اولین مد و آخرین اختراع فرستاره است
عموم بانوان محترم را فر ستاره با آهنگ رسا صدا می زنند : بشتابید تا تمام نشده از اولین مد و آخرین اختراع استفاده کنید. فر ستاره آخرین اختراع یک کمپانی امریکایی است که جدیداً به ایران وارد شده محل فروش: تمام مغازه ها در تمام ایران- نمایندگی فرستاره در آسیای غربی. تجارتخانه اخوان . سرای حاجب الدوله طهران.
شما اگر یک دوره از آداب المشق زرین خط را به دقت بنویسی، دیگر محتاج به تعلیم هنر آموز نمی شوی و حتما خطت خوب خواهد شد. دوازده کتابچه در تمام کشور ایران در دسترس عموم گذارده شده.
مدرس ؛ مخالف سرسخت رضاشاه
فرزانه قبادی/ وقتی لایحه بودجه سال 1306 در مجلس بررسی می شد، یکی از مواد آن افزایش حقوق نمایندگان مجلس بود. سید حسن مدرس در مخالفت با این ماده نطقی کرد و گفت: «گمان میکنم ما که آمدهایم اینجا، میگوییم وکیلیم؛ ولی نیستیم. ولی، آن کسی است که آنچه خودش مستقلاً صلاح میداند اجرا کند. وکیل این است که نظر موکلین را بداند. بنده از تمام موکلین خودم که 30 کرور باشند، یکی را نمیدانم که راضی باشد حقوقتان را ۳۰۰ تومان بکنیم. چرا؟ برای آنکه ندارند... ندارند... فقیرند... بیچیزند.»
از روزی که عضو انجمن مقدس ملی اصفهان شد و در صف مشروطه طلبان ایستاد تا روزی که در یکی از خانههای کوچه نخل (تلفن خانه) در کاشمر عمامه در دهانش کردند و در جایی نامعلوم به خاکش سپردند، هر کجا که ایستاد صدایش رسا بود. سید حسن مدرس در میان صفحات تاریخ معاصر نام ماندگاری است. از معدود افرادی که مقهور رضاشاه نشد و همواره ساز مخالف را بر علیه او کوک میکرد. روایات بسیاری از پیامها و سخنانی که بین او و شاه رد و بدل شده است، نقل میشود که بعضی نشان از قریحه و حاضر جوابی او دارد و بعضی مؤید این است که مدرس هم مرد دین بود و هم مرد سیاست. نزدیکی دین و سیاست در افکار مدرس تا جایی بود که جمله معروف «سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ماست» را به او نسبت داده اند. در حالی که این جمله را نخستین بار علیاکبر شیخالاسلام در جلسه بررسی درخواست سردار سپه برای اختصاص مبلغی جهت اعزام دانشجویان نظامی به فرانسه، بیان کرده است.
در طول سال هایی که با تمام توان مقابل رضاشاه ایستاده بود، بارها تأکید کرد: « اختلاف من با رضاخان بر سر کلاه و عمامه و این مسائل جزئی نیست. من در حقیقت با سیاست انگلستان که رضاخان را عامل اجرای مقاصد استعماری خود در ایران قرار داده مخالفم» و دامنه این مخالفت منجر به بروز ماجراها و بیان سخنان تند و صریح او شد. ماجراهایی که از دوران تصدی رضاخان در وزارت جنگ شروع شد و تا یازده سال بعد از تاجگذاری شاه و سحرگاه دهم آذر 1316 ادامه پیدا کرد. همان شبی که مأموران شاه به خانه او رفتند و طبق تلگرافی که به امضای سرهنگ وقار رسیده بود عمل کردند، دستور آمده بود: «طوری که هیچکس حتی قراول در اطاق مدرس هم نفهمد با استرکنین [نوعی گیاه سمی] او را از بین ببرید...» اما محلول سمی در استکان چای اثر نکرد و مأموران لاجرم عمامه در دهان مدرس کردند تا از مافوقشان اطاعت کرده باشند.
9 سال پیش از آن شب، بعد از برگزاری انتخابات هفتمین دوره مجلس، از هیچ یک از صندوق های رأی نام مدرس بیرون نیامد و جمله معروف او در تاریخ ثبت شد که گفت: « اگر بیست هزار نفر از مردم که در دوره گذشته به من رأی دادند همگی مرده باشند یا رأی نداده باشند، پس آن یک رأی که خودم به خودم دادم، چه شده است؟» اعتراض او به تقلب در انتخابات به مذاق دیکتاتور خوش نیامد و همین هم بهانه شروع سفری بود که از تهران تا دامغان و خواف و بعد هم کاشمر ادامه پیدا کرد و در نهایت این تبعید در سحرگاه یکی از روزهای رمضان به پایان رسید.
نطق هایی که در دوران نمایندگی اش در مجلس داشت، همواره با زبانی تیز قرائت می شد. یکی از آن نطق های پرحاشیه مربوط به موضوع حق رأی نسوان است. روزی که محمدتقی وکیل الرعایا موضوع حق رأی نسوان را در مجلس مطرح کرد. فروغی و مدرس با آن مخالفت کردند، مدرس در مورد دلایل مخالفت خود گفت: «برهان این است که امروز ما هر چه تأمل مى کنیم مىبینیم خداوند قابلیت در اینها قرار نداده است که لیاقت حق انتخاب داشته باشند...گذشته از اینکه در حقیقت نسوان در مذهب اسلام تحت قیومیتند: «الرجال قوامون علی النساء» ... ابداً حق انتخاب نخواهند داشت» هر چند تا سال ها بعد هم زنان این حق را نیافتند که پای صندوق رأی بروند و مدرس تنها کسی نبود که مخالف اعطای این حق به زنان بود، اما این نطق او همواره مورد اشاره بسیاری است. مدرس یک روحانی و نماینده مجلس بود.
تصویب نخستین قانون تقسیمات کشوری
ایران به شش استان تقسیم شد
نخستین قانون تقسیمات کشوری و مشخص شدن وظایف فرمانداران و بخشداران کشور 16 آبان 1316 به تصویب مجلس رسید. طبق این قانون ایران به 6 استان و پنجاه شهرستان تقسیم شد. استان شمال غرب از خوی، رضاییه، مهاباد، تبریز، اردبیل و مراغه تشکیل شده بود. استان غرب شامل کردستان، گروس، کرمانشاهان، باوندپور، پشتکوه، لرستان، بروجرد، همدان، ملایر، آبادان و خرمشهر، خوزستان و کهگیلویه میشد. استان شمال از شهرهای گیلان، تنکابن، مازندران، گرگان، تهران، قزوین، ساوه و قم، کاشان، اصفهان، محلات و گلپایگان، خمسه، دامغان وسمنان تشکیل شده بود. استان جنوب دارای شهرستانهای یزد، آباده، شیراز، اصطهبانات، جهرم، لارستان و لنگه، بوشهر، عباسی، کرمان و جیرفت بود. استان شمال شرق شامل مشهد، قوچان، سبزوار، تربت حیدریه، قائنات، فردوس، بجنورد و شاهرود میشد و در نهایت ششمین استان کشور هم مکران بود. طبق این قانون استانداران و فرمانداران با پیشنهاد وزیر داخله (کشور) و با تأیید حکم از سوی شاه منصوب میشدند. مهمترین وظایف فرمانداران «جدیت در پیشرفت امور فلاحت و عمران»، «مراقبت در پیشرفت امور اقتصادی»، «مراقبت در امور بهداشتی»، «نظارت در امور شهرداری ها»، «انجام انتخابات نمایندگان مجلس» و «ریاست مجلس سربازگیری» بود.
جمعآوری پشیز (پول خرد) قدیم
پیرو آگهی منتشر در آغاز سال جاری بدینوسیله مجددا به استحضار عموم میرسد که بر طبق قانون 9 اسفند ماده 1315 که به صحهانور همایون شاهنشاهی موشح گردیده است و برجسب تصویب نامه 31 فروردین 1316 هیأت وزراء پولهای خرد قدیم ذیل:
- یک دیناری و دو دیناری مس
- پنجاه دیناری و صد دیناری نیکل سابق (یکشاهی و دو شاهی) و پنج، ده و بیست و پنج دیناری نیکل.
- پنج، ده و بیست و پنج دیناری دهشاهی مسی بایستی تا آخر سال 1316 به کلی از جریان خارج و پشیز جدید جای آن را بگیرد بنابراین بار دیگر به عموم گوشزد میشود هر چه زودتر به شعب بانک در مرکز و ولایات مراجعه کرده و پشیز قدیم خود را به پشیز جدید (برنز) تبدیل نمایند زیرا مدت جمعآوری مسکوکات خرد قدیم در ولایات فقط تا آخر سال جاری و در مرکز تا اول تیرماه 1317 خواهد بود. بانک ملی ایران
روزنامه اطلاعات- شنبه 15 آبان 1316
از اول مهرماه 1317 کلیه افراد نانوا، گوشت فروش، کارگردان، میهمانخانهها و رستورانها، کافهها، حمامیها، سلمانیها و غیره باید برای اشتغال به کسب خود پروانه تحصیل نمایند. چنانچه بقدر خواندن و نوشتن سواد فارسی نداشته باشند پروانه کسب داده نخواهد شد.
شهرداری طهران
مجله شهرداری- اسفند 1316
تهیه و تنظیم:حسن مجیدی
گشایش کارخانجات سیگار، توتون چپق و تنباکو
افتتاح شرکت دخانیات
چهار ساعت و نیم بعدازظهر روز گذشته موکب اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و والاحضرت همایون ولایتعهد، به محل کارخانجات دخانیات نزول اجلال فرمودند.از سه ساعت و نیم بعدازظهر برحسب دعوتی که وزارت مالیه به عمل آورده بود هیأت دولت، نمایندگان مجلس شورای ملی، افسران ارشد ارتش، معاونین و مدیران کل وزارتخانهها، رؤسای ادارات، وزارت مالیه، رؤسای بانکها و شرکتهای ایرانی، رئیس اتاق تجارت تهران و مدیران جراید در عمارت کارخانه حضور به هم رسانیدند. مدعوین در طرفین عمارت صف کشیده و هنگام ورود موکب، سلام شاهنشاهی نواخته شد و مراسم احترامات به عمل آمد.در همین موقع آقای بدر وزیر مالیه گزارش کارخانجات دخانیات را به عرض پیشگاه ملوکانه رسانید:
ëگزارش کارخانه
«ساختمان کارخانه و اداره دخانیات از خرداد» 1315 شروع گردید. سطح کلیه اراضی 95389 متر مربع است که 48250 متر مربع آن زیر بنا میباشد دیواره کف و سقف بنا از بتون مسلح و در و پنجره از آهن ساخته شده است. محل اداره و کارخانه دارای دستگاههای تعدیل هوا میباشد.
مجموع هزینه ساختمان به 26054000 ریال بالغ گردیده که هر متر مربع آن 510 ریال تمام شده و برای ساختمان معبرهای داخلی ولولهکشی کارخانه و پیادهرو خیابان عمومی 4946000 ریال مصرف شده است ماشینآلات کارخانه از آخرین و بهترین ساخت کشورهای مختلف و بهای آن با هزینه حمل و غیره 22565196 ریال شده است. کارخانه دخانیات در ظرف هشت ساعت کار روزانه مقدار دوازده میلیون و نیم سیگارت و بیست و دو هزار کیلو توتون چپق و هشت هزارکیلو تنباکو تهیه
مینمایند.»
در پایان گزارش اعلیحضرت همایون شاهنشاهی نوار سه رنگی را که در روی میزی قرار داده شده بود با قیچی بریدند و اجازه فرمودند که ماشینهای کارخانه شروع بهکار کند. در همین موقع ماشینهای کارخانجات دخانیات به کار افتاد.اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و والاحضرت همایون ولایتعهد برای بازدید قسمتهای مختلف کارخانه تشریففرما شده و تمام قسمتهای کارخانجات دخانیات را بازدید فرمودند و در هر قسمت آقای وزیر مالیه توضیحات لازم به عرض همایونی میرساند.کارخانجات دخانیات و مؤسسات نوین آن اسباب خرسندی خاطر خیر ملوکانه گردید و ساعت شش بعدازظهر با ابراز خوشوقتی از تأسیس کارخانجات بازگشت فرمودند.
روزنامه اطلاعات- سهشنبه 6 مهر 1316
دستور معدوم کردن سگهای ولگرد
بخشنامه زیر از طرف وزارت داخله صادر و به همه استانداران و فرمانداران ابلاغ شده است:
نظر به اینکه بروز مرض هاری بهواسطه وجود سگهای ولگرد و یا سگهای خانگی است که در اثر بیعلاقگی صاحبان آنها مانند سگهای بیصاحب در گذرها و به ترتیب بدی تغذیه و زندگی میکنند.
حادثه پیدا شدن سگ هار و مجروح کردن عده زیادی از اهالی و همچنین واقعه نهاوند که جمعی را سگهار گزیده ثابت میدارد که باید مجدداً اقدام مؤثری نسبت به اعدام سگهای ولگرد و هار و طرز مراقبت سگهای خانگی بهعمل آید. لذا برحسب پیشنهاد مؤسسه پاستور ایران موارد ذیل از طرف شهرداریها باید بموقع به اجرا در آید:
1- صاحبان سگها مجاز نیستند سگ خود را درگذرها و کوچه آزاد بگذارند و نباید بدون قلاده و زنجیر در معابر عمومی همراه بیاورند.
2- در ظرف مدت معینی (10 روز) صاحبان سگها را مکلف سازند که برای سگهای خودشان گردنبند و زنجیر تهیه کرده روی گردنبند چنانکه در غالب نقاط دنیا معمول است صفحه فلزی نصب کرده که روی آن نام صاحب سگ نقش شده باشد.
3- پس از انقضای مدت معینه که در بند 2 ذکر شده باید تمام سگهایی که مالک آنها معلوم نبوده و بدون گردنبند در گذرها ولگردی میکنند در حکم سگ ولگرد شناخته و فوراً اعدام شوند.
4- هرگاه در یکی از نقاط سگ هار یا حیوان دیگری که مظنون بههاری باشد دیده شود فوراً آن حیوان را اعدام و لاشه آن را با مقدار زیادی آهک در گودالی زیر خاک نمایند و همه حیوانات دیگری که حیوان هار آنها را گزیده است معدوم نمایند.
5- اشخاصی که بهواسطه گزیدن حیوان هار مجروح میشوند بدون فوت وقت برای معالجه بهطهران بفرستند.لازم است مقرر فرمایند شهرداریهای تابعه مفاد این بخشنامه را با وسایل موجوده و مساعدت مأموران شهربانی و امنیه فوراً عملی و اجرا کرده وصول این بخشنامه را نیز اعلام دارند و در خاتمه تذکر داده میشود که در صورت عدم رعایت مدلول دستور صادره اداره شهرداری ناگزیر خواهد بود طبق تعلیمات وزارتی عمل نماید.
روزنامه کوشش- پنجشنبه 9 دی 1316