حساسیت ممیزی آثار فرانسوی بیش از انگلیسی است

مهشید نونهالی، مترجم پیشکسوت ادبیات فرانسه که سابقه سال‌ها تدریس و همچنین همکاری با استادان بنامی همچون احمد سمیعی گیلانی، ابوالحسن نجفی و رضا سیدحسینی را دارد، با نقد وضعیت این روزهای ترجمه، تأکید می‌کند که سختگیری‌ها در بحث ممیزی، ترجمه‌های چندباره، عرضه کارهای شتابزده و مملو از اشتباه از جمله آسیب‌هایی هستند که نه تنها متوجه آثار ادبی فرانسوی شده بلکه گریبان کل بازار ترجمه را گرفته است. در بخشی از گفته‌های این مترجم پیشکسوت با ایسنا، او سختگیری‌ها در ممیزی آثار را یکی از دلایل کاهش ترجمه‌های خوب عنوان کرده است. نونهالی در همین زمینه گفت: «به خاطر مسائل ممیزی انتخاب از ادبیات فرانسه بویژه ادبیات معاصر آن خیلی سخت شده چراکه موردهای ممیزی کتاب‌های فرانسوی خیلی زیادتر از کتاب‌های انگلیسی است. از همین بابت هم سخت است بتوان رمانی برای ترجمه انتخاب کرد که درگیر مسائل عجیب کتاب نباشد و چون سخت پیدا می‌شود دیر به دیر هم ترجمه می‌شود.» او تأکید دارد بخشی از آثار ترجمه شده که این روزها به‌عنوان ادبیات فرانسه در بازار کتاب پیدا می‌شوند ارزش ادبی ندارند و تنها رمان صرف هستند. نونهالی تصریح کرد:«برخی به محض اینکه کتابی جایزه می‌برد، سراغ ترجمه آن کتاب می‌روند و یک ترجمه مغلوط و مخدوش از رمان ارائه می‌کنند، یعنی هرجایی را که نمی‌توانند بفهمند حذف می‌کنند یا چیز دیگری را جایش می‌گذارند. آنها کتاب و نویسنده را نابود می‌کنند. وقتی هم دنباله‌اش را می‌گیرید می‌بینید معلوم نیست ناشر کیست یا کجاست. گاه فقط یک کتاب از نویسنده‌ای که جایزه برده ترجمه می‌شود و دیگر خبری از نویسنده و کتاب‌هایش نیست.» او یکی از دلایل این مسأله را بی‌توجهی مسئولان فرهنگی به نظارت می‌داند. به گفته او وزارت فرهنگ نظارتی بر سطح کیفی آثار ندارد و این درصورتی است که می‌تواند جلوی انتشار کتاب‌هایی با ترجمه‌های نازل را بگیرد. نونهالی ادامه داد:«در چنین شرایطی مترجم خوبی هم که می‌خواهد کتاب را ترجمه کند می‌بیند قبلاً ترجمه شده و می‌ماند کتاب را مجدداً ترجمه کند یا نه. این‌ها مشکلاتی است که برای کتاب‌های فرانسوی وجود دارد.» او فراتر از بحث مشکلات و آسیب‌هایی که پیش روی ادبیات فرانسه است، منتقد انتشار رایگان کتاب‌ها در فضای مجازی هم هست:«این موضوع واقعاً کتاب را نابود خواهد کرد. برخی می‌گویند با این کار کتاب به دست مخاطبان می‌رسد اما نمی‌دانند با این‌کار عنقریب مترجم و مؤلفی وجود نخواهد داشت که کتابی تولید کند، زیرا[در این روال] اندک چیزی هم که برای امرار معاش به مترجم و مؤلف می‌رسد، حذف می‌شود.»