پیش‌بینی استقبال از بورس املاک

علی حیدری
کارشناس بازار سرمایه
بدون شک هر کارشناس یا فردی که در زمینه اقتصادی اظهار نظر می‌کند لزوماً عقل کل یا دانای مطلق نیست زیرا که احتمال دارد رویدادهای جاری نظر و سخنان وی را نقض یا تأیید کند. آنچه من براساس علم خودم که جنبه تجربی و سپس آکادمیک دارد، شاهد هستم، بعد از اینکه استقبال شدیدی از بازار سرمایه شده است، برخی مسئولان به این نتیجه رسیده‌اند که هر چه وارد بورس شود و در اختیار خرید و فروش سهامداری قرار گیرد، احتمال اینکه دست واسطه‌گر و دلال کوتاه شود و به قیمت واقعی برسیم، زیاد است.
مردم در حال حاضر، به‌خاطر تورمی که در بطن جامعه وجود دارد، برای جلوگیری از ذوب شدن ارزش دارایی‌هایشان، سرمایه خود را وارد بازار سهام می‌کنند. چون این بازار از طرف دولت حمایت می‌شود. اگر قرار بود بازار ملک مورد استقبال سرمایه‌گذار باشد، همین الان هم شرکت‌های سرمایه‌گذاری ملکی در بورس داریم. این شرکت‌ها نسبت به خیلی از شرکت‌های دیگر رونق نسبی دارند. چرا رونق نسبی؟ چون عمده افزایش قیمت سهام این شرکت‌ها به‌خاطر تورم بوده نه به‌خاطر توانایی اقتصادی یا مدیریتی این شرکت‌ها. اگر خوشبینانه نگاه کنیم بورس املاک با استقبال روبه‌رو خواهد شد. آیا راه‌اندازی بورس املاک بر بازار مسکن تأثیر مثبت خواهد گذاشت؟ معتقد هستم با راه‌اندازی این بورس امیدواری در بازار مسکن ایجاد می‌شود ولی این امیدواری طول نمی‌کشد. چون خیلی‌ها بازار مسکن را نمی‌شناسند. بازار مسکن با بازارهای مالی متفاوت است.دولت سال‌های قبل هم در مورد راه‌اندازی بازار سهامداری املاک تجربیاتی داشته اما ناقص بوده یا شکست خورده است. در مورد سازو کار این بازار هنوز جزئیات و دستورالعمل‌ها اعلام نشده است. یعنی مانند بسیاری اقدامات و طرح‌های دیگر اول خبر و حواشی اعلام می‌شود و بعد ممکن است دستورالعمل‌ها مشخص شود. گفته‌ها و شایعات در مورد بورس مسکن آمده اما چارچوب مشخصی برای آن اعلام نشده است. ظاهر موضوع این است که هر کس با هر توانایی مالی می‌تواند وارد بورس املاک شود. مبلغ مورد نظر توسط شرکت‌هایی که خودشان را معرفی می‌کنند در پروژه‌هایی که دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنند و به تناسب شهر مورد نظر سهم مربوطه مشخص می‌شود. مانند سازوکار شرکت‌های ساختمانی که در بورس فعالیت دارند. بحث فروش متری هم در بورس املاک مطرح شده است. فروش سهمی از فروش متری مقبول‌تر است. اگر بحث فروش متری نباشد بهترین امتیازی است که سیاستگذار برای کنترل تورم استفاده می‌کند. کلیات طرح عنوان شده است اما جزئیات مجهول است.
از سال 1350 به بعد دولت‌ها در ایران مردم را در سود و زیان شریک می‌دانند.این اشتباه است. بهترین کار این است که دولت‌ها مالکیت بخش خصوصی را به رسمیت بشناسند، اجازه بدهند شرکت‌های بین‌المللی و افراد حقیقی بیایند.اجازه بدهند مالکان واقعی مالکیت بنگاه‌های اقتصادی را با نظارت حاکمیت بر عهده بگیرند.اگر چنین بشود (اقتصاد باز) می‌توانیم به سمت مدیریت تورم برویم. در غیر این صورت، فقط در بازه‌های زمانی مختلف انواع بازارها سودده هستند و موضوع جهش قیمت و تثبیت قیمت همچنان ادامه دارد.