا در اتفاقی که مشابه تغییر جریان تجارت گاز طبیعی است، به بزرگترین بازار صادرات نفت امریکا تبدیل شده و در مقایسه با آسیا، نفت بیشتری از امریکا خریداری می‌کند.
اما اگر رشد تولید نفت امریکا ضعیف شود و اوپک دوباره به پرنفوذترین تولیدکننده بازار تبدیل شود، خبر بدی برای اروپا خواهد بود. اوپک در ماه‌های اخیر مکرراً اعلام کرده که برنامه خود را دارد که مشابه برنامه اتحادیه اروپا نیست.
 بر‌اساس گزارش اویل پرایس، در واقع، این دو برنامه کاملاً با یکدیگر اختلاف دارند. برنامه اتحادیه اروپا، گذر به انرژی پاک و برنامه اوپک، فروش هیدروکربن‌ها است. اما در کوتاه مدت، منافع دو طرف به هم نزدیک شده است. اتحادیه اروپا به نفت بیشتری از اوپک نیاز دارد و اوپک احتمالاً راضی خواهد بود که این نفت را به قیمت بازار تأمین کند.